Próbny egzamin maturalny z chemii 0r. ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Odpowiedzi niezgodne z poleceniem (nie na temat) są traktowane jako błędne. Komentarze wykraczające poza zakres polecenia nie podlegają ocenianiu. Gdy do jednego polecenia zdający podaje kilka odpowiedzi (jedną prawidłową, inne nieprawidłowe), to nie otrzymuje punktów za żadną z nich. Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdający powinien napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat. Niewłaściwy dobór lub brak współczynników w równaniu reakcji powoduje utratę punktu za zapis tego równania. W rozwiązaniach zadań rachunkowych oceniane są: metoda, wykonanie obliczeń i podanie wyniku z jednostką. Błędny zapis jednostki lub jej brak przy ostatecznym wyniku liczbowym wielkości mianowanej powoduje utratę punktu. W obliczeniach wymagane jest poprawne zaokrąglanie wyników liczbowych. Całkowicie poprawne rozwiązanie zadań, uwzględniające inny tok rozumowania niż w podanym schemacie punktowania, należy ocenić pełną liczbą punktów. Za poprawne obliczenia będące konsekwencją zastosowania niepoprawnej metody zdający nie otrzymuje punktów. Za poprawne spostrzeżenia i wnioski będące konsekwencją niewłaściwie zaprojektowanego doświadczenia zdający nie otrzymuje punktów. Za napisanie wzorów strukturalnych zamiast wzorów półstrukturalnych (grupowych) nie odejmuje się punktów. Zapis, w równaniach reakcji nie jest wymagany. W równaniach reakcji, w których ustala się stan równowagi, brak nie powoduje utraty punktów. Elementy odpowiedzi umieszczone w nawiasach nie są wymagane.
Próbny egzamin maturalny z chemii 0r. Zadanie.. Kryteria oceniania Oczekiwana odpowiedź Uwagi Np.:Za określenie masy próbki pozostałej po rozpadzie (0,5g) Możliwe są inne sposoby rozwiązania zadania! można użyć: Za obliczenie liczby atomów siarki pozostałych w próbce (0,043 0 3 atomów) Za poprawne napisanie równania rozpadu izotopu siarki-35 35 0 35 S β + Cl 6-7 0 e - zamiast β tego Punktacja za czynność sumaryczna 3. 4. a) Za poprawne określenie liczby elektronów w jonie (8) b) Za poprawne podanie liczby wiązań σ i π (liczba wiązań σ=, liczba wiązań π = ) a) Za poprawne określenie położenia pierwiastka w układzie okresowym ( blok d, grupa 6, okres 4) b) Za poprawnie zapisana konfiguracje elektronową ([Ar]4s 3d 5 lub [Ar] 3d 5 4s ) 5. Za poprawne przyporządkowanie molekuł w trzech - kolumnach pkt, za poprawne przyporządkowanie w dwóch - kolumnach pkt. Poprawne podanie przykładów w jednej kolumnie 0 pkt R U U i R Al, S - Cu + -, NO 3 SO - 3, H O, H 6. Za poprawne wyznaczenie liczby moli produktów reakcji (3,75 mola) Za poprawne obliczenie ciśnienia w naczyniu z zakładaną dokładnością (93,5hPa) 7. Za poprawne określenie stężenia nasyconego roztworu NaCl (7,%) 8. Za poprawne określenie rodzaju roztworu węglanu litu (roztwór nienasycony)
Próbny egzamin maturalny z chemii 0r. a) Za poprawne napisanie równania reakcji (np. K 3 PO 4 + MgCl + NH 4 Cl MgNH 4 PO 4 + 3KCl 9. b) Za poprawne wyznaczenie liczb moli jonów ortofosforanowych(v) w próbce (0,0005 mola) Za poprawne obliczenie stężenia molowego jonów ortofosforanowych(v) w roztworze (0,0 mola/dm 3 ) 3 0. Za poprawne wskazanie soli ulegających hydrolizie kationowej (MnSO 4, Al(NO 3 ) 3 ). Za poprawne napisanie równań reakcji po pkt Probówka III: NH 4 + + S - + H O NH 3 H O + H S Probówka V: CO 3 - + H O H CO 3 + OH - lub CO 3 - + H O CO H O + OH - lub CO 3 - + H O HCO 3 - + OH - Probówka VI: CH 3 COO - + H O CH 3 + OH - a) Za poprawnie zaprojektowane doświadczenie dla probówki III mogą być napisane dwa równania dla obu jonów z wodą 3 3 Cu Cu I. II.. H SO 4(rozc) HNO 3(rozc) b) Za poprawnie podane obserwacje np.(w probówce I brak zmian, a w probówce drugiej wydziela się bezbarwny gaz) 3
