DWORLDW TERNETINTERNETINTER TPROJECTPROJECTPROJECTPROJECT

RNET DWORLDW TERNETINTERNETINTER TPROJECTPROJECTPROJECTPROJECT

World Internet Project Polska Wydawca: Agora SA i Grupa TP World Internet Project. Polska (). Warszawa, Agora SA i Grupa TP Informacje dodatkowe: Koordynacja projektu: Agora: Zespół Badań i Analiz Gazeta.pl Piotr Toczyski, Arkadiusz Kustra badania.gazeta.pl piotr.toczyski@agora.pl Grupa TP: Wydział Badań Rynkowych Jakub Rzeźnik, Maria Gerszewska maria.gerszewska@telekomunikacja.pl Realizacja, wizualizacja oraz opis wyników badania: Ipsos Współpraca: Digital Center, Annenberg School for Communication & Journalism at the University of Southern California Tłumaczenie: Katarzyna Szymkiewicz, Maciej Gałązka, Lemon Tree Translations Projekt: Izabella Kossak Skład: Adam Peterczuk, Igor Nowaczyk Koordynacja: Jolanta Jędrysek Do użytku niekomercyjnego oraz akademickiego

Spis treści Wstęp (Prof. William H. Dutton) 5 Metodologia Podsumowanie wyników Adaptacja Zrozumieć niepodłączonych 9 Centralność internetu 9 Użytkowanie 47 Kultura 7 Regulacje i kontrola 75 Nieformalny obieg kultury skala i znaczenie (Dr Mirosław Filiciak) 8 Kwestionariusz WIP Polska 87

WSTĘPWS WSTĘPWSTĘPWSTĘPWSTĘ PWSTĘPWSTĘPWSTĘP RLD INTERNET PROJECT POLSKA WORLD INTERNET PROJECT POLSKA WORLD INTERNET PROJECT PO PWSTĘPW

