1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 2. Określ w którą stronę przesunie się równowaga reakcji rozkładu stałego jodku azotu NI 3 na gazowe pierwiastki przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego. PRZESUWANIE SIĘ POŁOŻENIA RÓWNOWAGI MA ŚCISLY ZWIĄZEK Z WYDAJNOŚCIĄ REAKCJI. PRZESUNIĘCIE RÓWNOWAGI REAKCJI W PRAWO, KU PRODUKTOM, OZNACZA WZROST WYDAJNOŚCI REAKCJI; PRZESUNIĘCIE RÓWNOWAGI REAKCJI W LEWO, KU SUBSTRATOM OZNACZA SPADEK WYDAJNOSCI REAKCJI 3. Określ jak zmieni się wydajność reakcji rozkładu węglanu magnezu (ΔH>0), MgCO 3(S) MgO (S) + CO 2 jeśli: a) do układu reakcyjnego dostarczymy dodatkową porcję dwutlenku węgla b) podniesiemy temperaturę układu reakcyjnego c) zwiększymy ciśnienie panujące w układzie reakcyjnym 4. Określ jak na położenie równowagi reakcji: CO 2 + H 2 CO + H 2 O wpłynie: a) dodanie CO 2 do mieszaniny reakcyjnej b) dodanie H 2 do mieszaniny reakcyjnej c) dodanie CO do mieszaniny reakcyjnej d) dodanie H 2 O do mieszaniny reakcyjnej e) usunięcie części CO 2 z mieszaniny reakcyjnej f) usunięcie części CO z mieszaniny reakcyjnej 5. Określ jak na położenie równowagi reakcji: 2SO 2 + O 2 2SO 3 wpłynie: a) dodanie O 2 do mieszaniny reakcyjnej b) dodanie SO 3 do mieszaniny reakcyjnej c) usunięcie części SO 2 z mieszaniny reakcyjnej d) dodanie katalizatora do mieszaniny reakcyjnej
6. Wybierz poprawną odpowiedź dotyczącą katalizatorów: a) zmniejszają wydajność ale przyspieszają reakcję b) zwiększają wydajność i przyspieszają reakcję c) nie wpływają na położenie stanu równowagi, tylko na czas reakcji d) nie wpływają na położenie stanu równowagi, gdyż nie biorą udziału w reakcji 7. Ustal, czy po zwiększeniu ciśnienia w mieszaninie reakcyjnej położenie równowagi w reakcji spalania tlenku węgla (II) do tlenku węgla (IV) 2CO + O 2 2CO 2 a) przesunie się, zwiększając wydajność b) przesunie się, zmniejszając wydajność c) nie przesunie się, gdyż jest to proces egzotermiczny d) nie przesunie się, gdyż jest to proces endotermiczny 8. Odpowiedz jak na położenie równowagi reakcji: 2CO + O 2 2CO 2 + 430kJ wpłynie: a) zmniejszenie objętości układu b) podwyższenie temperatury 9. Odpowiedz jak na położenie równowagi reakcji: 2H 2 S 2H 2 + S 2 419kJ wpłynie: a) zmniejszenie temperatury b) podwyższenie ciśnienia 10. Odpowiedz jak na położenie równowagi reakcji: CO 2 + C (S) 2CO 160kJ wpłynie: a) podwyższenie temperatury b) podwyższenie ciśnienia 11. Ustal jak zwiększenie objętości (obniżenie ciśnienia) naczynia reakcyjnego wpłynie na położenie równowagi: a) 3Fe (S) + 4H 2 O Fe 3 O 4(S) + 4H 2 b) ZnCl 2(S) + H 2 S ZnS (S) + 2HCl c) 2Na (S) + H 2 2NaH (S) 12. Ustal jak zwiększenie temperatury wpłynie na położenia równowagi w następujących reakcjach: a) 3H 2 + N 2 2NH 3, przy ΔH<0 b) H 2 + Cl 2 2HCl, przy ΔH<0 c) 2H 2 S 2H 2 + S 2, przy ΔH>0
13. Spadek ciśnienia powoduje przesunięcie położenia stanu równowagi reakcji: 2C (S) + O 2 2CO 2 a) w lewo b) w prawo c) położenie stanu równowagi nie zmieni się d) nie można przewidzieć jak przesunie się położenie stanu równowagi 14. Aby zwiększyć wydajność reakcji egzotermicznej: 2NO 2 N 2 O 4 należy: a) obniżyć temperaturę b) zwiększyć ciśnienie mieszaniny reakcyjnej c) usunąć część N 2 O 4 z mieszaniny reakcyjnej d) wszystkie podane metody podwyższenia wydajności reakcji są skuteczne. 15. Utlenianie tlenku siarki (IV) do tlenku siarki (VI) jest katalizowane przez tlenek wanadu (V). Oznacza to, że: a) tlenek wanadu (V) zwiększa wydajność reakcji utleniania b) w obecności tlenku wanadu (V) reakcja utleniania przebiega szybciej c) w obecności tlenku wanadu (V) reakcja utleniania przebiega szybciej i z większą wydajnością d) tlenek wanadu (V) nie bierze udziału w reakcji, więc nie może wpływać na jej szybkość ani na jej wydajność 16. Dla której reakcji podwyższenie ciśnienia powoduje przesunięcie równowagi reakcji w prawo, a obniżenie temperatury powoduje przesunięcie równowagi w lewo? A) CO (g) + H 2 O (g) CO 2 (g) + H 2 (g) H = - 42, 7 kj B) N 2 + 2 O 2 2 NO 2 (g) H = + 148 kj C) N 2 + 3 H 2 2 NH 3 (g) H = - 92, 4 kj D) 2 H 2 O + 2 Cl 2 4 HCl (g) + O 2 H = + 181 kj 17. Aby przesunąć stan równowagi reakcji przedstawionej poniżej w kierunku tworzenia estru należy: a) dodać wody b) zmniejszyć stężenie kwasu mrówkowego c) oddestylować ze środowiska reakcji mrówczan etylu d) zmniejszyć ilość alkoholu etylowego 18. Znajdujący się w stanie równowagi układ jest ogrzewany. W wyniku tego równowaga reakcji przesuwa się w lewo. Czy reakcja ta jest procesem egzotermicznym czy endotermicznym?
