KRYTERIA OCEN Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA

Dziedzictwo Człowiek KRYTERIA OCEN Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA 1. Skróty literowe oznaczają poszczególne wymagania: K konieczne, P podstawowe, R rozszerzające, D dopełniające, W wykraczające. 2. Wymagania kumulują się. Ocenie dopuszczającej odpowiada opanowanie wymagań koniecznych (K); dostatecznej opanowanie wymagań koniecznych i podstawowych (K+P); dobrej opanowanie wymagań koniecznych, podstawowych i rozszerzających (K+P+R); bardzo dobrej zaś opanowanie wymagań koniecznych, podstawowych, rozszerzających i dopełniających (K+P+R+D). Uczniowi, który opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą, można zaproponować ocenę celującą, jeśli spełni wymagania wykraczające (W). KLASA IV Dzia ł Nr Wymagania Temat lekcji lekcji podstawowe Wymagania ponadpodstawowe 1. Diagnoza poziomu umiejętności uczniów rozpoczynających naukę w klasie czwartej 2. Człowiek to brzmi dumnie 3. Jak człowiek nauczył się wytwarzać narzędzia? 4. Jak człowiek nauczył się produkować żywność? 5. Jak człowiek nauczył się pisać? K zna zasady dyskusji P wymienia cechy różniące człowieka od innych gatunków K zna główne kierunki świata P opisuje proces powstawania narzędzia z epoki kamienia K porządkuje wydarzenia według kolejności chronologicznej P rozróżnia wędrowny i osiadły tryb życia K wskazuje wokół siebie współczesne piktogramy P opisuje początki pisma 6. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 7. Bez historii ani rusz K wie, że igrzyska olimpijskie pochodzą ze starożytnej Grecji P charakteryzuje zawód historyka 8. Demokratyczne K nazywa kontynenty Ateny położone wokół Morza Śródziemnego P wskazuje na mapie formy linii brzegowej 9. Wieczny Rzym K zapisuje cyframi rzymskimi liczby 1-21 P zna postać Cezara 10. Cud śródziemnomorski K kojarzy z Homerem tytuły Iliada i Odyseja P zna główne bóstwa greckie i ich rzymskie odpowiedniki R wymienia autorów, narratora oraz bohaterów wskazanego tekstu D przestrzega zasad dyskusji W przedstawia stanowiska poszczególnych uczestników dyskusji R wskazuje na mapie główne kierunki świata D wskazuje na mapie pośrednie kierunki świata W prezentuje przykłady twórczości ludzi z epoki kamienia R opisuje konsekwencje przyjęcia osiadłego trybu życia D łączy w pary następujące po sobie wydarzenia, tworząc proste związki przyczynowo-skutkowe W wyjaśnia, na czym polega znaczenie pracy w życiu człowieka R wyjaśnia znaczenie wynalezienia pisma D prezentuje korzyści z istnienia księgozbiorów po wizycie w bibliotece W odczytuje współczesne piktogramy R zna pojęcie: źródło historyczne D nazywa podstawowe rodzaje źródeł historycznych na kilku przykładach W prezentuje wybraną tradycję swojej rodziny lub wybraną tradycję lokalną R wylicza cechy demokracji ateńskiej D wyjaśnia korzyści płynące dla ludzi z urozmaicenia linii brzegowej W opisuje wyobrażenie codziennego dnia z życia starożytnego Ateńczyka R rozumie pojęcia: cesarz, prawo D porządkuje wieki według kolejności W przedstawia Polskę jako republikę R rozumie pojęcia: filozofia, mitologia, cud śródziemnomorski D rozpoznaje atrybuty z mitologii W wyjaśnia rolę języka uniwersalnego na przykładzie łaciny i j. angielskiego

Społeczeństwo Państwo Religia 11. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 12. Poza granice K wymienia wierzenia poznania ludów starożytnych P cytuje fragmenty tekstu i wypowiedzi 13. Żydzi K wymienia główne góry i rzeki Europy P właściwie wskazuje na mapie góry i rzeki 14. Chrześcijanie K zna postać Jezusa P rozumie pojęcia: epoka, prehistoria, starożytność, średniowiecze, nowożytność, era 15. Muzułmanie K kojarzy Mahometa, Koran, Mekkę oraz Allacha z islamem P rozumie pojęcia: islam, muzułmanin, arabeska, meczet 16. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 17. Porządek musi być K zna cechy legend P rozróżnia elementy fikcyjne i prawdziwe w przykładowych legendach 18. Cesarz i papież K zna postać Karola Wielkiego jako króla Franków i cesarza P posługuje się legendą mapy 19. Narodziny Polski K zna postaci: Piasta, Popiela, Mieszka I P rozumie pojęcia: książę, gród, plemię 20. Zjazd w Gnieźnie K zna postaci: św. Wojciecha, Ottona III, Bolesława Chrobrego P rozpoznaje insygnia władzy monarszej 21. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 22. Życie jest teatrem K wymienia główne grupy (warstwy) średniowiecznego społeczeństwa P zna cechy źródeł zwanych rocznikami 23. Ci, co się modlą K opisuje budynek kościelny i klasztorny P orientuje plan zgodnie z widokiem 24. Ci, co walczą K opisuje zamek średniowieczny P opisuje warunki życia w rycerskiej posiadłości ziemskiej R rozróżnia wielo- i jedynobóstwo D wyjaśnia sens cytowanych myśli W uzasadnia potrzebę religii w życiu człowieka w czasach dawnych i dziś R rozumie pojęcia: ziemia obiecana, naród wybrany, dekalog, synagoga D wskazuje górny i dolny bieg rzeki W charakteryzuje religię żydowską R przyporządkowuje wydarzenia do naszej ery i czasów przed naszą erą D wymienia charakterystyczne cechy chrześcijaństwa na tle innych religii W ocenia wpływ Starego i Nowego Testamentu na kulturę europejską R wymienia przykładowe osiągnięcia kultury arabskiej (w tym nauki i sztuki) D prezentuje wpływ kultury arabskiej na średniowieczną kulturę europejską W charakteryzuje warunki i styl życia Arabów w I tysiącleciu n.e. oraz dzisiaj R rozumie pojęcia: państwo, władza, autorytet, sąd, policja, norma (zasada) D opowiada miejscowe legendy W uzasadnia sens zadawania pytania o źródła władzy R wyjaśnia rolę króla w średniowieczu D zna genezę Państwa Kościelnego W omawia podział chrześcijaństwa na wschodnie i zachodnie na tle istnienia cesarstwa bizantyjskiego i rzymskiego R przyporządkowuje lata do wieków D przedstawia legendarne i faktyczne okoliczności narodzin państwa Polan W ocenia doniosłość chrztu Mieszka I R omawia okoliczności faktów: zjazd gnieźnieński i koronacja Chrobrego D wyjaśnia ideę Ottona III dotyczącą odnowionego cesarstwa rzymskiego W uzasadnia konieczność prestiżu społecznego jako atrybutu władzy R rozumie pojęcia: społeczeństwo, naród, mniejszość narodowa, grupa społeczna, krucjata, krzyżowcy D wyjaśnia pojęcie roli społecznej W uzasadnia, że średniowieczne krucjaty były ruchami społecznymi R rozróżnia średniowieczne zakony D szacuje odległości na podstawie planu, korzystając z linijki i podziałki W wyjaśnia istotę życia zakonnego R przyporządkowuje lata do części wieku (początek, połowa, koniec) D wyjaśnia okoliczności przemiany wojów w rycerzy, a rycerzy w szlachtę W charakteryzuje obyczaje rycerskie

Za horyzont Piękno Wojna i pokój 25. Ci, co pracują K zna godło Polski P opisuje wygląd średniowiecznego miasta według planu 26. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 27. Bez przemocy K rozumie znaczenie dyplomacji w polityce międzynarodowej P zna cechy kronik średniowiecznych 28. Ostatni Piastowie K zna postaci królów: Władysława Łokietka, Kazimierza Wielkiego P wskazuje na mapie Gdańsk i Kraków 29. W jedności siła K zna postaci Jadwigi i Władysława Jagiełły P wymienia sąsiadów Polski, uwypuklając tych, którzy są w UE 30. Zwycięstwo nad Krzyżakami K zna postać Kazimierza Jagiellończyka P rozpoznaje flagi Polski i jej sąsiadów 31. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 32. Wyrobiony gust K umie dobrać strój odpowiedni do okazji P zna podstawowe zasady zachowania się w towarzystwie 33. Posągi, wazy, K wymienia siedem mozaiki cudów starożytności P rozumie pojęcia: 34. W gotyckim kościele ceramika, mozaika K zna pojęcia: witraż, styl romański, gotyk P opisuje wnętrze gotyckiego kościoła 35. Sztuka odrodzenia K zna postać Leonarda da Vinci P wymienia przykłady dzieł renesansowych na ziemiach polskich 36. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca R rozumie pojęcia: godło, herb, szyld D omawia warunki średniowiecznego życia miejskiego i wiejskiego W prezentuje dzieje godła polskiego R rozróżnia w tekście fakty od opinii D ocenia ideę walki bez przemocy W analizuje przyczyny wybranych konfliktów oraz proponuje sposoby ich rozwiązywania i zapobiegania im R omawia przyczyny konfliktu polskokrzyżackiego D odczytuje informacje z planu bitwy W przedstawia dorobek panowania Kazimierza Wielkiego R przyporządkowuje daty lub fakty do wczesnego i późnego średniowiecza D opisuje genezę unii polsko-litewskiej W wyjaśnia znaczenie powołania oraz podźwignięcia wszechnicy krakowskiej R opowiada przebieg bitwy pod Grunwaldem D omawia skutki wojny trzynastoletniej W interpretuje obrazy Jana Matejki dotyczące spraw polsko-krzyżackich R przestrzega podstawowych zasad zachowania się w towarzystwie D odczytuje zasady savoir-vivre u zawarte w tekstach źródłowych W ocenia rolę sztuki w życiu człowieka R opisuje wnętrze rzymskiego domu D charakteryzuje grecki kanon piękna W wykonuje makietę zespołu budowli z kręgu kultury starożytnego Rzymu R przyporządkowuje do historycznych epok właściwe style architektoniczne D rozróżnia styl romański i gotycki W prezentuje ołtarz Wita Stwosza R charakteryzuje styl renesansowy D wyjaśnia sens renesansowej tęsknoty za antykiem W prezentuje twórczość wybranego artysty renesansowego KLASA V Dzia ł Nr Wymagania Temat lekcji lekcji podstawowe 1. Odważne pytania K wskazuje w tekście autora pytania (osobę zadającą pytanie) P zna zasadę sześciu pytań dziennikarskich 2. Wielkie odkrycia K zna kontynenty i geograficzne oceany Wymagania ponadpodstawowe R wśród różnych pytań wskazuje te, które są rzetelnie postawione D dostrzega skutki powtarzania plotki W stawia trafne pytania pozwalające rzetelnie odtworzyć rzeczywistość R wskazuje na mapie kontynenty i oceany

Wolność i odpowiedzialność Krzywda P zna postaci Kolumba i Magellana 3. Reformacja K wie, że wydarzenie musi mieć przyczynę P zna postać Marcina Lutra 4. Laboratorium K zna postać i sens dokonań Kopernika P dostrzega na obrazie przedmioty związane z postacią na nim przedstawioną 5. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 6. Bezwzględni K wie, że prawo zabrania znęcania się nad zwierzętami P zna pojęcie: ustawa 7. Konkwistadorzy K umiejscawia na mapie cywilizacje Azteków i Inków P zna największe góry rzeki Europy, Azji i obu Ameryk 8. Niewolnicy w K wie, że wydarzenie Ameryce ma swoje następstwa P właściwie ocenia rasizm i niewolnictwo 9. Folwark pańszczyźniany K zna pojęcia: folwark, chłop pańszczyźniany P rozumie, na czym polegało pogarszanie się sytuacji chłopów w nowożytnej Polsce 10. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 11. Patrz końca K wymienia różne rodzaje dzienników P zalicza dziennik jako zapis wydarzeń do źródeł opisowych 12. Na sejmiku K odróżnia dworek szlachecki od pałacu magnackiego P zna pojęcia: poseł, sejmik, magnat, średnia szlachta 13. Na sejmie K zna pojęcia: sejm, marszałek, minister P ustawia wydarzenia w ciąg przyczyny przebieg skutki 14. Wolna elekcja K wskazuje łatwe do rozpoznania postacie D wyjaśnia znaczenie wielkich odkryć geograficznych W charakteryzuje żeglugę w XV/XVI w. R zna pojęcia: reformacja, tolerancja D wskazuje przyczynę wydarzenia W wskazuje więcej niż jedną przyczynę danego wydarzenia R rozumie różnicę między odkryciem naukowym a wynalazkiem D wyjaśnia znaczenie dosłowne i symboliczne przedmiotu na obrazie W wyjaśnia znaczenie przewrotu naukowego w epoce nowożytnej R przyporządkowuje tekst źródłowy do źródeł opisowych lub aktów prawnych D wyszukuje w ustawie uzasadnienia W interpretuje zapisy w ustawie R podaje 1 skutek podboju cywilizacji przedkolumbijskich przez Hiszpanów D wymienia kilka konsekwencji, jakie dla Indian miało odkrycie Ameryki W ocenia motywy europejskiego podboju Ameryki w XVI wieku R wskazuje jeden skutek wydarzenia D wskazuje kilka skutków wydarzenia W przedstawia genezę i