MIASTO ŁÓDŹ ZARZĄD DRÓG I TRANSPORTU

MIASTO ŁÓDŹ ZARZĄD DRÓG I TRANSPORTU AKTUALIZACJA STUDIUM SYSTEMU TRANSPORTOWEGO DLA MIASTA ŁODZI ETAP II CZĘŚĆ 6 Prognozy ruchu dla roku 2025 Wykonawca: Biuro Planowania Rozwoju Warszawy Spółka Akcyjna Umowa Nr: 3331.12/DZ/2013 WARSZAWA, listopad 2013 r.

Biuro Planowania Rozwoju Warszawy Spółka Akcyjna AKTUALIZACJA STUDIUM SYSTEMU TRANSPORTOWEGO DLA MIASTA ŁODZI ETAP II CZĘŚĆ 6 Prognozy ruchu dla roku 2025 Zamawiający: Miasto Łódź Zarząd Dróg i Transportu 90-447 Łódź, ul. Piotrkowska 175 Umowa nr: 3331.12/DZ/2013 z dn. 12.02.2013 r. Symbol opracowania: Autorzy: Kierownik Pracowni Łódź Prezes Zarządu T-PŁ-1/2013 mgr inŝ. Sławomir Monkiewicz mgr inŝ. Zbigniew Ujazdowski Jacek Hoch Jolanta Wagner mgr inŝ. Sławomir Monkiewicz mgr inŝ. Marek Roszkowski Warszawa, listopad 2013 r.

SPIS TREŚCI BPRW S.A. 1 WSTĘP...7 2 PROGNOZA DOBOWEGO RUCHU WEWNĘTRZNEGO W 2025 ROKU...8 2.1 DANE DEMOGRAFICZNO-PROGRAMOWE... 8 2.2 PROGNOZA RUCHU WEWNĘTRZNEGO... 8 2.2.1 Prognozowane wskaźniki ruchliwości... 11 2.2.2 PodróŜe dom-praca... 12 2.2.3 PodróŜe praca-dom... 13 2.2.4 PodróŜe dom-szkoła... 13 2.2.5 PodróŜe szkoła - dom... 15 2.2.6 PodróŜe dom-uczelnia... 15 2.2.7 PodróŜe uczelnia-dom... 16 2.2.8 PodróŜe dom-inne... 16 2.2.9 PodróŜe inne-dom... 18 2.2.10 PodróŜe niezwiązane z domem... 18 2.2.11 Suma podróŝy we wszystkich motywacjach... 20 2.2.12 Prognoza ruchu samochodów cięŝarowych i dostawczych... 21 3 PROGNOZA DOBOWEGO RUCHU ZEWNĘTRZNEGO W 2025 ROKU...23 3.1 DANE DEMOGRAFICZNO - PROGRAMOWE DLA MIAST I GMIN STREFY... 23 3.2 PROGNOZA RUCHU ZEWNĘTRZNEGO ZE STREFY METROPOLITALNEJ... 23 3.2.1 PodróŜe do pracy... 24 3.2.2 PodróŜe w pozostałych motywacjach... 27 3.3 PROGNOZA RUCHU WYJAZDOWEGO MIESZKAŃCÓW ŁODZI... 31 3.3.1 Generacja ruchu... 31 3.3.2 Rozkład przestrzenny ruchu... 31 3.4 PROGNOZA RUCHU SAMOCHODÓW CIĘśAROWYCH I DOSTAWCZYCH... 33 3.4.1 Generacja ruchu... 34 3.4.2 Rozkład przestrzenny ruchu... 36 1

3.5 PROGNOZA RUCHU NA KORDONIE STREFY... 36 3.5.1 Prognoza ruchu samochodów... 36 3.5.2 Prognoza ruchu osób komunikacją zbiorową... 42 4 PROGNOZA RUCHU W 2025 ROKU W GODZINACH SZCZYTU..45 4.1 PODRÓśE WEWNĘTRZNE... 45 4.1.1 Wydzielenie podróŝy w godzinach szczytu... 45 4.1.2 Podziały zadań przewozowych w godzinach szczytu... 45 4.2 PODRÓśE ZEWNĘTRZNE... 46 4.3 MACIERZE RUCHU POJAZDÓW I PASAśERÓW KOMUNIKACJI ZBIOROWEJ W GODZINACH SZCZYTU... 47 5 ROZKŁAD RUCHU NA SIEĆ DROGOWO-ULICZNĄ ORAZ SIEĆ KOMUNIKACJI ZBIOROWEJ W 2025 ROKU...49 5.1 UKŁAD DROGOWO - ULICZNY... 49 5.2 SIEĆ KOMUNIKACJI ZBIOROWEJ... 49 5.2.1 Komunikacja tramwajowa... 49 5.2.2 Komunikacja autobusowa... 51 5.2.3 Komunikacja kolejowa... 51 SPIS TABEL Tabela nr 1. Dane demograficzno - programowe dla Łodzi 2025 rok... 8 Tabela nr 2. Prognozowane zmniejszenie liczby mieszkańców Łodzi w wybranych grupach wiekowych... 11 Tabela nr 3. Wskaźniki ruchliwości w podróŝach wewnętrznych mieszkańców Łodzi w podziale na motywacje... 12 Tabela nr 4. PodróŜe wewnętrzne ogółem i niepiesze mieszkańców Łodzi w podziale na motywacje... 21 Tabela nr 5. Dane demograficzne dla strefy dla 2025 roku... 23 Tabela nr 6. PodróŜe niepiesze mieszkańców strefy do i z pracy [tys. podróŝy/dobę]... 26 Tabela nr 7. PodróŜe komunikacją zbiorową mieszkańców strefy do i z pracy [tys. podróŝy/dobę]... 27 Tabela nr 8. PodróŜe komunikacją indywidualną mieszkańców strefy do i z pracy [tys. podróŝy/dobę]... 27 2

Tabela nr 9. Jazdy samochodów osobowych mieszkańców strefy do i z pracy [tys. jazd/dobę]... 27 Tabela nr 10. PodróŜe niepiesze mieszkańców strefy w pozostałych motywacjach [tys. podróŝy/dobę]... 29 Tabela nr 11. PodróŜe komunikacją zbiorową mieszkańców strefy w pozostałych motywacjach [tys. podróŝy/dobę]... 30 Tabela nr 12. PodróŜe komunikacją indywidualną mieszkańców strefy w pozostałych motywacjach [tys. podróŝy/dobę]... 30 Tabela nr 13. Jazdy samochodów osobowych mieszkańców strefy w pozostałych motywacjach [tys. jazd/dobę]... 30 Tabela nr 14. PodróŜe niepiesze mieszkańców Łodzi poza granice miasta we wszystkich motywacjach [tys. podróŝy/dobę]... 32 Tabela nr 15. PodróŜe komunikacją zbiorową mieszkańców Łodzi poza miasto we wszystkich motywacjach [tys. podróŝy/dobę]... 32 Tabela nr 16. PodróŜe komunikacją indywidualną mieszkańców Łodzi poza miasto we wszystkich motywacjach [tys. podróŝy/dobę]... 32 Tabela nr 17. Jazdy samochodów osobowych mieszkańców Łodzi poza miasto we wszystkich motywacjach [tys. jazd/dobę]... 33 Tabela nr 18. Wskaźniki motoryzacji i liczba samochodów cięŝarowych w jednostkach strefy... 34 Tabela nr 19. Prognoza ruch dobowego na kordonie strefy w 2025 roku (ruch w jednym kierunku)... 38 Tabela nr 20. Generacja ruchu pojazdów na kordonie opracowania... 39 Tabela nr 21. Ruch samochodów osobowych z kordonu opracowania... 41 Tabela nr 22. Ruch samochodów dostawczych z kordonu opracowania... 42 Tabela nr 23. Ruch samochodów cięŝarowych cięŝkich z kordonu opracowania... 42 Tabela nr 24. Wielkości ruchu komunikacją zbiorową na kordonie opracowania w dobie (w jednym kierunku)... 43 Tabela nr 25. Ruch komunikacją zbiorową z kordonu opracowania [tys.pasaŝerów/dobę]... 44 Tabela nr 26. Udziały godzin szczytu dla poszczególnych motywacji... 45 Tabela nr 27. Podział zadań przewozowych dla poszczególnych motywacji w podróŝach wewnętrznych w godzinie szczytu porannego... 45 3

