Spis treści: 1. Rozwój energetyki wiatrowej a Natura 2000 2. Uproszczenia proceduralne w wyniku wykładni GDOŚ 3. Kodeks Etyki w sektorze energetyki wiatrowej 4. Wytyczne OOS dla wiatraków i spotkanie robocze w tym zakresie Rozwój energetyki wiatrowej a Natura 2000 Według prognoz, do 2020r. wydajność energetyki wiatrowej ma się przynajmniej potroić w porównaniu z obecnym stanem. Koniecznością staje się zatem, przy założeniach tak gwałtownego rozwoju, aby zagwarantować zrównoważenie wspomnianego postępu w każdej sferze oraz jego zgodność z legislacją unijną odnośnie środowiska - w szczególności z Dyrektywą Ptasią i Dyrektywą Siedliskową. Na wspomniane powyżej ważkie kwestie odpowiedzią są najnowsze wytyczne Komisji Europejskiej. Celem dokumentu o nazwie Wind energy developments and Natura 2000 jest wskazać w sposób czytelny, jak najlepiej zapewnić rozwój projektów z zakresu energetyki wiatrowej w zgodzie z przepisami Dyrektyw Ptasiej i Siedliskowej. Skupia się on w szczególności na procedurach wyszczególnionych w Art. 6 Dyrektywy Siedliskowej, gdzie mowa jest o sytuacjach oddziaływania projektów na obszary ujęte w programie Natura 2000, oraz wyjaśnia kluczowe aspekty procesu zatwierdzania rzeczonych projektów. Najnowsze wytyczne Komisji Europejskiej przeznaczone są zarówno dla władz oraz deweloperów, jak i konsultantów, podmiotów zarządzających danym obszarem, a także wszystkich osób zaangażowanych w proces planowania, projektowania, implementacji i zatwierdzania planów oraz projektów farm wiatrowych. Zapraszamy na naszą stronę www.oddzialywaniawiatrakow.pl, gdzie w zakładce Aktualności możecie Państwo przeczytać dokument w całości.
Uproszczenia proceduralne w wyniku wykładni GDOŚ W ramach wielomiesięcznych prac nad Wytycznymi OOS dla elektrowni wiatrowych, które prowadziła FNEZ udało się przekonać przedstawicieli GDOŚ do dokonania jednoznacznej wykładni w zakresie konieczności wpisywania w decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach numerów działek, na jakich jest realizowane przedsięwzięcie. Problem dotyczył przede wszystkim zmuszania inwestorów do podawania działek przeznaczonych pod linie elektroenergetyczne, realizowane jako element farm wiatrowych. Zgodnie z zamieszczoną poniżej interpretacją przepisów dokonaną przez GDOŚ, powszechna praktyka RDOŚ wpisywania do decyzji numerów działek, zostanie zatrzymana. Dzięki temu, ewentualne zmiany działek, na których będą realizowane przedsięwzięcia, dokonane po uzyskaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, nie będą pociągać za sobą konieczności zmian tej decyzji. Zapraszamy na naszą stronę www.oddzialywaniawiatrakow.pl, gdzie w zakładce Aktualności możecie Państwo przeczytać omawiany dokument w całości. Kodeks Etyki w sektorze energetyki wiatrowej Kodeks Etyki w energetyce wiatrowej, jest dobrowolnym zobowiązaniem do przestrzegania, w procesie przygotowania i realizacji projektów FW, określonych zasad zmniejszających groźbę negatywnych oddziaływań zrealizowanych inwestycji na lokalne społeczności i środowisko. Kodeks powstał, aby promować tych inwestorów i deweloperów, którzy w swojej działalności dbają o najwyższe standardy w zakresie ochrony środowiska oraz dialogu społecznego, a także aby wskazywać te standardy wszystkim uczestnikom rynku energetyki wiatrowej. Jest odpowiedzią na narastające zarzuty, kierowane wobec branży wiatrowej, wskazujące na brak zasad i właściwej organizacji procesu przygotowania i realizacji inwestycji w tym sektorze, które skutkują coraz częściej konfliktami z lokalnymi społecznościami. Każda firma, inwestująca, rozwijająca projekty lub wykonująca usługi w sektorze energetyki wiatrowej może podpisać zobowiązanie do przestrzegania kodeksu. Lista firm, które go podpisały będzie umieszczona w Internecie. Zgodność postępowania przedstawicieli branży z zasadami określonymi w Kodeksie będzie oceniać Komisja Etyki, która raz do roku będzie wystawiać Certyfikaty Etycznego Przedsiębiorcy Branży Wiatrowej w Polsce tym firmom, które
postępowały zgodnie z zasadami określonymi w Kodeksie. Będzie również skreślać z listy firmy, które złamią te zasady. Treść Kodeksu Etyki, Regulamin oraz lista firm które już podpisały zobowiązanie do przestrzegania Kodeksu, znajdują się na stronie www.oddzialywaniawiatrakow.pl Wytyczne OOS dla wiatraków i spotkanie robocze w tym zakresie Już wkrótce światło dzienne ujrzy gotowy projekt Wytycznych w zakresie prognozowania oddziaływań na środowiskoo farm wiatrowych, przygotowany przez ekspertów z zakresu OOS: Macieja Stryjeckiego i Krzysztofa Mielniczuka. W ramach tego tematu, w dniu 5-go sierpnia bieżącego roku, w siedzibiee Fundacji na rzecz Energetyki Zrównoważonej odbyło się spotkanie z ekspertami z zakresu ornitologii oraz przedstawicielami Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, poświecone problemom oceny oddziaływania farm wiatrowych na awifaunę. W spotkaniu wzięli udział: Jacek Antczak Przemysław Busse Przemysław Chylarecki Romuald Cisakowski Maciej Gromadzki Michał Skakuj Andrzej Wuczyński przedstawiciele Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska: Zastępca Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska - Piotr Otawski Dyrektor Departamentu Ocen Oddziaływania na Środowisko - Ryszard Zakrzewski Anna Orłowska Marcin Rejmer oraz eksperci ds. ocen oddziaływania na środowisko Maciej Trzeciak, Krzysztof Mielniczuk i Maciej Stryjecki. Celem spotkania było: przeprowadzenie dyskusji nad metodyką prowadzenia ocen oddziaływania farm wiatrowych na awifaunę oraz obszary specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 w gronie
