SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI REALIZACJA: ZESPÓŁ SZKÓŁ W PILICY LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE OPRACOWANIE: mgr Irmina Lidwin szkolna mgr Anna Gajek j. angielskiego ODBIORCY: uczniowie, e, rodzice
I. Główne założenia szkolnego programu profilaktyki w Zespole Szkół w Pilicy: 1. Szkolny program profilaktyki ma za zadanie: a) wychowanie do wartości i podejmowania odpowiednich decyzji, b) wspieranie w sytuacjach trudnych, c) wzmacnianie mocnych stron osobowego rozwoju, d) budowanie poczucia wartości, e) kształcenie umiejętności komunikacyjnych, f) wzmacnianie więzi emocjonalnych w rodzinie, g) wypracowanie efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem. 2. Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka, polegającej na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. W sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych i odwołują się do specjalistycznej pomocy (poprzez wskazanie, pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą, nawiązanie kontaktu z rodzicami, motywowanie do podjęcia leczenia i terapii). II. Diagnoza problemów wychowawczych Zespół Szkół w Pilicy (liceum ogólnokształcące) obejmuje uczniów pochodzących z różnych środowisk i wchodzących w różne grupy ryzyka, mających różnego rodzaju problemy edukacyjne. Przeprowadzane ankiety wśród uczniów oraz rodziców, obserwacja środowiska szkolnego umożliwiły wstępną diagnozę problemów wychowawczych, do których należy zaliczyć: 1. Wagary 2. Palenie papierosów 3. Używanie wulgaryzmów 4. Zachowania agresywne, przemoc w rodzinie 5. Stres szkolny 6. Styl życia a zdrowie
Celem programu jest uruchomienie czynników chroniących młodzież przed zachowaniami ryzykownymi, czyli: ~ budzenie zainteresowań ~ budowanie pozytywnego stosunku do szkoły ~ zachętę do podejmowania aktywności (sport, nauka, twórczość, itp.) ~ integracja zespołu klasowego ~ uwrażliwienie zdolności dostrzegania swoich uczuć, myśli, obaw i potrzeb ~ wsparcie w trudnych sytuacjach ~ budowanie pozytywnej grupy rówieśniczej ~ budowanie autorytetów ~ pogłębienie odpowiedzialności za siebie - wskazanie możliwości unikania zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi Oczekiwane efekty: - umiejętność zachowań asertywnych - zyskanie poczucia własnej wartości - znajomość i akceptacja przez uczniów zasad zachowania oraz procedury postępowania w przypadku łamania norm - zdrowy styl życia i harmonijny rozwój Program zakłada systematyczne szkolenia i wzmacniające ich umiejętności kontaktów interpersonalnych oraz izację rodziców i stałą współpracę z instytucjami wspierającymi działania szkoły. (Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna. Komenda Powiatowa Policji, dzielnicowi, PCK, Sanepid).
III. Szczegółowy plan realizacji działań szkolnej profilaktyki OBSZAR PROBLEMOWY WAGARY 1. System poprawy ocen 2. Współpraca z policją 3. Pedagogizacja rodziców 4. Praca z młodzieżą - zapis w WSO - patrole służb na terenie przylegającym do szkoły - spotkania w czasie zebrań z rodzicami - zajęcia z uczniami w czasie godzin wychowawczych (drama, burza mózgów) OCZEKIWANE EFEKTY - korzystniejszy system poprawy ocen dla uczniów obecnych na sprawdzianach - informacja na temat uczniów wagarujących - uświadomienie zagrożeń - współpraca rodziców ze szkołą w przeciwdziałaniu wagarom - uświadomienie zagrożeń występujących podczas wagarów - wyrobienie nawyku rezygnacji z wagarów ODPOWIEDZIALNI TERMIN Nauczyciele poszczególnych przedmiotów,, wrzesień listopad luty 3. Rozwijanie zainteresowań 6. Zaangażowanie uczniów w sprawy szkoły - kółka zainteresowań - udział uczniów w przedsięwzięciach szkolnych - skierowanie aktywności ucznia na pozytywny tor - wyrobienie odpowiedzialności za sprawy szkolne - rozwijanie więzi ze szkołą e opiekun SU