Tabela nr 28. Podział zadań przewozowych dla poszczególnych motywacji w podróŝach wewnętrznych w godzinie szczytu popołudniowego... 46 Tabela nr 29. Udziały godzin szczytu dla ruchów wyjazdowych mieszkańców Łodzi 46 Tabela nr 30. Udziały godzin szczytu dla ruchów dojazdowych do Łodzi... 46 Tabela nr 31. Udziały godzin szczytu dla ruchów komunikacją indywidualną pomiędzy jednostkami strefy... 47 Tabela nr 32. Udziały godzin szczytu dla ruchów komunikacją zbiorową pomiędzy jednostkami strefy... 47 Tabela nr 33. Macierz ruchu pojazdów - godzina szczytu porannego... 47 Tabela nr 34. Macierz ruchu pojazdów - godzina szczytu popołudniowego... 48 Tabela nr 35. Macierz ruchu komunikacją zbiorową [osoby] godz. szczytu porannego... 48 Tabela nr 36. Macierz ruchu komunikacją zbiorową [osoby] godz. szczytu popołudniowego... 48 SPIS RYSUNKÓW 1. Miasto Łódź system transportowy wariant 1 2. Miasto Łódź system transportowy wariant 2 3. Miasto Łódź system transportowy wariant 3 4. Miasto Łódź system transportowy wariant 4 SPIS PLANSZ 1.1. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu porannego wariant 1 1.2. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu porannego obszar śródmiejski wariant 1 1.3. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu porannego wariant 1 1.4. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu porannego obszar śródmiejski wariant 1 1.5. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu popołudniowego wariant 1 4

1.6. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu popołudniowego obszar śródmiejski wariant 1 1.7. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu popołudniowego wariant 1 1.8. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu popołudniowego obszar śródmiejski wariant 1 2.1. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu porannego wariant 2 2.2. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu porannego obszar śródmiejski wariant 2 2.3. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu porannego wariant 2 2.4. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu porannego obszar śródmiejski wariant 2 2.5. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu popołudniowego wariant 2 2.6. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu popołudniowego obszar śródmiejski wariant 2 2.7. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu popołudniowego wariant 2 2.8. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu popołudniowego obszar śródmiejski wariant 2 3.1. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu porannego wariant 3 3.2. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu porannego obszar śródmiejski wariant 3 3.3. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu porannego wariant 3 3.4. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu porannego obszar śródmiejski wariant 3 3.5. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu popołudniowego wariant 3 3.6. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu popołudniowego obszar śródmiejski wariant 3 5

3.7. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu popołudniowego wariant 3 3.8. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu popołudniowego obszar śródmiejski wariant 3 4.1. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu porannego wariant 4 4.2. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu porannego obszar śródmiejski wariant 4 4.3. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu porannego wariant 4 4.4. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu porannego obszar śródmiejski wariant 4 4.5. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu popołudniowego wariant 4 4.6. Prognoza ruchu rok 2025 natęŝenie ruchu samochodowego - godzina szczytu popołudniowego obszar śródmiejski wariant 4 4.7. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu popołudniowego wariant 4 4.8. Prognoza ruchu rok 2025 potoki pasaŝerów w komunikacji zbiorowej - godzina szczytu popołudniowego obszar śródmiejski wariant 4 6

1 WSTĘP Prognozę ruchu na 2025 rok wykonano z wykorzystaniem wymienionych poniŝej danych i opracowań: - model ruchu stanu istniejącego (2013 rok) przygotowany przez BBRW S.A. w ramach niniejszego opracowania, - dane programowo przestrzenne dla miasta Łodzi na 2025 rok, opracowane przez Miejską Pracownię Urbanistyczną w Łodzi, - dane demograficzne dla miast i gmin w przyległych do Łodzi powiatach: brzezińskim, wschodnio-łódzkim, pabianickim i zgierskim (określanych w niniejszym opracowaniu mianem Strefy) z opracowania Urzędu Statystycznego w Łodzi - Perspektywy demograficzne województwa łódzkiego do 2030 r., - Prognoza ruchu dla autostrady A1 na odcinku węzeł Stryków węzeł Tuszyn wraz z relacjami na węzłach z lipca 2012 roku, - Prognoza ruchu dla prognozy oddziaływania na środowisko skutków realizacji Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2011 2015 z grudnia 2010 roku, - Prognozy wzrostu wskaźnika PKB na okres 2008 2040 oraz Sposób obliczania wskaźników wzrostu ruchu wewnętrznego na okres 2008 2040 zalecone do stosowania w prognozach ruchu przez GDDKiA, - Analiza ruchowa i eksploatacyjna dl Łódzkiego Węzła Kolejowego Etap I. Analiza ruchowa z kwietnia 2013 roku W opracowaniu wykorzystywano równieŝ wyniki badania ankietowego mieszkańców Łodzi wykonane w 2013 roku w ramach niniejszego opracowania. Prognoza ruchu obejmuje całkowity ruch w obszarze Łodzi i Strefy (4 przyległe powiaty) w komunikacji indywidualnej i zbiorowej, zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny (dojazdowy i wyjazdowy oraz tranzytowy). W ruchu pojazdów uwzględniono zarówno tranzyt bliski jak i daleki, natomiast w ruchu pasaŝerów komunikacji zbiorowej jedynie tranzyt bliski pomijając tranzyt daleki, niezwiązany z Łodzią i Strefą. Prognozę ruchu wykonano dla 4 wariantów systemu transportowego sformułowanych w Etapie II Część 4 Aktualizacji Studium Systemu Transportowego dla Miasta Łodzi. 7

2 PROGNOZA DOBOWEGO RUCHU WEWNĘTRZNEGO W 2025 ROKU 2.1 DANE DEMOGRAFICZNO-PROGRAMOWE Dane demograficzno - programowe dla Łodzi na rok 2025 opracowała Miejska Pracownia Urbanistyczna w Łodzi w podziale na 325 rejonów komunikacyjnych. Sumaryczne dane demograficzno programowe dla Łodzi wraz z porównaniem z 2013 rokiem przedstawiono w Tabeli nr 1. Tabela nr 1. Dane demograficzno - programowe dla Łodzi 2025 rok Dane 2025 rok 2013 rok stosunek 2025/2013 Liczba mieszkańców 649700 717600 0,91 Liczba miejsc pracy 303897 320574 0,95 Liczba miejsc pracy w usługach 226157 242626 0,93 Liczba uczniów szkół ponadpodstawowych Liczba studentów studiów stacjonarnych Liczba studentów studiów niestacjonarnych Powierzchnia duŝych obiektów handlowych i targowisk [m2] 44404 47731 0,93 45936 56812 0,81 23664 32135 0,74 616000 616000 1,00 2.2 PROGNOZA RUCHU WEWNĘTRZNEGO W opracowaniu zastosowano trzyetapowy model określania wielkości popytu na usługi transportowe w mieście, składający się z następujących kroków: generacja ruchu liczba podróŝy rozpoczynanych i kończonych w kaŝdym rejonie komunikacyjnym; Do obliczeń generacji ruchu zastosowano modele liniowe o postaci: P = a... i 0 + a1 X 1i + a2 X 2i + an X ni [wzór 1] P i wyjazdy z rejonu i; 8

a 0,a 1,..., a n stałe bilansujące; i. X 1i, X 2i,..., X ni zmienne demograficzno - przestrzenne opisujące rejon wyjazdowy oraz: A = b... j 0 + b1 X 1 j + b2 X 2 j + + bn X nj [wzór - 2] A j dojazdy do rejonu j; b 0,b 1,..., b n stałe bilansujące; X 1j, X 2j,..., X nj zmienne demograficzno-przestrzenne opisujące rejon wyjazdowy j. rozkład przestrzenny ruchu wielkość ruchu pomiędzy rejonami komunikacyjnymi; Do wyliczania rozkładu przestrzennego ruchu zastosowano model grawitacyjny opisany następującym wzorem: T i ij = n P A F j= 1 A j j ij F ij ( L ) ij ( L ) ij [wzór - 3] T ij liczba podróŝy z rejonu i do j; P i ruch wyjazdowy w rejonie źródłowym i; A j ruch dojazdowy do rejonu docelowego j; F ij wartość funkcji oporu dla relacji ij; L ij odległość z rejonu i do j obliczona po sieci; Przyjęto, Ŝe funkcja oporu będzie zaleŝna od odległości podróŝy zgodnie z następującym wzorem: F ij 0 a1 ij ( a2 L ij ) = a L e [wzór - 4] F ij wartość funkcji oporu; a 0, a 1, a 2 parametry modelu; L ij odległość między środkami cięŝkości rejonów liczona po sieci. 9

