NUMER SPECJALNY Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości nr 15/3/2008 ISSN 1643-2940 Stąd do SUKCESU
Od Redakcji Szanowni Państwo, To kolejny numer Naszej Izby, pisma wydawanego już od kilku lat przez Izbę Rzemieślniczą oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości. Tym razem jest to numer wydany we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim i podejmujący szereg interesujących zagadnień, które są związane z przedsiębiorczością. Czy łatwo jest być przedsiębiorcą? Jakie pułapki można spotkać, realizując swoje marzenia? Ile trzeba mieć środków na otwarcie własnej działalności? Na takie między innymi pytania będą odpowiadali przedsiębiorcy, którzy spotkają się ze studentami śląskich uczelni w Uniwersytecie Śląskim. W seminarium organizowanym przez Narodowy Bank Polski z udziałem Izby w Katowicach, weźmie udział kilkaset osób. Chcemy w ten sposób zapoczątkować debatę krajową dotyczącą tego, czy warto być przedsiębiorcą i gdzie należy szukać pomocy, realizując swoje marzenia. W tym numerze podajemy także informacje dotyczące projektów realizowanych przez Izbę, które są finansowane ze środków Unii Europejskiej. Warto podkreślić, że Izba wygrała kolejne kilka projektów, które powinny w istotny sposób wzmocnić środowisko rzemieślnicze, w szczególności z Telewizją Polską, który jest realizowany od kilkudziesięciu dni, a wzoruje się na najlepszych rozwiązaniach francuskich, promujących rzemiosło w tym kraju. Zachęcamy do lektury Naszej Izby. Beata Białowąs REDAKCJA Nasza Izba pismo Izby Rzemieślniczej oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach Adres redakcji: Plac Wolności 12, 40-078 Katowice, tel.: 032 259 62 61, fax 032 258 87 38, e-mail: izba@ir.katowice.pl Druk: Drukarnia WY-DRUK, Katowice-Podlesie, www.drukarniawydruk.com.pl Skład: RoMedia, 40-952 Katowice, tel./fax 032 257 87 51, e-mail: romedia@romedia.pl N A S Z A I Z B A
Stąd do sukcesu Debata Stąd do sukcesu NBP ZAPRASZA STUDENTÓW DO DYSKUSJI! Upowszechnianie wiedzy o gospodarce, przekazywanie informacji na temat mechanizmów rynkowych, prowadzenia działalności gospodarczej, funkcjonowania banków i rynków finansowych taki cel przyświeca serii debat organizowanych przez Narodowy Bank Polski w kilku miastach wojewódzkich. Debaty, organizowane pod wspólnym tytułem Stąd do sukcesu, do których zaproszeni zostali studenci różnych uczelni, poświęcone są promocji postaw przedsiębiorczości u Polaków przed 30. rokiem życia. NBP chce dzięki nim zachęcić młodych ludzi do zakładania własnych przedsiębiorstw i zwrócić uwagę opinii publicznej na konieczność tworzenia odpowiednich warunków prawnych i gospodarczych dla rozwoju przedsiębiorczości w Polsce. A oto tematy do dyskusji, które zostaną poruszone w trakcie debat: Czemu warto pracować na własny rachunek? Jaki powinien być przedsiębiorca profil psychologiczny. Biznes: pomysł na niezależność, czy na rozwijanie hobby? Sposoby na sfinansowanie własnego biznesu. Co nęka przedsiębiorców w Polsce? Jakie są typowe trudności w codziennym prowadzeniu firmy? Co robić w sytuacji, gdy biznes nie wychodzi? Kapitulacja, czy nowe działania? Psychologiczne sposoby na pokonanie trudności w biznesie. Na czym polega sukces w biznesie? Inauguracyjna debata odbyła się 9 października 2008 roku w Szczecinie. Teraz przyszła kolej na Katowice. Przy współudziale śląskich uczelni oraz środowisk biznesowych, między innymi naszej Izby, 23 października w Auli Uniwersytetu Śląskiego rozpocznie się dyskusja na temat współczesnego oblicza polskiego biznesu i polskiego przedsiębiorcy. Debatę poprowadzi reporter TVN CNBC Biznes, Cezary Królak. W panelu dyskusyjnym wezmą udział prof. dr. hab. Barbara Kożusznik, psycholog biznesu Jacek Santorski, analityk finansowy Marek Zuber, młodzi śląscy biznesmeni oraz studenci. Debatę uatrakcyjnią projekcje filmów prezentujących sylwetki młodych biznesmenów oraz lokalnych rekinów biznesu. Dla chętnych po debacie zaplanowano warsztaty tematyczne, w kórych prezentowane będą case study na poniższe tematy: profil osobowościowy przedsiębiorcy, tworzenie biznes planu, budowanie wizerunku firmy. Jako współorganizatorzy serdecznie zapraszamy, nie tylko studentów, ale wszystkie młode osoby zainteresowane powyższą tematyką do aktywnego uczestnictwa w debacie! Wypowiedź Bogusława Śmigielskiego Marszałka Województwa Śląskiego Śląsk jest regionem przyszłości. Wizerunek ziemi zdominowanej przez przemysł ciężki należy już do przeszłości. Staliśmy się województwem o dużym potencjale ekonomicznym, atrakcyjnym dla inwestorów. Coraz większego znaczenia nabierają gałęzie przemysłu i firmy sięgające po wysoko zaawansowane, czyste technologie oraz reprezentujące sektor szeroko rozumianych usług, w tym finansowych. Stwarzają one szanse zwłaszcza dla ludzi młodych, pragnących związać swoją przyszłość z tą ziemią. Na potwierdzenie tych słów przypomnę, że w prestiżowych analizach Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową od kilku lat nasz region utrzymuje się na pierwszym miejscu pod względem atrakcyjności dla inwestorów krajowych i zagranicznych. Także Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna jest najlepszą w Polsce. Na jej terenach ulokowana jest blisko połowa całego kapitału zagranicznego zainwestowanego we wszystkich tego typu strefach w Polsce. Dla młodych ludzi, którzy myślą o podjęciu własnej działalności gospodarczej istotna jest także informacja, że w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego otrzymaliśmy do wykorzystania 1 mld 712 mln euro, a około 738 mln euro spłynie do regionu poprzez Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Na projekty związane z wdrażaniem innowacyjnych rozwiązań i produktów, co przekłada się na większą konkurencyjność firm, przeznaczonych zostanie ponad 296 mln euro. Pieniądze te skierowane są przede wszystkim do osób kreatywnych i przedsiębiorczych na zrealizowanie swych zamierzeń i osobistych planów zawodowych. Inicjatywa NBPortal.pl dobrze wpisuje się w realizowaną przez Samorząd Województwa Śląskiego strategię rozwoju naszego regionu, sprzyjającą rozwojowi przedsiębiorczości. Jestem też głęboko przekonany, że wniesie cenny wkład w tworzenie nowych regulacji prawnych sprzyjających rozwojowi przedsiębiorczości i popularyzacji edukacji ekonomicznej. 4 N A S Z A I Z B A
Stąd do sukcesu JAK DALEKO DO SUKCESU? Rozmowa z dr. Wiesławem Gumułą dyrektorem katowickiego Oddziału Okręgowego Narodowego Banku Polskiego Nasza Izba: Dlaczego właśnie Narodowy Bank Polski, instytucja stojąca na straży pieniądza, wystąpił z inicjatywą ogólnopolskiej debaty studentów z przedsiębiorcami? Są przecież różne organizacje biznesowe, którym chyba łatwiej dotrzeć do przedsiębiorców? Dr Wiesław Gumuła: NBP, podobnie jak inne centralne banki europejskie, pełni różne funkcje, mające na celu wspomaganie gospodarki. Jednym z bardzo ważnych obowiązków, jest działalność edukacyjna. Prowadzimy ją od lat, organizując różne akcje informacyjne i przedsięwzięcia popularyzujące nie tylko wiedzę o finansach, ale i wszystkich innych aspektach życia gospodarczego. Liczne publikacje, konkursy, szkolenia, specjalny internetowy portal edukacyjny to bardzo istotny fragment naszej działalności, kierowanej do wszystkich środowisk, także do młodzieży w różnym wieku. Debata pod hasłem Stąd do sukcesu to jedno z takich przedsięwzięć. Niewątpliwie nowatorska jest natomiast jego formuła. Uznaliśmy, że żywa debata, pozwalająca na wymianę poglądów, bezpośrednią dyskusję, z pewnością łatwiej trafia do przekonania młodym ludziom niż np. zwykła prezentacja. Na początek, czyli jeszcze w tym roku, zaproponowaliśmy trzy takie debaty: w Szczecinie, Poznaniu i właśnie w Katowicach, przy czym ta katowicka poprzez łącza internetowe, będzie dostępna równocześnie w Bielsku-Białej. W przyszłym roku zamierzamy zorganizować takie debaty we wszystkich dużych ośrodkach akademickich. NI: Jaki jest cel tych debat? WG: Tworzymy płaszczyznę do spotkania dwóch grup ludzi. Tych, którzy już odnieśli sukces, bo zajmują liczącą się pozycję w życiu gospodarczym dostarczają towarów i