PROGRAM AUTORSKI Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W ZAKRESIE PŁYWANIA LUBIĘ PŁYWAĆ III ETAP EDUKACYJNY GIMNAZJUM OPRACOWANIE: mgr Mariola Szpruch mgr Anna Zgadzaj 1
Spis treści 1. Informacje ogólne: a) Koncepcja i adresaci programu b) Miejsce realizacji programu c) Dane techniczne pływalni d) Wyposażenie pływalni e) Czas realizacji 2. Cele programu: a) Cele edukacyjne b) Cele wychowawcze c) Cele operacyjne 3. Treści kształcenia 4. Sposoby osiągania celów: a) Metody pracy b) Formy pracy c) Zasady nauczania 5. Procedury osiągania celów 6. Osiągnięcia ucznia oraz formy ich oceny 7. Ewaluacja programu 2
8. Bibliografia 1. Informacje ogólne a) Koncepcja i adresaci programu W związku z wzrastającą liczbą zwolnień z wychowania fizycznego zwłaszcza z pływania powstał pomysł, aby zajęcia te stały się bardziej atrakcyjne; by każdy uczeń kończący gimnazjum wyszedł z wystarczający zasobem wiedzy i umiejętności dotyczącej tej dyscypliny sportu. Szkoła jest dobrze wyposażona w sprzęt do nauki i doskonalenia pływania, w związku z czym lekcje mogą być prowadzone w sposób urozmaicony i ciekawy. Uczniowie mogą poznać także inne formy aktywności fizycznej w wodzie nie tylko techniki pływania sportowego. Chcemy prowadzić lekcje w taki sposób, aby przez formę rekreacji realizować cele edukacyjne, a nade wszystko spełnić podstawowy cel wychowania fizycznego podejmowanie aktywności fizycznej w późniejszym życiu. Program ma na celu uogólnienie wymagań na poszczególnych etapach, tak by w każdej klasie były realizowane te same treści nauczania, a nauczyciel uczący w danej klasie mógł wybrać i dostosować poszczególne treści do indywidualnych potrzeb i możliwości grupy. Program został opracowany przez nauczycieli wychowania fizycznego i jednocześnie trenera, instruktora i sędziego pływania klas II mgr Mariolę Szpruch oraz mgr Annę Zgadzaj i jest zgodny z nową podstawa programową. 3
b) Miejsce realizacji programu Pływalni kryta w Gimnazjum nr 13 im. Huberta Jerzego Wagnera 40-358 Katowice, ul. Brynicy 7 c) Dane techniczne pływalni Długość 12,5m Szerokość 7,5m Głębokość- od 90-150cm d) Wyposażenie pływalni - deski pływacki duże i małe - płetwy - łapki - makarony - piłki - kosze do koszykówki wodnej - siatka do siatkówki - krążki do wyławiania e) Czas realizacji 4
III etap edukacyjny 2. Cele programu Ukazanie pływania jako ciekawej i atrakcyjnej dyscypliny sportu, która jest lubiana przez uczniów. Wytworzenie w uczniach pozytywnego nastawienia do dyscypliny, którą chętnie wybiorą w czasie wolnym i późniejszym życiu. a) Cele edukacyjne Poznanie zasad bezpieczeństwa na pływalni i wodach otwartych oraz specyfiki tych środowisk Kształtowanie umiejętności zachowania się w przypadku wystąpienia wypadku w wodzie Przedstawienie zmian zachodzących w organizmie w czasie wysiłku fizycznego 5
Uzasadnienie podejmowania wyborów i decyzji dotyczących sposobu spędzania czasu wolnego z uwzględnieniem aktywności ruchowej w wodzie Ukształtowanie postawy prospołecznej i prozdrowotnej Zaznajomienie z zaletami pływania oraz powodów, dla których warto brać udział w lekcjach na pływalni Rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie i podporządkowania się normą społecznym. b) Cele wychowawcze Kształtowanie postaw zgodnie z zasadami fair play Wypracowanie postaw osobowościowych tak, aby uczeń dbał o bezpieczeństwo swoje i innych Uformowanie cech charakteru takich jak: pracowitość, systematyczność, punktualność, wytrwałość Rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie c) Cele operacyjne Opanował podstawowe umiejętności pływania Zna swoje możliwości i umiejętności oraz potrafi je dostosować do pływania na różnych akwenach Podejmuje działania doskonalące swoje umiejętności Umie dokonać samooceny swojego postępu Systematycznie uczęszcza na zajęcia Potrafi wymienić korzyści wynikające z pływania Wie jakie są inne formy aktywności fizycznej w wodzie 6