podział zadań przewozowych podział podróŝy na środki komunikacji; Podział zadań przewozowych został dokonany w dwóch etapach: wydzielenie ruchów niepieszych (dla podróŝy dobowych), podział zadań pomiędzy komunikację zbiorową i indywidualną w godzinach szczytu porannego i popołudniowego (po wydzieleniu podróŝy niepieszych w kaŝdej z motywacji w godzinach szczytu porannego i popołudniowego). Wydzielenie ruchów niepieszych Do wydzielenia ruchów niepieszych zastosowano wzór logitowy o postaci: U NPij exp( c ( Lij d)) = a + b [wzór - 5] e+ exp( c ( L d)) ij U NPij udział ruchów niepieszych w podróŝach z rejonu i do j, L ij odległość (w kilometrach) z rejonu i do j, a,b,c,d,e parametry modelu. Dla ruchów niepieszych zastosowano stały podział zadań przewozowych (taki sam dla wszystkich relacji). Współczynniki podziału ruchów niepieszych na ruch komunikacją zbiorową i indywidualną ustalono na podstawie modelu ruchu stanu istniejącego dla Łodzi. wydzielenie podróŝy niepieszych w godzinach szczytu porannego i popołudniowego Liczbę podróŝy niepieszych w godzinie szczytu porannego i popołudniowego w poszczególnych motywacjach podróŝy obliczono z wykorzystaniem wskaźników udziału godzin szczytu otrzymanych z badania ankietowego. Obliczenia generacji, rozkładu przestrzennego ruchu i podziału zadań przewozowych Model ruchu obliczono w podziale na 9 motywacji podróŝy: dom-praca praca-dom 10

dom-szkoła szkoła -dom dom-uczelnia uczelnia dom dom-inne inne-dom niezwiązane z domem Obliczenia generacji i absorpcji ruchu wykonano dla doby. 2.2.1 Prognozowane wskaźniki ruchliwości Wskaźniki ruchliwości dla motywacji dom praca, dom szkoła, dom uczelnia obliczono na bazie wskaźników ruchliwości z badania ankietowego z uwzględnieniem prognozowanych spadków liczby osób zawodowo czynnych i liczby uczniów i studentów (wykorzystano przy tym opracowanie Urzędu Statystycznego w Łodzi - Perspektywy demograficzne województwa łódzkiego do 2030 r. ). Spadki te ze względów demograficznych są większe niŝ prognozowany spadek liczby mieszkańców Łodzi (tabela poniŝej). Tabela nr 2. Prognozowane zmniejszenie liczby mieszkańców Łodzi w wybranych grupach wiekowych Prognoza zmniejszenia populacji w latach 2013 2025 Mieszkańcy 10% Mieszkańcy w wieku produkcyjnym 18% Mieszkańcy w wieku gimnazjalnym i licealnym 15% Mieszkańcy w wieku 19-24 lata 32% Wskaźniki ruchliwości w motywacjach dom inne i niezwiązane z domem przyjęto o 10% wyŝsze niŝ w badaniu ankietowym. Zestawienie wskaźników ruchliwości z badania ankietowego z 2013 roku i przyjętych w prognozie na 2025 rok zawiera poniŝsza tabela. 11

Tabela nr 3. Wskaźniki ruchliwości w podróŝach wewnętrznych mieszkańców Łodzi w podziale na motywacje Motywacja Wskaźnik ruchliwości [podróŝe/ dobę] Badanie ankietowe 2013 Prognoza 2025 dom - praca 0,350 0,319 praca - dom 0,303 0,276 dom szkoła 0,110 0,103 szkoła - dom 0,101 0,095 dom uczelnia 0,050 0,038 uczelnia dom 0,043 0,033 dom inne cele 0,550 0,605 Inne cele - dom 0,590 0,657 Niezwiązana z domem 0,220 0,242 Suma 2,318 2,368 2.2.2 PodróŜe dom-praca 2.2.2.1 Generacja ruchu Liczbę wyjazdów dla motywacji dom-praca wyliczono, korzystając z następującego wzoru: P D-Pj = 0,319 * M i [wzór - 6] P D-Pj - wielkość ruchu wyjazdowego do pracy w rejonie komunikacyjnym i; M i liczba mieszkańców w rejonie i; Liczbę dojazdów wyliczono stosując wzór: A D-Pj = 0,681989 * Z j [wzór - 7] A i wielkość ruchu dojazdowego do pracy do rejonu komunikacyjnego j; Z i liczba miejsc pracy w rejonie j; 12

Przy tak przyjętych równaniach dobowa liczba podróŝy wewnętrznych dom-praca wynosi 207,3 tys. 2.2.2.2 Rozkład przestrzenny ruchu Do obliczeń rozkładu przestrzennego ruchu zastosowano model grawitacyjny z funkcją oporu: F D-P = 817,915 * L ij (-0,7664904) * e (-0,0455651*Lij) [wzór - 8] F D-P wartość funkcji oporu; L ij odległość między środkami cięŝkości rejonów liczona po sieci. 2.2.2.3 Wydzielenie ruchów niepieszych Do wydzielenia ruchów niepieszych zastosowano wzór: exp(1,4517 ( Lij 0,6)) U NPijDP = 0,1618 + 1,1552 [wzór - 9] 1,2546 + exp(1,4517 ( L 0,6)) oznaczenie jak we [wzór - 5]. ij Liczba podróŝy niepieszych wynosi 190,1 tys., średni udział podróŝy niepieszych w podróŝach dom praca wynosi 91,7%. 2.2.3 PodróŜe praca-dom Dla motywacji praca-dom zdecydowano się na obliczenie macierzy ruchu poprzez transpozycję macierzy dom-praca, z uwzględnieniem wskaźnika powrotów 0,865. Całkowita liczba podróŝy wewnętrznych w tej motywacji wynosi 179,3 tys. osób w tym 164,4 tys. podróŝy niepieszych. 2.2.4 PodróŜe dom-szkoła 2.2.4.1 Generacja ruchu Prognozowana dobowa liczba podróŝy wewnętrznych uczniów szkół podstawowych wynosi 31200 podróŝy (w dalszej części obliczeń potraktowano je jako podróŝe piesze). ZałoŜono, Ŝe liczba uczniów szkół podstawowych mieszkających poza 13

zasięgiem dojścia pieszego do szkoły jest nieznacząca, co pozwala na pominięcie podróŝy do szkół podstawowych w podróŝach niepieszych. Liczbę podróŝy wewnętrznych uczniów szkół ponadpodstawowych wyliczono ze wzoru: P D-Sj = 0,055 * M i [wzór - 10] P D-Sj - wielkość ruchu wyjazdowego do szkoły w rejonie komunikacyjnym i; M i liczba mieszkańców w rejonie i; Liczbę dojazdów wyliczono stosując wzór: A D-Pj = 0,80474 * U j [wzór - 11] A i wielkość ruchu dojazdowego do pracy do rejonu komunikacyjnego j; U i liczba uczniów w szkołach ponadpodstawowych w rejonie j; Przy tak przyjętych równaniach dobowa liczba podróŝy wewnętrznych w motywacji dom-szkoła ponadpodstawowa wynosi 35,7 tys. Po dodaniu podróŝy do szkół podstawowych liczba podróŝy w motywacji dom szkoła wynosi 66,9 tys. 2.2.4.2 Rozkład przestrzenny ruchu Do obliczeń rozkładu przestrzennego ruchu zastosowano model grawitacyjny z funkcją oporu: F D-S = 22577.43 * L ij (-1,26594) * e (-0,1825394*Lij) [wzór - 12] F D-S wartość funkcji oporu; L ij odległość z rejonu i do j liczona po sieci. 2.2.4.3 Wydzielenie ruchów niepieszych Dla motywacji dom-szkoła ponadpodstawowa wzór przedstawia się następująco: 14