ROZWÓJ POLSKI ZALEŻY TEŻ OD SIŁY INTERNETU Niniejszy raport dostarcza bardzo dokładnych i wiarygodnych informacji na temat tego, kto w Polsce korzysta z internetu, a kto nie, a także co to oznacza w codziennym życiu i pracy. Raport został sporządzony na podstawie wysokiej jakości danych wywiadów bezpośrednich prowadzonych na próbie losowej, która umożliwiła autorom raportu całościową ocenę populacji Polski. Wyniki badania stanowią cenne źródło informacji dla kraju, a także przynoszą wartość dodaną, ponieważ są częścią międzynarodowego projektu internetowego World Internet Project (WIP). Jego wyniki zostaną porównane z wynikami uzyskanymi w 0 innych krajach, które biorą udział w tym projekcie. Podczas lektury kolejnych stron odkrywamy, jak wielką rolę odgrywa internet. Nie jest on wprawdzie telewizją, radiem czy telefonem, ale jest dopełnieniem wszystkich tych technologii. Nie zastąpi również książki ani gazety, lecz stanowi uzupełnienie technologii informacyjnych. W ten sposób, krok po kroku internet zmienia dostęp do informacji, ludzi, usług, a także technologii. Obecnie każdy, kto ma komputer osobisty, smartfon z dostępem do internetu, może łączyć się z milionami komputerów na całym świecie. Internet zmienia zarówno metody, którymi pozyskujemy informacje, jak i treści, które przyswajamy. Zmienia też sposób komunikacji, a także to, z kim się komunikujemy. W efekcie niesie ze sobą zmiany zachodzące w codziennym życiu oraz wpływa na najważniejsze, życiowe decyzje. Co Polacy sądzą o tych zmianach? Autorzy raportu stworzyli opisowe sprawo - zdanie, które nie stara się udowodnić z góry założonego punktu widzenia ani gloryfikować czy dla odmiany umniejszać roli internetu jako innowacji. Raport został skonstruowany w taki sposób, by czytelnik mógł wyciągnąć własne wnioski i uzyskać odpowiedzi na nurtujące go pytania. Niemniej jednak wyniki raportu układają się w kilka głównych wątków, a czytelnicy niewątpliwe sami znajdą wiele innych, jeśli przyjrzą się konkretnym wzorcom przytaczanym w kontekście różnych tematów. Jednak pozwolę sobie zwrócić uwagę na kilka interesujących kwestii. Po pierwsze, widać iż Polska, w której dwie trzecie obywateli powyżej 5. roku życia ma dostęp do internetu, dołączyła do ligi krajów, które wprowadziły internet na szeroką skalę. Ponadto większość użytkowników (trzy czwarte) posiada łącza szerokopasmowe, co umożliwia stały dostęp do internetu. Tak jak w większości krajów, w których internet został spopularyzowany, główne źródło dostępu znajduje się w domu, poprzez komputer osobisty. Po drugie, w Polsce wciąż istnieje dystans do internetu. Patrząc poprzez pryzmat niniejszego raportu z pozycji zewnętrznego obserwatora, można zauważyć, że zarówno całe społeczeństwo, jak i sami użytkownicy zachowują zdrową dozę sceptycyzmu w stosunku do internetu, a wielu z nich nadal nie może się zdecydować, czy ma on pozytywny wpływ na ich życie. Internet nie jest darzony ślepym zaufaniem ani nikt nie pokłada zbyt optymistycznych nadziei w jego obietnicach. A jednak większość ludzi w Polsce włączyła internet w swoje życie prywatne i zawodowe oraz wdraża się w coraz to nowsze technologie, które zwiększą jego rolę w ich codzienności. Po trzecie, wzorem innych państw Polska musi uporać się z takimi problemami jak choćby podział cyfrowy. Jedna trzecia społe - czeństwa, która nie ma dostępu do internetu, to osoby mniej zamożne oraz emeryci. Jedna czwarta społeczeństwa wciąż nie ma dostępu szerokopasmowego. Ponadto pod względem technologicznym w Polsce nadal istnieje silny 5

podział pomiędzy miastem a wsią, co jest dużo bardziej widoczne niż w innych krajach, np. w Wielkiej Brytanii. Po czwarte, z przytoczonych liczb i statystyk wnioskuję, iż polskie społeczeństwo znajduje się u progu zmian, jakie nastąpią w jego świadomości względem większego doceniania internetu i włączenia go w swoje codzienne życie na stałe. Użytkownicy w Polsce mają ogromne doświadczenie w korzystaniu z sieci, ale jeszcze trzeba poczekać, zanim pojawi się w niej więcej przydatnych im treści oraz aplikacji w ich ojczystym języku. Niemniej jednak grono młodych ludzi z entuzjazmem przyswoiło internetowy styl życia. Trzy czwarte użytkowników regularnie odwiedza portale społecznościowe, co stanowi dużo większą proporcję niż w Wielkiej Brytanii czy wielu innych krajach. Ponadto wielu użytkowników wchodzi na kolejny poziom korzystania z sieci, kupując laptopy i smartfony, które pozwalają na większą mobilność, tym samym umożliwiając oderwanie się od komputera stacjonarnego jako głównego źródła dostępu do internetu. Co więcej, niniejszy raport pokazuje, że użytkownicy są zaniepokojeni kwestiami dotyczącymi swobody wypowiedzi i prywatności w sieci. Bardzo ważne jest, by polski rząd i dostawcy usług internetowych skoncentrowali się na budowaniu zaufania społeczeństwa do internetu jako przestrzeni do demokratycznej wymiany zdań, otwartej dyskusji i źródła wiarygodnych informacji. Rozwój społeczny i ekonomiczny Polski po części zależy od siły internetu, a nadmierne czy nieodpowiednie ograniczenia w tej kwestii mogłyby tę siłę znacznie osłabić. Zbyt wielu użytkowników jest przekonanych, że rząd i korporacje obserwują ich poczynania w sieci. Polacy kochają telewizję i są nieufni w stosunku do nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Wizja internetu diametralnie zmieniającego ich życie nie jest ekscytująca. Niemniej jednak internet w Polsce ewoluuje w kierunku wzmocnienia pozycji indywidualnych użytkowników na tyle, że w niedalekiej przyszłości zmieni oblicze całego społeczeństwa. A wtedy kwestie związane z cyfrowym podziałem, jakością infrastruktury i regulacjami prawnymi dotyczącymi sieci staną się kluczowe dla rozwoju internetu w Polsce. Niniejszy obserwacyjny raport na temat internetu w Polsce pomoże społeczeństwu zidentyfikować i ustosunkować się do zachodzących zmian i wynikających z nich problemów. Zachęcam do wykorzystania tego raportu w celu wyrobienia sobie własnego zdania na temat roli internetu w Polsce. Internet jest jedną z największych zdobyczy technologicznych XXI wieku i sposób, w jaki Polska przyjmie, wykorzysta i pokieruje tą nową infrastruktu rą, ukształtuje siłę komunikacyjną zarówno każdego Polaka, jak i całego społeczeństwa w coraz bardziej wirtualnym świecie. WILLIAM H. DUTTON PROFESOR STUDIÓW INTERNETOWYCH OKSFORDZKI INSTYTUT INTERNETOWY UNIWERSYTET OKSFORDZKI