19. Równowaga reakcji wyraża się równaniem: 2CO g) + O 2(g) 2CO 2(g) ΔH = 566kJ Jak przesunie się równowaga reakcji (w prawo czy w lewo), jeśli do układu wprowadzamy następujące zmiany: a) podwyższenie temperatury b) usunięcie CO 2 c) zwiększenie ciśnienia d) dodanie O 2 20. Uzupełnij poniższy tekst, wpisując brakujące informacje w wykropkowane miejsca. Zmiany stężeń mogą powodować przesunięcia równowagi reakcji odwracalnych również w organizmach żywych, np.: reakcje dysocjacji i asocjacji tlenu do hemoglobiny. Tlen jest transportowany do komórek w postaci oksyhemoglobiny, która powstaje zgodnie z reakcją: Reakcja wysycenia hemoglobiny tlenem jest reakcją odwracalną, stąd obok innych czynników, również zmiany ciśnienia parcjalnego tlenu mają wpływ na przesunięcie tej równowagi. Zwiększenie stężenia (ciśnienia parcjalnego) tlenu, czyli substratu powyższej reakcji spowoduje, że zgodnie z regułą przekory pewna ilość substratów zamieni się w... Z kolei zwiększenie stężenia jonów wodorowych przesuwa równowagę w... 21. Jednym z etapów produkcji kwasu siarkowego(vi) jest reakcja: 2SO 2(g) + O 2(g) SO 3(g) H < 0 Określ, jak warunki procesu wpływają na szybkość reakcji otrzymywania SO 3, wpisując do tabelki któreś z poniższych określeń: rośnie, maleje, nie zmienia się. 22. Dla reakcji podanej równaniem: 4HCl (g) + O 2(g) 2H 2 O (g) + 2Cl 2(g) H = 119kJ określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji, jeżeli: wzrośnie temperatura wzrośnie ciśnienie usunie się część HCl
23. W układzie N 2(g) + 3H 2(g) 2NH 3(g) H < 0 ustalił się stan równowagi. Spośród określonych poniżej warunków wybierz te, które spowodują przesunięcie stanu równowagi w kierunku otrzymywania amoniaku, (w odpowiedzi zapisz litery oznaczające wprowadzone zmiany): A. do układu wprowadzony zostanie katalizator B. do układu wprowadzony zostanie inhibitor C. zostanie zwiększone stężenie wodoru i azotu D. zostanie zmniejszone stężenie wodoru i azotu E. zostanie zwiększone stężenie amoniaku F. zostanie zmniejszone stężenie amoniaku G. nastąpi ogrzanie układu H. nastąpi obniżenie temperatury układu I. zostanie podwyższone ciśnienie J. zostanie obniżone ciśnienie Informacja do zadań 24. 25. W reakcji przebiegającej według równania 2CO 2(g) 2CO (g) + O 2(g) w pewnych warunkach ciśnienia i temperatury ustalił się stan równowagi. Entalpia tego procesu ΔH > 0. 24. Napisz wyrażenie na stężeniową stałą równowagi powyższej reakcji. 25. Określ, czy reakcja rozkładu tlenku węgla(iv) w tych warunkach ciśnienia i temperatury jest reakcją egzotermiczną, czy endotermiczną. 26. Podaj, jak wpływa na ilość produktów powstających w reakcji rozkładu tlenku węgla(iv) zmiana warunków prowadzenia reakcji, polegająca na: a) zmniejszeniu objętości naczynia reakcyjnego:... b) ogrzaniu zawartości naczynia reakcyjnego:... c) zmniejszeniu ciśnienia:... 27. Oceń, jak wpływa na ilość tlenku siarki(vi) powstającego w wyniku reakcji: a) podwyższenie temperatury b) obniżenie ciśnienia c) zmniejszenie objętości układu d) zastosowanie katalizatora