exp(1,4517 ( Lij 2,0)) U NPijDS = 0,1618 + 1,1552 [wzór - 13] 1,2546 + exp(1,4517 ( L 2,0)) oznaczenia jak we wzorze [wzór - 5]. ij Liczba podróŝy niepieszych do szkół wynosi 28,1 tys., a udział podróŝy niepieszych dla motywacji dom szkoła wynosi 42,0% (po uwzględnieniu podróŝy do szkół podstawowych). 2.2.5 PodróŜe szkoła - dom Dla motywacji szkoła-dom zdecydowano się na obliczenie macierzy ruchu poprzez transpozycję macierzy dom-szkoła, z uwzględnieniem wskaźnika powrotów 0,921. Całkowita liczba podróŝy wewnętrznych w tej motywacji wynosi 61,6 tys. w tym 25,9 tys. podróŝy niepieszych. 2.2.6 PodróŜe dom-uczelnia 2.2.6.1 Generacja ruchu Liczbę podróŝy wewnętrznych studentów wyliczono ze wzoru: P D-Uj = 0,038 * M i [wzór - 14] P D-Uj - wielkość ruchu wyjazdowego na uczelnię w rejonie komunikacyjnym i; M i liczba mieszkańców w rejonie i; Liczbę dojazdów wyliczono stosując wzór: A D-Uj = 0,53746 * S j [wzór - 15] A i wielkość ruchu dojazdowego do pracy do rejonu komunikacyjnego j; S i liczba studentów studiów stacjonarnych w rejonie j; Przy tak przyjętych równaniach dobowa liczba podróŝy wewnętrznych w motywacji dom-uczelnia wynosi 24,7 tys. 15

2.2.6.2 Rozkład przestrzenny ruchu Do obliczeń rozkładu przestrzennego ruchu zastosowano model grawitacyjny z odległością jako miarą oporu przestrzeni: F D-U = 22577.43 * L ij (-1,26594) * e (-0,1825394*Lij) [wzór - 16] F D-U wartość funkcji oporu; L ij odległość z rejonu i do j liczona po sieci. 2.2.6.3 Wydzielenie ruchów niepieszych Dla motywacji dom-uczelnia wzór przedstawia się następująco: exp(1,4517 ( Lij 0,9894)) U NPijDU = 0,1618 + 1,1552 [wzór - 17] 1,2546 + exp(1,4517 ( L 0,9894)) oznaczenia jak we wzorze [wzór - 5]. ij Liczba podróŝy niepieszych wynosi 22,1 tys., a udział podróŝy niepieszych dla motywacji dom uczelnia wynosi 89,6%. 2.2.7 PodróŜe uczelnia-dom Dla motywacji uczelnia-dom zdecydowano się na obliczenie macierzy ruchu poprzez transpozycję macierzy dom-uczelnia, z uwzględnieniem wskaźnika powrotów 0,869. Całkowita liczba podróŝy wewnętrznych w tej motywacji wynosi 21,4 tys. osób w tym 19,2 tys. podróŝy niepieszych. 2.2.8 PodróŜe dom-inne 2.2.8.1 Generacja ruchu Wielkość ruchu wyjazdowego dla motywacji dom-inne wyliczono, opierając się na wynikach badania ankietowego, korzystając z następującego wzoru: P D-Ii = 0,605 * M i [wzór - 18] 16

P D-Ii wielkość ruchu generowana w rejonie komunikacyjnym i w ciągu doby; M i liczba mieszkańców w rejonie i; Wielkość ruchu dojazdowego do rejonu wyliczono stosując wzór: A D-Ij = 0,13 * M j + 0,81292 * K * Z j + 0,1*PU j [wzór - 19] A D-Ij - wielkość ruchu absorbowanego w rejonie komunikacyjnym j w ciągu doby; M j liczba mieszkańców w rejonie j; K j współczynnik korygujący równy 2 dla rejonów śródmiejskich i 1 dla pozostałych rejonów; Z i liczba miejsc pracy w rejonie j; PU j powierzchnia supermarketów i targowisk [m 2 ] w rejonie j; W rejonach śródmiejskich przyjęto przy obliczeniach absorpcji ruchu, Ŝe wpływ zatrudnionych na wielkość ruchu w motywacji dom-inne jest dwukrotnie wyŝszy niŝ w pozostałych obszarach miasta. Przy tak przyjętych równaniach dobowa suma podróŝy wewnętrznych dom-inne wynosi 393,1 tys. 2.2.8.2 Rozkład przestrzenny ruchu Do obliczeń rozkładu przestrzennego ruchu przyjęto wzór na model grawitacyjny z funkcją oporu: F D-I = 83914.53 * L ij (-0,7384) * e (-0,2287*Lij) [wzór - 20] F D-I wartość funkcji oporu; L ij odległość między środkami cięŝkości rejonów liczona po sieci. 2.2.8.3 Wydzielenie ruchów niepieszych Dla motywacji dom-inne przyjęto wzór: exp(1,8035 ( Lij 2,5)) U NPijDI = 0,0262+ 1,0075 [wzór - 21] 2,1517 + exp(1,8035 ( L 2,5)) ij 17

oznaczenia jak we [wzór - 5]. Liczba podróŝy niepieszych wynosi 241,0 tys., a średni udział podróŝy niepieszych w motywacji dom inne 61,3%. 2.2.9 PodróŜe inne-dom Dla motywacji inne-dom zdecydowano się na obliczenie macierzy ruchu poprzez transpozycję macierzy dom-inne, z uwzględnieniem wskaźnika powrotów 1,08659. Całkowita liczba podróŝy wewnętrznych w tej motywacji wynosi 427,1 tys. osób w tym 261,6 tys. podróŝy niepieszych. 2.2.10 PodróŜe niezwiązane z domem 2.2.10.1 Generacja ruchu Model generacji ruchu dla motywacji niezwiązanych z domem składa się z dwóch części. Pierwsza część modelu pozwala na spełnienie warunku, aby liczba podróŝy rozpoczynanych w kaŝdym rejonie w ciągu doby była równa liczbie podróŝy kończonych w rejonie. Pozwala to na domknięcie codziennych łańcuchów podróŝy. Porównano zatem dla kaŝdego rejonu liczbę podróŝy kończonych w motywacjach dom-praca, dom-nauka i dom-inne z liczbą podróŝy rozpoczynanych w motywacjach praca-dom, nauka-dom i inne-dom. Jeśli róŝnica wyszła ujemna to jej wartość bezwzględna została dodana do absorpcji ruchu w motywacjach niezwiązanych z domem. Jeśli dodatnia, to została dodana do generacji ruchu w rejonie. Wielkość wektora korygującego wyliczono w następujący sposób: KK NzDi = (A D-Pi + A D-Ni + A D-Ii ) - (P P-Di + P N-Di + P I-Di ) [wzór - 22] A D-Pi - wielkość ruchu przyciąganego w motywacji dom-praca przez rejon komunikacyjny i w ciągu doby; A D-Si - wielkość ruchu przyciąganego w motywacji dom-szkoła przez rejon komunikacyjny i w ciągu doby; A D-Ui - wielkość ruchu przyciąganego w motywacji dom-uczelnia przez rejon komunikacyjny i w ciągu doby; 18

A D-Ii - wielkość ruchu przyciąganego w motywacji dom-inne przez rejon komunikacyjny i w ciągu doby; P P-Di - wielkość ruchu generowanego w motywacji praca-dom w rejonie komunikacyjnym i w ciągu doby; PS S-Di - wielkość ruchu generowanego w motywacji szkoła-dom w rejonie komunikacyjnym i w ciągu doby; PS U-Di - wielkość ruchu generowanego w motywacji uczelnia-dom w rejonie komunikacyjnym i w ciągu doby; P I-Di - wielkość ruchu generowanego w motywacji inne-dom w rejonie komunikacyjnym i w ciągu doby; Wielkość ruchu koniecznego do wyrównania łańcuchów podróŝy wynosi 39250 podróŝy. Przyjęto, Ŝe ok. 60% ruchu generowanego i absorbowanego w motywacjach niezwiązanych z domem zaleŝy od liczby miejsc pracy w rejonie, 20% od liczby mieszkańców, a pozostałe 20% od powierzchni usługowej duŝych koncentracji handlu. Dodatkowo stwierdzono, Ŝe miejsca pracy na obszarze śródmiejskim przyciągają i generują ok. czterokrotnie więcej podróŝy niŝ pozostałe rejony. Przyjęto zatem następujące równanie generacji ruchu: P NzDi = Abs(KK NzDi ) * (KK NzDi >0) + 0,123239*Z i *K i + 0,038304* PU i + 0,036317 *M i [wzór - 23] P NzDi wielkość ruchu generowanego w rejonie komunikacyjnym i w ciągu doby; Z i liczba miejsc pracy w rejonie i; K i współczynnik korygujący równy 4 dla rejonów śródmiejskich i 1 dla pozostałych rejonów; PU i powierzchnia supermarketów i targowisk [m 2 ] w rejonie i; M i liczba mieszkańców w rejonie i; Abs operator wartości bezwzględnej; KK NzDi >0 zmienna logiczna przyjmująca wartość 1 jeśli warunek jest prawdziwy i 0 jeśli fałszywy Analogicznie dla absorpcji ruchu przyjęto równanie: 19