Szanowni Państwo, raport, który trzymają Państwo w rękach, to efekt drugiej już polskiej edycji World Internet Project. Potwierdza on, że społeczeństwo informacyjne rozwija się coraz szybciej. Penetracja internetu w Polsce wzrosła do prawie / wśród osób powyżej 5. roku życia, a według szacunków UKE na koniec 00 roku internet szerokopasmowy w różnych formach był dostępny dla 7% gospodarstw domowych w Polsce. To cieszy, ale pozwala także widzieć przestrzeń do dalszych działań. Jednym z najistotniejszych wniosków, który potwierdza się w badaniach od lat jest fakt, że ponad połowa Polaków, którzy nie korzystają z internetu twierdzi, że nie ma takiej potrzeby. Jednocześnie jednak ponad 40% z nich korzysta z sieci przy pomocy innych osób, które wyszukują za nich informacje. To trochę tak, jakby ktoś z nas dziś nie używał samodzielnie telefonu, ale prosił kogoś, aby np. w naszym imieniu zadzwonił do naszego przyjaciela i porozmawiał o tym, co u niego słychać. Pokazuje to paradoksalnie, że zapotrzebowanie na internetowe usługi jest większe niż umiejętność praktycznego jego wykorzystywania. Oznacza to, że konieczne jest obecnie przede wszystkim skoncentrowanie wysiłków na edukacji i pokazywaniu korzyści, jakie dzięki internetowi odnieść może całe polskie społeczeństwo, jak również indywidualni użytkownicy. Ale sama edukacja to zbyt mało. Cóż z tego, że wykształcimy w społeczeństwie zrozumienie i potrzebę korzystania z dobrodziejstw nowoczesnych technologii, jeśli jednocześnie nie zapewnimy obywatelom do nich dostępu? Dlatego drugim ważnym elementem przyszłych aktywności musi być rozwijanie w Polsce działań na rzecz popularyzacji e-nauki, e-zdrowia, a przede wszystkim e-administracji. W krajach rozwiniętych internet sprawił, że ich mieszkańcy mają możliwość kontaktowania się z urzędnikami w sposób zdalny, co pozwala zredukować do niezbędnego minimum poświęcany na to czas koszty oraz zwiększyć satysfakcję. Więcej, ideałem, ku któremu powinniśmy dążyć, jest sytuacja, w której administracja, dzięki mądrze opracowanym systemom informatycznym jest w stanie we własnym zakresie sprawdzać dane i przeprowadzać procedury, które dziś angażują mocno obywateli, a które wymagają jedynie szybkiego i bezpiecznego dostępu do informacji. Taka jest w moim przekonaniu przyszłość, ku której powinniśmy dążyć w kolejnych latach. Głęboko wierzę, że raport WIP będzie ważnym punktem odniesienia w tych działaniach. Serdecznie zapraszam do lektury i wyciągania wniosków. MACIEJ WITUCKI PREZES GRUPY TP 7