OBSZAR PROBLEMOWY PALENIE PAPIEROSÓW, SPOŻYWANIE ALKOHOLU, ZAŻYWANIE NARKOTYKÓW I DOPALACZY 1.Dostarczenie informacji o mechanizmach i następstwach wczesnego picia alkoholu, zażywania narkotyków i dopalaczy, palenia papierosów 2.Uczenie konstruktywnego odmawiania 3. Pomoc młodzieży z rodzin alkoholików - dyskusje na godzinie wychowawczej, filmy, plansze, ulotki, - konkurs na plakat - kształtowanie trzeźwych obyczajów poprzez dostarczenie asertywnych wzorców oraz ukazywanie atrakcyjnego aspektu zdrowego stylu życia -przekazanie rodzicom ulotki pt. Co należy wiedzieć i co należy zrobić aby chronić dziecko przed używkami - dyskusja na godzinie wychowawczej, - zebrania z rodzicami, - spotkanie z iem z Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej - zgromadzenie informacji o rodzinach dysfunkcyjnych, - stały kontakt z PPP, - pomoc w rozwoju pozytywnego, realistycznego obrazu siebie, swoich możliwości i zdolności u młodego człowieka, - umacnianie rodziny w jej prawidłowym funkcjonowaniu poprzez naprawę i ochronę więzi emocjonalnych, - zachęcanie rodziców do współpracy, - praca indywidualna z uczniem, - ukazanie potrzeby kontaktu z zaufanym OCZEKIWANE EFEKTY - uczeń zna realne konsekwencje wczesnego picia alkoholu, zażywania narkotyków i dopalaczy, palenia papierosów, zdaje sobie sprawę z tego, że uzależnienia powodują szkody emocjonalne, edukacyjne zdrowotne i prawne - kształtowanie postawy asertywności nabywania umiejętności odpierania presji - nawiązanie efektywnej współpracy z uczniem i rodzicem, - efektywne radzenie sobie ucznia z sytuacjami problemowymi, - rodzina prawidłowo pełni funkcje wychowawcze, - uczeń rozpoznaje, wyraża i akceptuje uczucia, a także radzi sobie z sytuacjami trudnymi, - uczeń i jego rodzina modyfikują niepożądane zachowania bez stosowania przemocy ODPOWIEDZI ALNI klas, e biologii, szkolny, rodzice TERMIN klas, szkolny klas, szkolny rodzice Wrzesień diagnoza środowiska pomoc
dorosłym w sytuacjach zagrożenia uzależnieniem siebie lub innych osób OBSZAR PROBLEMOWY UŻYWANIE WULGARYZMÓW OCZEKIWANE EFEKTY ODPOWIEDZI ALNI TERMIN 1. Zapoznanie uczniów z pojęciem kultury osobistej (od zasad higieny do świadomego odbioru kultury) - godziny wychowawcze na temat: czym charakteryzuje się człowiek kulturalny. Metoda: burza mózgów; opracowanie wzorca, modelu. - uczeń nazywa i rozróżnia postawy uważane powszechnie za właściwe lub niewłaściwe; dostrzega istotne różnice szkolny październik listopad 2. Sposób ubierania się jako komunikat: kim jestem (wpływ subkultur i grup nieformalnych na modę młodzieżową) - godzina wychowawcza na temat: mój wygląd świadczy o mnie. Stroje na różne okazje, czyli między imieninami cioci a manifestowaniem siebie. Metoda: dyskusja tematyczna. - uczeń zdaje sobie sprawę z faktu, że strój pełni rolę komunikatu i świadczy (zwłaszcza w pewnych sytuacjach) o kulturze osobistej. Umiejętnie dyskutuje, wyraża swoje poglądy. katecheta grudzień 3. Wulgaryzmy jako sposób uzewnętrzniania negatywnych emocji - godzina wychowawcza na temat: nie ma złych emocji. - uświadomienie właściwych sposobów rozładowania emocji (np. przez rysunek arteterapię, spacer, rozmowę). Metoda: dyskusja tematyczna - uczeń wie, że nie ma emocji złych i dobrych, bo wszystkie są potrzebne w bogatym świecie uczuć
4. Wulgaryzmy jako przejaw agresji i stresu - godzina wychowawcza przypomnienie mechanizmu powstawania agresji i stresu; rola postawy asertywnej. Metoda: mini wykład - uczeń rozumie, że z agresją można sobie poradzić, przeciwdziałać jej i rozładować we właściwy sposób, a skutki stresu znacznie złagodzić szkolny 5. Wpływ rodziny, grupy rówieśniczej i mediów na język ucznia - godzina wychowawcza na temat: jak ludzie wyrażają emocje. Metoda: dyskusja tematyczna. - uczeń spostrzega różnicę w sposobie wyrażania emocji w grupie rówieśniczej, na filmie akcji, w rodzinie i przez osoby uznawane powszechnie za autorytety - 6. Uświadomienie uczniom zjawiska ubożenia języka przez stosowanie wulgaryzmów -godzina wychowawcza na temat: zachwaszczony ogródek (wulgaryzmy jako osty zagłuszające inne rośliny) - uczeń dostrzega zagrożenie ubożenia słownictwa poprzez stosowanie wulgaryzmów 7. Jak egzystować w środowisku szkolnym bez wulgaryzmów? -podsumowanie dotychczasowej pracy wychowawczej (przypomnienie poprzednich zagadnień, ewaluacja) - rola eufemizmów w wyrażaniu uczuć negatywnych - próba wyszukania własnych sposobów na zastąpienie wulgaryzmów innymi sformułowaniami Metoda: mini dyskusja. - uczeń wie co to są eufemizmy, umie je zastosować w różnych sytuacjach e języka polskiego