A NzDj = Abs(KK NzDj ) * (KK NzDj <0) + 0,123239*Zj i *K j + 0,038304* PUj i + 0,036317*M j [wzór - 24] oznaczenia jak we wzorze poprzednim tylko z indeksem j. Dla tak przyjętych równań całkowita wielkość więźby ruchu w motywacjach niezwiązanych z domem wynosi 157,2 tys. 2.2.10.2 Rozkład przestrzenny ruchu Do obliczeń rozkładu przestrzennego ruchu zastosowano wzór na model model grawitacyjny z funkcją oporu: F NZD = 689.146 * L ij (-0,9018) * e (-0,1135*Lij) [wzór - 25] F NZD wartość funkcji oporu; L ij odległość między środkami cięŝkości rejonów liczona po sieci. 2.2.10.3 Wydzielenie ruchów niepieszych Dla motywacji niezwiązanych z domem wzór przedstawia się następująco: exp(1,5286 ( Lij 1,4)) U NPijNzD = 0,0114 + 0,9816 [wzór - 26] 1,3716 + exp(1,5286 ( L 1,4)) oznaczenia jak we [wzór - 5]. ij Liczba podróŝy niepieszych wynosi 120,4 tys, a średni udział podróŝy niepieszych w motywacjach niezwiązanych z domem wynosi 76,6%. 2.2.11 Suma podróŝy we wszystkich motywacjach W tabeli poniŝej przedstawiono zestawienie podróŝy wewnętrznych mieszkańców Łodzi w dobie w podziale na motywacje. 20

Tabela nr 4. PodróŜe wewnętrzne ogółem i niepiesze mieszkańców Łodzi w podziale na motywacje Motywacja PodróŜe ogółem Liczba [tys.] Udział [%] Liczba [tys.] PodróŜe niepiesze Udział w Udział w niepieszych motywacji [%] [%] D-P 207,3 13,5% 190,1 17,7% 91,7% P-D 179,3 11,7% 164,4 15,3% 91,7% D-S 66,9 4,3% 28,1 2,6% 42,0% S-D 61,6 4,0% 25,9 2,4% 42,0% D-U 24,7 1,6% 22,1 2,1% 89,6% U-D 21,4 1,4% 19,2 1,8% 89,6% D-I 393,1 25,5% 241,0 22,5% 61,3% I-D 427,1 27,8% 261,6 24,4% 61,3% NZD 157,2 10,2% 120,4 11,2% 76,6% Suma 1538,6 100,0% 1072,8 100,0% 69,7% 2.2.12 Prognoza ruchu samochodów cięŝarowych i dostawczych Wyliczenia wielkości ruchu samochodów cięŝarowych dokonano na podstawie następujących załoŝeń: Średnia ruchliwość samochodu cięŝarowego wynosi 3 podróŝe na dobę; 25% jazd samochodów cięŝarowych to podróŝe poza granice miasta 75% to podróŝe wewnętrzne; Średnia długość podróŝy samochodu cięŝarowego wynosi ~6 km. Wskaźnik motoryzacji dla samochodów cięŝarowych przyjęto 80 samochodów cięŝarowych na 1000 mieszkańców - wzrost o 15% w stosunku do 2013 roku (ze względu na wliczanie do samochodów cięŝarowych pojazdów wykorzystywanych jako osobowe, tzw. z kratką, zastosowano współczynnik redukujący liczbę pojazdów cięŝarowych 0,9). Całkowitą liczbę podróŝy samochodów cięŝarowych wyliczono wg wzoru: LP SC = U pw * R SC * 0,9*W SC * M /1000 [wzór - 27] LP SC liczba podróŝy wewnętrznych samochodów cięŝarowych w ciągu doby; 21

U pw udział podróŝy wewnętrznych; R SC ruchliwość samochodu cięŝarowego; W SC wskaźnik motoryzacji samochodów cięŝarowych; M liczba mieszkańców. Całkowitą liczbę jazd wewnętrznych cięŝarowych i dostawczych wyliczono na 105910 w ciągu doby. 2.2.12.1 Generacja ruchu Przyjęto, Ŝe liczba wyjazdów i dojazdów dla ruchu samochodów cięŝarowych i dostawczych w 25% zaleŝy od liczby mieszkańców, a 75% od liczby miejsc pracy w rejonie. Równania do obliczenia liczby podróŝy przedstawiają się następująco: P SCi = 0,040753 * M i + 0,261377 * Z i [wzór - 28] A SCj = 0,040753 * M j + 0,261377 * Z j [wzór - 29] P SCi generacja ruchu samochodów dostawczych i cięŝarowych w rejonie i; M i liczba mieszkańców w rejonie i (j); Z i liczba miejsc pracy w rejonie i (j); Więźbę ruchu rozdzielono na więźby samochodów dostawczych i cięŝarowych przyjmując udział samochodów dostawczych 63%. 2.2.12.2 Rozkład przestrzenny ruchu Przyjęto, Ŝe miernikiem oporu przestrzeni będzie odległość podróŝy. Przyjęto następującą funkcję oporu: F SC = 1323 * e (-0,05*Lij) [wzór - 30] F SC wartość funkcji oporu; L ij odległość między środkami cięŝkości rejonów liczona po sieci. 22

3 PROGNOZA DOBOWEGO RUCHU ZEWNĘTRZNEGO W 2025 ROKU 3.1 DANE DEMOGRAFICZNO - PROGRAMOWE DLA MIAST I GMIN STREFY Dane demograficzne dla miast i gmin strefy (gminy powiatów przyległych do Łodzi) na 2025 rok przyjęto na podstawie opracowania Urzędu Statystycznego w Łodzi - Perspektywy demograficzne województwa łódzkiego do 2030 r. Do obliczenia miejsc pracy przyjęto załoŝenie, Ŝe liczba miejsc pracy będzie maleć proporcjonalnie do spadku liczby osób zawodowoczynnych. Do obliczenia liczby bezrobotnych przyjęto załoŝenie, Ŝe bezrobocie zmniejszy się do poziomu 8%. Wyniki, zsumowane w powiatach przedstawiono w tabeli poniŝej. Tabela nr 5. Dane demograficzne dla strefy dla 2025 roku Powiat zgierski wschodnio-łódzki brzeziński pabianicki suma Rok Liczba mieszkańców ogółem w wieku produkcyjnym Liczba miejsca pracy ogółem Liczba bezrobotnych 2013 164608 104552 74694 10408 2025 165641 99485 71074 5947 2013 68671 44123 34622 3027 2025 75703 46992 36873 1730 2013 30940 19654 11402 1793 2025 30797 18951 10994 1025 2013 120016 76120 57897 7587 2025 116698 69824 53109 4335 2013 384235 244449 178615 22815 2025 388839 235252 172050 13037 3.2 PROGNOZA RUCHU ZEWNĘTRZNEGO ZE STREFY METROPOLITALNEJ Przy pracach nad matematycznym modelem ruchu zewnętrznego przyjęto następujące załoŝenia: wszystkie ruchy z obszaru strefy i spoza obszaru analizy to ruchy niepiesze, 23