Stosuje zasady bezpieczeństwa w stosunku do siebie i innych Po zakończonej edukacji w gimnazjum chętnie aktywnie spędza czas wolny 3. Treści kształcenia Zasady bezpieczeństwa na zajęciach na pływalni Ćwiczenia oswajające z wodą Ćwiczenia oddechowe i wypornościowe Leżenie na piersiach i grzbiecie Poślizgi na piersiach i grzbiecie Technika pływania stylem grzbietowym, dowolnym, klasycznym i motylkowym Technika startów i nawrotów pływackich Elementy ratownictwa wodnego style pływania ratowniczego, skoki, holowanie, krótkie akcje ratownicze Zespołowe gry ruchowe w wodzie koszykówka, siatkówka, piłka ręczna Ćwiczenia gimnastyczne w wodzie i aqua aerobik 7
Podstawowe przepisy pływania Zmiany zachodzące w organizmie w czasie wysiłku fizycznego Związek pływania z kształtowaniem postawy prozdrowotnej Ocena własnego postępu oraz analiza wyników Zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej 4. Metody osiągania celów a) Metody pracy Metody oparte na słowie nazwa czynności, objaśnienie ruchu Metody oparte na pokazie pokaz w wodzie, pokaz na lądzie Metody oparte na działaniu praktycznym uczniów Metody nauczania częściami i w całości: ü Syntetyczna nauczanie całego ruchu ü Analityczna rozłożenie ruchu na elementy składowe ü Kompleksowa połączenie metody syntetycznej i analitycznej b) Formy pracy 8
Zabawowa ma na celu uatrakcyjnianie zajęć Zadaniowa polega na określeniu zadania bez sposobu jego wykonania Ścisła polega na dokładnym określeniu zadania i sposobu jego wykonania Formy organizacyjne ü Indywidualne ü Zespołowe c) Zasady nauczania Zasada świadomości i aktywności jeżeli uczeń zna zamierzony efekt końcowy pracy, to łatwiej jest mu pokonać trudności związane z procesem uczenia się Systematyczności proces nauczania powinien przebiegać w sposób płynny i rytmiczny z uwzględnieniem reguł : od znanego do nieznanego, od prostego do złożonego, od łatwego do trudnego Poglądowości - realizowana przez pokaz i objaśnienie ruchu Przystępności polega na konieczności dostosowania form i metod do rozwoju psychofizycznego uczniów Trwałości rozumiana jest jako stosowanie takich metod i środków, które w końcowym efekcie przyniosą nauczenie się konkretnego ruchu Indywidualizacji dostosowanie zadań do umiejętności poszczególnych uczniów 9
5. Procedury osiągania celów Program jest zgodny z Podstawą Programową Kształcenia Ogólnego Czas trwania zajęć obejmuje dwie godziny tygodniowo Zajęcia prowadzić zgodnie z zasadami BHP Metody i formy zajęć dostosować do możliwości rozwojowych uczniów Wprowadzać do ćwiczeń niekonwencjonalne przybory Motywować uczniów do większej pracy Stawiać przed uczniami różnorodne zadania Eksponować indywidualne możliwości i upodobania ucznia Wprowadzać zajęcia w formie zabawowej i współzawodnictwa Przygotowywać uczniów do samokontroli i samooceny sprawności fizycznej Mobilizować uczniów do udziału w zawodach i zajęciach pozalekcyjnych Realizować proces kształcenia i wychowania 10