usług, tworzą miejsca pracy, pełnią różnego rodzaju funkcje społeczne czyli przedsiębiorców. I tych, którzy myślą o takiej karierze w przyszłości, czyli młodzieży. NI: Cieszy fakt, że współorganizatorem katowicko-bielskiej debaty jest Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach. Skąd ten właśnie wybór? WG: Założyliśmy z góry, że debaty organizujemy w partnerstwie z organizacjami przedsiębiorców i uczelniami. Katowicka Izba Rzemieślnicza to instytucja zrzeszająca takich właśnie ludzi sukcesu, jakich chcemy przedstawić młodzieży. Są to przedsiębiorcy prowadzący na ogół małe i średnie firmy, a więc mający bliski kontakt z codziennymi realiami biznesowymi. Niewykluczone, że kiedyś przekształcą swoje przedsiębiorstwa w spółki akcyjne, będą nimi zarządzać za pośrednictwem wynajętych zarządów i rad nadzorczych, ale na razie osobiście zmagają się z trudnościami dnia codziennego, znają smak ryzyka i smak sukcesu, sami go budują i utrwalają. Sądzę, że to są bardzo dobrzy partnerzy do rozmów z młodymi ludźmi, potrafią im wskazać plusy i minusy działalności biznesowej. NI: Czy takie jednorazowe spotkanie z przedstawicielami biznesu jest w stanie przekonać młodych ludzi do zakładania własnych firm, rozwijania przedsiębiorczości? WG: Jest całkiem możliwe, że niejeden z młodych uczestników wyjdzie z tego spotkania z myślą, aby spróbować pójść właśnie w tym kierunku. N A S Z A I Z B A 5
Stąd do sukcesu To byłby najlepszy dowód na to, że nasz pomysł zorganizowania debaty był dobry. Ale generalnie traktujemy to spotkanie jako fragment szerszego przedsięwzięcia zbiorowego, które ma służyć odbudowywaniu w społeczeństwie ducha przedsiębiorczości. A to jest proces długotrwały. Nawet trójskok wymaga dwóch odbić, a co dopiero tak skomplikowane przedsięwzięcie jak upowszechnienie postaw przedsiębiorczych. Przecież gospodarkę rynkową mamy w Polsce po pięćdziesięcioletniej przerwie dopiero niespełna 20 lat. NI: Ale podobno Polska ma jeden z najwyższych w Europie wskaźników tzw. samozatrudnienia. To chyba dobrze świadczy o przedsiębiorczości rodaków? WG: Rzeczywiście, wiele osób w Polsce decyduje się na to, żeby być dla siebie pracodawcami. Nie wiadomo jednak, w jakim stopniu zostało to wymuszone przez sytuację na rynku pracy. Ponadto z badań socjologicznych wynika, że w naszym kraju jest bardzo niski poziom wzajemnego zaufania. Ludzie nie ufają nawet swoim bliskim, więc wolą wszystko robić sami. Nawet zatrudniać się na swoim. Tymczasem przedsiębiorczość, jeśli ma być efektywna, musi być oparta na kulturze wzajemnego zaufania, współpracy. Mam nadzieję, że również ten wątek zostanie podniesiony podczas debaty. NI: W jakim kierunku powinna pójść tzw. edukacja ekonomiczna młodzieży, żeby jej efekty stały się widoczne w praktyce? WG: Edukacja ekonomiczna powinna być wielowymiarowa, wielokierunkowa i powinna obejmować zarówno nauczanie reguł sprawnościowych, umożliwiających poruszanie się na rynku, jak i reguł etycznych dotyczących zachowań opartych na zaufaniu, uczciwości, przyzwoitości, a nawet w jakimś zakresie reguł estetycznych, żeby to wszystko co robimy, było w dobrym stylu. NI: To zadanie przede wszystkim chyba dla szkół i uczelni. Czy NBP dysponuje również instrumentami, pozwalającymi zmotywować młodzież do nauki, do kształtowania tych pożądanych cech, o których Pan mówi? WG: Od co najmniej kilkunastu lat współpracujemy ze szkołami i z uczelniami, oferując młodzieży różne programy edukacyjne, takie jak: Moje finanse, Gimnazjalne potyczki, Z klasy do kasy, konkursy na pracę pisemną z zakresu przedsiębiorczości, konkursy na pracę magisterską lub doktorską. Wspieramy także liczne działania edukacyjne prowadzone przez ośrodki akademickie. A debata jest jednym z takich przedsięwzięć stymulujących zainteresowanie biznesem, zwłaszcza wśród tych młodych ludzi, którzy nie mają wzorców biznesowych w swoich rodzinach. NI: Jakie są Pana oczekiwania w związku z debatą? WG: Będę usatysfakcjonowany, jeśli student zamiast na spacer czy na piwo przyjdzie na debatę. To oznacza bowiem, że dokonał świadomego wyboru, choć może trochę przypadkowego, wynikającego ze zwykłej ciekawości. Ale to już będzie krok w dobrym kierunku. A jeśli pobudzona ciekawość sprawi, że zacznie dalsze poszukiwania w tym kierunku to moja satysfakcja będzie jeszcze większa. NI: Co Pan, jako dyrektor poważnej instytucji, a więc niewątpliwie człowiek sukcesu, radziłby młodym ludziom, wchodzącym na rynek pracy, chcącym zrobić karierę zawodową? Co powinni robić, żeby osiągnąć sukces? WG: Każdy etap w życiu człowieka ma swoje prawa i obowiązki. Na tym etapie, który właśnie przeżywają, powinni przede wszystkim zdobywać wiedzę. Jak najwięcej wiedzy, bardzo szeroko rozumianej. Nie tylko tej, którą trzeba wykuć do egzaminu. Niech się uczą jak współpracować z innymi ludźmi, jak poruszać się w otoczeniu, żeby nie utrudniać życia sobie i innym, jak żyć w zgodzie z innymi. Niech się uczą intensywnie nie tylko rachunkowości czy zarządzania finansami, ale także języków obcych, bo dziś, żeby odnieść prawdziwy sukces w biznesie trzeba funkcjonować na rynku co najmniej europejskim. Powinni więc jak najwięcej jeździć po świecie, żeby zobaczyć jak żyją i pracują inni, a przy okazji nawiązywać kontakty, które z czasem mogą się przekształcić z towarzyskich w biznesowe. Sukces w dużej mierze zależy od tego czy uda nam się zbudować dobre relacje z innymi ludźmi. Rozmawiała: Bogumiła Hrapkowicz 6 N A S Z A I Z B A
Stąd do sukcesu OD CZEGO ZALEŻY PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Rozmowa z prof. dr hab. Barbarą Kożusznik prorektorem Uniwersytetu Śląskiego ds. studenckich, promocji i stosunków międzynarodowych Nasza Izba: Pani Profesor, czy każdy może zostać przedsiębiorcą, czy też trzeba mieć do tego odpowiednie predyspozycje? Prof. Barbara Kożusznik: Faktycznie pokutuje u nas przekonanie, że aby odnieść sukces w biznesie trzeba mieć jakieś wyjątkowe cechy czy predyspozycje. Ale jako psycholog pracy i organizacji uważam, że to stereotyp. Przedsiębiorczość jest konglomeratem różnych czynników. Do niedawna w badaniach naukowych rzeczywiście skupiano się na cechach i upatrywano źródeł sukcesu w takich np. właściwościach psychicznych jak pozytywny obraz samego siebie, pewna dominacja w relacjach społecznych, poczucie zaufania do samego siebie, samokontrola, poczucie przystosowanie, a także usystematyzowane, racjonalne myślenie itp. Badania trwają. Nawet moi magistranci szukają potwierdzenia czy wśród przedsiębiorców można znaleźć wiele osób posiadających takie cechy. Ale na pewno można stwierdzić, że posiadanie tych wrodzonych cech osobowości, wcale nie przesądza o tym, że ktoś zostaje przedsiębiorcą i odnosi sukces. NI: A wzorce rodzinne? Często się zdarza, że córka czy syn przedsiębiorcy, też zostaje przedsiębiorcą. Są nawet takie rodziny, gdzie ta tradycja przechodzi z pokolenia na pokolenie. BK: Wydawało się do niedawna, że to jest taka prosta korelacja, którą można by określić jako dziedziczenie zawodu, podobnie jak to się działo w innych środowiskach, że np. syn górnika też zostawał górnikiem. Ostatnio jednak badania prowadzone przez moją doktorantkę dr Ewę Krawczyk niekoniecznie to potwierdzają. Problem jest głębszy. Rzecz w tym czy rodzice dają dziecku wzory przedsiębiorczości (co wcale nie znaczy, że sami muszą zajmować się prowadzeniem biznesu), czyli stawiają mu takie wymagania, żeby nauczyło się samodzielności, odpowiedzialności i jak nazywają to naukowcy wewnątrzsterowności czy samoskuteczności. Chodzi o to, by to dziecko, które wkrótce przecież dorośnie, uwierzyło, że to co robi zależy od niego. Że to nie los, nie pech, nie jacyś oni decydują o jego karierze. Że to ono samo ma przynajmniej fragment swego losu w swoich rękach. A efekt jest taki, że potem ten młody człowiek nie będzie się bał podejmowania decyzji, kierowania swoimi i również cudzymi sprawami, czyli robienia tego co jest przecież związane z przedsiębiorczością. NI: Jest jednak z pewnością wielu młodych ludzi, którzy mają wiarę w siebie, poczucie odpowiedzialności, są samodzielni, a nie wiedzą jak się zabrać do interesu. BK: Dlatego kolejnym bardzo istotnym czynnikiem budowania procesu przedsiębiorczości jest uczenie konkretnych umiejętności i metod twórczego myślenia, a także stwarzanie młodemu człowiekowi możliwości odbywania dobrych praktyk, staży, kontaktów z przedsiębiorcami. NI: Takich właśnie jak podczas debaty Stąd do sukcesu? BK: Debata jest jednym ze sposobów dotarcia do młodych ludzi, pokazania im przedsiębiorczości od innej strony niż ta jaką znają z sal wykładowych. Uniwersytet Śląski włączył się do tego przedsięwzięcia właśnie po to, żeby ułatwić młodym ludziom, studentom nie tylko kierunków związanych z zarządzaniem, poznanie realiów przedsiębiorczości. Być może wielu z nich będzie miało po raz pierwszy w życiu możliwość porozmawiania z prawdziwym przedsiębiorcą. I to jest bardzo ważny element edukacji. NI: Ale to jest przedsięwzięcie jednorazowe, nie zastąpi systematycznego uczenia. N A S Z A I Z B A 7