analizie podlegają tylko ruchy ze strefy do Łodzi i pomiędzy jednostkami (miasta i gminy) strefy. Nie są analizowane wielkości ruchu wewnątrz jednostek strefy. dla wszystkich ruchów zewnętrznych względem Łodzi zastosowano pierwotny podział zadań przewozowych, zdecydowano się na podział ruchów na ruchy do pracy i pozostałe. 3.2.1 PodróŜe do pracy 3.2.1.1 Generacja ruchu Przyjęto, Ŝe wyjazdy do pracy poza jednostkę strukturalną zaleŝą od liczby mieszkańców w wieku produkcyjnym, liczby miejsc pracy w jednostce oraz liczby bezrobotnych. Przyjęto następujące równanie do określania liczby wyjazdów do pracy poza jednostkę W i = (M Pi Z i ) * 1,7 - B i [wzór - 31] W i liczba wyjazdów poza jednostkę strukturalną i; Z i liczba miejsc pracy w jednostce i; M Pi liczba mieszkańców w wieku produkcyjnym w rejonie i; B i liczba bezrobotnych w jednostce i; Minimalna liczba wyjeŝdŝających poza jednostkę to róŝnica pomiędzy liczbą ludności w wieku aktywności zawodowej a liczbą miejsc pracy. Przyjęto, Ŝe nie wszystkie miejsca pracy są wykorzystywane przez mieszkańców jednostki stąd mnoŝnik 1,7. Od bilansu odjęto osoby zarejestrowane jako bezrobotne w jednostce. Z drugiej strony przyjęto, Ŝe minimum wyjeŝdŝających do pracy poza jednostkę to 10% ludności aktywnej zawodowo. Zatem ostateczna postać wzoru na generację ruchu to: W i = ((M Pi Z i ) * 1,7 - B i ).max. (0,1 * M Pi ) [wzór - 32] oznaczenia jak we wzorze poprzednim. Całkowita liczba podróŝy do pracy z jednostek strefy wynosi 101800 podróŝy na dobę. 24

Przyjęto, Ŝe 60% (ok. 61,0 tys. osób) wyjazdów do pracy poza jednostki strukturalne ze strefy stanowią wyjazdy do Łodzi. 10% (ok. 10,2 tys. osób) udaje się do pracy poza obszar opracowania. Pozostali (30,6 tys.) udają się do pracy do innych jednostek strefy. Ruchy pomiędzy jednostkami strefy Generację ruchu wyliczono następująco: P i = 0,3 * W i [wzór - 33] P i generacja ruchu w rejonie strefy W i liczba wyjazdów poza jednostkę strukturalną i. Absorpcję ruchów do pracy pomiędzy jednostkami strefy wyliczono następująco: A j = 0,5916896 * (Z j (M Pj W j B j )) [wzór - 34] A j absorpcja ruchów do pracy ze strefy w rejonie strefy, Pozostałe oznaczenia jak we [wzór 31]. Ruchy ze strefy do Łodzi Generację ruchu wyliczono następująco P i = 0,6 * W i [wzór - 35] P i generacja ruchu w rejonie strefy; W i liczba wyjazdów poza jednostkę strukturalną i. Dla ruchów do Łodzi przyjęto następujące równanie przyciągania ruchu: A j = 0,20091 * Z j [wzór - 36] A j absorpcja ruchów do pracy ze strefy w rejonie Łodzi; Z j liczba miejsc pracy w rejonie Łodzi. Ruchy poza obszar opracowania pominięto zostaną one uwzględnione przy analizie ruchów na kordonie opracowania. 25

3.2.1.2 Rozkład przestrzenny ruchu Przyjęto, Ŝe miarą oporu przestrzeni będzie odległość. Przyjęto następującą funkcję oporu: F str = 1323 * e (-0,1*Lij) [wzór - 37] F str wartość funkcji oporu; L ij odległość między środkami cięŝkości rejonów liczona po sieci. Macierz ruchów powrotnych uzyskano przez transpozycję macierzy źródłowej. Uproszczoną macierz podróŝy do pracy i powrotów przedstawiono w tabeli poniŝej: Tabela nr 6. PodróŜe niepiesze mieszkańców strefy do i z pracy [tys. podróŝy/dobę] z\do ŁÓDŹ Strefa Poza strefę suma ŁÓDŹ 61,0 61,0 strefa 61,0 61,0 10,2 132,2 poza strefę 10,2 10,2 suma 61,0 132,2 10,2 203,4 3.2.1.3 Podział zadań przewozowych Dla ruchów do pracy przyjęto udział komunikacji publicznej 37%, jednakowy dla wszystkich relacji (jak w modelu ruchu stanu istniejącego). Dla ruchów do i z pracy przyjęto wskaźnik napełnienia samochodu osobowego 1,2 osoby na samochód (typowe dla podróŝy w motywacji dom praca). PoniŜej, w tabelach, przedstawiono uproszczone macierze podróŝy komunikacją zbiorową i indywidualną oraz liczbę jazd samochodów dla podróŝy mieszkańców strefy do i z pracy. 26

Tabela nr 7. PodróŜe komunikacją zbiorową mieszkańców strefy do i z pracy [tys. podróŝy/dobę] z\do ŁÓDŹ Strefa Poza strefę suma ŁÓDŹ 22,6 22,6 strefa 22,6 22,6 3,8 49,0 poza strefę 3,8 3,8 suma 22,6 49,0 3,8 75,4 Tabela nr 8. PodróŜe komunikacją indywidualną mieszkańców strefy do i z pracy [tys. podróŝy/dobę] z\do ŁÓDŹ Strefa Poza strefę suma ŁÓDŹ 38,4 38,4 strefa 38,4 38,4 6,4 83,2 poza strefę 6,4 6,4 suma 38,4 83,2 6,4 128,0 Tabela nr 9. Jazdy samochodów osobowych mieszkańców strefy do i z pracy [tys. jazd/dobę] z\do ŁÓDŹ Strefa Poza strefę suma ŁÓDŹ 32,0 32,0 strefa 32,0 32,0 5,4 69,4 Poza strefę 5,4 5,4 Suma 32,0 69,4 5,4 106,8 3.2.2 PodróŜe w pozostałych motywacjach 3.2.2.1 Generacja ruchu Przyjęto, Ŝe pozostałe motywacje podróŝy będą rozpatrywane razem. Przyjęto, Ŝe na 1 podróŝ do pracy poza jednostkę przypada 0,7 podróŝy w innych motywacjach (71,2 tys. podróŝy). Przyjęto, Ŝe 65% (46,3 tys.) podróŝy w innych 27

motywacjach jest skierowanych do Łodzi, 10% (7,1 tys.) poza obszar opracowania, a pozostałe 25% (17,8 tys.) do innych jednostek strefy. Ruchy pomiędzy jednostkami strefy Generacja ruchu zaleŝy od liczby mieszkańców w jednostce: Pi = 0,0457773 * Mi [wzór - 38] Pi generacja ruchu w jednostce strefy; Mi liczba mieszkańców w jednostce strefy. Przyciąganie ruchu zaleŝy w 25% od liczby mieszkańców i w 75% od liczby miejsc pracy. Równanie absorpcji ruchu przedstawia się następująco: A j = 0,0114443 * M j + 0,0775937 * Z j [wzór - 39] A j absorpcja ruchu w rejonie strefy; M j liczba mieszkańców w rejonie strefy; Z j liczba miejsc pracy w rejonie strefy; Ruchy do Łodzi Generacja ruchu zaleŝy od liczby mieszkańców w jednostce: Pi = 0,1190725 * Mi [wzór - 40] Pi generacja ruchu w jednostce strefy; Mi liczba mieszkańców w jednostce strefy. Przyciąganie ruchu zaleŝy w 20% od liczby mieszkańców, w 20 % od liczby miejsc nauki, w 20 % od powierzchni koncentracji handlu i w 40% od liczby miejsc pracy. Równanie absorpcji ruchu przedstawia się następująco: A j = 0,0142527 * M j + 0,102501 * (U j + S j ) + 0,0609417 * Z j + 0,015038 * PU j [wzór - 41] 28

