SZKOŁA PODSTAWOWA II Etap Edukacyjny: Klasy IV-VI Przyroda Czas realizacji materiału

Transkrypt

1 SZKOŁA PODSTAWOWA II Etap Edukacyjny: Klasy IV-VI Przyroda Cele kształcenia: I, II, III, IV i V Treści nauczania wymagania szczegółowe: 1 (1, 2), 3 (6, 7, 10), 5 (1, 2, 3, 5), 8 (1(b)), 9 (4, 9, 11, 13) Czas realizacji materiału Około 50 minut Celem działu Szerzenie się Infekcji jest zwrócenie uwagi uczniów jak niewłaściwa higiena rąk, układu oddechowego i nieodpowiednie postępowanie z żywnością mogą przyczyniać się do rozprzestrzeniania się mikrobów i infekcji. W rozdziale 2.2, uczniowie obserwują jak daleko mogą dostać się zarazki podczas kichania. W trakcie wykonywanych eksperymentów uczniowie przekonają się, że zakrywanie ust w trakcie kaszlu i kichania pozwala zapobiec szerzeniu się infekcji. Wiedza do zdobycia Poziom podstawowy Infekcje mogą szerzyć się poprzez kaszel i kichanie Zakrywanie ust w trakcie kaszlu i kichania pozwala zapobiec szerzeniu się infekcji Poziom rozszerzony Kaszel i kichanie w dłonie sprzyja szerzeniu się infekcji

2 Słowa Kluczowe Doświadczenie Objawy (symptomy) Prognozowanie Transmisja Wyniki Zakaźny Potrzebne Materiały Dla każdego ucznia Kopia KU 1 Kopia KU 2 Dla grupy Lądowisko kichnięć Butelki z rozpylaczem (niebieska, czerwona i zielona) Miarka Wielka ręka lub ręka w rękawiczce Wielka chusteczka (ręcznik papierowy) Zdrowie i Bezpieczeństwo Barwniki do żywności powinny być BARDZO rozcieńczone Sprawdź, czy wszystkie butelki ze spryskiwaczem były przed użyciem dokładnie umyte i wypłukane Uczniowie powinni mieć na sobie: fartuchy, rękawiczki i okulary ochronne Podstawowe Informacje Najczęstszą drogą szerzenia się infekcji jest droga kropelkowa poprzez kaszel lub kichanie. Infekcje mogą szerzyć się również w bardziej bezpośredni sposób, np. drogą kontaktową (dotyk, pocałunek, brudne ręce, używanie tej samej szczoteczki do zębów, tego samego kubka itd.) czy też przez zjedzenie skażonej żywności. Zwykłe przeziębienie i grypa są najczęstszymi infekcjami w klasie i prawdopodobnie najbardziej zaraźliwymi. Przeziębienie i grypę wywołują wirusy, na które nie działają antybiotyki. Należyty odpoczynek i obfite uzupełnianie płynów zalecane są w leczeniu takich infekcji, jeżeli jednak objawy nie ustępują, potrzebna jest wizyta u lekarza. Objawy przeziębienia i grypy obejmują ból głowy, ból gardła i gorączkę. Objawem przeziębienia może być również katar! Za ból gardła związany z przeziębieniem i grypą odpowiadają najczęściej wirusy, które wywołują stan zapalny, przy wdychaniu powietrza dochodzi do wysuszania gardła i utrzymujący się kaszel wywołuje ból. Dzięki kichaniu nasz organizm próbuje pozbyć się szkodliwych mikrobów i zanieczyszczeń, które dostały się z wdychanym powietrzem. Mikroby i zanieczyszczenia przyczepiają się do włosków w nosie i powodują łaskotanie. Następnie z nosa wysyłane są sygnały do mózgu, który wysyła z powrotem sygnały do nosa, gardła, płuc i klatki piersiowej zmuszając je do wydmuchnięcia drażniących cząsteczek. W ten sposób w czasie przeziębienia i grypy miliony cząsteczek wirusa wydostaje się z nosa I zanieczyszcza powierzchnię, na której lądują może to być jedzenie lub nasze ręce. Potrzebne Będą 1. Przygotuj lądowisko kichania : ustaw w rzędzie 3 4 ławki a na końcu ustaw pionowo tablicę. Następnie przykryj ławki białym papierem (albo prześcieradłem) jak na rysunku poniżej. 2. Wypełnij butelki z rozpylaczem (po jednej butelce na grupę) wodą i barwnikiem do żywności. Ćwiczenie będzie ciekawsze, jeżeli w każdej grupie płyn w butelce będzie innego koloru. 3. Wytnij z tektury wielką rękę z uchwytem do trzymania (po jednej ręce na grupę), lub przygotuj dla uczniów jednorazowe rękawiczki. 4. Z ręczników papierowych przygotuj duże chusteczki. Materiały Dostępne na Stronie Internetowej Film demonstrujący ćwiczenie