konsekwencje niewolnictwa w Ameryce do XX wieku R rozumie genezę pogarszania się sytuacji chłopów w nowożytnej Polsce D rozumie symboliczne znaczenie obecności danej postaci na obrazie W wyjaśnia, jakie ograniczenia może powodować przynależność społeczna R podejmując ważną decyzję, potrafi skorzystać z drzewa decyzyjnego D umie zaplanować sobie zajęcia w ciągu dnia i rozliczyć się z ich realizacji W prowadzi dziennik fikcyjnej osoby R odczytuje informacje na temat województw z mapy administracyjnej D wyjaśnia znaczenie podziałów wewnątrz stanu szlacheckiego W omawia funkcjonowanie instytucji sejmików w XVI-wiecznej Polsce R porównuje zasady funkcjonowania sejmu w dawnej i w dzisiejszej Polsce D porównuje zasady funkcjonowania rządu w dawnej i w dzisiejszej Polsce W streszcza historię unii Polski i Litwy R porównuje rolę i sposób elekcji króla w dawnej Polsce i Prezydenta RP dziś

Ja mogę Sami o sobie Wierność i zdrada 15. na obrazie (np. król) P zna pojęcia: wolna elekcja, bezkrólewie, król elekcyjny Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca D odczytuje symboliczne znaczenie pozy postaci na obrazie historycznym W podsumowuje najważniejsze cechy systemu politycznego Polski w XVI w. 16. Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego K podaje przykłady przysłów na temat wierności i zdrady P zalicza pamiętnik do źródeł opisowych 17. Kozacy K zna postać Bohdana Chmielnickiego P pokazuje na mapie lewy i prawy bieg rzeki 18. Potop szwedzki K zna postaci: Jana Kazimierza i Stefana Czarnieckiego P rozumie, czym jest moment przełomowy 19. Jan III Sobieski K zna postaci Jana i Marii Sobieskich P zna okoliczności odsieczy wiedeńskiej w 1683 roku 20. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 21. Nic o nas bez nas K zalicza konstytucję, ustawę i statut szkoły do aktów prawnych P zna pojęcia: statut szkoły, konstytucja 22. Rewolucja we Francji K zna pojęcia: prawa człowieka, rewolucja P zna Deklarację Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. 23. Konstytucja 3 maja K zna datę 3 V 1789 P zna postać króla Stanisława Augusta Poniatowskiego jako reformatora oraz mecenasa kultury 24. Koniec Polski? K zna postać Tadeusza Kościuszki P zna okoliczności zniknięcia Polski z mapy Europy 25. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 26. Oryginał K zna polskie symbole narodowe P zna okoliczności powstania hymnu państwowego i jego tekst R rozumie różnice między dziennikiem a pamiętnikiem D rozróżnia w tekście pamiętnika fakty i opinie W prowadzi pamiętnik fikcyjnej osoby R podaje przykłady współpracy polsko-kozackiej i polsko-ukraińskiej D wymienia przyczyny i skutki powstania Chmielnickiego W wyjaśnia tzw. problem kozacki w Rzeczypospolitej R zna przebieg potopu szwedzkiego D omawia przykłady zdrady stanu z czasów panowania Jana Kazimierza W przedstawia skutki społecznogospodarcze potopu szwedzkiego R odczytuje symbolikę tła na obrazie D charakteryzuje na przykładach kulturę sarmacką i sztukę baroku W dyskutuje na temat charakteru narodowego Polaków w XVII wieku R zna zadania samorządu szkolnego D wyjaśnia, jakie są prawa dziecka oraz prawa i obowiązki ucznia W omawia działalność instytucji, które dbają o ochronę praw człowieka R odczytuje dane z mapy politycznej D omawia przyczyny i przebieg rewolucji francuskiej do 1793 roku W ocenia politykę terroru na przykładzie działalności jakobinów R wymienia główne zmiany, do jakich miała doprowadzić Konstytucja 3 maja D omawia okoliczności uchwalenia Konstytucji 3 maja i jej znaczenie W aktywnie uczestniczy w obchodach rocznicy Konstytucji 3 maja R rozumie przyczyny upadku Rzeczypospolitej w XVIII wieku D odczytuje przenośne i symboliczne znaczenie gestów postaci na obrazie W uzasadnia swoją ocenę samosądu R rozumie, na czym polega przełomowość pierwszych słów hymnu państwowego D porównuje pierwotny i dzisiejszy tekst hymnu państwowego W przedstawia dzieje hymnu do XX w.

