Elżbieta Prokop Płoty Metoda projektów 1. Metoda projektów jako metoda kształcenia sprowadza się do tego, że zespół uczniów samodzielnie inicjuje, realizuje i prezentuje pewne przedsięwzięcie oraz ocenia jego realizację. 2. Uczniowie mogą pracować w grupach kilkuosobowych lub większych nawet jako cała klasa. 3. Źródłem projektów mogą być treści szkolnych programów nauczania oraz problemy życia codziennego. 4. Ze względu na czas przeznaczony na realizację projektów, wyróżniamy projekty małe (kilkugodzinne), średnie (kilkudniowe), duże (kilkutygodniowe), bardzo duże (obejmujące semestr, a nawet rok szkolny). 5. Organizacja działań opiera się na uczniach odpowiedzialnych za realizację poszczególnych etapów i komponentów projektu. Nauczyciel jest koordynatorem i konsultantem projektu. 6. Rezultaty pracy prezentowane są publicznie na forum klasy lub szkoły. 7. Ważny element to wielowymiarowe ocenianie przebiegu i efektów projektu, a także nabytych umiejętności uczniów 8. Metoda projektów wspomaga reformę systemu edukacji w zakresie: realizacji zadań ogólnych szkoły, realizacji ścieżek edukacyjnych, podejmowania przez szkołę problemów środowiska, demokratyzacji życia szkoły. Rodzaje projektów 1. Projekty poznawczo-badawcze polegają na zebraniu i usystematyzowaniu informacji o pewnych zagadnieniach lub na rozwiązaniu jakiegoś problemu (zebranie informacji, interpretacja, zestawienie wniosków). 2. Projekty działania lub akcji polegają na podjęciu jakiegoś działania w środowisku lokalnym lub szkolnym (np. przygotowanie konkursu, apelu). 3. Projekty produkcyjno-wykonawcze polegają na urzeczywistnieniu, wyprodukowaniu konkretnego przedmiotu (obiektu, modelu). Walory edukacyjne metody projektów Uczniowie realizując projekty rozwijają następujące umiejętności: współpracy w grupie, rozwiązywania problemów w twórczy sposób, formułowania celów, planowania i organizowania własnej pracy, korzystania z różnych źródeł informacji, selekcji i przetwarzania informacji z punktu widzenia celów projektu, integrowania wiedzy z różnych przedmiotów nauczania, zapisania i prezentowania zebranych informacji, 1
przygotowania i praktykowania wystąpień publicznych, formułowania i wyrażania własnych opinii, słuchania poglądów wyrażanych przez innych, rozwiązywania konfliktów, stosowania technik decyzyjnych, dokonywania samooceny własnej pracy. Metoda projektów etapy Etap I Zainicjowanie projektu nauczyciel zapoznaje uczniów z istotą metody projektów; nauczyciel zakreśla ogólną tematykę (formę) projektu; uczniowie wybierają temat projektu; uczniowie sporządzają opis projektu: - szczegółowy temat projektu, - cele projektu, - przewidywana forma realizacji, czas realizacji, termin i sposoby realizacji, - plan pracy grupy (zakres zadań dla każdego ucznia); nauczyciel i uczniowie wspólnie analizują koncepcję i akceptują założenia projektu. Etap II Zawarcie kontraktu Nauczyciel przygotowuje dla każdej grupy kontrakt zawierający: - temat projektu, - cele projektu w ujęciu operacyjnym, - forma wykonania projektu, - plan działania (może być w formie tabeli, np.) Zadanie Odpowiedzialni Termin wykonania Uwagi (współpraca, koszty, itp.) - źródła informacji i materiałów, - terminy konsultacji z nauczycielem (np. co tydzień), - termin prezentacji, - miejsce prezentacji, - formy prezentacji, - kryteria oceny projektu. Nauczyciel i uczniowie podpisują się pod kontraktem. Etap III Realizacja projektu - samodzielna praca uczniów (po lekcjach), 2
- nauczyciel udziela konsultacji i wspiera uczniów (na lekcjach). Etap IV Prezentacja projektu Prezentacja powinna odbyć się przy udziale innych uczniów, nauczycieli, rodziców, osób zaproszonych. Formy prezentacji: - odczyt, wykład, - seminarium, - wystawa prac wykonanych przez uczniów (album, plakaty, rysunki, plansze, foliogram, slajdy, film video + komentarz), modele, makiety, foldery, przewodniki. Etap V Ocena projektu Może przybrać formę potrójnej oceny, np. Samoocena Ocena nauczyciela Ocena komisji ekspertów (np. innych uczniów, nauczycieli, rodziców, zaproszonych gości) Punktujemy na przykład od 0 do 10 punktów za: - sformułowanie tematu, - określenie celów projektu, - innowacyjność projektu, - kreatywność w rozwiązywaniu tematu, problemu, - dobór źródeł informacji, - przestrzeganie