dr Marek Masztalerz KLASYFIKACJA MATERIAŁÓW PODSTAWOWE POMOCNICZE PALIWA CZĘŚCI ZAPASOWE OPAKOWANIA ODPADKI INWENTARZ śywy materiały bezpośrednie przeznaczone do zuŝycia w produkcji (surowce, komponenty, półfabrykaty, opakowania) materiały i przybory biurowe, środki czystości, materiały przeznaczone do konserwacji maszyn i urządzeń benzyna, węgiel, koks, ropa naftowa, gazy zuŝywane do celów technologicznych, energetycznych i gospodarczych części zapasowe maszyn, urządzeń, środków transportu, zuŝywane (wymieniane) w czasie remontów i konserwacji materiały słuŝące ochronie produktów przed niekorzystnymi wpływami zewnętrznymi materiały nieprzydatne lub niepełnowartościowe, które nie nadają się do wykorzystania zgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem, np. złom, materiały rozbiórkowe zwierzęta zakupione jako surowiec do wyrobów masarskich Do zalicza się teŝ środki trwałe niskiej wartości (poniŝej 1500 zł). 1
WYCENA MATERIAŁÓW na dzień powstania CENA ZAKUPU lub CENA NABYCIA lub CENA EWIDENCYJNA Stała cena ewidencyjna moŝe być ustalona na poziomie planowanej ceny zakupu lub nabycia. W przypadku ewidencji po cenie ewidencyjnej konieczna jest ewidencja odchyleń wartości od rzeczywistej ceny zakupu lub nabycia. na dzień bilansowy CENA NABYCIA (ZAKUPU) nie wyŝsza od CENY SPRZEDAśY NETTO ODPISY AKTUALIZUJĄCE Odpisy aktualizujące wartość obciąŝają pozostałe koszty operacyjne. CENY RZECZYWISTE I PLANOWANE Producent jogurtu kupuje mleko od róŝnych dostawców. Planowana cena zakupu wynosi 1,00 zł/l a planowana cena nabycia 1,03 zł/l. Firma otrzymała dwie dostawy po 500 l mleka. Pierwszy dostawca wystawił fakturę na kwotę 510 zł a drugi na kwotę 485 zł. Koszty transportu w obu przypadkach były równe 20 zł. METODA WYCENY CENY RZECZYWISTE cena zakupu zmienne ceny ewidencyjne cena nabycia zł/l 1,02 zł/l 1,06 zł/l Dostawa I zł 510 zł 530 zł Dostawa II zł/l 0,97 zł/l 1,01 zł/l zł 485 zł 505 zł CENY PLANOWANE stałe ceny ewidencyjne cena zakupu cena nabycia 1,00 zł/l 1,03 zł/l 500 zł 515 zł 1,00 zł/l 1,03 zł/l 500 zł 515 zł 2
WYCENA ROZCHODU MATERIAŁÓW Rozchody zapasów, produktów i towarów mogą być wyceniane wg jednej z czterech metod: CENA PRZECIĘTNA kolejne rozchody zapasów są wyceniane po średniej waŝonej cenie (koszcie) danego składnika SZCZEGÓŁOWA IDENTYFIKACJA first in first out czyli pierwsze weszło, pierwsze wyszło, gdy w rozchód wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników, które zostały najwcześniej nabyte (wytworzone), last in first out czyli ostatnie weszło, pierwsze wyszło, gdy w rozchód wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników, które zostały najpóźniej nabyte (wytworzone), kolejne rozchody zapasów są wyceniane po cenie (koszcie) danego składnika ustalonej w drodze szczegółowej identyfikacji WYCENA ROZCHODU MATERIAŁÓW Producent jogurtu (z poprzedniego przykładu) zuŝył 900 l mleka. METODA WYCENY RZECZYWISTA CENA ZAKUPU RZECZYWISTA CENA NABYCIA cena przeciętna cena przeciętna PLANOWANA CENA ZAKUPU PLANOWANA CENA NABYCIA Wartość rozchodu Obliczenia 500 * 1,02 + 400 * 0,97 500 * 0,97 + 400 * 1,02 900 * 0,995 500 * 1,06 + 400 * 1,01 500 * 1,01 + 400 * 1,06 900 * 1,035 900 * 1,00 900 * 1,03 Wynik 898,00 zł 893,00 zł 895,50 zł 934,00 zł 929,00 zł 931,50 zł 900,00 zł 927,00 zł 3
EWIDENCJA MATERIAŁÓW PO CENIE NABYCIA Ceny rzeczywiste Ceny planowane wg ceny nabycia rozchód wg ceny nabycia wg stałej ceny ewidencyjnej rozchód wg stałej ceny ewidencyjnej ODCHYLENIA OD CEN EWID. Wycena rozchodu w rzeczywistej cenie nabycia wg metody,, ceny przeciętnej lub szczegółowej identyfikacji. powstanie odchyleń Dt rozchód odchyleń Ct powstanie odchyleń Ct rozchód odchyleń Dt EWIDENCJA MATERIAŁÓW PO CENIE NABYCIA Zapisy w księgach rachunkowych producenta jogurtu. Ceny rzeczywiste - wycena po cenie przeciętnej 530,00 505,00 931,50 931,50 ZUśYCIE MAT. Ceny rzeczywiste - wycena po cenie planowanej 515,00 515,00 927,00 ODCHYLENIA 15,00 10,00 4,50 ZUśYCIE MAT. 927,00 4,50 Wskaźnik narzutu odchyleń wynosi: (15 10)/1030 = 0,4854% Stąd narzut odchyleń wynosi: 0,4854% * 927 = 4,50 zł 4
ROZLICZENIE ZAKUPU MATERIAŁÓW Rozrachunki z dostawcami ROZLICZENIE ZAKUPU MATERIAŁÓW Materiały kwota brutto z faktury zakupu dostawy wyksięgowanie odchyleń Odchylenia VAT VAT naliczony Saldo Ct DOSTAWY NIEFAKTUROWANE Saldo Dt W DRODZE DOKUMENTACJA KSIĘGOWA FVZ Faktura VAT zakupu dokumentuje powstanie zobowiązania za zakupione materiały oraz powstanie tzw. w drodze. PZ Przyjęcie z zewnątrz dokumentuje fizyczne do magazynu dostawy od kontrahenta. WZ RW PK Wydanie na zewnątrz dokumentuje rozchód wydanych odbiorcom w wyniku ich sprzedaŝy lub darowizny. Rozchód wewnętrzny dokumentuje wydanie do zuŝycia w ramach działalności podstawowej i pomocniczej, w komórkach administracyjnych oraz na inne potrzeby. Polecenie księgowania moŝe dokumentować utratę wartości na potrzeby ustalenia odpisu aktualizującego. 5