Szkolny Podręcznik Higieny Naucz się, jak myć i osuszać ręce oraz zachować zdrowie PODRĘCZNIK NAUCZYCIELA 2 edycja
Szkolny Podręcznik Higieny zainteresował dzieci. Wszyscy uczniowie mieli swoją ćwiczeniówkę i pracowali z nią przez 45-60 minut. Szczególnie podobała się zabawa w chowanego. Dzieci znalazły wszystkie zarazki, a potem przeprowadziliśmy zabawę w naszej własnej klasie. Z pewnością skorzystam z tego materiału jeszcze raz! Lena Saari, nauczycielka szkoły podstawowej, Käpplunda School, Skövde, Szwecja 2
DROGI NAUCZYCIELU, Szkolny Podręcznik Higieny ma na celu dostarczenie podstawowych informacji o tym, dlaczego, kiedy i w jaki sposób należy myć ręce. Zawiera również zabawne ćwiczenia i zadania do wykonania w klasie. Zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia, gdyby mycie rąk mydłem przed jedzeniem i po skorzystaniu z toalety stało się naszym codziennym zwyczajem, mogłoby to uratować życie tylu ludziom, co każde szczepienie czy medyczna interwencja. Mając za sobą długą tradycję współpracy ze szkołami, jesteśmy jako marka Katrin dumni z tego, że możemy promować i poprawiać higienę rąk wśród następnego pokolenia. Życzymy udanego i zdrowego semestru! CZY WIESZ? 80% wszystkich infekcji przenosi się przez dotyk 1 Stosowanie w szkołach właściwej higieny rąk może zmniejszyć ilość nieobecności nawet o 50% 2 1) Myj ręce za każdym razem! Luty 2011. Departament Zdrowia, Rząd Isle of Man. 2) Clorox Company, Badanie Zarazków w Biurach 2006 Rezultaty. 3
Krótka historia higieny rąk Człowiek, od kiedy istnieje, zawsze miał potrzebę mycia rąk. Na początku do czyszczenia brudnych rąk używano piasku, natomiast początki stosowania mydła, takiego jakim jest dzisiaj, sięgają okresu rzymskiego. Przez długi czas ręce myto dla wygody: aby pozbyć się nieprzyjemnego zapachu, aby lepiej chwytać. Minęło wiele lat, zanim odkryto, że higiena rąk i zapobieganie infekcjom są ściśle ze sobą powiązane. W 1847 r. węgierski lekarz Ignaz Semmelweis zauważył, że zakażenie połogowe częściej występowało u kobiet, którymi opiekowali się studenci medycyny niż u tych, którym asystowały położne. Przyczyną tego był fakt, iż studenci często biegli na pomoc zaraz po wykonaniu sekcji zwłok bez umycia rąk. Po odkryciu Semmelweisa higiena w szpitalach zaczęła się poprawiać. Temat przemówienia w klasie Większość gatunków zwierząt stosuje takie czy inne zabiegi higieniczne. Spytaj, czy uczniowie wiedzą, jak różne zwierzęta się myją. 4
i jej braku! Wszystkim tym chorobom można było zapobiec, stosując właściwą higienę rąk 1634 ospa uśmierciła 95% amerykańskich Indian 1812-13 jedynie 30 000 żołnierzy z 600 000 armii Napoleona przeżyło epidemie tyfusu i dyzenterii 1861-65 podczas wojny secesyjnej było trzy razy więcej ofiar dyzenterii, tyfusu, ospy i odry niż samych walk 1918 największa epidemia grypy zgarnęła ogromne żniwo podczas 1. pierwszej wojny światowej, uśmiercając 20-40 milionów ludzi Ale przyszłość wygląda lepiej: higiena rąk odegrała istotną rolę w opanowaniu ostatniej pandemii H1N1! Źródła: Program szkoleniowy Higiena Rąk Katrin mający na celu wspieranie zdrowszego środowiska (2007). Rozwój Higieny Osobistej, Ingrid Koo, Ph.D, About.com (2008). 5
