Obrazy CT w fazie tętniczej wykrywają infekcje grzybicze Pacjenci o obniżonej odporności są w dużym stopniu narażeni na inwazyjne infekcje grzybicze, szczególnie wątroby i śledziony Pacjenci o obniżonej odporności są w dużym stopniu narażeni na inwazyjne infekcje grzybicze, szczególnie wątroby i śledziony. Do najbardziej podatnych zaliczyć można chorych na AIDS, pacjentów po przeszczepie szpiku, czy pacjentów z przedłużającą się neutropenią. Zdecydowanie najczęściej występującą włókienkową grzybiczą infekcją wątroby jest kandydoza, jednak inne infekcje grzybicze, takie jak aspergiloza, czy zygomykoza pojawiają się coraz częściej, zwłaszcza u pacjentów po przeszczepie wątroby. Diagnoza odbywa się na zasadzie,,albo się uda, albo nie". Według doktora Ura Metsera, radiologa z University of Toronto, tylko 9% inwazyjnych infekcji grzybiczych wątroby jest rozpoznawanych przyżyciowo. Na spotkaniu RSNA 2003 przedstawił on nowe badanie, które opiera się na CT z kontrastem w diagnozowaniu infekcji, a w razie wskazań wdrażaniu leczenia przeciwgrzybiczego. "Infekcja grzybicza wątroby to jedno z powikłań przedłużającej się neutropenii u pacjentów hematologicznych" - powiedział Metser.,,Postawienie rozpoznania jest trudne, bo opiera się na badaniu wycinków z biopsji, co daje często wyniki negatywne. Dlatego obrazowanie gra ważną rolę zarówno dla rozpoznania, jak i dla dalszej obserwacji tych pacjentów". Celem badania była ocena przydatności klinicznej dwu- lub trzyfazowego CT (bez kontrastu, w fazie tętniczej oraz w fazie żyły wrotnej) u pacjentów z podejrzeniem infekcji grzybiczej wątroby na podstawie wytycznych organizacji European Organization for the Research and Treatment of Cancer and Mycoses Study Group (EORTC/MSG). Wytyczne tej organizacji ustalono w oparciu o badanie, które objęło pacjentów z potwierdzoną infekcją grzybiczą. Potwierdzeniem była aspiracja fragmentów grzybów z wątroby, natomiast 'infekcja prawdopodobna' znaczyła niewyjaśnioną gorączkę podczas leczenia antybiotykami, nieprawidłowe wyniki badań wątrobowych oraz udowodnione zmniejszenie rozmiaru lub liczby zmian w wątrobie po leczeniu przeciwgrzybiczym" - wyjaśnił. Trudności w uzyskaniu pozytywnych wyników biopsji spowodowały, że tylko kilka infekcji włączonych do badania było potwierdzonych. Metser i współpracownicy ocenili retrospektywnie 60 dwu- lub trzyfazowych badań CT wykonanych u 39 pacjentów leczonych immunosupresyjnie z podejrzeniem infekcji grzybiczej wątroby. Obrazy CT wątroby uzyskano przy 120 kvp, 230-330 mas, prędkości stołu 0,5 mm na obrót, trybie wysokiej jakości oraz skoku 3:1. Obrazy z CT zostały odtworzone przy użyciu plastrów grubości 5 mm z 50% nakładaniem. Kontrast dożylny niejonowy został podany przy użyciu wstrzykiwacza ciśnieniowego w dawce 2ml/kg, maksymalnie 200 ml, z prędkością 3 ml/s z 25-sekundowym opóźnieniem dla fazy tętniczej, i z 60-sekundowym opóźnieniem dla fazy żyły wrotnej. 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/6
Pacjent z gorączką po przedłużającej się neutropenii. Powyżej zdjęcie CT wątroby w fazie tętniczej pokazuje zmiany typu 2b (strzałka). CT bez kontrastu (poniżej) pokazuje odpowiadającą zmianę, wykazującą hipoatenuację, natomiast zdjęcie CT w fazie żyły wrotnej (na samym dole) pokazuje niewielki niespecyficzny obszar o zmniejszonej gęstości (zmiana typu 1). Ten przypadek pokazuje jak wzrasta swoistość w fazie tętniczej. Chociaż faza żyły wrotnej uwidoczniła zmianę, trudno byłoby opisać ją jako ropień. Wzmocnienie w fazie tętniczej CT umożliwia bardziej pewną diagnozę. Wszystkie obrazy dzięki uprzejmości doktora Ura Metsera. 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/6