WSTĘPWS WSTĘPWSTĘPWSTĘPWSTĘ PWSTĘPWSTĘPWSTĘP RLD INTERNET PROJECT POLSKA WORLD INTERNET PROJECT POLSKA WORLD INTERNET PROJECT PO PWSTĘPW

Szanowni Państwo, w 00 roku Agora wraz z Grupą TP wprowadziła Polskę do dużego międzynarodowego projektu badawczego World Internet Project realizowanego corocznie w ponad trzydziestu krajach na świecie. Projekt ten dostarcza wiedzy m.in. na temat tego, jakie są powody i cele używania bądź nieużywania internetu, czasu oraz zakresu konsumpcji mediów, a także jaki jest stosunek użytkowników oraz osób niekorzystających z internetu do innych mediów. Dodatkowo wyniki polskiego badania, dzięki możliwości zestawienia ich z wynikami badań z innych krajów uczestniczących w projekcie, stanowią istotny wkład w wiedzę na temat rozwoju oraz konsumpcji nowych mediów na świecie. Użytkownicy internetu spędzają w sieci, podobnie jak w ubiegłym roku, dwie godziny dziennie. Połowa z nich podczas przeglądania sieci robi również inne rzeczy, najczęściej słucha radia lub ogląda telewizję. Internauci najczęściej wyszukują w sieci wiadomości, w tym zakresie internet przegrywa z telewizją, jednak jest dla nich ważniejszy od radia i prasy, a także od innych osób. W sieci nadal aktywniejsi są młodsi użytkownicy, którzy mają większy wkład w tworzenie treści dostępnych w internecie ponad 90% działań w sieci przypada na osoby poniżej 0. roku życia. Dodatkowo młodsi użytkownicy deklarują większe zaufanie do internetu jako źródła informacji, są również bardziej otwarci na zmiany i nowe możliwości, w tym na korzystanie z internetu za pomocą urządzeń mobilnych. Analizując dane dostępne zarówno w pierwszej, jak i drugiej edycji badania, wynika, że znajdujemy się w przededniu rewolucji mobilnej w Polsce. Obecnie z internetu korzysta za pomocą urządzeń mobilnych, takich jak telefony komórkowe, palmtopy i smartfony, 0% internautów, którzy traktują je jako dodatkowy sposób na połączenie się z siecią i używają go około dwóch godzin tygodniowo. Internet jest wszechobecny i dla wielu z nas stanowi spójny element codzienności, jednak istnieje spora grupa osób, dla których jest on czymś nowym, z czego nie korzystają. W rozdziale Zrozumieć niepodłączonych znajdą Państwo istotne informacje dotyczące osób niekorzystających z internetu, które w Polsce nadal stanowią liczną grupę. Ponad jedna trzecia Polaków powyżej 5. roku życia deklaruje brak zainteresowania internetem grupa ta stanowi wyzwanie zarówno dla instytucji zaangażowanych w rozwój sieci, jak i organizacji zajmujących się m.in. wykluczeniem cyfrowym. Polecam Państwa uwadze drugą edycję badania World Internet Project, ponieważ podobnie jak w 00 roku dostarcza cennej wiedzy na temat społeczeństwa informacyjnego w naszym kraju, roli nowych oraz tradycyjnych mediów w życiu Polaków, a także umożliwia zapoznanie się z powodami i celami niekorzystania z internetu przez jedną trzecią mieszkańców kraju. TOMASZ JÓZEFACKI CZŁONEK ZARZĄDU AGORA SA 9