harmonogramu i terminów, - stopień realizacji założonych celów, - poziom zaangażowania w pracę, - jakość prezentacji na forum, - opracowanie raportu sprawozdania. Przykłady projektów z języka angielskiego i historii 1. Kontrakt między klasą III LP a nauczycielem języka angielskiego I. TEMAT PROJEKTU: ENGLISH MAGAZINE II. CELE PROJEKTU: kształcenie umiejętności pisania w języku angielskim kształcenie umiejętności planowania i organizowania własnej pracy kształcenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji kształcenie umiejętności przetwarzania zebranych informacji kształcenie umiejętności zapisania i prezentowania wyników własnej pracy kształcenie umiejętności formułowania i wyrażania własnej opinii dokonywanie samooceny własnej pracy 3
III. FORMA WYKONANIA PROJEKTU: czasopismo dla rówieśników w języku angielskim IV. PLAN DZIAŁANIA: L.p. Zadanie Odpowiedzialni Termin Uwagi 1. Zebranie materiałów i wstępne ich opracowanie wszyscy uczniowie 20.01.05 uczniowie pracują samodzielnie, materiały mogą pochodzić z różnych źródeł, mogą to być też prace domowe 2. Przedstawienie zebranych materiałów nauczycielowi 3. Wybór materiałów, które będą wykorzystane w czasopiśmie 4. Przygotowanie czasopisma 5. Prezentacja czasopism na forum klasy 6. Ocena czasopism przygotowanych przez innych uczniów ucznia jak wyżej 21.01.05 nauczyciel ocenia przydatność zebranych materiałów, udziela wskazówek do dalszej pracy jak wyżej 3.02.05 uczniowie opracowują wybrane teksty, wybierają ilustracje i materiały, nauczyciel ocenia ich pracę jak wyżej 2.03.05 uczniowie pracują samodzielnie, korzystając z pomocy nauczyciela, opis czasopisma pod tabelą jak wyżej 3.03.05 prace są prezentowane przez tydzień w sali 202 jak wyżej do 10.03.05 uczniowie muszą przejrzeć wszystkie czasopisma i dokładnie przeczytać przynajmniej 1 stronę z każdego, uczniowie krótko oceniają każde czasopismo Wymagania dotyczące przygotowywanych czasopism: 1. Objętość czasopisma 10 stron 2. Własne teksty uczniów nie mniej niż ½ tekstów zawartych w czasopiśmie 3. Ilustracje nie więcej niż 10% objętości czasopisma 4. Treść i forma decyzja uczniów 5. Format papier rozmiaru A4, pisane ręcznie, na maszynie lub komputerze czcionką 12- punktową 6. Ograniczenia nie wolno pisać po polsku, nie wolno umieszczać kopii ani stron ściągniętych bezpośrednio z Internetu materiały te powinny być opracowane przez nich 9np. skrócone, uproszczone, przetłumaczone z języka polskiego na angielski, mogą to być streszczenia, itp.. Pod każdym taki, materiałem informacja, skąd został wzięty, np. adapted from www.oke.poznan.pl) 4
7. kryteria oceny projektu patrz punkt X V. ŹRÓDŁA INFORMACJI I MATERIAŁÓW: Internet czasopisma polskie i angielskie książki, encyklopedie, słowniki telewizja, radio własne materiały, np. wywiady, prace domowe VI. TERMINY KONSULTACJI Z NAUCZYCIELEM: obowiązkowe - określone w punkcie IV (21. 01. 05, 3.02.05) indywidualne w miarę potrzeb VII. TERMIN PREZENTACJI: od 3-go do 10-go marca 2005 VIII.MIEJSCE PREZENTACJI: IX. FORMA PREZENTACJI: sala 202 w szkole przygotowane przez uczniów czasopismo, spełnia ono wymagania określone w punkcie IV X. KRYTERIA OCENY PROJEKTU: według arkusza oceny realizacji projektu L.p. Element podlegający ocenie Punkty 1. Zawartość czasopisma dobór tematów dobór ilustracji 1 10 pkt opinia wyrażona przez innych uczniów 2. Adaptacja materiałów poprawność językowa bogactwo językowe spójność stopień adaptacji podanie źródła adaptowanych materiałów 3. Własne teksty poprawność językowa bogactwo językowe spójność i odpowiednia kompozycja poszczególnych tekstów odpowiednia ilość własnych tekstów 4. Forma czasopisma oryginalność staranność wykonania kreatywność 5. Inne terminowość stopień zaangażowania w pracę ocena innych czasopism 1 10 pkt 1-10 pkt 1-10 pkt 1-10 pkt 5