Stąd do sukcesu BK: Oczywiście, że nie zastąpi, ale może pobudzić ciekawość, dać odpowiedź na różne pytania, jakie zadają sobie młodzi ludzie. Natomiast niewątpliwie w tym wychowywaniu do przedsiębiorczości większą rolę powinny odgrywać szkoły i uczelnie, dając młodym ludziom nie tylko wiedzę, ale także więcej praktycznych umiejętności, ułatwiających poruszanie się po rynku pracy, budowanie kariery. I to nawet nie chodzi o to, żeby do szkół wprowadzić jakiś przedmiot poświęcony problemowi sukcesu czy przedsiębiorczości (choć takie lekcje są prowadzone w klasach bodajże przedmaturalnych). Byłoby lepiej, gdyby każdy przedmiot był nasycony ideą sukcesu, zdobywania czegoś pozytywnego dla siebie. A tak nie jest. Dzieci, które są ambitne, pracowite, głodne sukcesu zyskują wśród rówieśników pejoratywną opinię kujonów, a przez nauczycieli są często spychane do przeciętnego poziomu klasy. NI: To znaczy, że w dalszym ciągu jako społeczeństwo nie lubimy tych wyrastających ponad przeciętność? Czy to stare porzekadło siedź w kącie, znajdą cię wciąż jeszcze znajduje wyznawców? BK: W jakimś stopniu na pewno. Część społeczeństwa uważa, że wiedza i umiejętności potwierdzone jakimś dobrym dyplomem są tak szlachetną materią, że nie trzeba się starać, aby ktoś je dostrzegł. Tymczasem już czas najwyższy, żebyśmy zaakceptowali to co można nazwać promocją własnej osoby. Bo nie wystarczy mieć wiedzę, ale trzeba ją umieć sprzedać. Dziś przecież posiadanie dyplomu wyższej szkoły czy nawet renomowanej uczelni jest dość powszechne, więc nie może być jakimś niepodważalnym wyróżnikiem przy ocenie. Wyróżnikiem np. dla pracodawcy jest to co stawia kandydata ponad przeciętnością. Wygrywa ten kto potrafi lepiej zaprezentować swoje walory. I to jest także jedna z cech przedsiębiorczości. NI: Co robić, żeby młodzi ludzie, nawet zdolni, mający dużą wiedzę i kompetencje nauczyli się sprzedawać swoje walory? BK: Trzeba ich tego uczyć od najmłodszych lat. Myśmy już ponad 10 lat temu z Markiem Adamcem napisali książkę pt Sztuka zarządzania sobą i chyba byliśmy prekursorami wśród kolegów psychologów twierdząc, że bez nauczania już od przedszkola wiedzy o sobie i zarządzaniu sobą (kim jestem, jakie są moje mocne strony, co potrafię, co mogę poprawić) nie jest możliwe budowanie właściwych relacji z innymi ludźmi dziećmi w grupie, kolegami w klasie, a potem współpracownikami czy partnerami w interesach. NI: Ale ci młodzi ludzie, którzy przyjdą na debatę już nie wrócą do przedszkola a trzeba im jakoś pomóc przezwyciężyć te bariery i zahamowania, które przeszkadzają im w promowaniu siebie, budowaniu własnej kariery? BK: Myślę, że dobrym miejscem do tego byłyby biura karier przy uczelniach, ale takie z prawdziwego zdarzenia, jakie widziałam w renomowanych uczelniach zachodnich, gdzie studentom pomagają zatrudnieni doradcy, psychologowie, prawnicy. Gdzie systematycznie monitoruje się rynek pracy, żeby z wyprzedzeniem informować uczelnię jakie specjalności będą poszukiwane za rok czy dwa a nawet więcej. Chcemy, aby na naszym uniwersytecie również funkcjonowało biuro karier w takim właśnie kształcie. NI: Co Pani Profesor radziłaby młodym ludziom, którzy przyjdą na debatę? BK: Żeby przeanalizowali swoje ja, sformułowali swoje cele, określili co chcą osiągnąć w życiu. I spróbowali samodzielnie lub z pomocą bardziej doświadczonych ludzi dobrać odpowiednie instrumenty do realizacji tych celów. Niech nie wybierają np. kierunku studiów podyplomowych za namową kolegów, tylko pod kątem własnych zainteresowań i potrzeb. Chciałabym im też poradzić, żeby szukali wszelkich okazji, aby doświadczyć sukcesu. Miejsc, gdzie można znaleźć dobrą praktykę, ludzi, którzy już osiągnęli sukces. Warto ich podglądać, oczywiście w pozytywnym dla tego słowa znaczeniu. I uczyć się od nich przedsiębiorczości, bo ona jest emanacją tego co w człowieku najlepsze wolności, swobody, twórczego myślenia i działania, samodzielności, odpowiedzialności i wielu innych wartości. Rozmawiała Bogumiła Hrapkowicz 8 N A S Z A I Z B A
Stąd do sukcesu PO PIERWSZE: KREATYWNOŚĆ Wywiad z prof. nadzw. dr hab. Janem Ostojem rektorem Wyższej Szkoły Bankowości i Finansów w Bielsku-Białej Czy Pana zdaniem studenci WSBiF są przygotowani do podejmowania działalności gospodarczej na własny rachunek? Obserwując aktywność i postawy reprezentowane przez studentów na kolejnych latach mogę powiedzieć, że to przygotowanie z każdym kolejnym rokiem nauki jest coraz lepsze. Potwierdzają to także dane z naszego Biura Karier i Zatrudnienia. Sprzyja temu konstrukcja programów nauczania oraz stosowane metody dydaktyczne, których dobór jest podporządkowany pobudzaniu kreatywności studentów (między innymi prace przejściowe, wymóg praktycznej przydatności prac dyplomowych, uczestnictwo w pracach badawczych realizowanych przez uczelnię, publikacja w studenckich zeszytach naukowych). Jakie cechy charakteru, ujawniające się już podczas studiów, sprzyjają osiągnięciu sukcesu w prowadzeniu własnej firmy? Trzeba być niespokojnym duchem. I nie zgadzam się z twierdzeniem, że jest to cecha wrodzona. Myślę, że w gruncie rzeczy każdy z nas jest taki. Ważne żeby przełamać bariery, które w wielu wypadkach blokują taką postawę, a do których należy między innymi niewiedza, budząca lęk przed działaniem. Zadaniem nauczycieli akademickich jest pomoc w pokonaniu tej bariery. Uczelnia realizując należycie swoje posłannictwo wiele może na tym polu uczynić. Bieżąca aktualizacja programów nauczania, zatrudnianie wybitnych praktyków i konsultacja treści programowych z przedstawicielami lokalnych środowisk biznesowych a także kształtowanie postaw etycznych to część naszej misji. Co może zrobić uczelnia wyższa, by przygotować studentów do podejmowania działalności gospodarczej na własny rachunek? Poprzez konstrukcję planów i programów nauczania, a także dzięki zastosowaniu nowoczesnych metod nauczania uczelnia pobudza szeroko rozumianą kreatywność studentów na polu zawodowym. Nie ulega wątpliwości konieczność badania rynku, które pozwoliłoby skroić na miarę profil umiejętności zawodowych nabywanych w ramach danego kierunku i specjalności. Utrzymujemy też ścisły kontakt z naszymi absolwentami, gdyż dzięki informacjom uzyskanym od nich możemy budować ofertę studiów podyplomowych uzupełniających wiedzę zgodnie z ewoluującym zapotrzebowaniem na rynku. Dodatkowo nasi studenci kończący kierunek finanse i rachunkowość posiadają znaczną przewagę jako założyciele własnej firmy znają rachunek ekonomiczny oraz finansowe i prawne (w tym podatkowe) uwarunkowania jej funkcjonowania. Zmniejsza to znacznie ryzyko decyzji o podjęciu danego rodzaju działalności gospodarczej. Znaczną rolę odgrywa funkcjonujące w WSBiF Biuro Karier i Zatrudnienia. Stanowi ono ogniwo łączące działalność Uczelni z oczekiwaniami rynku, jednocześnie pomagając naszym studentom poruszać się w gąszczu problemów związanych z założeniem własnej firmy. Organizuje między innymi kursy z autoprezentacji, uczy przygotowywania CV, rozmów i negocjacji handlowych. Dlaczego Pana zdaniem większość młodych ludzi marzy o pracy w dużych, międzynarodowych korporacjach zamiast podjąć ryzyko założenia własnej firmy? Ponieważ działa tutaj magia marki firmy oraz poczucie pewności stałego zatrudnienia. Wysoka pozycja marki na rynku stanowi przesłankę dobrego publicity wśród pracowników. Są oni dumni, że pracują w takiej firmie i mogą się tym pochwalić np. wśród znajomych. Często w takiej sytuacji ulega obniżeniu próg wynagrodzenia: bywa, że w firmach o gorszej marce za taką samą pracę wynagrodzenie jest wyższe. Wysoka pozy- N A S Z A I Z B A 9