28. Oceń, jak wpływa na ilość amoniaku powstającego w wyniku reakcji syntezy a) obniżenie ciśnienia, b) podwyższenie temperatury, c) wprowadzenie dodatkowej ilości azotu. 29. Metan ulega rozkładowi zgodnie z równaniem: 2 CH 4 C 2 H 2 + 3H 2 Stałe równowagi dla tej przemiany wynoszą odpowiednio: - w temperaturze 298K K=10-55, - w temperaturze 1500K K= 1,39. Korzystając z powyższych informacji napisz: 1. wyrażenie na stałą równowagi reakcji rozkładu metanu, 2. czy proces ten jest egzo- czy endoenergetyczny, 3. w którą stronę przesunie się stan równowagi po ochłodzeniu układu do temperatury 273K, 4. w którą stronę przesunie się stan równowagi, jeżeli w układzie zmniejszy się ciśnienie. Informacja do zadania 30. i 31. W silnikach spalinowych w wysokiej temperaturze przebiegają różne reakcje uboczne. Powstające spaliny w kontakcie z tlenem ulegają dalszym przemianom. Ze względu na szkodliwość produktów, do najważniejszych należą procesy: 30. Określ, jak zmieni się (w układzie zamkniętym) ilość produktu w stosunku do ilości substratów a) reakcji I, jeśli nastąpi wzrost temperatury. b) reakcji II, jeśli nastąpi wzrost ciśnienia. 31. Określ jakie zmiany temperatury T i ciśnienia p sprzyjają powstawaniu CO w wyniku reakcji: C (s) + CO 2(g) 2CO (g) ΔH = 119,8 KJ a) wzrost T i p, b) wzrost T i spadek p, c) spadek T i wzrost p, d) spadek T i p. ΔH = 119,8 KJ oznacza, że podczas reakcji: 1) z układu do otoczenia zostaje przekazane 119,8 KJ energii, 2) z otoczenia do układu zostaje przekazane 119,8 KJ energii.
32. Wyjaśnij, w którą stronę przesunie się stan równowagi reakcji oraz jak zmieni się stała równowagi reakcji: N 2 O 4 2NO 2 ΔH = 56,9 kj a) gdy podwyższymy ciśnienie: b) gdy obniżymy temperaturę układu: 33. Wskaż, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji prowadzonej w układzie zamkniętym, jeżeli: a) wprowadzi się do niego tlen, b) usunie się parę wodną, c) układ się ogrzeje, d) zwiększy się ciśnienie. 34. Określ, jak zmieni się wydajność reakcji jeżeli: a) podniesiemy temperaturę b) zwiększymy ciśnienie 35. Dane są równania reakcji przebiegających w fazie gazowej: Ustal, w którą stronę przesunie się równowaga każdej z podanych reakcji przy a) podwyższeniu temperatury b) obniżeniu ciśnienia c) określ, jak zmieni się stała równowagi podanych reakcji odwracalnych, gdy podwyższymy temperaturę. 36. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji zapisanej poniżej jeżeli: a) zwiększy się ciśnienie, b) ogrzeje się układ, c) wprowadzi się jeden z substratów, d) usunie się parę wodną.
37. Egzotermiczna reakcja przebiega zgodnie z równaniem: Zaprojektuj cztery różne sposoby przesunięcia stanu równowagi tej reakcji w prawo. 38. Dokończ zdanie: wzrost temperatury dla przemiany opisanej poniżej spowoduje, że stała równowagi tej reakcji... 39. Uzasadnij, jak wpłynie zmiana ciśnienia na wydajność produktów powstających w reakcjach opisanych równaniami. 40. Kwas mrówkowy ulega egzoenergetycznej reakcji dysocjacji według równania: W którą stronę przesunie się równowaga reakcji, jeśli: 1) dodamy kwasu mrówkowego, 2) wprowadzimy znaczną ilość jonów wodorowych (np. z innego kwasu), 3) silnie ochłodzimy układ. 41. Podaj dwa sposoby, które można zastosować, aby przesunąć w prawo równowagę reakcji podanej poniżej. 42. Wskaż, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji N 2 + 3H 2 2NH 3, jeżeli: a) zwiększymy stężenie azotu -... b) zmniejszymy ciśnienie układu -...
43. Dane są trzy równania reakcji przebiegających w fazie gazowej. Określ, w której reakcji zwiększenie ciśnienia pozostanie bez wpływu na stan równowagi. Uzasadnij swoją odpowiedź.