Spójnie merytorycznie i logicznie przekazywać informacje teoretyczne i praktyczne Zajęcia z pływania są prowadzone przez nauczycieli wychowania fizycznego, z których większość ma uprawnienia instruktora lub trenera pływania. Szkoła ma bogatą bazę sprzętową, która jest ciągle poszerzana. Realizacja treści nauczania obejmuje dostosowanie metod i form do indywidualnych potrzeb uczniów. Szczegółowe programy dla klasy I, II i III umieszczone są w załącznikach nr 2, 3, 4. Ponad to w szkole odbywają się zajęcia dodatkowe z pływania oraz zawody pływackie Liga Klas. Docelowo planujemy stworzyć galerię osiągnięć uczniów i odnotowywać ich sukcesy (rekordy) na wewnątrzszkolnej tablicy wyników. Całość zostanie umieszczona na terenie pływalni. 6. Osiągnięcia ucznia oraz formy ich oceny Na początku każdego roku zostanie przeprowadzona diagnoza umiejętności pływackich. Pozwoli ona na dostosowanie nauczanych treści do indywidualnych potrzeb i możliwości każdej grupy, jak i każdego ucznia. Nauczyciel będzie brał także pod uwagę zainteresowania uczniów, w celu odpowiedniego doboru nauczanych treści. Osiągnięcia uczeń: ü Potrafi zaprezentować prawidłową technikę pływania stylem dowolnym grzbietowym, klasycznym i motylkowym ü Potrafi wykonać nawroty w poznanych stylach pływackich ü Potrafi wykonać start odpowiedni do danego stylu ü Potrafi zanurkować w głąb i na odległość 11
ü Zna podstawowe przepisy pływania ü Systematycznie bierze udział w lekcjach wychowania fizycznego na pływalni ü Dokonuje samooceny umiejętności pływackich umie ocenić swój postęp ü Stosuje zasady fair play ü Zna zasady zachowania się na pływalni i wodach otwartych ü Dba o bezpieczeństwo swoje i innych ü Wie jak zachować się w przypadku wypadku w wodzie ü Umie dobrać sprzęt pływacki do konkretnych zadań ü Zna zalety pływania ü Zna zmiany zachodzące w organizmie w czasie wysiłku fizycznego ü Umie rozróżnić wysiłek tlenowy od beztlenowego Sposoby pomiaru osiągnięć ucznia W czasie trwania całego roku szkolnego na poszczególnych etapach będą przeprowadzane zadania kontrolno - oceniające, które będą miały na celu, przede wszystkim ocenienie postępu ucznia. Poza tym bardzo duża rolę będzie odgrywała systematyczność, zaangażowanie i wkład pracy jaka uczeń wniósł w wykonanie konkretnych elementów. Zadania kontrolno oceniające ü Swobodne wykonywanie podstawowych czynności w wodzie: zanurzanie głowy, otwieranie oczu, wydech do wody, leżenie i poślizgi na piersiach i grzbiecie ü Technika pracy RR i NN w poszczególnych stylach pływackich ü Technika pływania stylem grzbietowym, dowolnym, klasycznym i motylkowym ü Technika wykonania startów i nawrotów 12
ü Elementy ratownictwa wodnego sposoby pływania ratowniczego, holowania i skoków ratowniczych Ocenie będą podlegać także: ü Chęci czyli stosunek ucznia do własnej aktywności fizycznej, wysiłku wkładanego w wykonanie zadania ü Postęp osiągnięcie zmian w stosunku do stanu wyjściowego (diagnozy wstępnej) zgodnie z posiadanymi predyspozycjami ü Postawy stosunek do partnera, rywala, prowadzącego ü Rezultaty dokładność w wykonywaniu zadań z uwzględnieniem indywidualnych możliwości Ocena ucznia będzie jasna i zrozumiała. Nauczyciel będzie kierował się zasadą sprawiedliwości. Uczeń będzie wiedział, że nauczyciel bierze pod uwagę przede wszystkim postęp i wkład pracy w wykonanie konkretnego zadania. Ocena ta będzie zgodna z przedmiotowym systemem oceniania. 