TODOLO LOGIAMETODOLOGIAMETO LOGIAMETODOLOGIAM INTERNET PROJECT POLSKA WORLD INTERNET PROJECT POLSKA WORLD INTERNET PROJECT POLSKA ETODOL

METODOLOGIA Ilościowy sondaż CAPI, N=000 Wywiady przeprowadzone twarzą w twarz w domach respondentów losowa reprezentacyjna próba Polaków w wieku od 5. roku życia okres przeprowadzania badań terenowych: 00 5.05-9.0.00.05-05.0. Intensywni użytkownicy (heavy users) górne 5% względem czasu spędzonego w internecie Uwaga: Wszystkie pokazane w raporcie dane względem poziomu wykształcenia występują tylko na podstawie tych, którzy już nie studiują. 00 a Różnica w liczbie użytkowników internetu w roku 00 a w może wynikać z różnej metodologii stosowanej w tych dwóch latach: w roku 00 możliwe było, że proces rekrutacji spowodował, iż użytkownicy internetu nie byli adekwatnie reprezentowani, wyniki zaś były ważone do proporcji uzyskanych w badaniu omnibusowym. W obecnym badaniu () metodologia doboru próby została dopracowana i ważenie nie zostało zastosowane.

DSUMOW WANIEPODSUMOWANIEPOD NIKÓWWYNIKÓWWYN ERNET PROJECT POLSKA WORLD INTERNET PROJECT POLSKA WORLD INTERNET PROJECT POLSKA 0 WYNIKÓW

PODSUMOWANIE WYNIKÓW. Adaptacja Z internetu korzysta prawie / Polaków. Liczba użytkowników internetu w Polsce wciąż rośnie na chwilę obecną niemal / Polaków w wieku od 5 lat i więcej korzysta z internetu przynajmniej od czasu do czasu. Tyle samo Polaków ma dostęp do internetu w miejscu zamieszkania. Z internetu korzystają równie często mężczyźni, jak i kobiety. Użytkowanie sieci jest jednak nadal mocno powiązane z wiekiem i wykształceniem użytkownika: im starsi lub gorzej wykształceni respondenci, tym mniejsza szansa, że korzystają lub mają dostęp do internetu. Rozmiar miejscowości jest również w oczywisty sposób powiązany z obecnością internetu im mniejsze miasto, tym mniejsza jest szansa, że jego mieszkańcy korzystają lub mają dostęp do internetu (chociaż największą obecność internetu, w tym i w poprzednim roku, stwierdzono nie w największych miastach, ale w tych z 00-500 tys. mieszkańców). Studenci i właściciele firm to grupy stanowiące największy odsetek użytkowników/posiadaczy dostępu do internetu niemal wszyscy korzystają z sieci. W następnej kolejności są to pracownicy (etatowi i na pół etatu w tej samej skali). Najniższą obecność internetu stwierdzono wśród ludzi należących do grup niepracujących, w szczególności do emerytów i rencistów. Niemal wszyscy użytkownicy internetu posiadają komputer. Wzrasta popularność laptopów ich liczba zwiększyła się o 0% w stosunku do zeszłorocznego badania. Co ciekawe, wzrosła też liczba respondentów deklarujących posiadanie zarówno komputera stacjonarnego, jak i laptopa, co wskazuje, że laptopy raczej uzupełniają, a nie zastępują PC. Większość osób niekorzystających z internetu nie posiada żadnego komputera. Z internetu korzysta się głównie w domu. Większość użytkowników internetu korzysta z niego w domu, chociaż ponad połowa studentów robi to w szkole, a jedna trzecia pracowników i właścicieli firm w pracy. Korzystanie z internetu w innych miejscach, takich jak kawiarenki internetowe, biblioteki lub domy innych osób, jest raczej rzadkie. Profil dostępu do internetu w Polsce jest stabilny stałe łącze jest ewidentnie najbardziej popularnym sposobem na połączenie z siecią, a jego występowanie nie spadło. Trzy czwarte respondentów z dostępem do internetu posiada stałe łącze. Internet mobilny jest używany przez mniej więcej 0% posiadaczy dostępu do internetu i jest stabilny. Tak jak w zeszłym roku niewielu respondentów miało więcej niż jeden rodzaj dostępu. Jedynie 0% użytkowników internetu korzysta z niego za pomocą urządzeń mobilnych. Robią to przez około 5 minut dziennie może to oznaczać, że traktują oni mobilny internet jako uzupełniającą formę korzystania z sieci. Przeciętny staż korzystania z internetu wynosi sześć lat. Jedna piąta użytkowników internetu korzysta z niego od 0 lub więcej lat; tylko 4% użytkuje go w czasie krótszym niż rok. Staż korzystania z internetu jest powiązany z poziomem wykształcenia im lepiej wykształceni respondenci, tym dłuższy staż korzystania z internetu. Pod względem wieku najdłużej (od około 7 lat) używają internetu ludzie w wieku 5-9 lat.

