Zarządzanie Jakością System jakości jako narzędzie zarządzania przedsiębiorstwem Dr Mariusz Maciejczak
SYSTEM System to zespół powiązanych ze sobą elementów, które stanowią pewną całość. Istotną cechą systemu jest to, że nie jest ona prostą sumą samych części. Pomiędzy poszczególnymi elementami systemu występują sprzężenia zwrotne, które tworzą wartość dodaną w wyniku synergii.
System zarządzania jakością System zarządzania jakością opiera się w przedsiębiorstwie na spełnianiu ustalonych standardów. Standardy te mogą być określone wewnętrznie przez firmę, lub przyjęte z zewnątrz. Wymagania określone w przyjętych standardach mają zagwarantować zachowanie jakości w całej firmie. Celem systemów zarządzania jakością jest stworzenie warunków pozwalających na produkowanie wyrobów i dostarczanie usług spełniających wymagania klientów. Źródło: Hamrol A. (2005): Zarządzanie jakością z przykładami. PWN
Etap projektowania 1. Przyjęcie polityki jakości 2. Przegląd o ocena stanu aktualnego 3. Identyfikacja procesów 4. Harmonogram prac projektowych i wdrożeniowych 5. Ustalenie listy dokumentów i ich opracowanie 6. Opracowanie księgi jakości Źródło: Hamrol A. (2005): Zarządzanie jakością z przykładami. PWN
Dokumentacja jakości
Standard ISO 9001:2000 określa minimalne wymagania co do dokumentacji systemu zarządzania jakością. Jest ona niezbędna do właściwego funkcjonowania systemu oraz jego doskonalenia.
Polityka jakości [5.3] Polityka jakości jest nadrzędnym dokumentem, w którym kierownictwo organizacji określa swoje zasady i ramy dla całego systemu zarządzania jakością. Polityka jakości powinna: Być spójna z celem istnienia organizacji (spójna z wizją i strategią organizacji, ukierunkowana na spełnianie wymagań klienta dzięki któremu organizacja istnieje, wspierająca rozwój pracowników itp.) Zawierać zobowiązanie do zapewnienia zgodności z normą i ciągłego doskonalenia systemu zarządzania jakością. Zawierać takie deklaracje i zobowiązania, które będą podstawą do opracowania celów dotyczących jakości. Po opracowaniu polityki jakości należy: Zakomunikować ją całemu personelowi. Przykładowo poprzez umieszczenie jej w kilku miejscach, gdzie przebywają pracownicy oraz jeżeli jest stosowany intranet poprzez zamieszczenie jej w sieci komputerowej. Regularnie sprawdzać jej aktualność i przydatność dla organizacji - podczas przeglądu zarządzania.
Cele dotyczące jakości [5.4.1] Cele dotyczące jakości określa kierownictwo dla poszczególnych szczebli w organizacji. Cele te określają do czego ma dążyć organizacja. Podczas opracowania celów należy zwrócić uwagę na następujące aspekty: Polityka jakości stanowi "ramy" dla wyznaczania celów, więc cele powinny być spójne z tą polityką ("wspierać" to co w niej zadeklarowano). Cele powinny być mierzalne - po to aby można było je skutecznie przeglądać i oceniać w jakim stopni są spełniane. Cele powinny prowadzić do doskonalenia organizacji (doskonalenie jest jednym z wymaganych elementów polityki jakości). Zaleca się aby cele dotyczące jakości były jasno komunikowane na odpowiednich szczeblach w organizacji. Oczywiście cele dotyczące jakości (jak każdy inny dokument) podlegają przeglądowi i jeżeli wymagane także aktualizacji, więc najlepiej to realizować podczas przeglądu zarządzania.
Księga jakości [4.2.2] Księga jakości jest to dokument opisujący system zarządzania jakością zaimplementowany w danej organizacji. Norma ISO 9001:2000 wymaga, aby organizacja opracowała księgę jakości, która musi zawierać minimum: Zakres systemu zarządzania. Ewentualne wyłączenia (wraz z uzasadnieniem). Mapę procesów. Udokumentowane procedury wymagane przez normę ISO 9001:2000 lub odniesienie się do tych procedur jako zewnętrznych dokumentów. Z racji, że księga jakości jest dokumentem, który udostępnia się innym organizacjom często w niej umieszcza się inne dodatkowe informacje, takie jak: Historia organizacji. Struktura organizacyjna (schemat organizacyjny). Opis systemu zarządzania. Można tu zastosować strukturę normy lub kolejno opisać poszczególne zidentyfikowane procesy (cele, metody monitorowania itp.). Stosowane terminy i definicje. Historia zmian (rejestr zmian wprowadzonych w księdze). Często zamieszcza się także politykę jakości i cele dotyczące jakości (cele strategiczne), co znakomicie upraszcza nadzorowanie tych dokumentów.
Etap worowadzania 1. Szkolenia 2. Wdrażanie w jednostkach organizacyjnych 3. Przeprowadzenie audytów wewnętrznych 4. Przeprowadzenie działań korygujących 5. Certyfikacja Źródło: Hamrol A. (2005): Zarządzanie jakością z przykładami. PWN
Etap utrzymania i doskonalenia 1. Przeprowadzanie audytów 2. Przeprowadzanie przeglądów okresowych 3. Działania korygujące i zapobiegawcze Źródło: Hamrol A. (2005): Zarządzanie jakością z przykładami. PWN