PODSUMOWANIE I EDYCJI POLSKIEGO PROJEKTU 400 MIAST Pierwsza edycja Polskiego Projektu 400 Miast została zrealizowana w latach 2003-2006, w tym czasie: przeprowadziliśmy działania PP400M w 311 miastach ze wszystkich 16 województw w Polsce; Miasta, w których Projekt był realizowany w latach 2004-2006. przebadaliśmy 87 264 osoby pod kątem ryzyka chorób sercowonaczyniowych; przeprowadziliśmy zajęcia edukacyjne dla 8 241 nowo wykrytych chorych; wykonaliśmy 9 953 badania pogłębione (laboratoryjne) u osób, u których wykryto czynniki ryzyka chorób serca i naczyń; zrealizowaliśmy 5 214 wywiadów w ramach sondażu reprezentatywnego; zrealizowaliśmy łącznie około 511 godzin szkoleniowych dla 2 917 przedstawicieli miast i gmin realizujących Projekt; zorganizowaliśmy 9 konferencji prasowych poświęconych popularyzacji Projektu, w których uczestniczyli dziennikarze z 83 redakcji; efektem współpracy z mediami było ponad 500 publikacji na temat Projektu; rozwieszono 18 660 plakatów w gminach uczestniczących w Projekcie oraz dostarczono do 508 684 gospodarstw domowych ulotki informujące o Projekcie - przede wszystkim o bezpłatnych badaniach przesiewowych.
Plakat informujący o badaniach przesiewowych w bieżącej edycji PP400M
PLANY REALIZACJI II EDYCJI POLSKIEGO PROJEKTU 400 MIAST Podstawowe działania, których realizację chcemy Państwu zaproponować w ramach Polskiego Projektu 400 Miast to: badania dzieci w wieku lat 11; (D badania ich rodziców; (D zajęcia edukacyjne dla chorych; badania i zajęcia edukacyjne dla kobiet w ciąży narażonych na czynne oraz bierne palenie tytoniu; (D budowa infrastruktury dla promocji zdrowia. Aby powyższe działania były maksymalnie skuteczne zostaną one uzupełnione o: działania służące popularyzacji Projektu wśród społeczności lokalnej; szkolenie dla osób bezpośrednio zaangażowanych w realizację Projektu; działania ewaluacyjne, pozwalające na ocenę skuteczności działań. Wszystkie działania, w których uczestniczyć będą mieszkańcy gminy są całkowicie bezpłatne, a całość kosztów jest pokrywana ze środków Ministerstwa Zdrowia. Również realizacja działań promocyjnych Projektu, działań szkoleniowych oraz działań ewaluacyjnych nie obciąża finansowo miast w nim uczestniczących. Ponadto personel medyczny z Państwa miejscowości bezpośrednio zaangażowany w realizację Projektu otrzyma wynagrodzenie według stawek określonych przez Ministerstwo Zdrowia. <D Badania dzieci w wieku lat 11 Celem badań dzieci jest ocena stanu zdrowia jedenastolatków pod kątem występowania czynników ryzyka chorób układu krążenia, czyli nadciśnienia tętniczego, nadwagi, braku aktywności fizycznej itp. W tym celu w szkołach podstawowych na terenie gminy, które przystąpią do projektu odbędą się bezpłatne badania uczniów klas piątych, poprzedzone informacją dla rodziców i prośbą o pisemną zgodę na udział dziecka w badaniach. Każde dziecko po wykonanym badaniu otrzyma skierowaną do rodziców pisemną informację o wynikach. W sytuacji, stwierdzenia u dziecka
nadciśnienia tętniczego rodzice otrzymają dodatkowo informację dotyczącą konieczności zgłoszenia się z dzieckiem do lekarza rodzinnego. Planuje się, że czas realizacji badań przesiewowych we wszystkich szkołach podstawowych danej gminy powinien wynieść około 2 tygodni. Dodatkowo na podstawie informacji zebranych przez pielęgniarki utworzona zostanie baza danych, która pozwoli na określenie sytuacji zdrowotnej dzieci jedenastoletnich z małych miast i wsi. Badania rodziców dzieci w wieku lat 11 Do udziału w bezpłatnych badaniach zaproszeni zostaną wszyscy rodzice badanych jedenastoletnich dzieci. Celem badań jest wykrycie czynników ryzyka chorób układu krążenia (między innymi nadciśnienie tętnicze, wysoki poziom cholesterolu, cukrzyca, otyłość). W utworzonym na terenie gminy punkcie badań przesiewowych (w jednym z ośrodków zdrowia) pielęgniarka w godzinach od 15.00 do 18.00 będzie przyjm owała pacjentów i przeprowadzała z nimi wywia d m edyczny połączony z jednoczesnym pomiarem ciśnienia tętniczego. Ponadto wszyscy pacjenci otrzymają skierowania na bezpłatne badania laboratoryjne obejm ujące pomiary poziomów: glukozy, cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL, cholesterolu LDL wyliczanego ze wzoru Friedewalda, trójglicerydów oraz kreatyniny; badania będą wykonywane kolejnego dnia w godzinach porannych. Zajęcia edukacyjne dla chorych Zajęcia edukacyjne są skierowane do osób, które w wyniku badań przesiewowych uzupełnionych badaniami laboratoryjnymi zdiagnozowane zostaną jako pacjenci z nadciśnieniem tętniczym oraz zaburzeniami metabolicznymi, czyli: dyslipidemią, zaburzeniami metabolizmu glukozy, otyłością lub nadwagą. Przekazywane w ramach zajęć informacje będą omawiane w sposób jak najbardziej zrozumiały dla osób, które nie mają przygotowania medycznego. Ich podstawowym celem jest przybliżenie istoty chorób układu sercowonaczyniowego, a także celów i korzyści wynikających ze skutecznej farmakoterapii i leczenia niefarmakologicznego.