Zdumiewające fakty na temat bakterii CZY WIESZ? Na przeciętnym biurku, w firmie może znajdować się 100 razy więcej bakterii niż na kuchennym stole i 400 razy więcej niż na przeciętnej desce klozetowej. W miejscu, gdzie kładziesz rękę na biurku znajduje się średnio 10 milionów bakterii. Na telefonie komórkowym znajduje się 18 razy więcej potencjalnie groźnych zarazków niż na przycisku do spłukiwania w męskiej toalecie. Ilość bakterii obecnych na przycisku do windy jest prawie 40 razy większa niż na desce klozetowej w publicznej toalecie. KILKA PODSTAWOWYCH ZASAD Mikroorganizmy rozwijają się i rozmnażają w stojącej wodzie. Nie mocz i nie myj rąk w misce ze stojącą wodą, nawet jeśli dodano środka antyseptycznego! Zawsze używaj bieżącej wody. Ciepła woda rozpuszcza mydło lepiej niż zimna. Zawsze płucz ręce w ciepłej wodzie, jest to bardziej skuteczne i dużo przyjemniejsze! Przedyskutujcie również: Nie wszystkie bakterie są złe dla ludzi i zbyt częste mycie rąk może podrażniać skórę. Zachowajcie rozsądek, bawcie się dobrze i bądźcie zdrowi! Źródła: Program szkoleniowy Higiena Rąk Katrin mający na celu wspieranie zdrowszego środowiska (2007). Rozwój Higieny Osobistej, Ingrid Koo, Ph.D, About.com (2006). 6
Dlaczego osuszamy ręce? Po umyciu rąk niezbędne jest właściwe ich osuszenie. Poniżej pokazano, ile bakterii pozostaje po każdym etapie. Brudne ręce 100% 13% Po użyciu wody i mydła Jest to rekomendowany sposób. Po użyciu wody 12% 2% i ręcznika jednorazowego użytku Najlepszy rezultat: zastosowanie mydła, wody i ręcznika jednorazowego użytku usuwa większość bakterii 7
Wykorzystanie Szkolnego Podręcznika Higieny Zdajemy sobie sprawę z tego, że nauczyciel ma ograniczony czas. Jest tyle tematów do omówienia! Dlatego podzieliliśmy zawartość tej książki na trzy łatwe moduły, które może on wykorzystać, jeśli ma trochę wolnego czasu. Takie podejście pomaga również zatrzymać higienę rąk w głowach uczniów przez dłuższy czas. ZALICZENIE Z HIGIENY Zaliczenie z Higieny ma na celu nagrodzenie wysiłku uczniów. Pomysł polega na tym, aby uczniowie kolorowali złote gwiazdki po wykonaniu zadań z gwiazdką. Po pokolorowaniu wszystkich gwiazdek uczniowie mogą wyciąć Higieniczną Odznakę Złotej Gwiazdy i przyznać sobie tytuł łowcy zarazków. Odznakę można przyczepić taśmą klejącą. Alternatywą kolorowania jest wykorzystanie naklejek. 1 etap: Podstawowe wiadomości o zarazkach i o tym, jak myć ręce Ogólne wiadomości na temat mikroskopijnych złoczyńców i bohaterów i znaczenia higieny rąk. uwaga! Prawidłowe odpowiedzi do ćwiczeń znajdują się na końcu tej książki, a także na końcu książki ucznia. 2 etap: Kiedy myć ręce Istnieje wiele sytuacji, kiedy należy myć ręce, i ten moduł pomaga je wszystkie zapamiętać. 3 etap: Utrwalanie Najlepiej, jeśli higiena rąk staje się codziennym nawykiem. Ten moduł koncentruje się na utrwalaniu zwyczaju mycia rąk. 8
1 etap: Podstawowe wiadomości o zarazkach Co należy powiedzieć? Przedstaw ćwiczeniówkę i omów Zaliczenie z Higieny. Zanim przejdziecie do ćwiczeń, należy zapoznać się ze stronami 2-5, omówić rodzaje zarazków oraz znaczenie higieny rąk. Można wykorzystać następujące informacje: Większość mikroskopijnych stworzeń wewnątrz naszych ciał i na naszej skórze jest zupełnie nieszkodliwa, a niektóre z nich są bardzo pożyteczne. Na skórze twoich rąk znajduje się 5 milionów zarazków, a pod pierścionkiem nawet 500 milionów (użyj liczby ludności w kraju, aby pomóc dzieciom zrozumieć, ile to jest). Na przeciętnej ludzkiej ręce znajduje się 150 różnych gatunków mikroorganizmów, które mogą powodować cały szereg