Kapitaliści i proletariusze Wynalazczość 27. Dał nam przykład Bonaparte K zna postaci: Józefa Wybickiego, Jana Henryka Dąbrowskiego P zna okoliczności powstania Księstwa Warszawskiego 28. Romantyczne sny K zna postaci: Adama Mickiewicza, Fryderyka Chopina bohaterstwa Polaków podczas powstania listopadowego 29. Walka o niepodległość K wymienia polskie powstania narodowe bohaterstwa Polaków podczas powstania styczniowego 30. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 31. Bez prądu K czyta i rozumie instrukcję obsługi P przestrzega zasad bezpieczeństwa 32. Maszyny K zna wynalazek maszyny parowej zastosowania silnika parowego w XIX w. 33. Elektryczność K zna wynalazek żarówki elektrycznej wykorzystania energii elektrycznej w XIX w. 34. Fotografia i kino K zna wynalazki fotografii i kina zastosowań fotografii 35. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca R porównuje na mapie obszar Polski przedrozbiorowej z terytorium Księstwa Warszawskiego D ocenia rolę Napoleona Bonapartego w sprawie walki o niepodległość Polski W przedstawia znaczenie Kodeksu Napoleona dla przemian społecznych R rozumie pojęcie Wielka Emigracja D rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny powstania listopadowego W dyskutując na temat przyczyn klęski powstania listopadowego, rozumie jego romantyczny charakter i realnie ocenia szanse walki o niepodległość R charakteryzuje sytuację Polaków pod zaborami w 2. połowie XIX wieku D rozumie, na czym polega alegoria w malarstwie historycznym W realizuje własny lub klasowy projekt opieki nad miejscami pamięci narodowej R rozumie pojęcie: postęp technologiczny D rozumie znaczenie wynalazczości i stosowania techniki w życiu człowieka W wykonuje album o historii wynalazków R odczytuje dane z mapy komunikacyjnej D prezentuje przemiany wytwórczości od rzemiosła do produkcji fabrycznej W ocenia konsekwencje rewolucji przemysłowej R wskazuje konsekwencje stosowania elektryczności trwające aż do dzisiaj D potrafi odczytać i zapisać krótki tekst zakodowany alfabetem Morse a W wykonuje prosty, działający telegraf R omawia skutki rozwoju filmu i kina D porównuje wiarygodność malarstwa i fotografii jako źródeł historycznych W eksperymentuje na polu fotografii KLASA VI Dzia ł Nr lekcji Temat lekcji 1. Cnota przedsiębiorczości Wymagania podstawowe K wie, na czym polega przedsiębiorczość Wymagania ponadpodstawowe R rozumie potrzebę dokonywania wyborów D wymienia cechy, jakimi charakteryzuje przedsiębiorczości się osoba przedsiębiorcza W wyszukuje informacje o Billu Gatesie i wyjaśnia, dlaczego można go nazwać człowiekiem przedsiębiorczym 2. Gospodarka K zna podstawowe R opisuje skutki przemian w sposobie

Niepodległa - wymarzona kapitalistyczna 3. W dziewiętnastowiecznej Łodzi 4. Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy zasady gospodarki rynkowej P wymienia zmiany w sposobie produkcji od XVIII do XIX w. K zna warunki życia i pracy mieszkańców dziewiętnastowieczneo miasta P wymienia czynniki rozwoju miast w II połowie XIX w. K zna metody, jakimi Polacy starali się utrzymać polskość na ziemiach zaboru pruskiego P wie, na czym polegała germanizacja 5. Rewolucje rosyjskie K podaje jedną przyczynę wybuchu rewolucji w Rosji P zna hasła głoszone przez Lenina 6. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 7. Szklane domy K zna marzenia Polaków o odrodzonym państwie P odczytuje znaczenie symboliki przedmiotów na obrazie 8. Wizje Niepodległej K wie, dlaczego dzień 11 listopada Polacy uznają za Święto Odzyskania Niepodległości P zna postać i zasługi Józefa Piłsudskiego 9. Wojna polskobolszewicka 10. Radość i zniechęcenie K wie, w jakim celu armia bolszewicka ruszyła na Europę w 1920 r. P wyjaśnia, co wydarzyło się 15 sierpnia 1920 r. pod Warszawą K podaję jedną przyczynę zamachu majowego P rozumie przyczyny walk w Warszawie w maju 1926 r. 11. W nowej Gdyni K rozumie znaczenie dostępu Polski do morza produkcji D wskazuje na mapie politycznej świata tereny objęte ekspansją kolonialną w XIX w. W porównuje zjawisko migracji ludzi ze wsi do miast na ziemiach polskich w XIX w. i obecnie R zna pojęcia: proletariusze, burżuazja, urbanizacja D opisuje krajobraz dziewiętnastowiecznego miasta przemysłowego (na przykładzie Łodzi) W opisuje historię święta 1 maja R rozumie potrzebę walki o polskość pod zaborami D opisuje założenia polityki Kulturkampfu W opisuje formy samoorganizacji społecznej, kulturalnej i gospodarczej Polaków w trzech zaborach R dostrzega zagrożenie, jakie niosą ze sobą terror i dyktatura D wymienia skutki rewolucji w Rosji W podaje przykłady zabiegów propagandowych stosowanych przez komunistów R dostrzega potrzebę posiadania i realizacji marzeń D wyjaśnia określenie: szklane domy W poszukuje informacji: kto i w jakim utworze pisał o szklanych domach R zna postać Romana Dmowskiego D wyjaśnia, w jaki sposób przyłączono do Polski Górny Śląsk W porównuje koncepcje odzyskania niepodległości głoszone przez Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego R wyjaśnia określenie: cud nad Wisłą D omawia skutki wojny polskobolszewickiej W wyjaśnia znaczenie Bitwy Warszawskiej dla losów Europy R zna pojęcie: sanacja D wyjaśnia wyrażenie: rządy silnej ręki W dyskutuje nt. różnych ocen wydarzeń w 1926 r. R wyjaśnia, co znaczy stwierdzenie, że Gdynia jest polskim oknem na świat D wymienia problemy gospodarcze, które

Historie rodzinne Totalitaryzm i wojna P wyjaśnia cel budowy COP-u 12. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 13. Mam obowiązki K rozumie pojęcie: polskie patriotyzm P wie, czym charakteryzuje się nacjonalizm 14. W kołchozie K wie, na czym polegała kolektywizacja wsi P zna pojęcia: kołchoz, łagier 15. Nazizm K wie, na czym polegał nazizm P zna postać Adolfa Hitlera 16. Druga wojna światowa K wie, dlaczego doszło do wybuchu II wojny światowej P zna strony walczące w II wojnie światowej 17. Okupacja i ruch K zna pojęcia: okupacja, ruch oporu P wymienia formy oporu, jakie stosowali Polacy podczas okupacji 18. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 19. Pamięć w rodzinie K dostrzega możliwość różnic w ocenie tych samych wydarzeń przez świadków P wie, że dystans czasowy pozwala właściwie ocenić wydarzenie 20. W powojennym Wrocławiu K porównuje na mapie granice Polski przed i po II wojnie światowej P wymienia skutki II wojny światowej dla Polski 21. W krainie Peerel K zna warunki życia Polaków w PRL P rozumie, dlaczego Polacy protestowali przeciw polityce władz komunistycznych 22. Solidarność K zna przyczyny wprowadzenia stanu wojennego P rozumie wpływ musiała pokonać odradzająca się Polska W zna historię portu gdyńskiego R określa różnicę między patriotyzmem a nacjonalizmem D rozumie potrzebę bycia tolerancyjnym we współczesnym świecie W podaje przykłady nietolerancji we współczesnym świecie (na tle społecznym, etnicznym, politycznym) R rozumie, że stosowanie terroru ma negatywne skutki dla społeczeństwa D podaje przykłady zbrodniczości reżimu stalinowskiego W omawia skutki