Wynagrodzenia nauczycieli 2014

Katarzyna Cisowska-Mleczek, Agnieszka Jacewicz Agata Klimek, Stanisława Szlachta Wynagrodzenia nauczycieli 2014 naliczanie i dokumentowanie rozliczenia podatkowe i ZUS ewidencja ksiêgowa i klasyfikacja bud etowa Stan prawny: styczeń 2014 r. ODDK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. Gdańsk 2014

Wykaz skrótów i pojęć stosowanych w publikacji................. 9 Wstęp......................................... 11 Rozdział 1. Zagadnienia wprowadzające...................... 13 1. Zatrudnianie nauczycieli............................. 13 1.1. Stosunek pracy z nauczycielem istota, zasady nawiązywania...... 13 1.2. Stopnie awansu zawodowego........................ 20 1.3. Czas pracy nauczyciela pensum..................... 21 1.4. Ogólne zasady wynagradzania nauczycieli................. 25 1.4.1. Zmiana wysokości wynagrodzenia................. 28 1.4.2. Ograniczenie lub brak prawa do wynagrodzenia.......... 30 1.4.3. Zrzeczenie się wynagrodzenia.................... 32 2. Uregulowania prawne normujące kwestie wynagrodzeń osobowych nauczycieli oraz dodatkowych świadczeń wypłacanych na ich rzecz..... 33 2.1. Przepisy powszechnie obowiązujące.................... 33 2.2. Przepisy szczebla samorządowego..................... 35 Rozdział 2. Składniki wynagrodzenia osobowego nauczycieli za świadczoną pracę................................. 41 1. Wynagrodzenie zasadnicze............................ 41 1.1. Ogólne zasady ustalania wynagrodzenia zasadniczego.......... 41 1.2. Szczegółowe zasady ustalania i obliczania wynagrodzeń zasadniczych................................ 43 1.2.1. Wynagrodzenie zasadnicze przy róŝnym pensum......... 44 1.2.2. Wynagrodzenie za jedną godzinę przeliczeniową......... 46 1.3. Zmiana wysokości wynagrodzenia zasadniczego............. 47 1.4. Rozliczanie wysokości wynagrodzenia zasadniczego za czas niezdolności do pracy........................ 50 2. Dodatek za wysługę lat, tzw. dodatek staŝowy................. 50 2.1. Wysokość dodatku za wysługę lat dla nauczyciela zatrudnionego w dodatkowym miejscu pracy....................... 51 2.1.1. Zatrudnienie łączne powyŝej jednego etatu............. 51 2.1.2. Zatrudnienie łącznie nieprzekraczające etatu........... 52 2.2. Rozliczanie wysokości dodatku za wysługę lat za czas niezdolności do pracy........................ 53 3. Dodatek funkcyjny................................ 54 3.1. Zasady ustalania i obliczania dodatku funkcyjnego............ 56 3.2. Zasady wypłacania dodatku funkcyjnego................. 62 3.3. Rozliczanie wysokości dodatku funkcyjnego za czas niezdolności do pracy........................ 63 4. Dodatek motywacyjny.............................. 64 4.1. Zasady ustalania i obliczania dodatku motywacyjnego.......... 67 4.2. Zasady wypłacania dodatku motywacyjnego................ 68 4.3. Rozliczanie wysokości dodatku motywacyjnego za czas niezdolności do pracy........................ 69 3