Stąd do sukcesu cja marki stanowi również, w ocenach pracowników, przesłankę utrzymania wysokiej sprzedaży, a zatem i stałego zatrudnienia. Wydaje się także, że taka kariera zawodowa odpowiada ludziom biernym, dążącym do wykonania w minimalnym stopniu tego, czego żąda pracodawca, pogodzonym z wynagrodzeniem, jakie oznaczono w umowie o pracę. Duże firmy, stawiając jasno określony zakres obowiązków, zadań i ściśle określonych procedur ich rozwiązywania zapisanych w postaci różnego rodzaju regulaminów, często osiągają ten efekt zabijając kreatywność wśród pracowników. Czy jest to dobre? W dużych firmach być może tak. Myślę jednak, że nic nie zastąpi satysfakcji z własnego oryginalnego rozwiązania, które weryfikując nasze zdolności jednocześnie przyniosło dodatkowy zysk. Nie muszę chyba dodawać, że taka weryfikacja jest najbardziej wyrazista i szybka we własnej firmie. Czy wśród studentów i absolwentów Państwa uczelni może Pan znaleźć przykłady osób, które osiągnęły biznesowy sukces? Oczywiście. Najwięcej takich osób jest wśród absolwentów (ale i studentów) kierunku finanse i rachunkowość. Prowadzą oni firmy doradztwa podatkowego, biura księgowe. Absolwenci tego kierunku ze specjalności gospodarka turystyczna prowadzą internetowe biuro podróży. Nasi studenci ze specjalności transport i spedycja zbudowali solidną firmę spedycyjną. W tym roku uczelnię opuścił pierwszy rocznik inżynierów informatyków i również wśród nich są tacy, którzy wolą prowadzić własne firmy informatyczne niż być trybikiem w machinie jakiegoś międzynarodowego giganta. Jakie kierunki studiów najlepiej przygotowują do samodzielnego prowadzenia firmy? Wszystkie, choć każdy inaczej. Rachunkowość i finanse poprzez wiedzę o rachunku ekonomicznym oraz finansowych i prawnych (w tym podatkowe) aspektach funkcjonowania firmy. Pobudzaniu przedsiębiorczości sprzyja też praktyczna wiedza oferowana na poszczególnych specjalnościach, takich jak gospodarka nieruchomościami, handel i transport, informatyka gospodarcza, gospodarka turystyczna, komunikacja i public relations w biznesie, zarządzanie jakością. Informatyka inżynierska daje absolwentowi to, co dzisiaj jest najbardziej poszukiwane na rynku: praktyczne umiejętności techniczne z zakresu oprogramowania i systemów sieciowych, baz danych, grafiki komputerowej i technik multimedialnych a nawet projektowania wnętrz i grafiki komputerowej. Jeżeli informatyk jest zainteresowany rozwijaniem swoich umiejętności biznesowych, może jeszcze w czasie studiów skorzystać z naszej dodatkowej oferty, np. uczestnicząc w zajęciach Szkoły Giełdowej (organizowanej wspólnie z NBP), w kursach Centrum Kompetencji Finansowych, działającego w naszej uczelni, czy wreszcie ucząc się posługiwać English Business w ramach kursów organizowanych przez Międzynarodowe Centrum Języków Obcych WSBiF. Po studiach naszym magistrom i inżynierom proponujemy cały wachlarz studiów podyplomowych, dających profesjonalne przygotowanie do prowadzenia biznesu. Ku zaskoczeniu wielu bardzo oryginalne pomysły biznesowe powstają też w środowisku naszych politologów i to zarówno tych ze specjalności dziennikarstwo i PR jak i administracji samorządowej czy zarządzania bezpieczeństwem publicznym. Oprócz całej rzeszy tych, którzy znaleźli zatrudnienie w administracji czy w mediach, znaleźli się i tacy którzy prowadzą własne biznesy. Jeden z nich założył i rozwija firmę produkującą odzież dla zwolenników sportów ekstremalnych, nasza absolwentka prowadzi portal przeznaczony dla... niań i osób ich poszukujących, małżeństwo naszych absolwentów osiągnęło spory sukces prowadząc firmę zajmującą się oryginalnym rękodziełem: garncarstwem, snycerstwem i jubilerstwem opartym na średniowiecznych wzorcach. Skąd Pana zdaniem biorą się takie oryginalne przedsięwzięcia wśród studentów? Może dlatego, że staramy się przestrzegać zasady, by studia nie tylko uczyły łączyć teorię z praktyką, nie tylko były czasem wytężonej nauki, ale i czasem odkrywania własnych zdolności i pasji. Uczelnia musi stworzyć przestrzeń do pielęgnowania takich zainteresowań. Często te pasje są później znakomitym fundamentem do zbudowania biznesowej samodzielności dla siebie i swojej rodziny. 10 N A S Z A I Z B A
Stąd do sukcesu PSYCHOLOGICZNE WYZNACZNIKI PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W psychologicznym ujęciu przedsiębiorczości istotne jest zwrócenie uwagi na czynniki mające wpływ na kształtowanie postaw i cech przedsiębiorczych warunkujących występowanie zachowań przedsiębiorczych. Już na początku dwudziestego stulecia badacze zajmowali się tworzeniem koncepcji, dotyczących zależności wzrostu ekonomicznego od poziomu natężenia wybranych cech osobowościowych jednostki. Oto kilka przykładów sformułowania takich relacji: David McClelland w 1961 roku w The Achieving Society na podstawie badań przeprowadzonych między innymi w Polsce stwierdził, że podstawowym czynnikiem wzrostu ekonomicznego kraju jest potrzeba osiągnięć jego mieszkańców. Od jej natężenia, między innymi, zależy tempo wzrostu ekonomicznego. Wainer i Rubin (1969) w nawiązaniu do badań McClellanda wykazali, że wraz z wysoką potrzebą osiągnięć niezbędna jest dla uzyskania sukcesu umiarkowana potrzeba siły/dominacji. Pełną charakterystykę przedsiębiorcy wypracował w sposób empiryczny Scharge (1965). Spośród osób, które badał, największe sukcesy w przedsięwzięciach ekonomicznych odnosili, podobnie jak w badaniach Wainera i Rubina (1969) ci, których charakteryzowała wysoka potrzeba osiągnięć, niska potrzeba siły/dominacji, wysoka samoświadomość, wysokie umiejętności społeczne. Charakterystykę przedsiębiorcy opartą również na badaniach empirycznych przedstawił Brockhouse (1982). Wskazał on na fakt, że wysoka potrzeba osiągnięć ma związek z wewnętrznym umiejscowieniem poczucia kontroli i sukcesu. Wyniki pracy wymienionych badaczy przyniosły rezultaty umożliwiające opisanie przedsiębiorcy odnoszącego sukces, jako osoby o wysokim poziomie działania, z wysoką orientacją na osiągnięcia i dużymi umiejętnościami interpersonalnymi. Jeżeli chodzi o sferę działania, osoby takie charakteryzuje inicjatywa natychmiastowego wykonywania zadań oraz asertywność czyli konfrontowanie bezpośrednich problemów z ludźmi. Szeroka sfera orientacji na osiągnięcia zawiera: dostrzeganie sprzyjających okoliczności i działanie na ich podstawie, orientację na skuteczność, koncentrację na jakość, systematyczne planowanie i monitoring (wykorzystanie metod zapewniających informację zwrotną o wykonaniu). Nastawienie na innych łączy nastawienie do pracy z rozpoznawaniem ważności relacji pomiędzy ludźmi, umiejętnością budowania przyjaznych stosunków z klientami, widzeniem stosunków interpersonalnych jako podstawy biznesu. Do cech charakteryzujących przedsiębiorców poza wyżej wymienionymi należą: wiara w siebie, wytrwałość, umiejętność perswazji, używanie wpływowych strategii np.; znajomości, posiadanie konkretnej wiedzy i doświadczenia w konkretnej dziedzinie, umiejętność zbierania informacji. Badania nad przedsiębiorczością wyszczególniły złożone czynniki społeczne, kulturowe, polityczne i ekonomiczne związane nierozerwalnie z kontekstem, w jakim jest ona umiejscowiona (Shapero & Sokol, 1982). Badacze ci analizowali aspekty wcześniejszego doświadczenia zawodowego, utraty pracy, jakości życia, rynku konsumenckiego, wpływów politycznych. Przedsiębiorczość to rodzaj aktywnego działania, wyraża się w tworzeniu czegoś nowego, mającego określoną wartość (Warneryd 1988). Przedsiębiorczość wymaga nakładu czasu i wysiłku, a także podejmowania ryzyka finansowego, psychicznego lub społecznego. Owe nakłady i ryzyko podejmowane są po