SYTUACJA NA RYNKU ZBÓŻ MICHAŁ KOLEŚNIKOW Warszawa, 2/10/2015
Sytuacja na rynku globalnym
Światowe ceny zbóż na poziomie znacznie niższym niż przed rokiem Indeks cen żywności FAO (2002-04 = 100) 300 280 Zboża Żywność ogółem 280 260 240 240 220 200 200 180 160 160 140 120 120 100 80 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 80 Źródło: FAO (IX 2015)
Gdyby nie umacniał się USD, światowe ceny surowców rolnych spadałyby w znacznie mniejszym stopniu Indeks cen żywności FAO - oryginalny i pozbawiony wpływu zmian USD (2002-04=100) oryginalny indeks cen żywności FAO oczyszczony z wpływu zmian kursu USD 240 220 200 180 160 140 120 100 80 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Źródło: FAO, Federal Reserve Bank of St. Louis (IX 2015), obliczenia i opracowanie BGŻ
Osłabiające się euro hamowało spadki cen surowców rolnych w UE Kurs EUR/USD 1,60 1,55 1,50 1,45 1,40 1,35 1,30 1,25 1,20 1,15 1,10 1,05 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Źródło: FAO, Federal Reserve Bank of St. Louis (IX 2015), obliczenia i opracowanie BGŻ
Notowane w bieżącym roku spadki cen ropy są ważnym czynnikiem działającym w kierunku niższych cen surowców rolnych Ceny ropy naftowej (USD/baryłkę) i zbóż (indeks cen FAO) Ropa 140 120 100 80 Zboża 280 250 220 190 60 40 Ropa Zboża 160 130 Prognoza 20 100 0 2006 2008 2010 2012 2014 2016 70 Źródło: FAO (IX 2015), Bank Światowy (IX 2015)
MRZ przewiduje spadek światowej produkcji zbóż w sezonie 2015/16 o około 1% Światowa produkcja zbóż wg MRZ (mln t) 2 000 2 017 1 996 1 900 1 800 1 700 1 600 2007/08 2009/10 2011/12 2013/14 2015/16 Źródło: BGŻ BNP Paribas Międzynarodowa Rada Zbożowa (24.09)
Wg MRZ sezon 2015/16 będzie trzecim z rzędu sezonem nadwyżkowym na rynku zbóż... Światowy bilans zbóż wg MRZ (mln t; bez ryżu) Nadwyżka (prawa oś) Produkcja Zużycie Zapasy początkowe: 445 mln t (+38 mln t) [+9% r/r]. 2 000 1 900 1 800 1 700 1 600 38,4 10,2 160 120 80 40 0 Szacowana produkcja w sezonie 2015/16: 1996 mln t (-21 mln t) [-1,0% r/r]. Wcześniej prognozowano spadek o ponad 40 mln t. Prognozowane zużycie: 1986 mln t (+7 mln t) [+0,4% r/r]. 1 500-40 Wskaźnik zapasy końcowe do zużycia prognozowany na 22,9% wobec 22,5% w sezonie 2014/15 i 21,0% w 2013/14. Źródło: BGŻ BNP Paribas, Międzynarodowa Rada Zbożowa (24.09.2015)
Wg MRZ światowa produkcja pszenicy ma zwiększyć się o 0,9%... Światowa produkcja pszenicy wg MRZ (mln t) 800 750 720 727 700 650 600 550 500 2007/08 2009/10 2011/12 2013/14 2015/16 Źródło: BGŻ BNP Paribas, Międzynarodowa Rada Zbożowa (24.09.2015)
a wcześniej powszechnie uważano, że zbiory będą niższe Prognozy na sezon 2015/16 (pszenica) Tallage (SG) 701 mln t ( -7 mln t; -1,0% r/r) (16.04) MRZ 705 mln t (-16 mln t; -2,2% r/r) (23.04) USDA 719 mln t ( -8 mln t; -1,0% r/r) (12.05) FAO (2015)(2015) 722 mln t ( -5 mln t; -0,7% r/r) (2.04) Tallage (SG) 711 mln t ( -1 mln t; -0,2% r/r) (13.08) MRZ 727 mln t ( +7 mln t; +0,9% r/r) (24.09) USDA 732 mln t ( +6 mln t; +0,9% r/r) (11.09) FAO (2015)(205) 728 mln t ( -5 mln t; -0,6% r/r) (10.09) Źródło: BGŻ BNP Paribas na podstawie danych Tallage, USDA, MRZ, FAO. Kierunek strzałki oznacza zmianę prognozy w stosunku do poprzedniego miesiąca.