chorób objawiających się gorączką, bólem głowy, bólem brzucha i nudnościami. ZADANIA ZADANIe WYJAŚNIENIE CO JEST POTRZEBNE? Gra Podaj zarazek dalej strona 5 Nauka mycia rąk strona 8 Dzieci formują koło oraz podają sobie ręce pokryte farbą, brokatem lub mąką, co pozwala im zapoznać się z mechanizmem rozprzestrzeniania się zarazków Etap mycia rąk należy wykonać stopniowo. Dobrym sposobem mierzenia czasu przy myciu rąk jest recytowanie alfabetu Farba, brokat lub mąka Umywalka, mydło, ręczniki Zgadnij, gdzie? Pamiętaj! Sprawdź wykonane ćwiczenia i pozwól odpowiednio pokolorować zaliczeniowe gwiazdki. Uczniowie zgadują, gdzie znajduje się najwięcej bakterii w domu Prawidłowe odpowiedzi: 1. Muszla klozetowa 2. Odpływ zlewozmywaka 3. Gąbka do zmywania 4. Wanna 5. Kuchenny zlew PRACA DOMOWA LUB DODATKOWE ZADANIA: Podręcznik, strony 16 i 18. Sprawdź, czy zadanie zostało poprawnie wykonane i przyznaj gwiazdki. 9
2 etap: Kiedy myć ręce? Co należy powiedzieć? Youtube! Zainspiruj uczniów naszymi filmikami o zarazkach wejdź na youtube.com/katrinsolutions Przedyskutuj z uczniami, gdzie można znaleźć zarazki: zwykle są to miejsca, które nie są regularnie czyszczone, których dotyka wiele osób w ciągu dnia, takie jak klamki do drzwi. Porozmawiajcie o rzeczach, które można zrobić, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób, jak np. mycie rąk czy przypominanie o tym koleżankom/kolegom. ZADANIA ZADANIE WYJAŚNIENIE CO JEST POTRZEBNE? Ćwiczenie zabawa w chowanego strony 6-7 Uczniowie znajdują zarazki na rysunku. Wykonajcie zadanie, prawidłowe odpowiedzi znajdują się na końcu obu książek Szkolny Podręcznik Higieny, ołówki lub mazaki Kiedy umyć ręce ćwiczenie strona 9 Uczniowie wstawiają brakujące słowa. Prawidłowe odpowiedzi znajdują się na końcu obu książek Szkolny Podręcznik Higieny i ołówki Klasowe zasady higieny strona 9 Skaczący zarazek z papieru strona 10 Wspólnie opracujcie klasowe zasady higieny, zapiszcie je i powieście na ścianie w klasie. Można ozdobić rękami uczniów, strona 17, patrz 3 etap Użyj arkusza ze stron 11-12. Krok po kroku złóż figurę razem z dziećmi Duży arkusz papieru i kredki (+strona ze Szkolnego Podręcznika Higieny, strona 17) Szkolny Ppodręcznik Higieny, strona 11-12 PRACA DOMOWA I DODATKOWE ZADANIA: Podręcznik, strona 13. Sprawdź, czy zadanie zostało poprawnie wykonane i przyznaj gwiazdki. Codziennie ćwiczcie mycie rąk. Praktyka czyni mistrza! 10
3 etap: Utrwalanie Co należy powiedzieć? Na tym etapie uczniowie najprawdopodobniej już zrozumieli, jak ważne jest mycie rąk. Etap trzeci polega głównie na powtarzaniu najważniejszych nauk oraz wymyślaniu sposobów ich rozpowszechniania. Należy przygotować pionki i kostkę do gry planszowej Pokonaj Zarazki (patrz dodatek do podręcznika na stronie katrin.com) lub poprosić dzieci o ich przyniesienie z domu. Zasady gry znajdują się w podręczniku na stronie 15. ZADANIA Obejrzyj nas jak gramy na YouTube.com/KatrinSolutions! ZADANIE WYJAŚNIENIE CO JEST POTRZEBNE? Połącz obrazki z tekstem ćwiczenie strona 19 Narysuj swoją rękę ćwiczenie strona 17 (można połączyć z etapem 2, klasowe zasady higieny) Obejrzyjcie filmiki o bakteriach (youtube/katrin solutions) Dekorowanie szkolnych umywalek strona 9 Odśwież wiedzę uczniów na temat higieny rąk Rysując ręce, uczniowie mogą wykorzystać własne dłonie jako modele. Uczniowie zgadują, w których miejscach na rękach zostaje po