5. Dodatek specjalistyczny............................. 69 5.1. Zasady ustalania, obliczania oraz wypłacania dodatku specjalistycznego.............................. 70 5.2. Rozliczanie wysokości dodatku specjalistycznego za czas niezdolności do pracy........................ 72 6. Dodatki za warunki pracy (trudne i uciąŝliwe)................. 72 6.1. Zasady przyznawania dodatku za trudne warunki pracy......... 73 6.2. Zasady przyznawania dodatku za uciąŝliwe warunki pracy........ 75 6.3. Zasady ustalania i obliczania dodatku za warunki pracy......... 76 6.4. Zasady wypłacania dodatku za warunki pracy............... 79 6.5. Rozliczanie wysokości dodatku za warunki pracy za czas niezdolności do pracy........................ 81 7. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw..................................... 83 7.1. Ogólne zasady obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźnych zastępstw................. 85 7.2. Szczególne przypadki obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźnych zastępstw................. 89 7.2.1. RóŜne pensa............................. 89 7.2.2. ZróŜnicowana liczba godzin w ciągu roku szkolnego....... 91 7.2.3. PodwyŜszone pensum........................ 92 7.2.4. Pomniejszanie liczby godzin ponadwymiarowych......... 93 7.3. Zasady wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźnych zastępstw............................ 94 8. Dodatkowe wynagrodzenie za godziny nocne.................. 94 9. Wynagrodzenie w dniu wolnym od pracy.................... 97 10. Wynagrodzenie za pracę w święta........................ 98 11. Wynagrodzenie dla egzaminatorów za udział w przeprowadzaniu sprawdzianu i egzaminów............................ 99 11.1. Podstawa ustalania wynagrodzenia egzaminatora............ 99 11.2. Wynagrodzenie egzaminatorów przeprowadzających egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie................ 101 11.3. Wynagrodzenie za przeniesienie odpowiedzi.............. 102 11.4. Wynagrodzenie przewodniczących zespołów egzaminatorów..... 103 Rozdział 3. Wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy.......... 105 1. Oddelegowanie do związków zawodowych.................. 105 1.1. Zasady ogólne............................... 105 1.2. Oddelegowanie do pracy w związkach zawodowych a urlop wypoczynkowy.......................... 108 1.3. Wynagrodzenie za oddelegowanie do pracy w związkach zawodowych......................... 109 2. Urlop dla poratowania zdrowia......................... 112 2.1. Zasady ogólne............................... 112 2.2. Urlop dla poratowania zdrowia a prawo do emerytury.......... 114 2.3. Wynagrodzenie za urlop dla poratowania zdrowia............ 115 3. Stan nieczynny................................. 116 3.1. Zasady ogólne............................... 116 3.2. Wynagrodzenie nauczyciela w stanie nieczynnym............ 117 3.2.1. Dodatkowe zatrudnienie w stanie nieczynnym.......... 118 4

3.2.2. Wygaśnięcie stosunku pracy oraz obowiązku wypłaty wynagrodzenia w trakcie stanu nieczynnego........... 119 4. Opieka nad zdrowym dzieckiem, urlop okolicznościowy........... 120 4.1. Opieka nad zdrowym dzieckiem..................... 121 4.2. Zwolnienia okolicznościowe....................... 121 5. Urlop wypoczynkowy.............................. 122 5.1. Prawo do urlopu wypoczynkowego i ustalenie wymiaru urlopu..... 122 5.1.1. Placówki feryjne.......................... 122 5.1.2. Placówki nieferyjne......................... 124 5.2. Wymiar urlopu po urlopie dla poratowania zdrowia........... 129 5.3. Wymiar urlopu po urlopie wychowawczym............... 131 5.4. Urlop uzupełniający............................ 132 6. Wynagrodzenie za urlop (stałe składniki, średnia urlopowa)......... 133 6.1. Ogólne zasady wyliczenia wynagrodzenia za urlop........... 133 6.1.1. Placówki feryjne.......................... 135 6.1.2. Placówki nieferyjne......................... 140 6.2. Wynagrodzenie urlopowe przy zmianie wymiaru zajęć w trakcie roku szkolnego.......................... 142 7. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop..................... 143 7.1. Zasady ogólne............................... 143 7.2. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy dla nauczyciela przebywającego w stanie nieczynnym.......... 146 7.2.1. Wyliczenie wynagrodzenia za ekwiwalent w placówkach feryjnych...................... 147 7.2.2. Wyliczenie wynagrodzenia za ekwiwalent w placówkach nieferyjnych.................... 149 8. Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy (wynagrodzenie chorobowe).......................... 153 8.1. Czas otrzymywania wynagrodzenia chorobowego............ 155 8.2. Wynagrodzenie i zasiłek chorobowy na przełomie roku......... 156 8.3. Zasady obliczania wynagrodzenia chorobowego............. 157 8.4. Uzupełnienie wysokości składnika wynagrodzenia w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego...................... 161 8.5. Potrącenie wypłaconego wynagrodzenia w związku z pobieraniem wynagrodzenia chorobowego....................... 162 Rozdział 4. Pozostałe składniki wynagrodzenia nauczycieli.......... 169 1. Dodatkowe wynagrodzenie roczne....................... 169 1.1. Zasady przyznawania dodatkowego wynagrodzenia rocznego...... 169 1.2. Zasady ustalania dodatkowego wynagrodzenia rocznego........ 173 1.3. Zasady wypłacania dodatkowego wynagrodzenia rocznego....... 177 2. Zasiłek na pierwsze zagospodarowanie.................... 178 3. Odprawy emerytalno-rentowe......................... 180 4. Odprawa dla zwalnianych nauczycieli..................... 183 4.1. Odprawa w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w trybie art. 20 Karty Nauczyciela......................... 183 4.2. Rozwiązanie stosunku pracy w wyniku niezdolności do wykonywania przez nauczyciela dotychczasowej pracy....... 185 4.3. Odprawa po upływie urlopu bezpłatnego................. 187 4.4. Odprawa po cofnięciu skierowania do nauczania religii......... 187 5