Próbny egzamin maturalny z chemii 0r. Za poprawnie podaną obserwację i adekwatne do tego wnioski pkt 3. Doświadczenie Obserwacja Wniosek A. Zmiana barwy roztworu K CrO 4 z żółtej na pomarańczową Jony chromianowe(vi) (lub jony CrO - 4 ) są nietrwałe w środowisku kwaśnym B. Zmiana barwy roztworu K Cr O 7 z pomarańczowej na zieloną Jony dichromianowe(vi) (lub jony Cr O 7 - ) w środowisku kwaśnym mają własności utleniające lub (są utleniaczem lub redukują się do Cr 3+ lub inne prawidłowe sformułowanie wskazujące na własności utleniające jonu dichromianowego (VI)) 4. Za poprawnie zapisane równanie reakcji (CrO 4 - + H + Cr O 7 - + H O) 5. Za poprawne podanie wzorów produktów reakcji K Cr O 7 + 3K SO 3 + 4H SO 4 Cr (SO 4 ) 3 + 4K SO 4 + 4H O 6. a) Za poprawne wskazanie wzorów kwasów (H 3 O +, NH 4 + ) b) Za poprawnie napisane równanie reakcji (H 3 O + + F - HF + H O lub NH 4 + + F - HF+ NH 3 ) 7. Za poprawne wskazanie odpowiedzi - ( c ) Za poprawną metodę obliczenia stężenia reagenta B np: 8. v = k[a] 3 [B] - v = k(3[a]) 3 (x[b]) - 4
Próbny egzamin maturalny z chemii 0r. v =3 v 9. 0... 3. 4. 5. Za poprawne obliczenie stężenia i podanie odpowiedzi (podstawienie do równania v =3v wyrażeń na v i v i rozwiązanie powstałego równania ( x=3) odp: stężenie reagenta B należy zwiększyć 3 razy) Za poprawną metodę obliczenia entalpii tworzenia glukozy ( H = 6 H + 6 H +(- H 3 )) Za poprawne obliczenie entalpii tworzenia glukozy ( H = -73,3 kj/mol) Za poprawne wyznaczenie stężeń jonów Ag + i Cl ([Ag + ] = 4 0-6 mol/dm 3 i [Cl - ] = 3 0-5 mol/dm 3 ) Za poprawne obliczenie iloczynu jonowego soli (I j =, 0-0 ) Za poprawnie podany wniosek dotyczący wytrącenia osadu (Osad się nie wytrąci) Za każde poprawnie podane równanie reakcji po pkt (A(-): Fe e - Fe + ; K(+): H O + O + 4e - 4OH - ) Za poprawnie podany przykład substancji (dowolny kwas typy HX lub jego rozpuszczalna w wodzie sól metalu ciężkiego) Za poprawną metodę wyznaczenia czasu elektrolizy Za poprawne obliczenie czasu elektrolizy (770 s lub 8 min 40 s lub h 8 min 40 s) Za poprawnie napisane równanie reakcji elektrodowej (H O - 4e - O + 4H + lub H O - e - /O + H + ) Za poprawnie podany wzór wraz z nazwą (CH 3 CH CH 3 propan) 3 5
Za poprawnie napisane równanie reakcji nitrowania toluenu: Próbny egzamin maturalny z chemii 0r. Inny możliwy produkt reakcji 6 Za poprawnie napisane równanie reakcji nitrowania nitrobenzenu: H SO 4 + HNO 3 + H O Inny możliwy produkt reakcji 7. 8. Za każde poprawnie podane równanie reakcji po pkt (CH CH CH 3 + Cl CH CH CH Cl + HCl CH CH CH Cl + NaOH CH CH CH OH + NaCl CH CH CH OH + H O kat. HOCH CH(OH) CH OH a) Za poprawnie napisany bilans elektronowy -I +III +VII +II (C 4e C, Mn + 5e Mn) b) Za poprawnie dobrane współczynniki w równaniu reakcji 3 3 (5C H 5 OH + 4MnO 4 + H + 5CH 3 + 4Mn + + H O) 6
Próbny egzamin maturalny z chemii 0r. 9. Za poprawną metodę ustalenia stosunku molowego pierwiastków Za poprawnie podany wzór empiryczny (C 4 H 0 O ) Za każde poprawnie podane pary izomerów po pkt 30. np: H C OH HO C H HO C H H C OH i H C OH HO C H H C OH H C OH 3. Za poprawne określenie budowy trzech cukrów pkt, dwóch cukrów pkt, jednego 0 pkt (np.: celuloza B., sacharoza A. i C., skrobia A.) Za poprawne podanie nazw czterech związków pkt, trzech lub dwóch nazw - pkt, jednej nazwy 0 pkt lub każde inne poprawne przyporządkowanie 3. (np.: glikol (gliceryna, sacharoza lub inny cukier nieredukujący), (np.: biuret (peptyd, białko), (np.: glukoza (maltoza, laktoza, fruktoza), (dowolny kwas organiczny lub nieorganiczny) a) Za poprawne wskazanie probówek w których zaszła denaturacja (II, IV, V) 33. b) Za poprawne wyjaśnienie zjawiska wysalania białka (np.: dehydratacja i agregacja cząsteczek białka w zolu) 7