Całe zajęcia prowadzone są w oparciu o specjalnie opracowane zestawy materiałów szkoleniowych, a uczestnicy otrzymują dzienniczki pomiaru ciśnienia oraz poradniki podsumowujące najważniejsze wiadomości. Materiały do edukacji zostaną przesłane do miasta nieodpłatnie i będzie możliwość dalszego ich wykorzystania. Badania i zajęcia edukacyjne dla kobiet w ciąży Badania wśród kobiet ciężarnych służą wyodrębnieniu kobiet narażonych na skutki czynnego lub biernego palenia tytoniu. Dla kobiet z grupy ryzyka zostaną przygotowane indywidualne zajęcia edukacyjne prowadzone przez położną. Zajęcia mają na celu skłonić kobiety ciężarne do zaprzestania palenia i zapobiec nawrotowi uzależnienia także w okresie po urodzeniu dziecka. Budowa infrastruktury dla promocji zdrowia - konkurs dla miast Jednym z podstawowych zadań Polskiego Projektu 400 Miast jest promocja i wsparcie lokalnych programów profilaktyki i ochrony zdrowia w małych miastach, między innymi poprzez zainteresowanie tą tematyką przedstawicieli lokalnej społeczności (nauczycieli, lekarzy, pielęgniarek, samorządowców) i zachęcenie ich do podjęcia działań służących poprawie bieżącej sytuacji. Celem tego modułu jest budowa lokalnej infrastruktury dla promocji zdrowia, czyli tworzenie na poziomie gminy partnerstwa grupy osób i instytucji zainteresowanych ochroną i promocją zdrowia, a więc budową i realizacją służących temu celowi lokalnych programów. Gminy które przystąpią do realizacji Polskiego Projektu 400 Miast będą mogły wziąć udział w konkursie na najlepszy program promocji zdrowia. W każdym województwie zostanie wybrany jeden najlepszy program (w województwie zachodniopomorskim ze względu na dwukrotnie większą liczbę miast objętych Projektem wyłonione zostaną dwa zwycięskie programy) i dofinansowany kwotą w wysokości 25 tysięcy zł. Zgłaszane projekty będą oceniane pod kątem formalnym (przez podwykonawcę Projektu - PBS Medical NZOZ) oraz merytorycznym (przez trzyosobową komisję), a szczegółowe wymagania zostaną przedstawione zainteresowanym gminom na szkoleniu.
