Wykonywanie lotów przez BSL w polskiej przestrzeni powietrznej Warszawa, 18.03.2013 r. Łukasz Godlewski Ośrodek Planowania Strategicznego
Cele strategiczne PAŻP: 1. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa ruchu lotniczego. 2. Zapewnienie wymaganej pojemności przestrzeni powietrznej. 3. Minimalizowanie przez PAŻP negatywnego wpływu lotnictwa na środowisko. 4. Optymalizowanie efektywności kosztowej. Misja: Świadczenie wysokiej jakości służb żeglugi powietrznej, korzystnych dla użytkowników i przyjaznych dla środowiska. Efektywność kosztowa Ochrona środowiska Pojemność Bezpieczeństwo Wizja: Umocnienie pozycji PAŻP w Europie jako konkurencyjnego i stabilnego ekonomicznie dostawcy służb żeglugi powietrznej, oferującego adekwatny poziom bezpieczeństwa i jakości usług zgodnie z potrzebami użytkowników przestrzeni powietrznej.
Rozporządzenie określające szczegółowy sposób i warunki wykonywania lotów przez bezzałogowe statki powietrzne w polskiej przestrzeni powietrznej nie zostało jeszcze opracowane, co sprawia że w FIR Warszawa loty bezzałogowych statków mogą byd wykonywane wyłącznie w wysegregowanych elementach/strukturach przestrzeni.
Wykonywanie lotów BSL w FIR EPWW W PAŻP w celu wprowadzenia zasad tworzenia wydzielonych elementów przestrzeni na potrzeby zabezpieczenia lotów bezzałogowych statków powietrznych opracowano Analizę Bezpieczeostwa Ruchu Lotniczego (FHA) Dokument wewnętrzny PAŻP opracowany przy współpracy specjalistów wojskowych z 49 PŚB z Pruszcza Gdaoskiego, posiadających doświadczenie w użytkowaniu BSL. Analiza stanowi podstawę do wyznaczania stref na potrzeby lotów bezzałogowych statków powietrznych wykorzystywanych przez Siły Zbrojne RP jednocześnie określając zasady bezpieczeostwa użytkowania tej przestrzeni. Aerostar Orbiter
Wykonywanie lotów BSL w FIR EPWW - - Analiza Bezpieczeostwa Ruchu Lotniczego Najważniejsze założenia Analizy Bezpieczeostwa Ze względu na brak aktów wykonawczych oraz przepisów określających zasady wykonywania lotów BSL, istnieje koniecznośd zabezpieczenia tych lotów poprzez segregację przestrzeni powietrznej. Zarówno Orbiter jak i Aerostar zostały wyposażone w szereg procedur bezpieczeostwa oraz systemów wsparcia pozwalających na bezpieczne wykonywanie lotów w granicach wyznaczonych stref, nawet w przypadku całkowitej utraty kontroli przez pilota operatora nad lecącym BSL.
Wykonywanie lotów BSL w FIR EPWW - - Analiza Bezpieczeostwa Ruchu Lotniczego Najważniejsze założenia Analizy Bezpieczeostwa Odpowiedzialnośd za utrzymacie BSL w strefie leży po stronie pilotaoperatora. W strefach zamówionych z przeznaczeniem na wykonywanie lotów BSL, użytkownik (pilot - operator) ma obowiązek zachowad odległości BSL do granic strefy bez naruszania bufora wewnętrznego zgodnie z poniższymi zasadami: Orbiter 500m od poziomych granic wyznaczonej strefy, Aerostar 1500m od poziomych granic wyznaczonej strefy, oba typy BSL 150m (500ft) od pionowych granic wyznaczonej strefy w przypadku wyznaczenia górnej granicy pionowej w poziomie dwiartkowym (np.fl095).
Wykonywanie lotów BSL w FIR EPWW Koniecznośd zabezpieczenia lotów poprzez segregację przestrzeni powietrznej (rejony EA, istniejące TSA, TRA, strefy D), Koniecznośd stosowania nienaruszalnych wewnętrznych buforów bezpieczeostwa, Koniecznośd przeprowadzenia dodatkowych analiz pod kątem zabezpieczeo określonych modeli BSL przed opuszczeniem danej strefy.
Wykonywanie lotów BSL w FIR EPWW Określone elementy przestrzeni powietrznej powinny być zamawiane w granicach pionowych zgodnych z rzeczywistymi potrzebami operatorów BSL. W przypadku planowanego wykorzystywania istniejących elementów przestrzeni powietrznej, Ośrodek Planowania Strategicznego w porozumieniu ze stroną wojskową, przeprowadzi analizę pod kątem ewentualnego podzielenia ich na segmenty/moduły tak, aby odpowiadały rzeczywistym potrzebom wykonywanych operacji BSL.
Wykonywanie lotów BSL w FIR EPWW EA rejon ćwiczeń - przestrzeń powietrzna o określonych granicach poziomych i pionowych wyznaczana na konkretne potrzeby, na konkretny czas na wniosek organizatora, publikowana w Suplemencie do AIP Polska lub NOTAM. Planowanie działań w rejonach EA: - wniosek do Ośrodka Planowania Strategicznego PAŻP nie później niż 77 dni przed datą publikacji Suplementu do AIP Polska - zgodnie z cyklem AIRAC (zaleca się 91 dni przed uzgodnienia). - w szczególnych przypadkach możliwe jest wprowadzenie rejonu EA poprzez publikację NOTAM - wniosek nie później niż 10 dni przed datą publikacji.