"Wszystkie zdjęcia we wszystkich fazach zostały zrandomizowane i przedstawione zespołowi dwóch radiologów, którzy nie znali żadnych danych klinicznych, ani wyników badań laboratoryjnych" - powiedział.,,decyzje podejmowano wspólnie. Zespół ocenił liczbę zmian w wątrobie, stopień w jakim zmiana była podejrzana w skali czterostopniowej, obecność ogniskowych zmian w śledzionie oraz modele wzmocnienia zmiany". Obraz w danej fazie był uznawany za pozytywny jeżeli stwierdzono co najmniej trzy zmiany typu 1 oraz jedną zmianę typu 2 do 4. Całe badanie uznawano za pozytywne, jeżeli co najmniej jeden obraz w dowolnej fazie był uznany za pozytywny. Na podstawie dostępnej literatury na temat grzybiczych infekcji wątroby zmiany typu 2 do 4 były uznawane jako,,zmiany sugerujące infekcję" - powiedział Metser. Cztery typy zmian obejmowały: - Typ I: hipoatenuacyjny (Ia = poniżej 1 cm średnicy; Ib = co najmniej 1 cm średnicy); - Typ II: hipoatenuacyjny środek z hiperatenuacyjnym brzegiem (IIa = grubość hiperatenuacyjnego brzegu równa lub mniejsza niż promień hipoatenuacyjnego środka; IIb = grubość hiperatenuacyjnego brzegu jest większa niż promień hipoatenuacyjnego środka); - Typ III: każda zmiana związana z przejściowym wzmocnieniem wątrobowym (zdefiniowana jako przylegający klinowaty obszar zwiększonego wzmocnienia); - Typ IV: hiperatenuacyjna zmiana (jaśniejsza niż otaczająca tkanka wątrobowa). Grupa wykonała opartą na fazach analizę 536 zmian wątroby naliczonych w 36/60 badań pozytywnych. CT w fazie tętniczej wykazało wszystkie 36 (100%) pozytywnych zmian wątrobowych, podczas gdy zdjęcia w fazie żyły wrotnej były pozytywne tylko w 23/36 (69%) badań (p"w analizie opartej na zmianach, faza tętnicza CT pokazała 90% (483) z 536 stwierdzonych zmian" - powiedział Metser, podczas gdy faza żyły wrotnej CT wykazała 69% (329/536, p"ten przykład zmiany hiperdensyjnej typu 4 w fazie tętniczej CT nie jest widoczny w fazie żyły wrotnej, a kontrolne zdjęcie w fazie tętniczej, wykonane kilka tygodni później pokazuje, że zmiana typu 4 zmieniła swoją morfologię do typu 2, z centralnym obszarem hipodensyjnym i obwodowym rąbkiem hiperdensyjnym"- powiedział. Badanie wykazało, że obrazowanie CT w fazie tętniczej wykrywa znacząco więcej zmian wątrobowych, niż zdjęcia w innych fazach u tych pacjentów. Wskaźniki wykrycia zmian ogniskowych dla CT w fazie tętniczej i w fazie żyły wrotnej nie różniły się znacząco od siebie, ale były znamiennie wyższe, niż w CT bez kontrastu - powiedział. 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/6
Inny pacjent z gorączką po przedłużającej się neutropenii. Powyżej obraz CT w fazie tętniczej pokazuje zmianę typu 2b (strzałka). Poniżej, w fazie żyły wrotnej zmiana niewidoczna. Najbardziej znacząca różnica między fazą tętniczą, a fazą żyły wrotnej CT dotyczyła wskaźnika wykrywania zmian hiperdensyjnych typu 4 - powiedział. W fazie tętniczej CT prawie 80% zmian dawało silne wzmocnienie sugerujące infekcję. Podczas gdy w fazie żyły wrotnej CT tylko 40% zmian dawało taki wzór wzmocnienia, oraz tylko 45% zmian typu 4, widocznych w fazie żyły wrotnej CT dawało taki wzór wzmocnienia.,,jak można wytłumaczyć te odkrycia? Podczas neutropenii infekcje grzybicze mogą być niewidoczne" - powiedział Metser.,,Ponadto udokumentowane wcześniej zmiany mogą przestać być widoczne w razie nawrotu neutropenii. Dlatego też odpowiedź pozapalna gra ważną rolę w określaniu charakterystyki wyglądu tych zmian". 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 4/6
Pacjent w immunosupresji, po przedłużającej się neutropenii, z gorączką i kandydemią. Widoczna w fazie tętniczej zmiana typu 4 (powyżej) nie jest widoczna w fazie żyły wrotnej (poniżej). Zmiana nie została też uwidoczniona w fazie tętniczej CT wykonanej kilka tygodni wcześniej (na samym dole), co sugeruje, że zmiana jest nowa. 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 5/6
Obrazowanie CT w fazie tętniczej zwiększa czułość wykrywania ogniskowych zmian w wątrobie u pacjentów z immunosupresją i z podejrzeniem grzybiczej infekcji wątroby i śledziony - podsumował Metser.,,Dodanie fazy tętniczej może pomóc radiologom w stawianiu lepszych rozpoznań". 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 6/6