ekspertów-praktyków w zakresie ornitologii, ocen oddziaływania na środowisko oraz GDOŚ i KKOOŚ wypracowanie zapisów dotyczących sposobu przedstawiania i oceny wyników przedrealizacyjnych monitoringów ornitologicznych na potrzeby procedur OOS dla farm wiatrowych do Wytycznych w sprawie prognozowania oddziaływań farm wiatrowych na środowisko. Dyskusja była prowadzona w czterech panelach: 1 panel podsumowanie funkcjonalności stosowania wytycznych PSEW-OTOP problemy i postulaty najważniejsze 2 panel - co powinny zawierać wyniki monitoringu i w jaki sposób je przedstawiać? 3 panel w jaki sposób oceniać oddziaływań na Naturę 2000? 4 panel działania minimalizujące strefy buforowe, projektowanie farmy, zagospodarowanie terenów farmy, ograniczania w użytkowaniu farmy? czy oddziaływanie może być znaczące, zwłaszcza w kontekście Najważniejsze ustalenia i wnioski z dyskusji były następujące: 1. Niezbędne jest dokonanie weryfikacji i uzupełnień wytycznych, wydanych w roku 2008 przez PSEW i OTOP. GDOŚ zleciła wykonanie takich uzupełnień panu dr Przemysławowi Chylareckiemu. W pracach nad zmianami wytycznych zostaną wzięte pod uwagę wnioski z prac prowadzonych przez FNEZ z grupą ekspertów ornitologów. Nowe wytyczne, po zakończeniu szerokich konsultacji zostaną zatwierdzone przez GDOŚ i dołączone do Wytycznych w sprawie prognozowania oddziaływań na środowisko farm wiatrowych, wykonanych dla GDOŚ przez FNEZ. 2. Wytyczne w sprawie prognozowania oddziaływań farm wiatrowych na środowisko, wykonywane przez FNEZ dla GDOŚ są na ostatnim etapie uzgodnień i do końca sierpnia powinny zostać opublikowane na stronie internetowej GDOŚ oraz serwisie www.oddzialywaniawiatrakow.pl. Po zakończeniu prac nad nowymi wytycznymi dotyczącymi monitoringu ptaków i nietoperzy, zostaną one zatwierdzone przez GDOŚ i dodane do wytycznych ogólnych autorstwa FNEZ i wydane w formie publikacji przez GDOŚ. 3. W ocenie uczestników spotkania Wytyczne PSEW-OTOP z 2008 roku spełniły swoje zadanie i zapoczątkowały powszechne stosowanie monitoringów przedrealizacyjnych na potrzeby
procedur OOS dla farm wiatrowych. Zakres Wytycznych odnoszący się do zasad prowadzenia monitoringu jest oceniany pozytywnie i wymaga tylko niewielkich modyfikacji i uszczegółowień. Niezbędne natomiast jest rozszerzenie i dopracowanie wskazówek dotyczących prezentacji wyników monitoringu, wnioskowania co do skali potencjalnych oddziaływań oraz zakresu działań minimalizujących. 4. Podstawą do określenia zasad oceny oddziaływania farm wiatrowych na awifaunę powinny być wytyczne Komisji Europejskiej w sprawie ocen oddziaływania na obszary natura 2000, które są obecnie w konsultacjach społecznych. Podstawową metoda powinno być określanie terenów o znaczącym ryzyku kolizji, na podstawie określonych stref buforowych od miejsc gniazdowania, żerowania i migracji gatunków szczególnie cennych i wrażliwych oraz określanie właściwych działań minimalizujących. Metody estymacji kolizyjności i matematycznego obliczania potencjalnych ubytków populacji powinny być jedynie narzędziem pomocniczymm i uzupełniającym. 5. Niezbędne jest podniesienie wiarygodności raportów z oceny oddziaływania na awifaunę, ale żeby to było możliwe, niezbędne jest: a. Jednoznaczne określenie metod przedstawiania wyników monitoringów oraz metodyki wnioskowania co do skali oddziaływań, b. Uznanie wypracowanych zasad przez najważniejszych ekspertów ornitologów c. Niepodważanie wzajemne wykonanych analiz przez przedstawicieli środowiska ornitologicznegoo o ile były one wykonane zgodnie z określanymi zasadami d. Odbycie warsztatów z udziałem przedstawicieli RDOŚ, GDOŚ i ekspertów ornitologów, na których zostaną przedstawione uzgodnione zasady prowadzenia ocen oddziaływania na awifaunę i przedyskutowane wszelkiee wątpliwości w tym zakresie. 6. Należy jednoznacznie określić w nowych wytycznych które gatunki ptaków są szczególnie cenne i jednocześnie szczególnie wrażliwe na oddziaływania ze strony farm wiatrowych i to na tych gatunkach powinny skupiać się oceny potencjalnych oddziaływań W najbliższych tygodniach zostaną określone propozycje metodyki przedstawiania wyników monitoringu oraz wnioskowaniaa co do skali oddziaływań i zostaną poddane przez FNEZ szerokim konsultacjom. Opracowanie: Hubert Glina, FNEZ, 2010