5. Odprawa pośmiertna.............................. 188 6. Odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia umowy o pracę..... 190 7. Nagroda jubileuszowa.............................. 192 7.1. Wysokość nagrody jubileuszowej..................... 195 8. Nagroda ze specjalnego funduszu nagród................... 201 8.1. Nagrody organu prowadzącego JST................... 202 8.2. Nagroda kuratora oświaty......................... 206 8.3. Nagroda Ministra Edukacji Narodowej.................. 207 9. Jednorazowa gratyfikacja pienięŝna dla profesora oświaty.......... 209 Rozdział 5. Średnie wynagrodzenia nauczycieli................. 211 1. Średnie wynagrodzenia nauczycieli...................... 212 2. Średnioroczna struktura zatrudnienia..................... 213 2.1. Średniomiesięczny etat nauczyciela.................... 217 2.1.1. Średniomiesięczny etat według współczynnika 1/30....... 217 2.1.2. Średniomiesięczny etat nauczyciela według dni roboczych... 218 3. Wymagany poziom wydatków na wynagrodzenia nauczycieli........ 221 4. Wydatki faktycznie poniesione na wynagrodzenia nauczycieli........ 223 5. RóŜnica między wynagrodzeniem faktycznie wypłaconym a wynagrodzeniem wymaganym (w myśl art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela).. 229 6. Wysokość i podział dodatku uzupełniającego................. 230 6.1. Ustalanie osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego z uwzględnieniem okresu zatrudnienia.................. 231 6.2. Ustalanie kwoty dodatku uzupełniającego dla szkoły.......... 235 6.3. Ustalanie wysokości dodatku uzupełniającego dla danego nauczyciela.......................... 236 Rozdział 6. Inne świadczenia przysługujące nauczycielom........... 239 1. Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dla czynnych i byłych pracowników)............................. 239 1.1. Zasady ustalania wysokości odpisów, przekazywanie środków finansowych na fundusz..................... 240 1.1.1. Ustalanie przeciętnej liczby zatrudnionych............ 241 1.2. Świadczenia wypłacane z funduszu.................... 245 1.3. Świadczenia urlopowe........................... 246 1.4. Opodatkowanie i oskładkowanie świadczeń wypłacanych z funduszu................................. 248 1.5. Wspólna działalność socjalna....................... 250 1.6. Ewidencja księgowa ZFŚS......................... 251 2. Dodatki socjalne................................. 258 2.1. Dodatek mieszkaniowy.......................... 258 2.2. Dodatek tzw. wiejski............................ 262 2.3. Pomoc zdrowotna dla nauczycieli..................... 264 2.4. Doskonalenie zawodowe nauczycieli................... 265 Rozdział 7. ObciąŜenia wynagrodzeń i związane z nimi obowiązki pracodawcy............................... 273 1. Obowiązkowe obciąŝenia wynagrodzeń.................... 273 1.1. Podatek dochodowy od osób fizycznych................. 273 1.2. Ubezpieczenia społeczne......................... 279 6

1.3. Ubezpieczenie zdrowotne......................... 289 1.4. Fundusze pozaubezpieczeniowe..................... 291 2. Inne potrącenia z wynagrodzenia........................ 298 2.1. Potrącenia niewymagające zgody pracownika.............. 300 2.2. Potrącenia wymagające zgody pracownika................ 306 Rozdział 8. Świadczenia z ubezpieczeń społecznych przysługujące nauczycielom............................ 309 1. Zasiłki z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa... 309 1.1. Zasiłek chorobowy............................. 311 1.2. Świadczenie rehabilitacyjne........................ 315 1.3. Urlopy związane z rodzicielstwem i zasiłek macierzyński........ 317 1.4. Zasiłek opiekuńczy............................. 330 2. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego.................. 333 3. Zasiłek pogrzebowy............................... 335 Rozdział 9. Ewidencja wynagrodzeń nauczycieli................. 339 1. Dokumenty będące podstawą sporządzenia listy płac............. 339 2. Zakładowy plan kont dotyczący wynagrodzeń nauczycieli.......... 344 2.1. Konta bilansowe.............................. 345 2.2. Konta pozabilansowe........................... 353 3. Klasyfikacja budŝetowa wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń.... 354 4. Przykładowe naliczenia list płac........................ 356 Załączniki...................................... 375 Wykaz tabel..................................... 389 7