PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ST. MIKOŁAJCZYKA W JASZKOWEJ DOLNEJ I. Podstawa prawna Podstawę prawną szkolnego programu profilaktyki stanowią: 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2004 nr 256, poz. 2572; art.54 ust.2 pkt.1,ust.4.); 2. Ustawa z 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych ustaw ( Dz.U. z 2015 r. poz.875); 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii ( DZ.U. poz. 1249) Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Jaszkowej Dolnej jest spójny z programem wychowawczym. Celem jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, wzmacnianie czynników ochronnych przy jednoczesnej redukcji czynników ryzyka. Formy i sposoby działań zakresu profilaktyki dostosowane są do wieku uczniów. Program ten kierowany jest do każdego ucznia, zarówno zdolnego, jak i ze specyficznymi oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, potrzebującego pomocy psychologicznopedagogicznej oraz materialnej. Program odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, klasie szkolnej i środowisku. Szkolny Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej im. St. Mikołajczyka w Jaszkowej Dolnej został zatwierdzony przez Radę Rodziców 16 września 2016 r. Uchwała Rady Rodziców Nr 04/2016/2017 i Radę Pedagogiczną dnia 15 września 2016 Uchwałą Nr 2/2016/2017 1
II. Cel główny Bezpieczeństwo jako nadrzędna wartość umożliwiająca rozwój we wszystkich sferach życia. III. Cele szczegółowe o Rozwijanie umiejętności współżycia społecznego - Przedstawienie zasad i reguł współżycia w klasie i szkole; - Uwrażliwianie uczniów na potrzeby innych; - Uwrażliwienie uczniów na akceptację odmienności; - Kształtowanie postaw tolerancyjnych; - Integrowanie społeczności klasowej i szkolnej; - Wyposażanie uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. o Zwiększenie bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły - Tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci na drodze i w szkole; - Zapoznanie uczniów z regulaminem szkoły oraz szczegółowymi kryteriami ocen zachowania; - Bezpieczeństwo uczniów podczas przerw i imprez szkolnych; - Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia podczas drogi do i ze szkoły; - Systematyczne uwrażliwianie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie; - Uczenie zasad postępowania w sytuacjach zagrożenia: powódź, pożar, zachowanie na szkolnym korytarzu, szatni, klasie szkolnej, sali gimnastycznej, boisku szkolnym; - Uwzględnienie profilaktyki uzależnień: problem narkotyków, dopalaczy, palenie papierosów, picie alkoholu. 2
o Eliminacja zachowań agresywnych i przemocy w szkole i poza nią - Obserwacja przez wychowawców i pedagoga poziomu bezpieczeństwa w szkole; - Uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić; - Wdrażanie działań na rzecz ograniczania agresji słownej, kształtowanie umiejętności asertywnych; - Kształtowanie postaw troski o bezpieczeństwo własne i innych; -Wzbudzanie empatii, tolerancji, zachowań prospołecznych; - Pedagogizacja rodziców. o Rozszerzenie działań na rzecz propagowania zdrowego trybu życia - Propagowanie zdrowego trybu życia; - Popularyzacja aktywnych sposobów spędzania wolnego czasu; - Uświadomienie konieczności zachowania higieny i ergonomii pracy; - Kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobistą. o Podejmowanie działań mających na celu wzmocnienie motywacji do własnego rozwoju - Uświadomienie uczniowi jego mocnych stron i możliwości; - Rozwijanie indywidualnych zainteresowań - Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań; - Pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności i ograniczeń; - Pomoc uczniom w organizowaniu i planowaniu swojej pracy. o Wdrażanie metod radzenia sobie w trudnych sytuacjach - Poszerzenie wiedzy dotyczącej sytuacji trudnych; - Wdrażanie zachowań asertywnych; -Pomoc uczniom w radzeniu sobie ze stresem; -Pomoc uczniom w radzeniu sobie z własnymi ograniczeniami; - Kształtowanie umiejętności szukania pomocy. 3