SUMA: 50 pkt OCENY: Celująca Bardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca 50 44 pkt 43 38 pkt 37 32 pkt 31 26 pkt 25 20 pkt 2. Kontrakt między nauczycielem historii i języka angielskiego a uczniami wykonującymi projekt I. TEMAT PROJEKTU: CUDZE CHWALICIE, SWEGO NIE ZNACIE MOJA MAŁA OJCZYZNA II. CELE PROJEKTU: zapoznanie z historia Płotów i wybitnymi postaciami związanymi z naszą miejscowością ukazanie różnorodności dziedzictwa kulturowego naszej miejscowości rozwijanie zrozumienia dla odmienności różnych kultur kształcenie umiejętności docierania do różnych źródeł informacji kształcenie umiejętności selekcjonowania informacji kształcenie umiejętności przetwarzania i prezentowania zebranych materiałów (publikacja w Internecie, folder) kształcenie umiejętności współpracy w grupie i wspólnego rozwiązywania problemów kształcenie umiejętności planowania i organizowania własnej pracy, formułowania i wygłaszania opinii, słuchania poglądów wyrażanych przez innych oraz dokonywania samooceny własnej pracy kształcenie umiejętności pisania w języku angielskim i niemieckim III. FORMA WYKONANIA PROJEKTU: publikacja w Internecie (zarys dziejów Płotów, wybitne postaci w dziejach Płotów, propozycja trasy wycieczkowej po Płotach, opis zabytków, krótkie streszczenie w języku niemieckim i angielskim) jeżeli nie będzie możliwa publikacja w Internecie przygotowanie folderu (publikacja lub własne wydawnictwo szkolne opracowane i wydane przez uczniów) IV. PLAN DZIAŁANIA: L.p. Zadania Odpowiedzialni Termin Uwagi 1. Opracowanie celów projektu, zadań, przydział zadań i ustalenie terminów realizacji wszyscy uczniowie biorący udział w do końca stycznia 2005 r. dopiero po zebraniu wszystkich chętnych, którzy chcą wziąć 6
2. Opracowania zarysu dziejów Płot 3. Opracowanie sylwetek postaci związanych z Płotami 4. Opracowanie trasy 2- godzinnej wycieczki po Płotach i opisu zabytków, które się na niej znajdują 5. Opracowanie planu mapy Płotów z zaznaczona trasą wycieczki i zabytkami 6. Opracowanie podstawowych informacji na temat Płotów w chwili obecnej np. położenie, flora i fauna, mieszkańcy, itp. 7. Wykonanie zdjęć wybranych obiektów, wybór fotografii, pocztówek, itp. 8. Opracowanie streszczenia przygotowanych materiałów w języku angielskim 9. Opracowanie streszczenia przygotowanych materiałów w języku niemieckim 10. Opracowanie strony internetowej z wykorzystaniem przygotowanych materiałów 11. Umieszczenie przygotowanej strony w Internecie projekcie 1 uczeń do końca lutego 2005 1 uczeń jak wyżej 1 uczeń jak wyżej 1 uczeń jak wyżej udział w projekcie nastąpi opracowanie szczegółowego planu działania 1 uczeń jak wyżej można też ewentualnie przygotować mapkę wszyscy uczniowie biorący udział w projekcie wszyscy uczniowie biorący udział w do połowy marca 2005 jak wyżej jak wyżej projekcie 3 uczniów do końca marca 2005 ci sami uczniowie, którzy opracowywali stronę internetową do połowy kwietnia 2005 konieczny nadzór i pomoc nauczyciela konieczna współpraca nauczyciela języka niemieckiego Jeżeli nie będzie można umieścić materiałów w Internecie zostaną one wydrukowane i umieszczone w szkolnej bibliotece i sali 202 V. ŹRÓDŁA INFORMACJI I MATERIAŁÓW: monografia Płotów czasopisma, książki, inne publikacje Internet wywiady 7
prace przygotowane przez uczniów w poprzednim roku szkolnym VI. TERMINY KONSULTACJI Z NAUCZYCIELEM: ustalane na bieżąco z poszczególnym zespołami zadaniowymi raz w miesiącu zebrania całego zespołu VII. TERMIN PREZENTACJI: ostateczny termin prezentacji - do połowy kwietnia 2005 r. VIII. MIEJSCE PREZENTACJI: Internet kopia zebranych materiałów sala 202, biblioteka szkolna IX. FORMA PREZENTACJI: publikacja w Internecie folder opublikowany w szkole X. KRYTERIA OCENY: uczniowie oceniani są w skali punktowej od 1 do 5 punktów z uwzględnieniem następujących kryteriów: 1. zaangażowanie w realizację zadania 2. współpraca w grupie zadaniowej i całym zespole (podział pracy, przekazywanie sobie informacji, rozwiązywanie konfliktów, podejmowanie decyzji, samoocena postępów w pracy) 3. stopień realizacji zadania 4. innowacyjność i kreatywność w realizacji zadania 5. odpowiedni dobór źródeł (dotyczy zadań 2 4) 6. jakość wykonania zadania (rzetelność, wartość naukowa pracy, wartość estetyczna) 7. przestrzeganie harmonogramu i terminów łącznie uczniowie mogą uzyskać od 30 do 35 punktów oceny będą wystawione z języka angielskiego, historii i ewentualnie języka niemieckiego w zależności od tego, jakie zadania wykonywał uczeń OCENY: Celujący 30 28 pkt lub 35 32 pkt (dotyczy uczniów, którzy będą wykonywali zadania 2 4) Bardzo dobry 27 23 pkt lub 31 27 pkt Dobry 22 19 pkt lub 26 22 pkt Dostateczny 18 15 pkt lub 21 17 pkt Dopuszczający 14 10 pkt lub 16 12 pkt 8