7. Ewaluacja programu W celu sprawdzenia czy program spełnił swoje założenia, konieczne jest wykonanie działania zmierzającego do stwierdzenia, w jakim stopniu zaplanowane w programie cele zostały osiągnięte, czy proponowane metody i formy są skuteczne. A mianowicie: ü Na bieżąco ocenianie postępu ucznia ü Monitorowanie frekwencji na zajęciach z wychowania fizycznego na pływalni ü Ocenianie zaangażowania uczniów na lekcji ü Zainteresowanie zajęciami dodatkowymi z pływania Oprócz kierowania działań ewaluacyjnych na uczniów będzie też przeprowadzona ewaluacja własnej pracy, w czym pomocna będzie ankieta zawarta w załączniku nr 1. 13
8. Bibliografia Ryszard Karpiński Pływanie, Katowice 2002 Edmund Bartkowiak Pływanie sportowe, Warszawa 1999 W. N. Płatonow Trening wyczynowy w pływaniu, Warszawa 1997 Praca Zbiorowa Pływanie w szkole cz.1.rekreacyjne formy aktywności fizycznej w wodzie, Katowice 2007 Praca Zbiorowa Pływanie w szkole cz.2.współczesne tendencje w technice pływania, Katowice 2008 Praca Zbiorowa Prawie wszystko o ratownictwie wodnym, Warszawa 1993 Krystyna Górna, Wiesław Garbaciak Kultura Fizyczna w szkole 14
Mariola Szpruch, Joanna Kraut, Milena Nocoń, Anna Zgadzaj, Przemysław Halapacz, Dawid Pawlik Program z wychowania fizycznego dla III etapu edukacyjnego, Gimnazjum nr 13 w Katowicach Załącznik nr 1 ANKIETA DOTYCZACA ZAJĘĆ Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO NA PŁYWALNI Ankieta jest anonimowa, wybraną odpowiedź zaznacz kółkiem 1. Płeć a) Kobieta b) Mężczyzna 2. Klasa 15
a) I b) II c) III 3. Czy lubisz pływać a) Tak b) Nie 4. Czy bierzesz czynny udział w zajęciach prowadzonych na basenie a) Tak b) Nie, mam zwolnienie lekarskie c) Nie, ponieważ. 5. Dlaczego bierzesz udział w lekcjach wychowania fizycznego na pływalni a) Bo lubię pływać b) Bo lubię prowadzącego zajęcia c) Bo wiem, że nie mogę mieć bez udziału w tych zajęciach dobrej oceny na koniec roku d) Bo chcę się nauczyć pływać e) Bo rodzice mi każą 6. Jak oceniasz zajęcia prowadzone na basenie a) Są ciekawe i atrakcyjne b) Są nudne i bezsensu c) Czasem są fajne, a czasem nie d) Inna odpowiedź.. 7. Czy prowadzący zajęcia a) Stara się dostosowywać ćwiczenia do potrzeb i możliwości uczniów b) Nie bierze w ogóle pod uwagę predyspozycji grupy c) Inna odpowiedź.. 16
8. Czy w czasie zajęć są wykorzystywane różnorodne przybory a) Tak b) Nie 9. Czy nauczane treści są przekazywane w sposób jasny i zrozumiały a) Tak b) Nie 10. Jak nauczyciel ocenia udział w zajęciach a) W sposób sprawiedliwy, bierze pod uwagę postęp i wkład ucznia w lekcje b) W sposób sprawiedliwy, bierze pod uwagę uzyskany efekt końcowy c) W sposób sprawiedliwy, bierze pod uwagę uzyskany czas d) W sposób niesprawiedliwy 11. Czy wiedza i umiejętności zdobyte w czasie zajęć są przydatne a) Tak b) Raczej tak c) Nie 12. Czy bierzesz udział w zajęciach pozalekcyjnych a) Tak b) Nie 13. W jakich zajęciach najchętniej bierzesz udział zajęciach sportowych a) W proponowanych przez szkołę.... b) W zajęciach pozaszkolnych. c) W żadnych nie biorę udziału 14. Czy lubisz lekcje wychowania fizycznego na basenie uzasadnij dlaczego a) Tak. b) Nie. 15. Czy w przyszłości będziesz wybierał pływanie jako formę aktywności ruchowej 17
a) Tak, lubię pływanie b) Nie, nie znoszę pływać c) Chciałbym, ale się boję wody i pływania d) Nie, bo nie lubiłem nauczyciela prowadzącego e) Inna odpowiedź. Dziękuję za wypełnienie ankiety. 18