IV. Działania podejmowane przez nauczycieli - zwracanie- podczas dyżurów szczególnej uwagi na nieodpowiednie zachowania uczniów np. bieganie, piski, krzyki; - informowanie na bieżąco wychowawców o niewłaściwym zachowaniu ich wychowanków zarówno przez nauczycieli dyżurujących jak pozostałych nauczycieli i pracowników szkoły; zachowania uczniów w miejscach publicznych i zwracanie uwagi na niekulturalne zachowanie się uczniów czy niszczenia mienia; - wdrażanie do świadomego unikania zagrożeń; - dawanie przykładów odpowiedzialności, sumienności, umiejętności rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach; - pomoc uczniom w rozwiązywaniu trudności życiowych i rodzinnych, uruchomienie akcji informacyjnej mającej na celu uświadomienie uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole: wychowawcy, pedagoga, psychologa, dyrektora szkoły; - podnoszenie poziomu kultury osobistej uczniów dotyczące zachowania się w stosunku do rówieśników, osób dorosłych, w miejscach publicznych (kino, teatr, itp.); - organizacja koleżeńskiej pomocy w nauce; - kształtowanie postaw poszanowania mienia wspólnego, dbałości o estetykę klasy, szkoły; - systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce i zachowaniu ich dzieci. V. Działania pedagoga i psychologa szkolnego - pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych; - wprowadzanie zewnętrznych programów profilaktycznych (teatry, działania profilaktyczne zalecane przez SANEPID); - organizowanie pogadanek, prelekcji dla uczniów z udziałem policji, psychologa, lekarza; - pedagogizacja rodziców; - indywidualna pomoc uczniom w rozwiązywaniu sytuacji trudnych; - psychoedukacja rodziców; - wsparcie nauczycieli. 4
VI. Działania rodziców - każdy rodzic czuwa nad tym, aby jego dziecko wykazywało właściwą kulturę osobistą oraz sumiennie realizowało obowiązek szkolny; - rodzice utrzymują regularny kontakt z wychowawcą klasy, a w razie potrzeby z pedagogiem szkolnym, psychologiem bądź Dyrektorem Szkoły w celu zapobiegania niewłaściwym zachowaniom; - rodzice biorą udział w przedsięwzięciach organizowanych przez szkołę mających na celu doskonalenie metod wychowawczych; - rodzice uczniów sprawiających szczególne trudności wychowawcze winni kontaktować się ze szkołą w każdym przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązujących norm i zasad oraz wspólnie znajdować sposoby rozwiązywania problemów. VII. Metody i formy realizacji programu profilaktycznego Realizacji programu odbywa się poprzez : - zajęcia dydaktyczne; - godziny do dyspozycji wychowawcy klasy; - wycieczki, rajdy, zajęcia sportowe; - zajęcia pozalekcyjne; - uroczystości klasowe, szkolne, konkursy; - imprezy regionalne; - zajęcia indywidualne i grupowe prowadzone przez psychologa, pedagoga; - spotkania z pracownikami Służby Zdrowia, Straży Pożarnej, Policji. Ponadto realizacja szkolnego programu profilaktyki przebiega w ścisłej współpracy: o z rodzicami - zebrania klasowe rodziców; - rozmowy indywidualne w sprawach o z Samorządem Uczniowskim - mobilizowanie uczniów do aktywności; - organizacja imprez klasowych i szkolnych, apeli, zabaw, konkursów, wyjazdów do kina, teatrów i wycieczek; o z instytucjami wspierającymi rozwój i wychowanie 5
- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna ; - Pielęgniarką szkolną; - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej; - SANEPID; - Policja. Harmonogram działań profilaktycznych dla klas 1-6 Zagadnienia Działania Kto realizuje Przewidywane efekty Sposób ewaluacji Promocja zdrowego stylu życia I. Higiena osobista - zajęcia lekcyjne i pogadanki dotyczące czystości ciała, ubioru, zagrożenia wszawicą, świerzbem; - fluoryzacja; - pielęgniarka szkolna; Uczeń jest schludny, czysty, dba oswój wygląd. Zna podstawy higieny intymnej. Dba o zdrowe zęby. ; - sprawozdanie pielęgniarki; II. Zdrowe odżywianie - zajęcia lekcyjne i pogadanki dotyczące zdrowego odżywiania się w czasie śniadania oraz posiłków na stołówce; - udział w programach promujących zdrowe odżywianie; Uczeń rozumie zależność między prawidłowym odżywianiem a stanem zdrowia i rozwoju. Świadomie spożywa warzywa i owoce. Rezygnuje z niezdrowej żywności. Potrafi dokonać wyborów korzystnych dla zdrowia własnego organizmu. - rozmowa; spożywania śniadań oraz posiłków na stołówce; 6
III. Prawidłowa postawa ciała IV. Ruch warunkiem zdrowia - pomiar wzrostu; - dostosowanie ławek do wzrostu dzieci; - pogadanki; - zajęcia wychowania fizycznego; - pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe; - gimnastyka korekcyjna; - propagowanie turystyki pieszej; - wyjazdy na basen; - pielęgniarka; - nauczyciel w-f i gimnastyki korekcyjnej; - wychowawcy klas; Wiedzą że siedzenie w odpowiedniej ławce zapobiega wadom i zniekształceniom w układzie kostnym. Uczniowie znają i stosują różne formy ruchu. Dostrzegają szkodliwość długiego przesiadywania przed telewizorem i komputerem; - analiza jakościowa i ilościowa; - oferty sportowo - ruchowych zajęć pozalekcyjnych; V. Zagospodarowanie czasu wolnego VI. Zagrożenia XXI wieku nikotyna, alkohol, narkotyki, gry komputerowe, cyberprzemoc, Internet - prowadzenie kół zainteresowań; - organizowanie imprez klasowych