OBSZAR PROBLEMOWY ZACHOWANIA AGRESYWNE OCZEKIWANE EFEKTY ODPOWIEDZIAL NI TERMIN 1. Praca z uczniem - praca w grupach (zabawy integracyjne, odgrywanie scenek, burza mózgów, praca w małych grupach mini wykłady), - wypełnianie kwestionariuszy i ankiet, - trening asertywności - uczeń zna definicję agresji, zna przyczyny i skutki zachowań agresywnych, - rozpoznaje objawy, - zauważa, spostrzega agresję, - zna uczucia ofiary i agresora, - zna techniki relaksacji, - wie, gdzie szukać pomocy i jak obronić się w sytuacji zagrożenia 2. Praca z em -warsztaty tematyczne - szkolenia Rady Pedagogicznej - doskonalenie umiejętności rozpoznawania zachowań agresywnych dyrekcja, współpraca z policją i PPP 3. Pedagogizacja rodziców - przeprowadzanie ankiet i wywiadów wśród rodziców, - spotkania w czasie zebrań z rodzicami, - uświadomienie zagrożeń wynikających z rozwijającej się wśród młodzieży agresji, - umiejętność reagowania na takie zachowania, - współpraca rodziców ze szkołą w przeciwdziałaniu agresji współpraca z policją Wrzesień listopad styczeń/ luty 2006
OBSZAR PROBLEMOWY STRES SZKOLNY 1. Ćwiczenie umiejętności radzenia sobie ze stresem - zajęcia warsztatowe wg programu edukacyjnego Stres pod kontrolą dla klas maturalnych - przekazanie rodzicom uczniów klas maturalnych ulotki pt. Przedmaturalny Zawrót Głowy czyli jak poradzić sobie ze stresem przedmaturalnym. - Trening antystresowy dla maturzystów prowadzony przez ów z PPP OCZEKIWANE EFEKTY - kształtowanie umiejętności zapobiegania negatywnym skutkom stresu i redukowania napięcia emocjonalnego ODPOWIEDZI ALNI pracownicy PPP TERMIN październik listopad 2. Alternatywy - sto pytań do - - uczniowie klas pierwszych poznają swoich i - tworzenie grup wsparcia w miarę potrzeb - kształtowanie aktywnej i odpowiedzialnej postawy wobec zdrowia własnego i kolegów w porozumieniu z samorządem klasowym, 3. Interwencja - opieka - opieka a - pomoc poradni - rozwiązywanie konkretnych problemów OBSZAR PROBLEMOWY STYL ŻYCIA A ZDROWIE OCZEKIWANE EFEKTY ODPOWIEDZIAL NI TERMIN 1. Anoreksja - prelekcje Jak odżywiają się nastolatki, - film - uświadomienie mechanizmu zachorowania na anoreksję czy bulimię - - biologii - marzec
2. Bulimia - prelekcja, - film - uświadomienie mechanizmu zachorowania na anoreksję czy bulimię - - biologii - marzec 3. Otyłość zagrożenie dla zdrowia - plakaty, - omówienie przyczyn otyłości, - gimnastyka jako sposób na odchudzanie - umiejętność zdrowego odchudzania się, - zwiększenie poczucia własnej wartości - higienistka - e wf kwiecień 4. Niedobór kwasu foliowego przyczyną wad cewy nerwowej - zajęcia według Programu edukacyjno profilaktycznego Już dziś mogę zadbać o zdrowie swojego przyszłego dziecka - upowszechnienie codziennego przyjmowania kwasu foliowego przez młode kobiety - higienistka - listopad styczeń OBSZAR PROBLEMOWY PRZEMOC W RODZINIE OCZEKIWANE EFEKTY ODPOWIEDZIAL NI TERMIN 1.Przyczyny i skutki przemocy - spotkania z policją, przedstawicielami komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, pracownikami socjalnymi i in. - znajomość przyczyn i skutków przemocy w rodzinie - szkolny - 2.Rozpoznawanie i diagnozowanie przypadków przemocy w rodzinie - spotkania z psychologiem, zajęcia z mi i iem szkolnym -umiejętność rozpoznawania diagnozowania przemocy i - szkolny - Maj, czerwiec 3.Informacje o ochronie prawnej i wsparciu psychologicznym dla świadków i ofiar przemocy w interwencyjnego rodzinie -opracowanie materiałów instruktażowych, zaleceń i procedur postępowania w sytuacjach przemocy w rodzinie ze szczególnym uwzględnieniem procedury Niebieskich Kart -znajomość procedur pomocy dla świadków i ofiar przemocy - - szkolny -e Czerwiec