WSPÓŁPRACA PAŻP z UŻYTKOWNIKAMI BSL Operacje lotnictwa paostwowego i komercyjne o o o o o o o o Istnieje duże zapotrzebowanie lotnictwa paostwowego i komercyjne na wykonywanie lotów BSL przez różnorodne organizacje, w tym między innymi: Straż Graniczną Firmy geodezyjne Zakłady meteorologiczne Lasy Paostwowe Straż Pożarną Policję Zakłady energetyczne Firmy reklamowe Odbywają się przetargi na dostawy bezzałogowych statków powietrznych (np. dla straży pożarnej) przy jednoczesnym braku zasad wykonywania operacji BSL.
WSPÓŁPRACA PAŻP z UŻYTKOWNIKAMI BSL - na przykładzie firmy Flytronic sp. z o.o. (styczeo marzec 2012 r.) Realizacja przedsięwzięd w zakresie zabezpieczenia przestrzeni powietrznej dla lotów BSL: konsultacje w sprawie możliwości realizacji lotów BSL zgodnie z zapisami ustawy Prawo Lotnicze uzgodnienie danych do przygotowania wniosku o wydzielenie EA wydzielenie strefy EA dla lotów BSL opublikowanie danych strefy EA współpraca z użytkownikiem BSL i zarządzającym ATZ Gliwice
WSPÓŁPRACA PAŻP z UŻYTKOWNIKAMI BSL Loty bezpilotowego statku powietrznego FlyEye realizowanego przez firmę Flytronic odbyły się w strefie EA, wyznaczonej w przestrzennych granicach ATZ lotniska Aeroklubu Gliwice (firma Flytronic złożyła zamówienie na wydzielenie takiej strefy do PAŻP). Na czas lotów zamawiano nie tylko strefę EA (przestrzeo niesklasyfikowana), ale również rejon ATZ Gliwice (dokonywano tego na podstawie porozumienia pomiędzy Aeroklubem Gliwice i firmą Flytronic).
WSPÓŁPRACA PAŻP z UŻYTKOWNIKAMI BSL Planowana trasa lotu (kolor niebieski), strefa lądowania (kolor żółty) Lot pokazowy bezzałogowym samolotem FlyEye. Lot został wykonany w zasięgu wzroku operatora. Podczas lotu utrzymywano łącznośd radiową z Lotniskiem Gliwice (na częstotliwości 122.3 MHz).
WSPÓŁPRACA PAŻP z UŻYTKOWNIKAMI BSL w 2012-22 wnioski o wydzielenie przestrzeni, - wykorzystywanie przez stronę wojskową stałych elementów przestrzeni powietrznej (strefy MATZ, TSA, EPD) opublikowanych w AIP Polska, - konsultacje telefoniczne w zakresie przepisów pranych oraz zasad wykonywania operacji BSL.
Dotychczasowe struktury przestrzeni przygotowane i opublikowane na potrzeby BSL w 2013 roku Loty UAV Burzyk Instytut Informatyki Politechniki Poznaoskiej prezentacja dla jednostki wojskowej. Granice pionowe: GND 500 m (1600 ft) AMSL
Loty BSL typu Fly Swinglet CAM - Wrocław (Zakład Kartografii Uniwersytetu Wrocławskiego) EA 33 Granice pionowe: górna granica: 1350 m (4500 ft) AMSL dolna granica: GND Dotychczasowe struktury przestrzeni przygotowane i opublikowane na potrzeby BSL w 2013 roku EA 34 Granice pionowe: górna granica: 1350 m (4500 ft) AMSL dolna granica: GND EA 35 Granice pionowe: górna granica: 1350 m (4500 ft) AMSL dolna granica: GND
Dotychczasowe struktury przestrzeni przygotowane i opublikowane na potrzeby BSL w 2013 roku Loty pokazowe UAV FLY EYE firmy FLYTRONIC EA 12 Granice pionowe: górna granica: 1000 m (3300 ft) AMSL dolna granica: GND
Dotychczasowe struktury przestrzeni przygotowane i opublikowane na potrzeby BSL w 2013 roku Loty BSL typu Fly Swinglet CAM - należącego do Zakładu Kartografii Uniwersytetu Wrocławskiego EA 13 Granice pionowe: górna granica: 1350 m (4500 ft) AMSL dolna granica: GND EA 14 Granice pionowe: górna granica: 1350 m (4500 ft) AMSL dolna granica: GND EA 15 Granice pionowe: górna granica: 1350 m (4500 ft) AMSL dolna granica: GND
Dotychczasowe struktury przestrzeni przygotowane i publikowane na potrzeby BSL w 2013 roku Loty śmigłowca bezzałogowego na potrzeby AGH w Krakowie EA 01 Granice pionowe: górna granica: 550 m (1800 ft) AMSL dolna granica: GND
Dziękuję za uwagę! Adres pocztowy: Polska Agencja Żeglugi Powietrznej ul. Wieżowa 8 02-147 Warszawa info@pansa.pl Prezentujący : Łukasz Godlewski tel.: (+48 22) 574-57-18 e-mail: l.godlewski@pansa.pl Rzecznik Prasowy Grzegorz Hlebowicz tel.: (+48 22) 574-67-74, (+48) 609-501-241 faks: (+48 22) 574-57-09 e-mail: g.hlebowicz@pansa.pl