A j absorpcja ruchu w rejonie Łodzi; M j liczba mieszkańców w rejonie Łodzi; U j liczba miejsc nauki w gimnazjach i liceach w rejonie Łodzi; S j liczba studentów studiów dziennych w rejonie Łodzi; Z j liczba miejsc pracy w rejonie Łodzi; PU j powierzchnia [m 2 ] wielkich koncentracji handlu w rejonie Łodzi. Ruchy wyjazdowe poza obszar analizy, tak jak dla ruchów do pracy, pominięto. 3.2.2.2 Rozkład przestrzenny ruchu Przyjęto, Ŝe miarą oporu przestrzeni będzie odległość. Przyjęto następującą funkcję oporu: F strij = 1323 * e (-0,07*Lij) [wzór - 42] F strij wartość funkcji oporu; L ij odległość między środkami cięŝkości rejonów liczona po sieci. Macierz ruchów powrotnych uzyskano przez transpozycję macierzy źródłowej. Uproszczoną macierz podróŝy w pozostałych motywacjach i powrotów przedstawiono w tabeli poniŝej: Tabela nr 10. PodróŜe niepiesze mieszkańców strefy w pozostałych motywacjach [tys. podróŝy/dobę] z\do ŁÓDŹ strefa Poza strefę suma ŁÓDŹ 46,3 46,3 strefa 46,3 35,6 7,1 89,0 poza strefę 7,1 7,1 suma 46,3 89,0 6,8 142,4 3.2.2.3 Podział zadań przewozowych Przyjęto, Ŝe dla podróŝy poza jednostkę strukturalną w motywacjach innych niŝ do pracy udział komunikacji zbiorowej wynosi 22%, jednakowy dla wszystkich relacji oraz wskaźnik napełnienia samochodu osobowego 1,3 osoby na samochód. 29

PoniŜej, w tabelach, przedstawiono uproszczone macierze podróŝy komunikacją zbiorową i indywidualną oraz liczby jazd samochodów dla podróŝy mieszkańców strefy w pozostałych motywacjach. Tabela nr 11. PodróŜe komunikacją zbiorową mieszkańców strefy w pozostałych motywacjach [tys. podróŝy/dobę] z\do ŁÓDŹ strefa Poza strefę suma ŁÓDŹ 10,2 10,2 strefa 10,2 7,8 1,6 19,6 poza strefę 1,6 1,6 suma 10,2 19,6 1,6 31,4 Tabela nr 12. PodróŜe komunikacją indywidualną mieszkańców strefy w pozostałych motywacjach [tys. podróŝy/dobę] z\do ŁÓDŹ strefa Poza strefę suma ŁÓDŹ 36,1 36,1 strefa 36,1 27,8 5,5 69,4 poza strefę 5,5 5,5 suma 36,1 69,4 5,5 111,0 Tabela nr 13. Jazdy samochodów osobowych mieszkańców strefy w pozostałych motywacjach [tys. jazd/dobę] z\do ŁÓDŹ strefa Poza strefę suma ŁÓDŹ 27,8 27,8 strefa 27,8 21,4 4,3 53,5 poza strefę 4,3 4,3 Suma 27,8 53,5 4,3 85,6 30

3.3 PROGNOZA RUCHU WYJAZDOWEGO MIESZKAŃCÓW ŁODZI 3.3.1 Generacja ruchu Liczbę podróŝy zewnętrznych mieszkańców Łodzi określono, przy przyjęciu na podstawie wyników badania ankietowego 0,09 podróŝy na 1 mieszkańca, na 58,6 tys. podróŝy poza i spoza Łodzi. Przyjęto, Ŝe wyjazdy stanowią połowę 29,3 tys. podróŝy. Przyjęto, Ŝe 55% tych podróŝy jest odbywanych do strefy metropolitalnej, a 45% poza obszar strefy. Ruchy poza strefę pominięto zostaną uwzględnione przy analizowaniu ruchu na kordonie obszaru analizy. Liczba podróŝy mieszkańców Łodzi do strefy wynosi 16,1 tys. Generacja ruchu zaleŝy od liczby mieszkańców w rejonie. Równanie generacji przedstawia się następująco: P i = 0,02475 * M i [wzór - 43] P i generacja ruchu w rejonie Łodzi; M i liczba mieszkańców ogółem w rejonie Łodzi. Przyjęto, Ŝe absorpcja ruchu w strefie zaleŝy w 25% od liczby mieszkańców i w 75% od liczby miejsc pracy w rejonie docelowym. Równanie absorpcji ruchu przedstawia się następująco: A j = 0,0103513 * M j + 0,07018325 * Z j [wzór - 44] A j absorpcja ruchu w rejonie strefy; M j liczba mieszkańców w rejonie strefy; Z j liczba miejsc pracy w rejonie strefy. 3.3.2 Rozkład przestrzenny ruchu Przyjęto, Ŝe rozkład przestrzenny ruchu mieszkańców Łodzi do strefy jest zgodny ze wzorem [wzór 37]. Macierz ruchów powrotnych uzyskano przez transpozycję macierzy źródłowej. Uproszczoną macierz wyjazdów i powrotów przedstawiono w tabeli poniŝej. 31

Tabela nr 14. PodróŜe niepiesze mieszkańców Łodzi poza granice miasta we wszystkich motywacjach [tys. podróŝy/dobę] z\do ŁÓDŹ strefa Poza strefę suma ŁÓDŹ 16,1 13,2 29,3 strefa 16,1 16,1 poza strefę 13,2 13,2 suma 29,3 16,1 13,2 58,6 Dla podróŝy mieszkańców Łodzi poza miasto przyjęto, stały podział zadań przewozowych z udziałem komunikacji publicznej na poziomie 20%, jednakowy dla wszystkich relacji. Przyjęto średnie napełnienie 1,30 osoby na samochód. PoniŜej, w tabelach, przedstawiono uproszczone macierze podróŝy komunikacją zbiorową i indywidualną oraz liczbę jazd samochodów dla podróŝy mieszkańców Łodzi poza miasto we wszystkich motywacjach. Tabela nr 15. PodróŜe komunikacją zbiorową mieszkańców Łodzi poza miasto we wszystkich motywacjach [tys. podróŝy/dobę] z\do ŁÓDŹ strefa Poza strefę suma ŁÓDŹ 3,2 2,6 5,8 strefa 3,2 3,2 poza strefę 2,6 2,6 suma 5,8 3,2 2,6 11,6 Tabela nr 16. PodróŜe komunikacją indywidualną mieszkańców Łodzi poza miasto we wszystkich motywacjach [tys. podróŝy/dobę] z\do ŁÓDŹ strefa Poza strefę suma ŁÓDŹ 12,9 10,6 23,5 strefa 12,9 12,9 poza strefę 10,6 10,6 suma 23,5 12,9 10,6 47,0 32

Tabela nr 17. Jazdy samochodów osobowych mieszkańców Łodzi poza miasto we wszystkich motywacjach [tys. jazd/dobę] z\do ŁÓDŹ strefa Poza strefę suma ŁÓDŹ 9,9 8,1 18,0 Strefa 9,9 9,9 poza strefę 8,1 8,1 Suma 18,0 9,9 8,1 36,0 3.4 PROGNOZA RUCHU SAMOCHODÓW CIĘśAROWYCH I DOSTAWCZYCH ZałoŜono 10% wzrost wskaźnika motoryzacji samochodów cięŝarowych w kaŝdym z powiatów przyległych do Łodzi. Średni wskaźnik motoryzacji samochodów cięŝarowych w tych powiatach prognozuje się na 102 pojazdy na 1000 mieszkańców. NaleŜy pamiętać, Ŝe w statystyce są uwzględnione zarówno samochody cięŝkie z naczepami, samochody dostawcze jak i samochody cięŝarowo-osobowe, czyli samochody osobowe, uŝytkowane jako osobowe, ale przerobione na cięŝarowe ze względów podatkowych. Przyjęto zatem, Ŝe liczba prawdziwych samochodów cięŝarowych i dostawczych jest ok. 20% mniejsza, niŝ wykazują to statystyki. Do wyliczeń przyjęto zatem wskaźniki przedstawione w Tabeli nr 16. W tabeli tej przedstawiono takŝe szacowaną liczbę samochodów cięŝarowych i dostawczych dla miast i gmin strefy. Do wyliczenia wielkości ruchu samochodów cięŝarowych przyjęto na podstawie wcześniejszych opracowań, następujące załoŝenia: Średnia ruchliwość samochodu cięŝarowego wynosi 3 podróŝe na dobę; Dla jednostek miejskich 50% podróŝy samochodów cięŝarowych to podróŝe poza granice miasta, dla gmin wiejskich 70% to podróŝe zewnętrzne; Ruchy poza obszar jednostki podzielono następująco 20% tu ruchy poza obszar analizy, 30% to ruchy do innych jednostek strefy i 50% to ruchy do Łodzi; Ruch poza obszar analizy pominięto w dalszych rozwaŝaniach zostanie on uwzględniony w analizie ruchu na kordonie strefy. 33