POMOC PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNA Zespół Szkół w Pilicy udziela i organizuje uczniom uczęszczającym do szkoły, ich rodzicom oraz om pomoc psychologicznoiczną na zasadach określonych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznoicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2013 r. poz. 532). 1. Pomoc psychologiczno-iczna udzielana uczniowi w szkole polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia, wynikających w szczególności: a) z niepełnosprawności; b) z niedostosowania społecznego; c) z zagrożenia niedostosowaniem społecznym; d) ze szczególnych uzdolnień; e) ze specyficznych trudności w uczeniu się; f) z zaburzeń komunikacji językowej; g)z choroby przewlekłej; h) z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych; i) z niepowodzeń edukacyjnych; j) z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi; k) z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą. 2. Pomoc psychologiczno-iczna udzielana w szkole rodzicom uczniów i om polega na wspieraniu rodziców i i w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych oraz rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych w celu zwiększenia efektywności pomocy psychologicznoicznej dla uczniów. 3. Korzystanie z pomocy psychologiczno-icznej w szkole jest dobrowolne i nieodpłatne. 4. Pomocy psychologiczno-icznej w szkole udzielają uczniom e, grup wychowawczych oraz specjaliści wykonujący w szkole zadania z zakresu pomocy psychologiczno-icznej, w szczególności psycholodzy, pedagodzy, logopedzi i doradcy zawodowi. 5. Pomoc psychologiczno-iczna jest organizowana i udzielana we współpracy z: a)rodzicami uczniów; b)poradniami psychologiczno-icznymi;
c)placówkami doskonalenia i; d)innymi szkołami i placówkami; e)organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży. 6. Pomoc psychologiczno-iczna w szkole jest udzielana z inicjatywy: - ucznia; - rodziców ucznia; - a, grupy wychowawczej lub specjalisty prowadzącego zajęcia z uczniem; - poradni psychologiczno-icznej, w tym poradni specjalistycznej; - a. 7.Nowe rozporządzenie w sprawie pomocy psychologiczno-icznej wprowadziło zmiany: - zniesiono potrzebę tworzenia planów działań wspierających (PDW) - PDW zastąpiono indywidualnymi lub grupowymi programami pomocy psychologiczno-icznej dokumentowanymi w dzienniku pracy a - zlikwidowano karty indywidualnych potrzeb ucznia (KIPU) - zrezygnowano z obligatoryjnego tworzenia zespołu dla każdego ucznia wymagającego pomocy, do którego zadań należało planowanie i koordynowanie udzielanej uczniowi pomocy. Zadania te będzie wykonywał klasy, który będzie współpracował z rodzicami oraz, w zależności od potrzeb, z ami, specjalistami i poradnią psychologiczno-iczną - w przypadku uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego obowiązuje Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET). 8. Traci moc rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznoicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487).
IV. Ewaluacja programu profilaktyki Przebieg pracy profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów i innych obserwatorów służą dalszemu doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Najlepszych efektów można się spodziewać, gdy ewaluacji programu dokonuje się na podstawie systematycznych obserwacji procesu profilaktycznego. Sposoby i środki ewaluacji: obserwacja zachowania uczniów obserwacja postępów w nauce i zachowaniu udział uczniów w konkursach i osiągane przez nich wyniki frekwencja na zajęciach szkolnych udział w zajęciach pozalekcyjnych ocena samopoczucia ucznia w szkole ocena pracy profilaktycznej Narzędzia ewaluacji: ankieta obserwacja analiza dokumentacji szkolnej rozmowa wywiad Program profilaktyki będzie podlegał ewentualnemu uzupełnieniu po zakończeniu każdego roku szkolnego, oraz po konsultacjach zespołu z dyrekcją, Radą Pedagogiczną, rodzicami i uczniami.