3 Wprowadzenie 1. Wyjaśnij dzieciom, że dzięki zaplanowanym ćwiczeniom będą mogły się przekonać, jak złe mikroby rozprzestrzeniają się między ludźmi w trakcie kichania i kaszlu. Zapytaj uczniów, co mogą oznaczać powiedzenia: Złapałem od Ciebie przeziębienie, czy Sprzedałeś mi grypę. 2. Wytłumacz, że wiele chorób przenosi się przez powietrze, w maleńkich kropelkach śluzu I wody, które przenikają do powietrza, kiedy kaszlemy i kichamy. Do chorób przenoszonych tą drogą zalicza się zwykłe przeziębienie i grypę, ale także rzadsze i znacznie poważniejsze choroby tj. zapalenie opon mózgowych, czy gruźlica. Zdjęcia tych złych mikrobów mogą pomóc uczniom wyobrazić je sobie (dostępne są na stronie w rozdziale 1.1). 3. Wróć do tematu przeziębienia i grypy wyjaśnij, że infekcje te wywoływane są przez wirusy, a nie bakterie. Wytłumacz, że bardzo ważne jest, aby zakrywać usta i nos przy kichaniu i kaszlu. Powiedz, że zdarzają się epidemie grypy, kiedy choruje tysiące osób w całym kraju. 4. Poproś uczniów, aby przypomnieli sobie, kiedy ostatnio byli przeziębieni, lub mieli grypę. Poproś, żeby zanotowali sobie imiona wszystkich osób, które w tym czasie miały również przeziębienie lub grypę. Zapytaj, czy pamiętają, u kogo jako pierwszego rozwinęły się objawy, oraz czy dzieci mogły zarazić się od tych osób? Podstawowe Ćwiczenie 1. Podziel klasę na grupy liczące po 4 5 uczniów. 2. W każdej grupie powinny się znaleźć: lądowisko kichania, butelka z rozpylaczem, miarka lub linijka, wielka ręka z tektury lub rękawiczka i wielka chusteczka. Każdy uczeń powinien otrzymać kopię KU 1. Sprawdź, czy wszyscy przeczytali i zrozumieli instrukcje przed rozpoczęciem ćwiczenia. 3. Żeby sprawdzić jak daleko może dotrzeć kichnięcie, a wraz z nim mikroby, każdy uczeń symuluje kichnięcie rozpylając kolorowy roztwór z butelki nad lądowiskiem kichania. Przed kichnięciem (naciśnięciem rozpylacza) uczniowie zapisują w swoich kartach pracy (KU 1) odległość, na jaką wydaje im się, że dotrze kichnięcie. Po wykonaniu kichnięcia uczniowie mierzą i zapisują w kartach pracy jak daleko i szeroko rzeczywiście dotarło kichnięcie. 4. Następnie uczniowie obserwują, co się dzieje, jeśli zakryjemy usta ręką przy kichnięciu. Jeden z uczniów w grupie wykonuje kichnięcie, drugi przytrzymuje wielką rękę z tektury lub rękę w rękawiczce 2-5 cm przed butelką ze spryskiwaczem. Następnie uczniowie notują przewidywane i rzeczywiste wyniki w swoich kartach pracy. 5. Na koniec, uczniowie obserwują, co się dzieje, kiedy zakryjemy usta chusteczką podczas kichania. Kolejny uczeń w grupie wykonuje kichnięcie, inny przytrzymuje chusteczkę przed samym rozpylaczem. Uczniowie ponownie notują przewidywane i rzeczywiste wyniki w swoich kartach pracy KU 1 i końcowe wyniki nanoszą na wykres.

4 Dyskusja 1. Omów z dziećmi wyniki doświadczenia. Pokaż, że na opryskanych rozpylaczem rękach wciąż utrzymują się mikroby. 2. Pokaż, że kładąc rękę opryskaną stroną na papier, mikroby przechodzą na papier. Powiedz, że kichanie w rękę pomaga zatrzymać zarazki, jednak lepiej jest kichać w chusteczkę i następnie ją wyrzucać. 3. Przedyskutuj z dziećmi, dlaczego niektóre kraje propagują hasło kichaj w rękaw (ang. sneeze in your sleeve). Zgodnie z przeprowadzonymi w trakcie doświadczenia obserwacjami, jeżeli kichając lub kaszląc zakrywamy usta dłońmi, mikroby nadal mogą szerzyć się między ludźmi przez dotyk. Zgodnie z zaleceniami Amerykańskiego Centrum Kontroli Zakażeń (CDC - ang. The Centre for Disease Control) jeżeli nie mamy chusteczki, lepiej kichać jest w rękaw niż w dłonie ogranicza to drogi transmisji złych mikrobów między ludźmi.. Ćwiczenie Dodatkowe 1. Poproś uczniów, żeby wymyślili proste zasady lub hasła dotyczące kaszlu I kichania w szkole, np. - Kaszel i kichanie szerzy chorowanie - Zakrywaj swój kaszel 2. Przenieście te hasła na plakaty i rozwieście je w klasie lub w całej szkole.

5 Jak daleko kichnęliście? Uczeń 1 Uczeń 2 Uczeń 3 Uczeń 4 Uczeń 5 z ręką z chusteczką zasłonięte ręką 1. Co wydawało Ci się, że stanie się jeśli zakryjesz usta ręką przy kichnięciu? 2. Co się rzeczywiście stało? (Gdzie i jak daleko kichnąłeś/aś?) zasłonięte chusteczką 3. Co wydawało Ci się, że stanie się jeśli zakryjesz usta chusteczką przy kichnięciu? 4. Co się rzeczywiście stało? (Gdzie i jak daleko kichnąłeś/aś?) 1. Co może się stać, jeżeli nie umyjemy rąk po kichnięciu w nie? 2. Co powinniśmy zrobić z chusteczką, w którą kichnęliśmy? 3. Co lepiej chroni przed infekcją: kichanie w rękę, czy w chusteczkę? Dlaczego?