umyciu najwięcej bakterii. Podaj poprawne odpowiedzi (na końcu tego podręcznika) oraz pozwól dzieciom wyciąć, pokolorować i ozdobić papierowe dłonie Jeśli jest dostęp do Internetu, obejrzyjcie filmiki o zarazkach na youtube.com/ katrinsolutions Udekorujcie umywalki w szkole, aby podkreślić, jak ważna jest higiena rąk. Wykonajcie znaki i plakaty oraz atrakcyjnie je pokolorujcie Szkolny Podręcznik Higieny, ołówki Szkolny Podręcznik Higieny, ołówki/kredki, nożyczki, klej Komputer, internetowe łącze, projektor Papier, farba do malowania palcami, akwarele, klej, taśma klejąca, strona 17 narysowane ręce uczniów PRACA DOMOWA I DODATKOWE ZADANIA: Nagrodź uczniów i daj im szansę zagrania w grę planszową na stronach 14-15. Zachęcaj ich również do gry z rodziną. Dodatek z kostką i pionkami jest dostępny do wydruku w ramach elektronicznej wersji Szkolnego Podręcznika Higieny na stronie Katrin.com. Dobra robota! 11
ZABAWA W CHOWANEGO W klasie znajduje się 20 zarazków. Zostały tutaj zakreślone 12
13
Prawidłowe odpowiedzi strona 9: Kiedy umyć ręce 1. Zawsze trzeba myć ręce przed jedzeniem. 2. Zawsze trzeba myć ręce przed i po wizycie u chorej osoby. 3. Jeśli chcę coś ugotować, zawsze muszę pamiętać o umyciu rąk przed i po dotykaniu żywności. 4. Zawsze trzeba myć ręce po pójściu do toalety. 5. Zawsze trzeba myć ręce po wydmuchaniu nosa i kichnięciu. strona 13: Prawda lub fałsz 6. Zawsze trzeba myć ręce po wyrzuceniu śmieci. 7. Zawsze należy myć ręce po dotykaniu zwierząt. 8. Zawsze należy myć ręce po zabawie na podwórku. 9. Zawsze trzeba myć ręce podczas choroby, ponieważ można łatwo roznieść zarazki. 10. Zawsze trzeba myć ręce, jeśli są brudne. strona 17: Narysuj swoją rękę 1. Fałsz 6. Prawda 2. Prawda 7. Fałsz 3. Prawda 8. Prawda 4. Prawda 9. Fałsz 5. Prawda strona 18: labirynt Niebieski Klamka Różowy Pianino i ręka Purpurowy Pies WSKAZÓWKA: Można udekorować szkolne zasady higieny lub umywalkę narysowanymi dłońmi uczniów są one bardzo dobrym elementem przypominającym! 14
GRA PLANSZOWA POKONAJ ZARAZKI, zasady gry strona 19: Połącz obrazki z tekstem 2-4 pionki + kostka (dodatek z grą dostępny na www.katrin.com/solutions&products/washroom/katrin Kids). 1 2 5 4 Zmywaj mydło z rąk przez 10 sekund. Nie zapomnij umyć przestrzeni między palcami oraz wierzchów dłoni. 2-4 graczy. Gracze rzucają kostką na przemian i przesuwają pionki o tyle miejsc, ile oczek pokazuje kostka. Na swojej drodze napotykają sytuacje, które wymagają umycia rąk i umożliwiają zdobycie punktów dodatnich (+) lub ujemnych (-), w zależności od tego, jaką decyzję podejmie gracz. Gracz przesuwa się do przodu (+) lub wstecz (-) zgodnie ze zdobytymi punktami, a opis sytuacji znajduje się na planszy. Kto pierwszy dotrze do mety, jest zwycięzcą! 3 4 5 6 1 2 6 3 Zmocz ręce. Zawsze używaj ciepłej wody, jeśli jest dostępna. Weź mydło. Dziękuję za uwagę! Dokładnie osusz ręce. Namydlaj ręce przez 20 sekund lub tyle czasu, ile zajmie ci wyrecytowanie alfabetu. Wskazówki, badania i rozwiązania higieniczne: www.katrin.com filmy: YouTube/Katrin Solutions Katrin. At Hand. 15
W klasie jest bardzo dużo bakterii. Sądzę, że powinniśmy częściej myć ręce. Joshua, klasa 1 Zrobiłam wszystko z tej książki i bardzo mi się to przydało. Sarah, klasa 3 Informacje o higienie były przedstawione bardzo klarownie. Pani Frischkorn, nauczycielka Katrin / Metsä Tissue www.katrin.com www.metsatissue.com