CO 2 w transporcie Tomasz Chruszczow Dyrektor Departamentu Zmian Klimatu i Ochrony Atmosfery 1
Ochrona klimatu Ochrona klimatu jest od co najmniej 15 lat jednym z najwaŝniejszych globalnych zagadnień obejmujących problematykę: Ochrony przyrody i zdrowia ludzi, Konkurencyjności gospodarki, Bezpieczeństwa politycznego, społecznego, energetycznego, Ochrona klimatu stała się więc strategicznym elementem kaŝdej polityki zrównowaŝonego rozwoju Polityka ochrony klimatu istotnie wpływa na konkurencyjność gospodarki i kierunki jej rozwoju Ochrona klimatu bywa kwestią być albo nie być Ochrona klimatu powinna być dźwignią zmian technologicznych i rozwoju -4-
Polityka klimatyczna Cele Powstrzymanie wzrostu stęŝenia gazów cieplarnianych powyŝej bezpiecznego poziomu, tak aby nie dopuścić do wzrostu średniej globalnej temperatury o ponad 2 deg. Adaptacja do skutków zmian klimatu, których nie da się juŝ powstrzymać Instrumenty prawne i finansowe UNFCCC Protokół z Kioto System Funduszy GEF, AF, CCIF itd. Monitoring, raportowanie, przeglądy, weryfikacja Uwarunkowania: Globalny charakter zjawisk MoŜliwość działania na poziomie lokalnym Mnogość ścierających się interesów narodowych, gospodarczych, -4- polityczność
Polska polityka klimatyczna Polska posiada własną politykę klimatyczną, ale będąc członkiem UE uczestniczy w kreowaniu polityki Unijnej, która brałaby pod uwagę uwarunkowania gospodarcze, społeczne, a takŝe bezpieczeństwo energetyczne Polski i państw członkowskich naszego regionu. Polska jest krajem, który jako jeden z niewielu na świecie udowodnił, Ŝe moŝliwy jest skuteczne rozdzielenie wzrostu gospodarczego i emisji. Nasze emisje w stosunku do roku bazowego 1988 spadły o niemal 30%, przy ponad 70% wzroście produkcji przemysłowej Polska nie uciekała się przy tym do outsourcingu swoich emisji UwaŜamy, Ŝe najskuteczniejszą metodą osiągnięcia redukcji emisji, poza jej zmniejszaniem w instalacjach energetycznych i przemysłowych, jest poprawa efektywności energetycznej poza sektorem ETS Bardzo waŝny jest takŝe wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Przygotowujemy takŝe polską strategię adaptacji do zmian klimatu -4-
Produkcja przemysłowa, PKB oraz emisja CO 2 w Polsce 1988 2008 Rozdzielenie wzrostu gospodarczego i zuŝycia energii oraz emisji GHG
Pakiet energetyczno-klimatyczny - 3x20 + 10 Wspólnotowe akty prawne 1) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/29/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE w celu usprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (tzw. dyrektywa EU ETS); 2) Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009r. w sprawie wysiłków podjętych przez państwa członkowskie, zmierzających do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020 zobowiązań Wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych (tzw. decyzja non-ets); 3) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/31/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla oraz zmieniająca dyrektywę Rady 85/337/EWG, Euratom, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE, 2001/80/WE, 2004/35/WE, 2006/12/WE 2008/1/WE i rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 (tzw. dyrektywa CCS). 4) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (tzw. dyrektywa OZE). Akty prawne pakietu energetyczno klimatycznego weszły w Ŝycie 25 VI 2009 r. Pakiet energetyczno-klimatyczny -4-