. Zrozumieć niepodłączonych Im popularniejszy staje się internet, tym bardziej ci, którzy nie korzystają z sieci, zdają się utwierdzać w swoim przekonaniu, że wcale nie chcą z niego korzystać. Ponad jedna trzecia Polaków powyżej 5. roku życia nie korzysta z internetu, czego głównym powodem jest brak zainteresowania. Połowa ludzi, którzy nie korzystają z internetu, jako powód podaje brak zainteresowania. Kolejne dwie najczęściej wymieniane przyczyny to: jedna piąta przypisuje to brakowi komputera lub połączenia z internetem (4/5 niekorzystających z internetu nie posiada komputera lub dostępu do sieci, ale tylko niektórzy z nich uważają to za przeszkodę w użytkowaniu internetu), a 5% nieznajomości obsługi. Jedna czwarta niekorzystających z internetu zgłosiła przypadki użycia internetu głównie z ciekawości. Niemal cztery na pięć osób niekorzystających z internetu nigdy nie miało z nim żadnej styczności to więcej niż rok temu. Ludzie ci zdarzają się częściej wśród respondentów z wykształceniem podstawowym oraz deklarujących brak dostępu do internetu w domu. Połowa niekorzystających z internetu, która skorzystała z sieci, zrobiła to z ciekawości jedna czwarta z nich chciała sprawdzić pewne informacje (program TV, wiadomości, ceny). Niekorzystający z internetu użyli go do celów komunikacji rzadziej niż rok temu, czego przyczyną może być spadająca popularność serwisów społecznościowych. Cztery na dziesięć osób, które nie korzystają z internetu, polega na pomocy użytkowników pośredniczących. W poprzednim badaniu niekorzystający z internetu deklarowali korzystanie z usług użytkowników pośredniczących częściej, niż ma to miejsce obecnie ponad połowa twierdziła, że to robi. Dostępność użytkowników pośredniczących wzrasta z poziomem wykształcenia. Osoby niekorzystające z internetu, mieszkające z niepełnoletnimi dziećmi lub posiadające dostęp do internetu w domu częściej niż inni mają takiego użytkownika. Użytkownikiem pośredniczącym jest zazwyczaj dziecko / osób niekorzystających z internetu w domu prosi je o pomoc lub dziecko tłumaczy im działanie internetu z własnej inicjatywy. Przyjaciół wymienia się jako użytkowników pośredniczących rzadziej niż rok temu. Użytkownicy pośredniczący najczęściej proszeni są o sprawdzenie cen produktów lub informacje ze świata, / osób nie korzystających z internetu (w większości kobiet) prosi o pomoc w znalezieniu przepisów kucharskich. Większość osób niekorzystających z internetu nie ma poczucia straty i nie planuje rozpoczęcia korzystania z internetu. Obie te postawy są w tym roku mocniejsze niż w ubiegłym. Jednakże każde doświadczenie z internetem zwiększa ich poczucie straty czegoś oraz chęć nauczenia się korzystania z niego. Chęć nauki obserwuje się częściej u osób niekorzystających z internetu, które: - skorzystały z niego chociaż raz, - miały użytkownika pośredniczącego, - mieszkają z niepełnoletnim dzieckiem. Tylko 4% osób niekorzystających z internetu zamierza rozpocząć używanie go w ciągu najbliższych sześciu miesięcy. Rok temu odsetek ten był niemal trzy razy wyższy. Nasilenie braku chęci korzystania z internetu u osób deklarujących niekorzystanie zmniejsza szanse na ich przekonanie. Być może ci, którzy odmawiają korzystania z internetu, stanowią grupę najsilniej osadzoną w swoich przekonaniach. Osoby niekorzystające z internetu utożsamiają sieć głównie z dostępem do informacji. 4