to, by uzyskać nagrodę w postaci zysku materialnego i osobistej satysfakcji. Tak rozumiana przedsiębiorczość może być realizowana w niemal każdej dziedzinie życia. Jeżeli realizowana jest w sferze gospodarczej, to osobę realizującą takie działanie tradycyjnie nazywamy przedsiębiorcą. Przedsiębiorczość może też być rozumiana jako cecha określonych osób, a więc skłonność i zdolność do inicjowania i realizowania nowych odważnych działań. (Strelau, 2000). Dla podkreślenia wieloaspektowości pojęcia przedsiębiorczości można przytoczyć definicję (Jeffrey Timmons (1979), Babson College): przedsiębiorczość jest zdolnością do tworzenia, budowania czegoś praktycznie z niczego. Jest to inicjowanie, tworzenie, osiąganie i budowanie przedsiębiorstwa lub organizacji a nie przyglądanie się, analizowanie lub opisywanie. Jest to zdolność widzenia możliwości tam, gdzie inni dostrzegają przeciwności, chaos i problemy. Jest to zdolność dobierania odpowiednich ludzi, pozyskiwania, kontrolowania i alokacji zasobów. Wreszcie jest to chęć podjęcia działania i skalkulowanego ryzyka zarówno osobistego jak i finansowego w celu osiągnięcia maksimum satysfakcji. Nasuwająca się refleksja dotyczy tego, czy przedsiębiorczość to stały atrybut czy też zmienna uzależniona sytuacyjnie? Wiadomo, że pewne czynniki sytuacyjne np: system prawny, polityczny i podatkowy mogą sprzyjać przedsiębiorczości, która jest zjawiskiem wielowymiarowym, złożonym raczej z kombinacji zmiennych niż pojedynczych czynników o określonym natężeniu czy wartości.(mandal, 1994). N A S Z A I Z B A 11
Stąd do sukcesu Poprzednie próby ujęcia przedsiębiorczości w kontekście psychologicznym były dość statyczne. Dotyczyły one opisywania cech osób będących już przedsiębiorcami i wyróżnianiem zmiennych, które odróżniają ich od pozostałej grupy ludzi nie będących przedsiębiorcami. W trakcie prowadzenia badań okazało się, że trudno jest wyizolować cechy charakterystyczne wyłącznie dla przedsiębiorców. Potrzeba osiągnięć, siła dominacji, podejmowanie ryzyka, poczucie umiejscowienia kontroli to również cechy opisujące osoby osiągające sukces w innych dziedzinach. Poza tym opisywanie istniejących cech nie pozostawia możliwości wpływu na zjawisko, w odróżnieniu od procesu jego powstawania. Poszukiwanie elementów oddziałujących na kształtowanie się danego zachowania dostarcza informacji na temat możliwych obszarów wpływu. Istotne jest podejście, które akcentuje wyuczalny charakter przedsiębiorczości, jak również zwrócenie uwagi na czynniki poznawcze takie jak: poczucie ogólnej skuteczności własnej, poczucie skuteczności przedsiębiorczej, proaktywność, postawy przedsiębiorcze, które podczas procesu wychowania i edukacji tworzą potencjał, ułatwiający kreowanie zachowań przedsiębiorczych. 1. Brockhaus, R.H. (1982). Psychology of the entrepreneur. NJ: Prentice Hall, Inc. 2. Mandal, E., red. Pietras M, (1994) Wprowadzenie do psychologii ekonomicznej. Psychologiczne aspekty przedsiębiorczości. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 3. McClelland, D.C.(1961) The Achieving Society. New York: Irvington. 4. Shapero, A.,Sokol, L. (1982) The social dimensions of entrepreneurship. In C. Kent, D. Sexton, K. Vesper (Eds.), Encyclopedia of entrepreneurship, pp 72-90 Englewood Cliffs, NJ Prentice Hall. 5. Timmons,J.A. (1978). Characteristics and Role Demands of Entrepreneurship. American Journal of Small Business,3: 5-17 6. Wainer, H.A.& Rubin, I.M. (1969) Motivation of research and development entrepreneurs: determinants of company success. Journal of Applied Psychology. Nr 53, s. 178-184. 7. Warneryd K.E., (1988) The psychology of innovative entrepreneurship. In:Handbook of economic psychology. Eds. W.F. van Raaij, G.M. van Veldhoven, K.E. Warneryd. London Ewa Krawczyk CZY SPEŁNIASZ CECHY IDEALNEGO PRZEDSIĘBIORCY? Prowadzenie własnego biznesu to bez wątpienia ciężki kawałek chleba. By przetrwać na rynku, a co więcej odnieść na nim sukces trzeba posiadać szereg niezbędnych cech i umiejętności. Mówiąc krótko trzeba być osobą przedsiębiorczą. Nasza przedsiębiorczość w dużej mierze zdeterminowana jest przez wrodzone predyspozycje. Najczęściej największe sukcesy w prowadzeniu własnej firmy odnoszą ludzie, którzy mają we krwi pewne uzdolnienia niezbędne do pokonywania kolejnych trudności i wyzwań pojawiających się w trakcie budowania swojej pozycji na rynku. Nie oznacza to jednak, iż przedsiębiorcą trzeba się urodzić. W dużej mierze cechy oraz umiejętności, które decydują o końcowym sukcesie możemy nabyć i rozwijać zdobywając nowe doświadczenia w trakcie swojej działalności. Zacznijmy od tego, że osoba decydująca się na prowadzenie własnego biznesu musi posiąść niezbędną wiedzę na temat rynku, na którym zamierza działać oraz sposobu w jaki będzie prowadzić swoją firmę. Nie chodzi tu jedynie o fachowe, merytoryczne przygotowanie do działania w danej branży, ale także o znajomość podstawowych działań marketingowych, poznanie potrzeb klientów, silnych i słabych stron konkurencji oraz własnego potencjału. Idealny przedsiębiorca powinien być również osobą dynamiczną, aktywną, która potrafi przewidzieć pewne rzeczy, poszukuje nowych rozwiązań i wykazuje się inicjatywą oraz zaradnością w swoich działaniach. Bierność oraz obawa przed podjęciem wyzwania może stanowić poważny problem w prowadzeniu własnej firmy. Jest wiele ludzi, którzy nie czują się komfortowo w takich warunkach i preferują bardziej ustabilizowany tryb życia oraz pracę, w której odpowiedzialność za niepowodzenie danego przedsięwzięcia ponosi ktoś inny. Przedsiębiorczość związana jest z odwagą do działania w warunkach niepewności. Prowadząc własną działalność gospodarczą będziemy stale znajdować się w sytuacjach, w których konkretna decyzja niesie za sobą mniejszy lub większy stopień ryzyka. Nie chodzi o to żeby wyzbyć się całkowicie wszelkich obaw, bo to akurat może okazać się dla nas zgubne. Nie można jednak pozwolić by niepewność i ryzyko paraliżowały nasze działania i przybierały charakter obsesji. Jeśli przedsiębiorca pragnie odnosić sukcesy, musi być osobą bardzo dobrze zorganizowaną. Niezależnie od tego czy prowadzimy jednoosobową firmę, czy zakład zatrudniający kilkadziesiąt osób, musimy być skutecznym menadżerem, który sprawnie zarządza czasem, zadaniami oraz celami. Wiąże się to również z pewnym 12 N A S Z A I Z B A
Stąd do sukcesu zrównoważeniem emocjonalnym. Ciągła gonitwa myśli, chaos i niezdecydowanie obniżają efektywność naszych działań i zwiększają ryzyko niepowodzenia danego przedsięwzięcia. Kolejną bardzo ważną cechą dobrego przedsiębiorcy jest zdolność przewodzenia. Trzeba być zdecydowanym liderem, który organizuje pracę firmy oraz podejmuje istotne dla niej decyzje. Niezbędne jest posiadanie pewnej wizji rozwoju naszego biznesu, którą następnie przekładamy na konkretne zadania realizowane przez nas lub w przypadku, gdy zatrudniamy pracowników przez naszych podwładnych. Bardzo istotną cechą jest również umiejętność nawiązywania kontaktów oraz współpracy z innymi ludźmi. Odnosi się to zarówno do stosunków wewnątrz firmy, jak i do relacji z jej klientami oraz partnerami. Umiejętne postępowanie z ludźmi oraz cierpliwość i życzliwość w kontaktach z innymi znacznie zwiększa nasze szanse na odniesienie sukcesu. Zdolności interpersonalne, a także pewność siebie nierzadko decydują o tym, czy zyskamy nowego klienta, podpiszemy kontrakt na duże zamówienie, czy też przekonamy partnera do współpracy. Dobrego przedsiębiorcę musi cechować także sumienność, wytrwałość w działaniu oraz duża ambicja. Sami jesteśmy kowalem własnego losu i bezpośrednio od naszej pracy zależeć będzie czy odniesiemy sukces. Prowadzenie własnego biznesu nie jest łatwe. Wiąże się z dużym ryzykiem, a czasem koniecznością wyrzeczeń, dlatego wiele osób obawia się spróbować własnych sił na rynku. Z drugiej strony założenie własnej firmy daje mnóstwo korzyści i satysfakcji. Sami podejmujemy decyzje i sami kontrolujemy swoje działania, przez co jesteśmy bardziej niezależni i mamy bezpośredni wpływ na nasze życie. Przed dołączeniem do grona przedsiębiorczych warto wcześniej zastanowić się czy mamy do tego odpowiednie predyspozycje. Czy jesteś przedsiębiorczy? Marcin Kozik 1. Czy chętnie nawiązujesz kontakty z innymi ludźmi? A) Lubię przebywać wśród ludzi i pracować z ludźmi. Nie mam problemów z nawiązywaniem nowych kontaktów. B) Mam określone grono przyjaciół, niebyt często zawieram nowe znajomości. C) Wolę przebywać i pracować w samotności. 