Finanse przedsiębiorstwa Są to zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pienięŝnych na cele działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Zarządzanie Polega na pozyskiwaniu źródeł finansowania działalności firmy (kapitałów) oraz lokowaniu ich w składnikach majątkowych w sposób pozwalający na realizację strategicznego celu. 1 2 Zarządzanie Pozyskanie źródeł finansowania (kapitałów własnych i obcych) Lokowanie kapitałów w składnikach majątkowych Maksymalizowanie zyskowności kapitałów własnych w celu Maksymalizowania korzyści udziałowców (wzrostu wartości firmy) przez Optymalizowanie nadwyŝki finansowej Cele przedsiębiorstwa Podstawowym, długookresowym celem przedsiębiorstwa jest maksymalizacja finansowych korzyści współwłaścicieli, oznaczająca praktycznie maksymalizację ich majątku. Przy przestrzeganiu rozsądnego ryzyka finansowego 3 4 1
Cele przedsiębiorstwa - najczęściej spotykane sformułowania celów Grupa celów związana z kategorią zyskowności Cele przedsiębiorstwa 1 Maksymalizacja zysku. 2 Maksymalizacja sprzedaŝy. 3 Osiągnięcie zadowalającego poziomu zysku. 4 Osiągnięcie zakładanego udziału w rynku. 5 Przetrwanie firmy. 6 Utrzymanie dotychczasowego poziomu zatrudnienia. 7 Stabilizacja przychodów. Grupa celów związana z kategorią ryzyka 5 1. Cele finansowe. 2. Cele pozafinansowe. 6 Cele finansowe Cele finansowe Maksymalizacja zysku Maksymalizacja wartości firmy, Maksymalizacja przepływów na rzecz właścicieli, Kompromis interesów grupowych. Maksymalizacja zysku (najbardziej znany) moŝe się odbywać przez: ograniczenie wydatków na badania i rozwój, ograniczenie nakładów na inwestycje, na promocję i reklamę, podnoszenie cen wyrobów i usług, wyprzedaŝ majątku trwałego firmy, sprzedaŝ patentów i znaków towarowych. 7 8 2
Maksymalizacja zysku Nieetyczne przykłady zachowań umoŝliwiających zwiększenie krótkookresowego zysku kosztem utraty reputacji niedotrzymywanie terminów płatności, oszustwa podatkowe, świadome zaciąganie nadmiernych i drogich kredytów, itp. Cele finansowe Maksymalizacja zysku Maksymalizacja wartości firmy, Maksymalizacja przepływów na rzecz właścicieli, Kompromis interesów grupowych. 9 10 Działania podejmowane przez kierownictwo finansowe firmy 1/3 1. Analizuje wyniki ekonomiczne firmy oraz sytuację w jej otoczeniu. Wyniki analiz stanowią punkt wyjścia w podejmowaniu decyzji. 2. Planuje rozkład przepływów pienięŝnych w czasie, a takŝe wpływy i wydatki, aby zapewnić utrzymanie płynności finansowej firmy w krótkim i długim okresie. 3. Podejmuje działania mające na celu redukcję ryzyka prowadzonej działalności. 11 Działania podejmowane przez kierownictwo finansowe firmy 2/3 4. Określa zapotrzebowanie na środki finansowe, niezbędne do realizacji załoŝonych przedsięwzięć oraz pozyskuje te środki. Stanowi to punkt wyjścia w ustalaniu relacji z potencjalnymi dostawcami kapitału, takimi jak banki czy rynek kapitałowy. 5. Planuje optymalną strukturę finansowania, słuŝącą minimalizacji kosztów kapitału i maksymalizacji wartości firmy. 12 3
Działania podejmowane przez kierownictwo finansowe firmy 3/3 6. Dokonuje alokacji środków między najbardziej efektywne przedsięwzięcia inwestycyjne. 7. Projektuje zyski na akcję oraz przygotowuje propozycje dotyczące podziału zysków: na część dywidendową i część pozostawioną w firmie, zwiększającą jej kapitały. Jest to istotne dla właściwego ułoŝenia współpracy z właścicielami. 8. Kontroluje w wymiarze finansowym realizację zadań podjętych w firmie. Zarządzając patrzymy na przedsiębiorstwo przez pryzmat soczek gestii: 1. ekonomicznej, 2. majątkowej, 3. finansowej. 13 14 15 A B C D E F G H I J K L M N Przychody ze sprzedaŝy i zrównane z nimi Koszty działalności operacyjnej Zysk/strata na sprzedaŝy Pozostałe przychody operacyjne Pozostałe koszty operacyjne Zysk/strata z działalności operacyjnej Przychody finansowe Koszty finansowe Zysk/strata brutto na działalności gospodarczej Wynik zdarzeń nadzwyczajnych Zysk / strata brutto Podatek dochodowy Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty) Zysk / strata netto 16 4
zysk operacyjny ustala jaka jest rentowność prowadzonej działalności podstawowej (bez oddziaływania rynku finansowego, strat i zysków nadzwyczajnych oraz sfery podatkowej podatek dochodowy). 17 Teoria zysku operacyjnego informuje, Ŝe w przypadku uzyskania straty operacyjnej przedsiębiorstwo moŝe mieć pewność, Ŝe działalność podstawowa jest nierentowna, pozwala stwierdzić, czy problemy przedsiębiorstwa są związane z jego działalnością podstawową (statutową), czy teŝ dotyczą zagadnień finansowych lub nadzwyczajnych, w oparciu o zysk operacyjny moŝna konstruować mierniki rentowności, które umoŝliwiają porównanie przedsiębiorstw naleŝących do tej samej branŝy, niezaleŝnie do sposobu finansowania. 18 2. System oceny rentowności 19 Kapitał netto C Zainwestowany majątek M Wpływy ze sprzedaŝy S Zysk operacyjny Z o (EBIT) Zysk netto Z n M/C współczynnik S/M wskaźnik zadłuŝenia rotacji zainwestowanego ROE = Z n /C ROI stopa majątku = Z zwrotu o /M stopa kapitału Zzysku netto o /S operacyjnego rentowność sprzedaŝy 20 5
Wskaźniki w analizie rentowności Z ROE = C gdzie: Zn zysk netto C kapitał netto n = ROI M Z C Z M zainwestowany majątek M/C współczynnik zadłuŝenia, Zn/Zo współczynnik wpływu sfery pozaoperacyjnej n o 21 2. System oceny rentowności cd. stopa zwrotu kapitału netto ROE zaleŝy wprost proporcjonalnie od stopy zysku ROI, współczynnika zadłuŝenia oraz współczynnika wpływu sfery pozaoperacyjnej. 22 Gestia majątkowa zarządzania 2. System oceny rentowności 3. Próg rentowności, BEP (break even point) określa wielkość produkcji, przy której EBIT = 0. 4. Dźwignia finansowa. 23 elementy aktywów firmy, struktura aktywów, źródła finansowania aktywów (pasywa), struktura pasywów. 24 6
Gestia finansowa zarządzania Przepływy pienięŝne - Cash flow 25 7