Cel decyzji non-ets redukcja emisji gazów cieplarnianych w latach 2005-2020 na poziomie: UE decyzja zakłada 10% redukcję emisji gazów cieplarnianych na poziomie: państw członkowskich redukcja emisji w przedziałach od 20% do + 20% Polska moŝe zwiększyć emisję do 14% Załącznik II do decyzji non-ets wykaz państw członkowskich wraz z przypisanymi wielkościami procentowymi o które kaŝde państwo członkowskie do roku 2020 ogranicza emisje gazów cieplarnianych w stosunku do roku 2005 cel redukcyjny zróŝnicowany w zaleŝności od poziomu gospodarczego państw członkowskich 7
Europa reguluje emisje z transportu Zgodnie z Komunikatem w dniu 8 stycznia 2008 r. Komisja Europejska przedstawiła propozycję rozporządzenia dot. norm emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych, następnie po osiągniętym porozumieniu między Parlamentem Europejskim a Radą w dniu 5 czerwca 2009 r. opublikowano rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 443/2009 z dnia 23 kwietnia 2009 r. określające normy emisji dla nowych samochodów osobowych w ramach zintegrowanego podejścia Wspólnoty na rzecz zmniejszenia emisji CO2 z lekkich pojazdów dostawczych. Rozporządzenie to średni poziom emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych w wysokości 130 gco2/km poprzez udoskonalenie technologii napędów pojazdów. Cel ten ma być osiągany stopniowo od roku 2012 do roku 2015. 8
Ograniczenie emisji CO 2 jest ogromnym wyzwaniem gdyŝ... emisja CO 2 powodowane przez transport drogowy oraz lotnictwo rośnie w latach 1990-2020. Źródło:PRIMES 9
Ograniczenie emisji CO 2 jest ogromnym wyzwaniem gdyŝ... ZuŜycie energii w transporcie wzrosło o 50% w latach 2003-2007 20000 17500 Final energy consumption [ktoe] 15000 12500 10000 7500 5000 2500 0 2003 2004 2005 2006 2007 y ears indus try trans port hous eholds agriculture s ervices s ector and other Źródło: 5 Raport Rządowy dla UNFCCC 10
Jak wynika z danych Unii Europejskiej to udział samochodów osobowych w transporcie pasaŝerskim jest największy i będzie się utrzymywał na takim poziomie w latach 2010 i 2020. Passenger cars samochody osobowe Bus&coach autobusy i autokary Railway-kolej Tram&metro tramwaje i metro Air lotnictwo Źródło: Biała Księga 2006 r. 11
Ochrona środowiska jest obecnie jednym z najwaŝniejszych aspektów polityki transportowej Unii Europejskiej Europejska polityka transportowa Cele i kierunki wspólnotowej polityki transportowej nakreślono w dokumencie Biała Księga z 2001 r. W roku 2006 Komisja Europejska dokonała przeglądu Białej Księgi i zmodyfikowany dokument zatytułowała : Utrzymać Europę w ruchuzrównowaŝona mobilność dla naszego kontynentu. Przegląd średniookresowy Białej Księgi Komisji Europejskiej dotyczącej transportu z 2001 r. (COM(2006) 314) Jednym z podstawowych celów polityki transportowej jest dostarczenie Europejczykom sprawnych, efektywnych systemów transportowych, które chronią środowisko. Na ochronę środowiska w transporcie składają się: 1. ograniczenie emisji CO2, 2. ogólna poprawa jakości powietrza, 3. ograniczenie hałasu, 4. efektywniejsze wykorzystanie terenu. 12
Co dalej co się moŝe zmienić Technologia: Nowe paliwa CNG, wodór Nowe rodzaje napędów hybrydowe, elektryczne Organizacja: system - ograniczenie transportu indywidualnego na rzecz zoptymalizowanych systemów transportu zbiorowego ruch inŝynieria ruchu moŝe sprzyjać korkowaniu się ulic albo sprzyjać płynności Prawo System zielonych inwestycji oraz przyszłość UNFCCC KaŜda decyzja wpływa na emisje CO 2 światła mijania kosztują nas ok.. 1 mln. ton! 13
Dziękuję za uwagę.