i szkolnych; - zajęcia w czasie ferii zimowych; - wyjazdy na zielone szkoły; - udział uczniów w konkursach szkolnych i pozaszkolnych; - udział w wycieczkach - zajęcia lekcyjne; - pogadanki dotyczące zagrożeń płynących z uzależnień (papierosy, alkohol, dopalacze, narkotyki, napoje energetyzujące) oraz nadmiernego korzystania z mediów: TV i Internetu; - spotkania z pedagogiem i psychologiem; - pedagogizacja rodziców; - spotkania z policją, - gazetka szkolna; - badania ankietowe - pielęgniarka; Uczeń włącza się w organizowanie imprez klasowych i szkolnych. Bierze czynny udział w szkolnych i pozaszkolnych formach spędzania wolnego czasu. Uczeń wie na czym polega szkodliwe działanie środków uzależniających. Wie, co dzieje się z jego organizmem, jeżeli przebywa w pomieszczeniach zadymionych. Zna zasady bezpiecznego korzystania z Internetu. Rodzice współpracują ze szkołą. - rozmowy; - prezentacja prac, osiągnięć zachowań - ankieta dla - rozmowy indywidualne oraz na zajęciach; 7
VII. Wolność oddechu - zapobiegaj astmie VIII. Wpływ hałasu na zdrowie oraz radzenie sobie ze stresem I. Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych II. Ułatwianie dzieciom 7- letnim - zajęcia lekcyjne; - pogadanki; - gazetka szkolna; - pielęgniarka; - pogadanki, - dyrektor; Uczeń zna przyczynę zachorowań na astmę. Wie jak należy zachować się w razie napadu astmy. Rozumie wpływ środowiska na występowanie choroby. Uczeń zna skutki wpływu hałasu na zdrowie. Wie jak powinien zachowywać się podczas przerw w szkole. Bezpieczeństwo w szkole i poza nią - podnoszenie standardów związanych z bezpieczną szkołą (organizacja pracy szkoły - dyżury nauczycieli, zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole (w tym regulaminami pracowni i wycieczek); - zajęcia na temat: bezpieczne wakacje, bezpieczne ferie, bezpieczeństwo w drodze do i ze szkoły; - udział w konkursach o bezpieczeństwie; -pogadanki dotyczące zachowania się w sytuacjach zagrożenia powodzią, pożarem, suszą; - próbna ewakuacja; - zajęcia wspomagające dziecko - dyrektor; - współpraca ze Strażą Miejską i Policją. Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie. Rodzice uczniów maja przekonanie o bezpieczeństwie w szkole. Uczniowie posiadają wiedzę na temat zachowań zagrażających bezpieczeństwu. Mają samoświadomość odpowiedzialności za słowa. Uczeń czuje się bezpiecznie - rozmowa; zachowań - rozmowy indywidualne oraz na zajęciach; - zbieranie informacji od zachowań; - rozmowa z dziećmi; 8
adaptacji do warunków szkolnych III. Przeciwdziałanie agresji i przemocy IV. Wyrównywania szans edukacyjnych w procesie przystosowania do życia w nowych warunkach; - zajęcia lekcyjne; - spotkania z policjantami; - pogadanki; - warsztaty z psychologiem i pedagogiem; - pedagogizacja rodziców; - objęcie badaniem ankietowym uczniów, rodziców i nauczycieli; - diagnozowanie dzieci w Poradni Psychologicznej; - praca dydaktyczna w oparciu o opracowane wymagania zgodnie ze wskazaniami poradni; - zorganizowanie pomocy psychologicznej dzieciom o specjalnych potrzebach edukacyjnych; - podnoszenie kompetencji wychowawczych nauczycieli i rodziców; w murach szkolnych. Poznaje organizację życia w grupie. Uczeń jest pozytywnie nastawiony do nowego środowiska. - dyrektor; - nauczyciel wspomagający; - rodzice; Uczeń ma świadomość czym jest przemoc i agresja i gdzie powinien szukać pomocy..wie co jest dla niego niebezpieczne. Respektuje ustalone zasady zachowania. Uczeń pokonuje trudności w uczeniu się w oparciu o proponowany system pomocy. Uczeń ze specyficznymi trudnościami otrzymuje pomoc. Zwiększenie świadomości nauczycieli i rodziców na temat pracy z dzieckiem z problemami edukacyjnymi i wychowawczymi. ucznia; - rozmowa z rodzicami; uczniów na zajęciach i w czasie przerw; - ankieta dla uczniów, rodziców i nauczycieli; - rozmowy z uczniami i ich rodzicami; - analiza oferty pomocowej pod względem dostosowania do potrzeb; - udział nauczyciela wspomagającego w zajęciach; - warsztaty dla rodziców i nauczycieli; V. Wyrównywanie szans rozwoju społecznego - pomoc psychologiczna i pedagogiczna w szkole; - pomoc materialna w tym: dofinansowanie - dyrektor; - Rada Rodziców; Dziecko otrzymuje wsparcie od instytucji szkolnej. Rodzice są motywowani do pracy nad zmianą - monitorowanie indywidualnych przypadków; 9
obiadów, zapomogi losowe, wnioskowanie o pomoc do Ośrodka Pomocy Społecznej, wnioskowanie o wgląd w sytuację rodzinną, realizacja rządowych programów pomocowych i innych; sytuacji dziecka lub sytuacji rodzinnej. Rodzice otrzymują wsparcie przy rozwiązywaniu problemów rodzinnych. 10