kolektywizacji wsi R podaje przykłady antysemityzmu w III Rzeszy D zna cechy nazizmu jako systemu totalitarnego W opowiada o zasadach funkcjonowania III Rzeszy R wskazuje na mapie miejsca najważniejszych bitew D przedstawia w kolejności chronologicznej przebieg wojny W opowiada o holokauście w czasie II wojny światowej R zna okoliczności wybuchu powstania warszawskiego i rozumie jego znaczenie D wyjaśnia, dlaczego okupanci prześladowali szczególnie polską inteligencję W opowiada historię Armii Krajowej R ma świadomość trudności, jakie stwarza interpretowanie wydarzeń z historii najnowszej D rozumie rozbieżności, jakie występują w ocenie tych samych wydarzeń przez świadków tych wydarzeń W podaje przykłady wydarzeń z historii najnowszej, które mogą być różnie interpretowane R zna pojęcie: repatrianci D rozumie, że w wyniku zmiany granic ucierpiały także inne narodowości W omawia losy repatriantów R zna pojęcie: PZPR D rozumie, na czym polegała niedemokratyczność systemu powojennego w Polsce W omawia okoliczności powstania Komitetu Obrony Robotników R zna okoliczności powstania NSZZ Solidarność D wie, w jaki sposób komuniści próbowali stłumić wystąpienia

Skąd idziemy, dokąd zmierzamy? III Rzeczpospolita autorytetu Jana Pawła II na przemiany w Europie 23. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 24. Powrót do Europy? K rozumie sens jednoczenia się Europy P rozumie sens pytania: Powrót do Europy? 25. We własnym domu K wie, czego dotyczyły obrady Okrągłego Stołu P zna postać Lecha Wałęsy i Tadeusza Mazowieckiego 26. Integracja europejska K wie, czym jest UE, rozpoznaje symbole UE P rozumie genezę integracji europejskiej w ramach UE 27. Globalna wioska K wie, czym jest globalizacja globalizacji 28. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca 29. Sztafeta pokoleń K wie, czym są zasady P rozumie wpływ minionych pokoleń na współczesność 30. Mądrość historyka K zna rodzaje źródeł historycznych P rozumie rolę historyka w badaniu przeszłości 31. Mądrość futurologa K wie, czym zajmuje się futurologia P wyjaśnia, kim jest wizjoner 32. Lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca robotników W zna wydarzenia stanu wojennego R wymienia polskie osiągnięcia w dorobku cywilizacji europejskiej D dyskutuje nt. polskich osiągnięć w dorobku cywilizacji europejskiej W zna historię jednoczenia się Polski z UE R wymienia zmiany w konstytucji z 1989 r., które oznaczały narodziny III Rzeczypospolitej D rozumie, dlaczego zmiany w Polsce w latach 1989 1990 uważa się za przełomowe W zna okoliczności rozpadu bloku socjalistycznego R wskazuje na mapie państwa wchodzące w skład UE D rozumie uwarunkowania funkcjonowania Rzeczpospolitej w strukturach unijnych W zna najważniejsze problemy wewnętrzne UE R rozumie zagrożenia płynące z korzystania z Internetu D zna pozytywne i negatywne aspekty globalizacji W opowiada o działalności ONZ R rozumie określenie sztafeta pokoleń D wyjaśnia sens zdania: cała nasza kultura polega na dokładaniu nowego do starego W dyskutuje nt. wpływu minionych pokoleń na współczesność R wyjaśnia, w czym mogą być pomocne dla historyka odkrycia archeologów D wie, w jaki sposób współczesne osiągnięcia naukowe mogą być pomocne w pracy historyka W tłumaczy sentencję: Historia jest nauczycielką życia R wyjaśnia różnicę między wizjonerem a futurologiem D podaje przykłady wynalazków lub odkryć opisanych wcześniej przez pisarzy - wizjonerów W dyskutuje nt. wizji przyszłości opisanych przez J. Verne a, H.G. Wells a