Tabela nr 18. Wskaźniki motoryzacji i liczba samochodów cięŝarowych w jednostkach strefy Numer rejonu Nazwa Wskaźnik motoryzacji sam. cięŝarowych/ 1000 mieszk. Liczba samochodów cięŝarowych 401 Aleksandrów Łódzki 66 1399 402 Aleksandrów Łódzki 45 357 403 Zgierz 161 9414 404 Zgierz 61 785 405 Ozorków m. 80 1649 406 Ozorków w. 54 376 407 Parzęczew 62 316 408 Stryków m. 72 257 409 Stryków w. 68 595 410 Głowno m. 67 1021 411 Głowno w. 68 331 412 Brzeziny m. 175 2179 413 Brzeziny w. 94 514 414 Dmosin 106 484 415 Rogów 144 506 416 JeŜów 81 387 417 Koluszki m. 139 2083 418 Koluszki w. 69 769 419 Nowosolna 45 217 420 Andrespol 61 869 421 Brójce 62 418 422 Rzgów 63 672 423 Tuszyn m. 301 2434 424 Tuszyn w. 129 679 425 Pabianice m. 113 7605 426 Pabianice w. 43 271 427 Ksawerów 48 352 428 Dłutów 48 201 429 Dobroń 45 318 430 Konstantynów Łódzki 104 1803 431 Lutomiersk 45 341 suma 102 39602 3.4.1 Generacja ruchu Całkowita liczba podróŝy samochodów cięŝarowych i dostawczych generowaną w jednostce wyliczono wg wzoru: 34

LP SCi = U pwi * R SCi * W SCi * M i /1000 [wzór - 45] LP SCi liczba podróŝy wewnętrznych samochodów cięŝarowych generowanych w jednostce i w ciągu doby; U pwi udział podróŝy zewnętrznych (0,50 dla miast i 0,70 dla obszarów wiejskich); R SCi ruchliwość samochodu cięŝarowego; W SCi wskaźnik motoryzacji samochodów cięŝarowych; M i liczba mieszkańców. Całkowitą liczbę wyjazdów i dojazdów samochodów cięŝarowych z i do jednostek strefy oszacowano na 53,0 tys. Z tego 20% (10,6 tys. jazd pojazdów) jest to ruch poza granicę obszaru opracowania, 30% (15,9 tys. jazd pojazdów) jest to ruch pomiędzy jednostkami strefy a reszta (26,6 tys. jazd pojazdów) jest to ruch do i z Łodzi. Ruchy poza obszar analizy zostaną uwzględnione w generacji ruchu na kordonie opracowania. Dla ruchów strefa-łódź dodano ruchy w tej relacji samochodów cięŝarowych zarejestrowanych w Łodzi (10,6 tys. jazd pojazdów). Przyjęto, Ŝe 25% generacji i przyciągania ruchu samochodów cięŝarowych i dostawczych zaleŝy od liczby mieszkańców w rejonie, a 75% od liczby miejsc pracy. Dla ruchów pomiędzy jednostkami strefy równania te przedstawiają się następująco: P i = 0,010223 * M i + 0,069311 * Z i [wzór - 46] P i generacja ruchu samochodów cięŝarowych i dostawczych w rejonie strefy; M i liczba mieszkańców w rejonie strefy; Z i liczba miejsc pracy rejonie strefy. A j = 0,010223 * M j + 0,069311 * Z j [wzór - 47] A j absorpcja ruchu samochodów cięŝarowych i dostawczych w rejonie strefy; M j liczba mieszkańców w rejonie strefy; Z j liczba miejsc pracy rejonie strefy. Dla ruchów pomiędzy strefą a Łodzią równania te przedstawiają się następująco: 35

P i = 0,015366 * M i + 0,104185 * Z i [wzór - 48] P i generacja ruchu samochodów cięŝarowych i dostawczych w rejonie strefy; M i liczba mieszkańców w rejonie strefy; Z i liczba miejsc pracy rejonie strefy. A j = 0,009197 * M j + 0,058984 * Z j [wzór - 49] A j generacja ruchu samochodów cięŝarowych i dostawczych w rejonie Łodzi; M j liczba mieszkańców w rejonie Łodzi; Z j liczba miejsc pracy rejonie Łodzi. 3.4.2 Rozkład przestrzenny ruchu Do rozkładu przestrzennego ruchu zastosowano model grawitacyjny z odległością jako miarą oporu przestrzeni. Przyjęto następującą funkcję oporu: F ij = 1500 * e (-0,04*Lij) [wzór - 50] F ij wartość funkcji oporu; L ij odległość między środkami cięŝkości rejonów liczona po sieci 3.5 PROGNOZA RUCHU NA KORDONIE STREFY 3.5.1 Prognoza ruchu samochodów 3.5.1.1 Generacja ruchu Do ustalenia prognozowanej generacji ruchu na kordonie strefy wykorzystano opracowania GDDKiA : - Prognoza ruchu dla autostrady A1 na odcinku węzeł Stryków węzeł Tuszyn wraz z relacjami na węzłach z lipca 2012 roku, - Prognoza ruchu dla prognozy oddziaływania na środowisko skutków realizacji Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2011 2015 z grudnia 2010 roku, 36

- Prognozy wzrostu wskaźnika PKB na okres 2008 2040 oraz Sposób obliczania wskaźników wzrostu ruchu wewnętrznego na okres 2008 2040 wymagane do stosowania w prognozach ruchu przez GDDKiA. W okresie 2013 2025 prognozowany wzrost PKB wg tabeli GDDKiA w regionie łódzkim wyniesie 48% (2,9 3,7 % rocznie). Wyliczone na podstawie wytycznych GDDKiA Sposób obliczania wskaźników wzrostu ruchu wewnętrznego na okres 2008 2040 prognozowane wskaźniki wzrostu ruchu w poszczególnych grupach pojazdów w latach 2013 2025 wynoszą: - 1,39 - samochody osobowe, - 1,14 samochody dostawcze, - 1,15 samochody cięŝarowe bez przyczep, - 1,50 samochody cięŝarowe z przyczepami i naczepami. Przyjęte wielkości ruchu na kordonie strefy przedstawiono w Tabeli nr 17. Generację ruchu obliczono osobno dla samochodów osobowych, dostawczych i cięŝarowych (bez i z przyczepami). Autobusy zostały uwzględnione w sieci komunikacji publicznej. Ruch motocykli, pojazdów zaprzęgowych i ciągników rolniczych pominięto. 37

Tabela nr 19. Prognoza ruch dobowego na kordonie strefy w 2025 roku (ruch w jednym kierunku) Droga Odcinek Ruch dobowy jeden kierunek sam. osobowe mikrobus lekkie sam. cięŝarowe (dostawcze) samochody cięŝarowe DK 91 Łęczyca - Ozorków 4100 2571 418 1111 DW 702 Piątek - Bądków 3000 2139 353 508 DK 14 Jamno - Głowno 9450 5736 834 2881 DP Wola Lubiankowska 1550 837 222 491 DW 704 Łyszkowice - Brzeziny 2150 1289 382 479 DW 705 Skierniewice - JeŜów 3750 2032 397 1321 DK 72 JeŜów Rawa Mazowiecka 4450 3746 345 360 DP Węgrzynowice 550 446 41 63 DW 715 Koluszki-Ujazd 2900 2161 352 387 DW 716 Koluszki-Rokiciny 3700 2248 690 761 DW 713 Kurowice-Rokiciny 4650 4076 342 232 DK 91 Droga A1-Piotrków Tryb. 7050 5302 517 1231 A1 Głuchów-Droga 8 14000 10720 1064 2215 DW 485 Pabianice-Wadlew 4700 3980 322 398 DK 14 Pabianice-Łask 6450 5256 546 648 DW 710 Lutomiersk-Szadek 5500 2863 866 1771 DK 72 Poddębice-Aleksandrów 4850 4220 378 252 DW 469 Stary Gostków-Wróblew 4550 3094 655 801 A1 Piątek Węzeł Łódź Północ 11800 7695 1374 2732 A2 Węzeł Łódź Północ Węzeł Łowicz 21300 12684 1806 6810 S8 Pabianice - Łask 18100 10779 1535 5786 A2 Wartkowice Węzeł Emilia 15450 9286 926 5238 Łącznie 154000 103160 14365 36476 W tabeli nr 20 przedstawiono podział ruchu na kordonie opracowania na ruch tranzytowy, docelowy do Łodzi i docelowy do strefy. 38