Globalny bilans pszenicy ma być nadwyżkowy Szacunek MRZ za Prognoza MRZ na 2015/16 (mln t) 2013/14 2014/15 24.09 Zmiana r/r Produkcja 714 720 727 +7 Zużycie 696 707 719 +12 Zapasy końcowe 188 202 211 +9 - w tym u głównych eksporterów Współczynnik zapasy/zużycie (%) 55 65 71 +6 27,1 28,6 29,3 - Źródło: BGŻ BNP Paribas, Międzynarodowa Rada Zbożowa (24.09.2015)
Tradycyjni importerzy zbiorą więcej pszenicy Prognozowane zmiany zbiorów pszenicy w sezonie 2015/16 (mln t; r/r) Azja Pd i Wsch -5 Ameryka Pd -2 Europa -1 Ameryka Pn 0 Oceania WNP 2 2 Bliski Wschód Afryka 5 5-8 -6-4 -2 0 2 4 6 Źródło: Międzynarodowa Rada Zbożowa (24.09.2015), obliczenia i opracowanie BGŻ BNP Paribas
Z kolei produkcja kukurydzy ma zmniejszyć się o 3,8% Światowa produkcja kukurydzy wg MRZ (mln t) 1 000 950 900 850 800 750 1 005 967 700 2011/12 2013/14 2015/16 Źródło: BGŻ BNP Paribas Międzynarodowa Rada Zbożowa (24.09.2015)
Wiosną i latem pojawiały się coraz wyższe prognozy światowych zbiorów kukurydzy Prognozy światowej produkcji kukurydzy w sezonie 2015/16 wg MRZ (mln t) 970 965 968 967 960 955 950 951 945 940 23.04 28.05 25.06 30.07 27.08 24.09 Źródło: BGŻ BNP Paribas Międzynarodowa Rada Zbożowa
Globalny bilans kukurydzy ma być deficytowy Szacunek MRZ za Prognoza MRZ na 2015/16 (mln t) 2013/14 2014/15 24.09 Zmiana r/r Produkcja 997 1005 967-38 Zużycie 950 980 970-10 Zapasy końcowe 178 203 199-4 - w tym u głównych eksporterów Współczynnik zapasy/zużycie (%) 51 65 58-7 18,7 20,7 20,5 - Zużycie ma przewyższać produkcję o prawie 4 mln t (17 mln t w prognozie kwietniowej), a zapasy początkowe mają być o 24 mln t (249 mln t) wyższe niż w sezonie 2014/15. Źródło: BGŻ BNP Paribas, Międzynarodowa Rada Zbożowa (24.09.2015)
Duże bezwzględne spadki produkcji kukurydzy oczekiwane w przypadku Stanów Zjednoczonych i UE Prognozowane zmiany zbiorów kukurydzy w sezonie 2015/16 (mln t; r/r) Stany Zjednoczone UE Brazylia Argentyna -21-18 -7-4 W UE spadek o 24%. W ubiegłym roku rekordowa produkcja 76 mln t (wzrost o 12 mln t wobec 2013 r.) Ukraina Meksyk Indie Kanada RPA Chiny -4-1 0 1 3 11 W Stanach Zjednoczonych również spadek z rekordowego poziomu. Na Ukrainie drugi rok z rzędu spadków, łącznie o 6 mln t wobec rekordowego roku 2013. -25-20 -15-10 -5 0 5 10 15 Źródło: Międzynarodowa Rada Zbożowa (26.03.2015), obliczenia i opracowanie BGŻ
W obecnym sezonie bilans kukurydzy będzie bardziej napięty, a bilans pszenicy wyraźnie bardziej luźny Wskaźnik zapasy/zużycie dla światowego rynku zbóż wg USDA (%) 35 30 28,0 30,1 31,7 35 30 25 22,1 23,8 23,9 25 20 20 3 zboża razem 15 15 pszenica kukurydza 10 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 10 jęczmień Źródło: BGŻ BNP Paribas, USDA (11.09.2015)
Stąd pszenica jest znacznie tańsza niż przed rokiem, a ceny kukurydzy są na podobnym poziomie Ceny pszenicy i kukurydzy na świecie wskaźnik cen MRZ (styczeń 2000 = 100) 350 325 300 pszenica kukurydza 275 250 225 200 175 150 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Źródło: BGŻ BNP Paribas, MRZ (1.10.2015)
Sytuacja w UE
Zużycie kukurydzy w UE w sezonie 2015/16 ma przewyższać produkcję aż o 20 mln t Szacunek KE za Prognoza KE na 2015/16 (mln t) 2013/14 2014/15 24.09 Zmiana r/r Zapasy początkowe 13,1 15,3 22,6 +7,3 Produkcja 66,5 77,9 58,4-19,5 Zużycie 76,2 76,0 78,4 +2,4 Eksport netto -11,9-5,5-8,0-2,5 Zapasy końcowe 15,3 22,6 10,7-11,9 Współczynnik zapasy/zużycie (%) 20,1 29,8 13,7 - Źródło: Komisja Europejska (24.09.2015), opracowanie BGŻ BNP Paribas,