2. Czy potrafisz w krótkim czasie podejmować ważne decyzje? A) Potrafię podejmować trafne decyzje pod presją czasu, gdy nie mam całkowitej pewności dotyczącej ich następstw. B) Gdy szybko podejmuję decyzję, później tego żałuję. C) Nie lubię podejmować decyzji. 3. Czy masz zdolności przywódcze? Czy lubisz przewodzić grupie? A) Łatwo przekonuję ich do swoich pomysłów. B) Mogę pokierować innymi ludźmi, jeśli ktoś mi powie, co jest do zrobienia. C) Nie lubię przewodzić grupie. Wolę gdy robi to ktoś inny. 4. Czy jesteś dobrym organizatorem? A) Lubię planować samodzielnie wszelkie zadania i przedsięwzięcia. B) Dopóki wszystko idzie sprawnie, daję sobie radę. Jeśli coś się psuje, zostawiam to. C) Nie lubię planować. Działam spontanicznie. 5. Czy jesteś odporny na stres? A) Potrafię i lubię pracować pod presją czasu. Radzę sobie w kryzysowych sytuacjach. B) Pojawiające się trudności sprawiają, że trudno mi zapanować nad pojawiającym się stresem. C) Stres działa na mnie bardzo destruktywnie. Wolę nie podejmować działań, które powodują stres. 6. Czy jesteś człowiekiem z inicjatywą? A) Podejmuję działania samodzielnie. Nikt nie musi mnie zachęcać. B) Gdy ktoś mówi mi co mam robić, zawsze rzetelnie wykonuję swoją pracę. C) Nie zaczynam pracy dopóki nie muszę. 7. Czy jesteś odpowiedzialny? A) Lubię robić coś za co jestem odpowiedzialny od początku do końca. B) Mogę brać odpowiedzialność za część pracy. Wolę, gdy za całość był odpowiedzialny ktoś inny. C) Zawsze unikam odpowiedzialności i zostawiam rządzenie komuś innemu. 8. Czy jesteś konsekwentny? A) Zawsze doprowadzam swoje sprawy do końca. B) Przeważnie kończę to co zacząłem. C) Gdy pojawiają się pewne trudności, zostawiam to co zacząłem i zajmuję się czymś innym. Jeżeli w większości przypadków wybrałeś/łaś odpowiedź A gratulujemy! Jesteś dobrym materiałem na przedsiębiorcę. Posiadasz cechy, które bardzo ułatwiają prowadzenie własnej firmy. Rozwijaj się dalej, a odniesiesz sukces w biznesie. N A S Z A I Z B A 13
Z życia Izby 29 kwietnia w siedzibie Izby odbyło się ogólnopolskie spotkanie branży motoryzacyjnej, w czasie którego poruszono najważniejsze problemy tego środowiska. Wzięło w nim udział ponad 50 przedsiębiorców oraz kilkunastu przedstawicieli reprezentujących różne organizacje, w tym stowarzyszenie rzeczoznawców. skuteczne metody pracy. W czasie obrad poruszono wiele istotnych dla rzemiosła spraw: podsumowano m.in. działania dotyczące nowelizacji ustawy o rzemiośle, podkreślono konieczność zmiany wizerunku polskiego rzemiosła, tak aby opinia publiczna uświadomiła sobie, że rzemiosło potrafi sprostać wyzwaniom XXI wieku i zaspokoić potrzeby nawet najbardziej wymagającej klienteli (materiał ze strony: www.zrp.pl). W czerwcu, jak co roku, organizacje samorządu rzemiosła odbywają swe walne zgromadzenia. Również nasza Izba 11 czerwca miała swoje Walne Zgromadzenie Sprawozdawcze, ostatnie w tej kadencji. Kolejny rok przyniesie nam wybór nowego składu Zarządu, Komisji Rewizyjnej oraz Sądu Odwoławczego. Po Walnym Zgromadzeniu, odbył się Piknik Rzemieślniczy w ogrodach Ośrodka Marianum w Dąbrówce Wielkiej. Ten dzień był także wigilią urodzin prezesa Jana Klimka, W trakcie posiedzenia ustalono, że Izba Rzemieślnicza w Katowicach wraz ze Związkiem Rzemiosła Polskiego zwróci się do Klubu Parlamentarnego PO o rozpoczęcie prac nad wprowadzeniem do polskiego systemu prawnego instytucji rzeczoznawcy niezależnego. W maju nasza organizacja gościła przedsiębiorców z Wysp Kanaryjskich oraz Austrii. W trakcie spotkania wymieniano doświadczenia w obszarze działalności izb gospodarczych oraz rozważano możliwość realizacji wspólnych projektów. Ostatni weekend maja pracownicy Izby spędzili na wyjeździe integracyjnym w Zakopanem i Orawicy. Czerwiec to okres wzmożonej aktywności naszej organizacji. 12 czerwca, po raz kolejny, braliśmy udział w Europejskich Targach Przedsiębiorczości, Edukacji i Pracy, które odbyły się w gmachu Urzędu Marszałkowskiego. Odwiedzający Targi, a było ich kilka tysięcy, byli bardzo zainteresowani przedstawioną przez Izbę ofertą kształcenia zawodowego. 4 czerwca odbył się kolejny Kongres Rzemiosła Polskiego. Był to już czwarty, ostatni Kongres w tej kadencji, kolejny będzie miał już charakter wyborczy. Podczas posiedzenia najważniejsze gremium rzemieślnicze próbowało znaleźć odpowiedzi na wiele ważnych dla środowiska pytań i określić bardziej 14 N A S Z A I Z B A
Z życia Izby Tradycyjnie już, w ostatnią niedzielę czerwca polskie rzemiosło zawitało u stóp Jasnej Góry. Z całego kraju zjechali rzemieślnicy, przedsiębiorcy, przedstawiciele izb, cechów, spółdzielni rzemieślniczych, aby wziąć udział w XXVII Pielgrzymce Rzemiosła na Jasną Górę. Pod hasłem Z Maryją bądźmy uczniami Chrystusa oddali hołd Czarnej Madonnie i modlili się w intencji swojego środowiska. Organizatorem tegorocznej pielgrzymki była Izba Rzemieślnicza Mazowsza, Kurpi i Podlasia w Warszawie. W dniach 3-5 września w DW Rzemieślnik w Gdańsku - Jelitkowie odbyło się 3-dniowe spotkanie władz Związku Rzemiosła Polskiego i izb rzemieślniczych, w ramach którego zorganizowano: posiedzenie Zarządu ZRP i jego Prezydium, posiedzenie Komisji Rewizyjnej ZRP, naradę prezesów i dyrektorów izb rzemieślniczych, seminarium poświęcone funkcjonowaniu Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych i bieżącej problematyce dialogu społecznego w środowisku rzemiosła i przedsiębiorczości. 30 września odbył się IV Krajowy Zjazd Spółdzielczości Rzemieślniczej. Z ramienia naszej Izby w Zjeździe wziął udział Pan Stanisław Pętlak Przewodniczący Komisji Rewizyjnej, przedstawiciel Spółdzielni Budmet w Gliwicach. Było to ostatnie spotkanie przedstawicieli spółdzielni rzemieślniczych przed mającym się odbyć w listopadzie IV Kongresem Spółdzielczości. W trakcie obrad wypracowano wspólne stanowisko, które stanie się podstawą przedsięwzięć spółdzielni rzemieślniczych w całym kraju na najbliższy okres. Propozycje zostaną też zaprezentowane przez rzemieślniczych Delegatów na listopadowym Kongresie Spółdzielczości. Ogólnopolska Komisja Złotniczo-Jubilerska Związku Rzemiosła Polskiego we współpracy z Międzynarodowym Centrum Targowym, po raz kolejny zorganizowała ogólnopolski konkurs pod nazwą Złoto i Srebro w Rzemiośle, który tradycyjne wzbogaca program targów biżuterii i zegarków Złoto Srebro Czas, jakie odbyły się w dniach 3-5 października 2008 roku. Ta ciekawa i ciesząca się powodzeniem oraz zainteresowaniem środowiska inicjatywa, powstała w gronie rzemieślników złotników ceniących jakość, profesjonalizm i fachowość w sztuce złotniczej. Inspiracją było to, że współczesne rzemieślnicze wyroby złotnicze charakteryzuje współistnienie tradycyjnych z nowoczesnymi technik i wzornictwa. Główną ideą konkursu Złoto i Srebro w Rzemiośle jest promocja umiejętności osób, które od wielu lat wykonują ten zawód i młodych ludzi uczących się złotnictwa lub dopiero rozpoczynających pracę zawodową. W czasie wieczoru galowego wystawców ogłoszono także werdykt Kapituły przyznającej Medal Świętego Eligiusza. W tym roku Medal Św. Eligiusza i tytuł Złotnika Roku 2008 został przekazany w ręce Pana Jerzego Kurczoka z Katowic rzemieślnika, mistrza w złotnictwie i grawerstwie, pełniącego funkcję Prezesa Śląskiego Cechu Złotników Jubilerów i Grawerów w Katowicach (materiał ze strony: www.zrp.pl). Informujemy, że Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Delegatura w Katowicach wszczął postępowanie antymonopolowe przeciwko Izbie Rzemieślniczej oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach w związku z podejrzeniem zawarcia przez Izbę porozumienia ograniczającego konkurencję polegającego na ustaleniu przez Komisję Branży Motoryzacyjnej stawek cen za roboczogodzinę