Popularyzacja Projektu Działania w ramach interwencji społecznej mają na celu popularyzację Projektu oraz podejmowanych w jego ramach działań wśród lokalnej społeczności. Służą temu: kontakty z mediami lokalnymi i regionalnymi, w tym towarzyszące szkoleniom konferencje prasowe poświęcone realizacji Projektu w gminach danego województwa; wywieszenie na terenie gminy (w szkołach i ośrodkach zdrowia) plakatów informujących o akcjach realizowanych w ramach Projektu; na bieżąco aktualizowana strona intemetowa Projektu obejmująca cześć informacyjną (opis Projektu, opis działań realizowanych w poszczególnych gminach, aktualności dotyczące Projektu) oraz części edukacyjne: dla pacjentów (opis chorób serca i naczyń, przedstawienie czynników ryzyka oraz propagowanie zdrowego stylu życia) oraz lekarzy (prezentacja sytuacji epidemiologicznej w Polsce, standardy postępowania w chorobach układu krążenia, materiały edukacyjne przydatne w pracy z pacjentami). Strona intemetowa będzie miejscem, w którym będzie można zamieszczać informacje na temat miasta i gminy oraz działań prowadzonych w ramach Polskiego Projektu 400 Miast. Szkolenia Poszczególne elementy składające się na realizację Projektu w danej gminie są wykonywane przez przedstawicieli społeczności lokalnej przy wsparciu głównego podwykonawcy Projektu - PBS Medical NZOZ. Aby zagwarantować najwyższą jakość realizacji osoby bezpośrednio zaangażowane w Projekt biorą udział w bezpłatnym szkoleniu wojewódzkim (dla przedstawicieli wszystkich gmin uczestniczących w Projekcie z danego województwa). Na szkolenia zapraszane jest z każdej gminy osiem osób: 2 lekarzy (będą współpracować przy edukacji nowo wykrytych chorych oraz przy budowie infrastruktury dla promocji zdrowia); 3 pielęgniarki (dwie z nich będą realizować badania przesiewowe dzieci klas piątych, trzecia - badania ich rodziców); 1 położna (będzie realizować badania przesiewowe kobiet ciężarnych oraz zajęcia edukacyjne, dla narażonych na czynne i bierne palenie tytoniu);
1 przedstawiciel społeczności lokalnej oraz 1 pracownik urzędu (będą bezpośrednio koordynować moduł budowy infrastruktury dla promocji zdrowia). Udział w szkoleniach jest całkowicie bezpłatny, szkolenia są jednodniowe, a organizator zapewnia uczestnikom wyżywienie podczas szkoleń oraz zwrot kosztów dojazdu. ZADANIA POSZCZEGÓLNYCH INSTYTUCJI ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ POLSKIEGO PROJEKTU 400 MIAST 0 Zadania Urzędu Miasta/ Urzędu Gminy: Wyrażenie zgody przez Burmistrza na przystąpienie do realizacji Polskiego Projektu 400 Miast oraz wyznaczenie gminnego koordynatora PP400M. Podjęcie przez władze gminy uchwały o przystąpieniu do realizacji Polskiego Projektu 400 Miast oraz wypełnienie karty informacyjnej gminy. Do obowiązków koordynatora będzie należała pomoc przy organizacji badań dzieci i ich rodziców oraz prace przygotowawcze realizacji Projektu, w tym między innymi: Dostarczenie niniejszych materiałów informacyjnych do wszystkich szkół podstawowych oraz ośrodków zdrowia na terenie gminy w ciągu dwóch dni od otrzymania przesyłki. Rekrutacja zespołu osób, które odbędą szkolenie wojewódzkie i zrealizują projekt (2 lekarzy, 3 pielęgniarki, 1 położna oraz 2 przedstawicieli lokalnej społeczności - w tym koordynator PP400M). Wypełnienie i przesłanie faksem wypełnionej karty zgłoszeniowej na szkolenie oraz karty informacyjnej miasta.
Zadania szkół podstawowych: Wyrażenie przez dyrektora szkoły pisemnej zgody na wykonanie badań przesiewowych uczniów klas piątych (przekazanie jej do gminnego koordynatora PP400M). Współpraca z pielęgniarką wykonującą badania, między innymi: uzgodnienie miejsca, terminu ich realizacji, pomoc w poinformowaniu dzieci i ich rodziców o badaniach oraz przekazanie i zebranie od rodziców podpisanych przez nich druków zgody na badanie ich dzieci (będzie je mieć Pani pielęgniarka, wykonująca badania w szkole) Zadania ośrodka zdrowia: Odpłatne wynajęcia pomieszczenia do wykonania badań przesiewowych oraz wyrażenie zgody na pracę jednej z pielęgniarek na rzecz Polskiego Projektu 400 Miast za wynagrodzeniem przez PBS Medical NZOZ. W szczególności: pomieszczenie powinno zostać odpłatnie wynajęte na trzy tygodnie w dni robocze w godzinach między 15.00 a 18.00; jedna z pielęgniarek zatrudnionych w ośrodku zdrowia będzie uczestniczyć w szkoleniu wojewódzkim przygotowującym do realizacji Projektu, a następnie wykonywać na rzecz Projektu badania osób dorosłych przez trzy tygodnie w dni robocze w godzinach od 15.00 do 18.00. Osoba ta zostanie za tę pracę wynagrodzona przez PBS Medical NZOZ.