w przypadku pszenicy sytuacja jest dużo bardziej komfortowa Pszenica zwyczajna Szacunek KE za Prognoza KE na 2015/16 (mln t) 2013/14 2014/15 24.09 Zmiana r/r Zapasy początkowe 9,3 9,1 11,0 +2,9 Produkcja 135,1 148,7 144,6-4,1 Zużycie 107,1 116,4 116,2-0,2 Eksport netto 28,2 30,4 24,9-5,5 Zapasy końcowe 9,1 11,0 14,5 3,5 Współczynnik zapasy/zużycie (%) 8,5 10,3 12,5 - Źródło: Komisja Europejska (24.09.2015), opracowanie BGŻ BNP Paribas,
Sytuacja w Polsce
Ceny pszenicy na świecie spadały bardziej niż w Polsce Ceny pszenicy w Polsce i na świecie indeks MRZ (śr 2010-14 = 100) 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 świat - indeks MRZ PL - psz kons MRiRW 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Źródło: BGŻ BNP Paribas, Międzynarodowa Rada Zbożowa (1.10.2015)
Pszenica nadal jest droga w stosunku do pszenżyta, ale coraz w mniejszym stopniu w stosunku do kukurydzy Relacje cen skupu pszenicy paszowej wobec cen kukurydzy i pszenżyta Cena pszenicy (cena kukurydzy=1) Cena pszenicy (cena pszenżyta=1) 1,3 1,2 1,1 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 1,40 1,35 1,30 1,25 1,20 1,15 1,10 1,05 1,00 0,95 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Źródło: Opracowanie BGŻ BNP Paribas na podstawie danych MRiRW
Bardzo wolne tempo eksportu pszenicy drogą morską Eksport pszenicy drogą morską w sierpniu (tys. t) 223 132 W sierpniu 15-83% r/r -184 tys. t r/r 55 39 Gdyby ta sama dynamika r/r utrzymywała się do końca sezonu wówczas eksport byłby niższy o 2950 tys. t 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 Źródło: Sparks, (IX 2015) opracowanie BGZ BNP Paribas,
Polska na trwałe stała się eksporterem netto pszenicy, choć prawdopodobnie w sezonie 2015/16 eksport netto będzie wyraźnie niższy Eksport netto pszenicy w sezonach (tys. t) 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0-500 Źródło: Opracowanie BGŻ BNP Paribas na podstawie danych MF (za: IERiGŻ), prognoza BGŻ BNP Paribas
W bieżącym sezonie na skutek niskich zbiorów kukurydzy w Polsce i w UE muszą zajść zmiany w strukturze zużycia paszowego zbóż Wykorzystanie poszczególnych rodzajów zbóż na pasze (mln t) 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 pszenica żyto jęczmień owies mieszanki pszenżyto kukurydza 0,0 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 BGŻ Źródło: Sparks, opracowanie i prognoza BGŻ BNP Paribas
i w ich rezultacie zużycie paszowe pszenicy będzie znów przewyższać zużycie kukurydzy 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 Zużycie paszowe pszenżyta i kukurydzy (zużycie pszenicy = 1) pszenżyto kukurydza Na skutek przewidywanych niskich zbiorów kukurydzy, będzie prawdopodobnie musiało wzrosnąć wykorzystanie pszenicy na paszę. Kukurydza powinna wyraźnie podrożeć w stosunku do pszenicy. Prawdopodobnie duże będzie również zużycie pszenżyta. Zmniejszyć się powinien eksport netto pszenicy i kukurydzy. Źródło: Sparks, opracowanie i prognoza BGŻ BNP Paribas
W ostatnich latach wyraźnie malało zużycie paszowe pszenicy w gospodarstwach Zużycie paszowe pszenicy (tys. t) 2 000 1 800 1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16p przemysłowe w gospodarstwach Źródło: Tallage Strategie grains
