SCENARIUSZ ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH TEMAT: Mezopotamia najstarsza cywilizacja świata CELE ZAJĘĆ: Uczeń potrafi określić warunki geograficzne Mezopotamii oraz rozumie ich wpływ na życie i zajęcia ludności. potrafi wymienić osiągnięcia Sumerów i wyjaśnić ich wpływ i znaczenie dla współczesnych ludzi, CZAS: 2 * 60 minut MATERIAŁY: karta pracy ucznia, 2 duże kartony, arkusze szarego papieru, kilka kartek bloku rysunkowego, 3 pudełka kartonowe różnej wielkości, farby, kredki, taśma samoprzylepna dwustronna, ilustracje, przeźrocza, foliogramy, kawałki zwykłej świeczki, mały nożyk, dłutko lub nożyczki, plastelina. PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Nauczyciel wyjaśnia uczniom temat i cele zajęć. 2. Nauczyciel przedstawia warunki geograficzne Mezopotamii, podkreślając rolę rzek, klimatu oraz zasobów naturalnych. Uczniowie wskazują na mapie: Zatokę Perską, rzeki Tygrys i Eufrat, miasta Babilon, Ur, Uruk, Sippar. 3. Nauczyciel przedstawia osiągnięcia Sumerów, dzieląc je na osiągnięcia techniczne i naukowe. Odwołuje się do wiedzy uczniów dotyczącej współczesnego zastosowania prezentowanych osiągnięć. Nauczyciel przedstawia także zabytki architektury i sztuki sumeryjskiej w tym celu wykorzystuje albumu, publikacje przeźrocza itp. 4. W trakcie całej prezentacji uczniowie wypełniają kartę pracy. 5. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy zespoły. Każdy zespół otrzymuje materiały niezbędne do wykonania zadania oraz instrukcję Zespół nr 1 Waszym zadaniem jest wykonanie plakatu prezentującego osiągnięcia naukowe Sumerów. Pamiętajcie, aby plakat posiadał tytuł, był czytelny, estetycznie wykonany i wzbudzał zainteresowanie czytelników. Możecie wykonać rysunki ilustrujące osiągnięcia Sumerów np. znaki pisma klinowego, znaki zodiaku, przykłady zastosowania systemu sześćdziesiętnego. W trakcie wykonywania zadania możecie korzystać z kart pracy i koła ratunkowego Liczę na waszą wiedzę i pomysłowość.
Koło ratunkowe 1 Najważniejsze osiągnięcia naukowe mieszkańców Mezopotamii: pismo klinowe, system liczenia oparty na układzie sześćdziesiętnym (współcześnie wykorzystywany do mierzenia np. kątów, czasu) medycyna rozpoznawanie wielu chorób, przewidywanie zaćmienia księżyca, kalendarz (rok 354 dni, miesiące 29, 30 dni) opracowanie znaków zodiaku, matematyka równania z jedną i dwom niewiadomymi) Zespół nr 2 Waszym zadaniem jest wykonanie plakatu prezentującego osiągnięcia techniczne Sumerów. Pamiętajcie, aby plakat posiadał tytuł, był czytelny, estetycznie wykonany i wzbudzał zainteresowanie czytelników. Możecie wykonać rysunki ilustrujące osiągnięcia Sumerów np. wiszące ogrody Semiramidy, zikkurat, bramę bogini Isztar itp. W trakcie wykonywania zadania możecie korzystać z kart pracy i koła ratunkowego Liczę na waszą wiedzę i pomysłowość. Koło ratunkowe 2 Najważniejsze osiągnięcia techniczne mieszkańców Mezopotamii: system nawadniania pól, wynalezienie koła garncarskiego budowa potężnych murów, mostów, budowa zikkuratów, wiszące ogrody Smiramidy produkcja szkła, wytapianie metali opracowanie systemu miar i wag (1 talent=60 min, 1 mina=60 szekli) łuk refleksyjny. Zespół nr 3 Waszym zadaniem jest wykonanie makiety zikurratu. W tym celu wykorzystajcie pudełka, szary papier i taśmą samoprzylepną. Przed wykonaniem zadania przeczytajcie opis zikurattu. Możecie również korzystać z karty pracy. Liczę na waszą wiedzę i pomysłowość
Koło ratunkowe 3 Zikkurat to monumentalna budowla sakralna w formie tarasowo uformowanej wieży. Rdzeń zikkuratu był wykonany z suszonej. cegły Ściany tarasów wzmacniane były murami z cegły wypalanej, które wykładano różnobarwną okładziną Tarasy, najczęściej o podstawie kwadratowej, zmniejszały się ku górze, przez co na każdym boku powstawał układ schodkowy. Z tarasu na taras prowadziły pochylnie (rampy) lub schody. Budowlę zwieńczała świątynia. 6. Zespoły prezentują swoje prace. Nauczyciel krótko je recenzuje. 7. Nauczyciel przedstawia uczniom jeden z najbardziej charakterystycznych zabytków sztuki Mezopotamii pieczęcie cylindryczne. Wyjaśnia zasady ich tworzenia oraz przeznaczenia. 8. Uczniowie wykonują własne pieczęcie. W tym celu wykorzystują przygotowane przez nauczyciela kawałki świeczki w kształcie walca (nie większe niż 4 5 cm. ). Przy pomocy nożyka, dłutka lub ostrza nożyczek wycinają na powierzchni świeczki prosty wzór geometryczny, inicjały, lub inne kształty według własnego pomysłu. W ten sposób powstają pieczęcie, które następnie odciskane są poprzez toczenie na kawałkach plasteliny lub modeliny. Tak wykonany odciski można umieścić na planszach wykonanych przez uczniów. Będzie swoistego rodzaju podpisem autorów prac. 9. Nauczyciel podsumowuje zajęcia. Uczniowie umieszczają wykonane przez siebie prace na gazetce lub wskazanych miejscach w pracowni historycznej.
KARTA PRACY MEZOPOTAMIA, czyli Międzyrzecze powstała nad rzekami... i.... Obie te rzeki wpadają do... Mieszkańców Mezopotamii nazywamy....najważniejsze miasta Mezopotamii....... OSIĄGNIĘCIA SUMERÓW 1. Kodeks Hammurabiego tekst źródłowy data powstania miejsce ogłoszenia ilość paragrafów zasady kodeksu 2. Pismo rodzaj pisma narzędzie do pisania materiał, na którym pisano przykłady znaków 3. System liczenia oparty na układzie sześćdziesiętnym. Przykłady stosowania systemu sześćdziesiętnego Matematyka Mierzenie Czasu Jednostki miary
4. Jednostki miary i wagi Sumeryjskie jednostki miary wagi......... 5. Astronomia i astrologia... Mój znak zodiaku : opracowanie znaków zodiaku,... 6. Osiągnięcia techniczne: sieć irygacyjna, budowa mostów wiszące ogrody Semiramidy... 7. Poemat o Gilgameszu.......