usług mechanicznych, lakierniczych i blacharskich pojazdów mechanicznych. Katowicka Izba wystosowała do UOKiK pismo wyjaśniające w powyższej sprawie. Uważamy bowiem, że nie istnieją przesłanki uzasadniające zarzut zawarcia porozumienia ograniczającego konkurencję, polegającego na ustalaniu bezpośrednio lub pośrednio cen towarów, do czego mogło dojść (zdaniem tut. Urzędu) w drodze zalecanych ustaleń przez Komisję Branży Motoryzacyjnej, działającej przy Izbie. Duże studio Telewizji Polskiej w Katowicach było 16 października miejscem konferencji prasowej, zorganizowanej wspólnie przez Izbę Rzemieślniczą w Katowicach oraz TVP Odział Katowice. Wzięło w niej udział wielu dziennikarzy mediów lokalnych oraz zaproszeni goście, a jej celem było przybliżenie projektu Izby Rzemiosło najlepszy pracodawca w regionie, realizowanego dzięki środkom Unii Europejskiej. W konferencji wziął udział między innymi dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach Przemysław Koperski oraz kierownik działu promocji Telewizji Katowice Joanna Pietrzyba Waszczak. W czasie jej trwania przedstawiono pierwszy z 30 odcinków promujących rzemiosło, które będą emitowane w telewizji publicznej. Projekt jest także promowany na antenie Radia Katowice oraz na łamach Gazety Wyborczej. Już pod koniec roku powinno się pojawić na ulicach śląskich miast kilkadziesiąt bilboardów jako część wielkiej kampanii promocyjnej Rzemiosło mam świetną pracę!. Wygraliśmy kolejne projekty finansowane ze środków unijnych. Szerzej o projektach na stronach 16 i 17. Jeżeli chcesz skomentować powyższe wydarzenia pisz na adres: izba@ir.katowice.pl N A S Z A I Z B A 15
Projekty izbowe RZEMIOSŁO NAJLEPSZY PRACODAWCA W REGIONIE Koordynatorem projektu jest Beata Białowąs, tel. 032 259 62 61 wew. 105, e-mail: beata.bialowas@ir.katowice.pl. W sierpniu rozstrzygnięty został konkurs zorganizowany w ramach Działania 9.3 przez Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach. Wyłoniono w nim 21 programów zgłoszonych przez 20 projektodawców. Najwyższą pozycję na konkursowej liście rankingowej zajęła Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach. Projekt realizowany jest wspólnie przez Izbę i katowicki oddział Telewizji Polskiej S.A. Powstanie 30 filmów i 30 skorelowanych z nimi tematycznie artykułów prasowych. W materiałach tych zostaną przedstawione sylwetki rzemieślników, którzy będą mówić o swojej pracy i o korzyściach płynących z udziału w rzemieślniczym systemie nauki zawodu. Powstanie też strona internetowa poświęcona tej tematyce oraz liczne spoty radiowe i telewizyjne. Na ulicach śląskich miast pojawią się bilboardy. Analiza prowadzona przez katowicką Izbę pokazuje jednoznacznie, że rzemiosło jest wielkim obszarem, w którym generuje się nowe miejsca pracy. Jest to także obszar nabycia takich umiejętności, które pozwalają potencjalnym beneficjentom na całkowite przekwalifikowanie się w kierunku zawodów poszukiwanych na rynku pracy, bądź podniesienie swoich umiejętności. Niestety, brakuje kampanii promujących szkolenia rzemieślnicze, przez co brakuje informacji wśród potencjalnych beneficjentów, na temat możliwości zdobycia kwalifikacji w zawodach rzemieślniczych. A tymczasem, co potwierdza ranking sporządzony przez WUP, zdecydowana większość to zawody zaliczane do najbardziej poszukiwanych na rynku pracy. Pomimo iż organizowane są szkolenia w przeszło 60 zawodach, z możliwości przystępowania do egzaminów przed komisjami państwowymi i zdobywania kwalifikacji czeladniczych czy mistrzowskich uznawanych w całej Unii, zdaje sobie sprawę zaledwie niewielki procent potencjalnych beneficjentów. Wiele osób nie wie, gdzie ma się zgłosić i co może zyskać zdobywając tytuły kwalifikacyjne. Dlatego Izba Rzemieślnicza w Katowicach postawiła na szeroko zakrojoną kampanię informacyjną. TERAZ JESTEŚMY NAJLEPSI W sierpniu 2008 roku rozpoczęliśmy realizację projektu finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Priorytetu IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, Upowszechnienie formalnego kształcenia ustawicznego zatytułowanego Teraz jesteśmy najlepsi. Ogólnym celem projektu jest podwyższenie kwalifikacji zawodowych lub uzyskanie drugiego zawodu w zawodzie pokrewnym poprzez zdobycie dyplomu mistrza oraz możliwość korzystania z usług doradczych w formie konsultacji otwartych. Projekt skierowany jest do następujących grup zawodowych: sprzedawca, cukiernik, piekarz, murarz, technolog robót wykończeniowych, monter izolacji budowlanych, glazurnik, fryzjer. Koordynatorem projektu jest Laurencja Krenzel, tel. 032 259 62 61 wew. 223, e-mail: laura.krenzel@ir.katowice.pl. 16 N A S Z A I Z B A
Projekty izbowe PROMOCJA SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI BIZNESU W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ Solidarność w partnerstwie z Izbą Rzemieślniczą w Katowicach rozpoczął realizację projektu Promocja społecznej odpowiedzialności biznesu w województwie śląskim, którego celem jest upowszechnianie idei społecznie odpowiedzialnego biznesu. Solidarność wsólnie z Izbą chce dotrzeć z informacją na temat społecznej odpowiedzialności biznesu do 450 przedsiębiorców województwa śląskiego. Projekt ma także na celu wzmocnienie regionalnego dialogu społecznego i współpracy pomiędzy regionalnymi instytucjami dialogu społecznego. W trakcie realizacji projektu odbędzie się konferencja regionalna, a także 10 seminariów lokalnych w najbardziej znaczących miastach naszego regionu. 20 października 2008 roku w Bibliotece Śląskiej w Katowicach odbyła się konferencja inaugurująca realizację tego projektu. Koordynatorem projektu z ramienia Solidarności jest Agnieszka Lenartowicz-Łysik, a z ramienia Izby Beata Białowąs, tel. 032 259 62 61 wew. 105, e-mail: beata.bialowas@ir.katowice.pl OBSZARY WIEJSKIE W DIALOGU SPOŁECZNYM Izba wygrała także 5 projektów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki z działania Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji. Projekty są realizowane w partnerstwie z naszymi cechami w Częstochowie, Gliwicach, Rybniku, Wodzisławiu Śląskim i Zawierciu oraz Stowarzyszeniem Na Rzecz Sieci Ośrodków Agro-Info z Poznania. Celem projektów jest wsparcie lokalnej społeczności poprzez organizację seminariów szkoleniowych poświęconych możliwości aktywizacji zawodowej mieszkańców terenów wiejskich, na których istnieją słabsze możliwości dla rozwoju zasobów ludzkich. Spotkania te, oprócz wymiaru szkoleniowego, mogą stać się początkiem budowania wspólnej strategii zwalczania wykluczenia społecznego poprzez ponowne wprowadzenie na rynek pracy osób bezrobotnych. Osobami odpowiedzialnymi za realizację powyższych projektów z ramienia Izby są: Monika Dudek (tel. 032 259 62 61 wew. 105), e-mail: projekty@ir.katowice.pl), Joanna Nowak (032 259 62 61 wew. 103, e-mail: joanna.nowak@ ir.katowice.pl), Bożena Tarapacz, (tel. 032 259 62 61 wew. 102, e-mail: izba@ir.katowice.pl). PODSTAWOWE INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Z SEKTORA MŚP 5 września 2008 roku Śląskie Centrum Przedsiębiorczości ogłosiło nabór wniosków o dofinansowanie projektów w ramach poddziałania 1.2.2. Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013. Głównym celem poddziałania jest wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw. Projekty mogą dotyczyć rozbudowy przedsiębiorstwa poprzez wprowadzenie na rynek nowych lub ulepszonych produktów bądź usług, wprowadzania rozmaitych działań i procesów modernizacyjnych, działań inwestycyjnych związanych z rozpoczęciem działalności eksportowej, zmian polegających na dostosowywaniu technologii i produktów do wymagań dyrektyw unijnych, wprowadzania technologii gospodarki elektronicznej (e-biznes), zastosowania i wykorzystywania technologii informatycznych i komunikacyjnych (ICT) w procesach zarządzania przedsiębiorstwem, udziału przedsiębiorców w targach i wystawach międzynarodowych, czy rozmaitych usług doradczych związanych z rozwojem firmy. O dotacje mogą ubiegać się małe i średnie przedsiębiorstwa, które realizują dany projekt na terenie województwa śląskiego. Pieniądze przyznawane są w formie refundacji i mogą stanowić do 60% wartości kosztów kwalifikowanych projektu dla małych firm i do 50% dla średnich firm. Maksymalna kwota wsparcia dla projektów inwestycyjnych wynosi 750 tysięcy złotych, a dla projektów doradczych 100 tysięcy złotych. Wielkość środków przewidziana do alokacji w ramach tego konkursu wynosi 18 milionów euro (ponad 60 milionów złotych). Środki pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Termin zgłaszania wniosków mija 5 listopada 2008 roku. Szczegółowych informacji udziela Dział Projektów Europejskich IR MSP Katowice, tel. 032 259 62 61 wew. 105, 217, e-mail: projekty@ir.katowice.pl. N A S Z A I Z B A 17