Prognozy zbiorów zbóż w 2015 r. Pszenica Tallage (SG) 10,6 mln t ( -1,1 mln t; -9,2% r/r) (13.08) GUS 10,9 mln t ( -0,7 mln t; -6,0% r/r) (24.09) Sparks 11,2 mln t ( -1,2 mln t; -10,0% r/r) ( 3.09) MRZ(2015) 10,7 mln t ( -0,9 mln t; -8,0% r/r) (24.09) Kukurydza GUS ~3,2 mln t ( -1,2 mln t; -28% r/r) (24.09) Sparks 2,75 mln t (-1,1 mln t; -28% r/r) ( 3.09) Źródło: BGŻ BNP Paribas na podstawie danych Tallage, MRZ, GUS, Sparks
Najważniejsze wnioski Spadkom cen surowców rolnych sprzyja mocny dolar i tania ropa naftowa. Do tego dochodzą wysokie zapasy początkowe zbóż i coraz lepsze prognozy zbiorów. W przypadku kukurydzy bilans wyraźnie deficytowy, w przypadku pszenicy kolejny rekord produkcji i kolejny sezon z nadwyżką. Szczególnie duże spadki produkcji kukurydzy w UE (w tym w Polsce), spore również na Ukrainie. Oczekiwany znacznie mniejszy eksport pszenicy z UE w tym z Polski. Konieczne duże dostosowania w strukturze zużycia zbóż na pasze oraz w eksporcie netto z Polski. Źródło: BGŻ BNP Paribas
Dziękuję za uwagę
Informacje i zastrzeżenia prawne Informacje i zastrzeżenia prawne Bank BGŻ BNP Paribas S.A. z siedzibą w Warszawie ( Bank BGŻ BNP Paribas ) informuje, że niniejszy materiał ma charakter wyłącznie marketingowy i informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Zawarte w nim informacje nie mogą być traktowane także, jako usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. W szczególności niniejsza prezentacja nie stanowi rekomendacji dotyczącej kupna lub sprzedaży subskrypcji, wymiany, wykonania lub wykupu określonych instrumentów finansowych albo powstrzymania się od zawarcia transakcji dotyczącej jakichkolwiek instrumentów finansowych, jak też rekomendacji dotyczącej wykonania lub powstrzymania się od wykonania uprawnień wynikających z określonego instrumentu finansowego do zakupu, sprzedaży, subskrypcji, wymiany, wykonania lub wykupu instrumentu finansowego. Przygotowując niniejszą prezentację Bank BGŻ BNP Paribas nie spełnia roli zarządzającego portfelem ani doradcy inwestycyjnego jakiejkolwiek osoby, w tym w szczególności Otrzymującego prezentację. Jakiekolwiek treści, zawarte w niniejszej prezentacji i przekazywane Otrzymującemu prezentację przez Bank BGŻ BNP Paribas w związku z zawieraniem lub wykonywaniem transakcji opisanych w prezentacji, nie mogą być traktowane przez Otrzymującego prezentację jako podstawa decyzji Otrzymującego prezentację dotycząca zawierania lub wykonywania transakcji opisanych w prezentacji. Odnośnie każdej pojedynczej transakcji, korzyści oraz przydatność transakcji dla Otrzymującego prezentację jest poddawana przez Otrzymującego prezentację ocenie dokonywanej niezależnie od Banku BGŻ BNP Paribas, albo przez Otrzymującego prezentację samodzielnie albo przez niezależnych doradców Otrzymującego prezentację, w zakresie wszelkich aspektów transakcji, w tym aspektów prawnych, podatkowych, księgowych i finansowych. Każda transakcja dotycząca produktu przedstawionego w niniejszej prezentacji jest zawierana przez Otrzymującego prezentację wyłącznie na podstawie jego niezależnej oceny i na jego własne ryzyko. Bank BGŻ BNP Paribas dołożył niezbędnych starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na kompetentnych źródłach. Szczegółowe informacje dotyczące Banku BGŻ BNP Paribas oraz usług inwestycyjnych świadczonych przez Bank BGŻ BNP Paribas znajdują się na stronie internetowej www.bgzbnpparibas.pl