Współpraca międzynarodowa Targi Rzemiosła 2009 w Lipsku Już po raz kolejny Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach angażuje się w organizację wyjazdu polskich wystawców na Targi Rzemiosła w Lipsku, które odbędą się w dniach od 7 do 15 lutego 2009 roku. Środkowoniemieckie Targi Rzemiosła (Mitteldeutsche Handwerksmesse), które organizowane się już po raz dwunasty, stanowią największą imprezę targową w środkowych Niemczech dla przedstawicieli branży rzemiosła. Są niepowtarzalną okazją do prezentacji swoich produktów i usług, wymiany informacji oraz doświadczeń, a przede wszystkim okazją do bezpośredniego kontaktu z grupą około 170 000 klientów, którzy odwiedzają tę imprezę. W poprzedniej edycji targów uczestniczyło 242 wystawców z Niemiec, Holandii, Francji, Polski, Węgier, Włoch, Rosji oraz Ukrainy. Branże, które będą reprezentowane w Lipsku to: budownictwo i wyposażenie wnętrz, rzemiosło artystyczne, zdrowie, branża spożywcza, samochodowa oraz usługi doradcze dla rzemiosła. Od 2002 roku targi odbywają się równocześnie z targami Haus-Garten-Freizeit (Dom-Ogród-Rekreacja), które cieszą się największym uznaniem klientów i są najczęściej odwiedzaną imprezą targową w nowych landach związkowych Republiki Federalnej Niemiec. Podczas targów odbywają się również liczne imprezy dodatkowe, miedzy innymi konferencje, wykłady, sympozja i seminaria oraz wewnętrzne spotkania dla rzemieślników. Osobą do kontaktów z ramienia IR MSP Katowice jest Pan Marcin Kozik, tel. 032 259 62 61 wew. 217, e-mail: marcin.kozik@ir.katowice.pl. Zagraniczne szkolenia dla branży motoryzacyjnej Rozpoczęła się realizacja projektu Edukacja w rzemiośle najlepsza inwestycja, który realizowany jest w ramach programu Leonardo da Vinci. Izba Rzemieślnicza oraz Malej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach jest koordynatorem tego projektu, który skierowany jest do osób związanych z branżą motoryzacyjną. Partnerami Izby w projekcie są: Cech Rzemieślników i Innych Przedsiębiorców w Wodzisławiu Śląskim oraz Cech Rzemieślniczy w Recklinghausen. Projekt polega na organizacji tygodniowego szkolenia zagranicznego dla 15 osobowej grupy właścicieli, współwłaścicieli lub pracowników zakładów rzemieślniczych branży motoryzacyjnej. Przed wyjazdem beneficjenci wezmą udział w szkoleniu pedagogiczno-kulturowym oraz językowym. Głównym celem projektu jest zdobycie nowych kompetencji oraz zwiększenie motywacji uczestników do nauki języków obcych. Będzie to również znakomita okazja do wymiany doświadczeń z niemieckimi partnerami. Podczas pobytu w Niemczech uczestnicy szkolenia zaznajomią się z modelowym systemem kształcenia czeladniczego w Niemczech, który należy do najlepszych w całej Unii Europejskiej, a także poznają nowoczesne technologie w branży motoryzacyjnej. Wszyscy uczestnicy otrzymają dodatkowo certyfikaty potwierdzające zdobyte przez nich umiejętności. Koordynatorem projektu jest Pani Monika Dudek, tel. 032 259 62 61 wew. 105, e-mail: projekty@ir.katowice.pl. 18 N A S Z A I Z B A
Współpraca międzynarodowa Międzynarodowy projekt Patron W grudniu 2007 roku rozpoczęła się realizacja międzynarodowego projektu Patron, w którym Izba Rzemieślnicza w Katowicach występuje w roli partnera hiszpańskiej Izby Gospodarczej w Oviedo. Celem podjętych działań jest wspieranie przedsiębiorczości i konkurencyjności w Europie poprzez promocję metod przekazywania wiedzy między generacjami. Inicjatywa jest odpowiedzią na wyzwania, przed którymi stoi Unia Europejska w związku z problemami demograficznymi. Głównym założeniem projektu jest wykorzystanie potencjału i doświadczenia przedsiębiorców stojących u schyłku kariery zawodowej, by wypełnić lukę pokoleniową i poprawić konkurencyjność przedsiębiorstw. Partnerzy uczestniczący w projekcie: 1. Administrator: Izba Gospodarcza w Oviedo (Hiszpania) 2. IFOA (Projekty międzynarodowe Włochy)+ Włoskie Izby Gospodarcze 3. Izba Gospodarcza w Presov (Słowacja) 4. VUSTE ENVIS, spol. s r.o (Republika Czeska) 5. Szkoła Biznesu w Kownie (Litwa) 6. Łotewska Konfederacja Pracodawców (LDDK) 7. Łotewska Izba Handlowa (Łotwa) 8. Izba Gospodarcza oraz Rzemiosła w Ankonie (Włochy) Partnerzy w różnych krajach analizują oraz testują narzędzia, które będą wykorzystywane w szkoleniach przygotowujących doświadczonych rzemieślników do roli mentorów. Metody szkoleniowe rozwijać będą nie tylko przedsiębiorczość, ale również umiejętności socjalne, kulturowe i interpersonalne. Wypracowana metodologia umożliwi przekazywanie wiedzy i umiejętności od doświadczonych przedsiębiorców do młodych adeptów rzemiosła, chcących rozpocząć własną działalność gospodarczą. W ramach projektu zostanie stworzony katalog kompetencji młodych przedsiębiorców, katalog kompetencji doświadczonych przedsiębiorców oraz podręcznik ich transferu. Założeniem wprowadzanych metod jest wspieranie umiejętności adaptacyjnych (zarządzania zmianą) oraz dostosowanie do wymagań globalnej gospodarki. Planowany czas trwania projektu to dwa lata. To miejsce należy do Was! Drodzy Czytelnicy! Zależy nam, żeby treści pojawiające się na łamach Naszej Izby w pełni odpowiadały Waszym oczekiwaniom. Dlatego chcemy dać Wam możliwość wypowiedzenia się w ważnych dla Was kwestiach. Jeżeli macie jakieś pytania, uwagi, wątpliwości, a może chcecie podzielić się z nami swoimi doświadczeniami w prowadzeniu firmy i nie tylko Piszcie na adres naszej redakcji lub na e-maila: izba@ir.katowice.pl Najciekawsze listy zostaną opublikowane na tej stronie. N A S Z A I Z B A 19
Relacja z Jubileuszu MY WAY DLA NASZEGO DUSZPASTERZA Ksiądz Duszpasterz Henryk Kuczob to postać nietuzinkowa i wielce zasłużona dla wielu środowisk, w tym dla rzemiosła. O jego wyjątkowości przekonało się wielu ludzi, którzy mieli zaszczyt spotkać go na swojej drodze i poznać jego niezwykłą osobowość. Pełen temperamentu, doskonały organizator, człowiek wielkiego serca to słowa, które bardzo często pojawiały się na scenie Teatru Śląskiego w Katowicach, gdzie zorganizowano uroczysty jubileusz jego posługi kapłańskiej. Nie zabrakło na widowni rzemieślników i strażaków dla których jest duszpasterzem. Nie zabrakło górników i związkowców, z którymi jest od wielu lat związany. Nie zabrakło także jego kolegów ców mówili także: senator Zbigniew Meres, a także prezes Izby w Katowicach, Jan Klimek. Specjalnie na jubileusz przygotowano występ aktorów Teatru Śląskiego w Katowicach w sztuce Polterabend, która jest wykonywana w gwarze śląskiej, a jej autor Stanisław Mutz, który zresztą wywodzi się z Dąbrówki Wielkiej w Piekarach Śląskich był gościem tego wieczoru i opowiadał o kulisach powstania sztuki. Wśród gości nie zabrakło także wielu polityków i ludzi świata kultury na czele z dyrektorem Teatru Śląskiego, Krystyną Szaraniec, która w imieniu wszystkich artystów uhonorowała Księdza specjalną sta- z seminarium duchownego, którzy wspominali czasy sprzed kilkudziesięciu lat. Całość poprowadził dyrektor naczelny Izby Michał Wójcik wraz z wicedyrektorem Beatą Białowąs, którzy w strojach użyczonych specjalnie na tę okazję przez Zespół Pieśni i Tańca Śląsk po kolei wywoływali na scenę ludzi od lat związanych z księdzem Henrykiem Kuczobem. Nie zabrakło wśród gości Biskupa Archidiecezji Katowickiej, Księdza Gerarda Bernackiego, a także byłej ambasador Polski w Austrii Ireny Lipowicz. O wyjątkowości Księdza, który na każde spotkanie przychodzi z prezentami dla swoich rozmów- 20 N A S Z A I Z B A