Niemal połowa z osób niekorzystających z internetu wymieniła informacje jako główną zaletę użytkowania internetu łatwy i szybki dostęp, a także liczbę dostępnych informacji. Niekorzystający z internetu za jego główną wadę uważają czasochłonność według nich internet pochłania za dużo czasu użytkownikom.. Centralność internetu Internet jest używany przeciętnie przez dwie godziny dziennie. To wynik podobny do zeszłorocznego. Mężczyźni spędzają w internecie więcej czasu niż kobiety. Im starsi respondenci, tym mniej czasu poświęcają na korzystanie z sieci. Co ciekawe, ci z wykształceniem podstawowym wchodzą do internetu na dłużej niż użytkownicy deklarujący wykształcenie zawodowe (tendencję tę zauważono w obydwu badaniach). Pod względem wielkości miejsca zamieszkania mieszkańcy dużych miast (pow. 00 tys. mieszkańców) spędzają w internecie najwięcej czasu. Grupą najczęściej używająca internetu są studenci. Dom pozostaje miejscem, gdzie głównie korzysta się z internetu. Internauci wchodzą do sieci w domach na mniej więcej,5 godziny dziennie. Ci, którzy pracują, korzystają z internetu w domu ok. 0 minut dziennie o 0 minut mniej niż w roku 00. Studenci przeglądają zawartość internetu w szkołach/uczelniach przez 7 minut dziennie. Korzystanie z internetu w innych miejscach wciąż jest rzadkie użytkownicy internetu twierdzą, że używają go w miejscach innych niż dom, praca lub szkoła, przeciętnie przez 5 minut na tydzień. Czas spędzony w internecie jest porównywalny do czasu spędzonego przed telewizorem ale proporcje pomiędzy tymi dwoma rodzajami spędzania czasu wahają się mocno ze względu na wiek: im młodsi respondenci, tym więcej czasu spędzają w internecie kosztem oglądania telewizji; starsi respondenci oglądają telewizję częściej, niż korzystają z internetu. Respondenci generalnie spędzają mniej czasu, słuchając radia, niż korzystając z internetu, chociaż schemat wiekowy można zaobserwować również w tym przypadku podczas gdy młodsi respondenci poświęcają zdecydowanie więcej czasu internetowi niż radiu, najstarsza grupa zdecydowanie słucha radia częściej, niż korzysta z internetu. Najważniejszym medium dla respondentów jest telewizja. Drugim w kolejności jest telefonia komórkowa, następnie radio i internet (czwarte miejsce). Telefonia stacjonarna znajduje się na ostatnim miejscu. Internet jest najważniejszym medium dla respondentów w wieku od 5 do 4 lat, najmniej ważny jest natomiast dla respondentów po 0. roku życia (dla nich o wiele ważniejsze jest radio). Około połowy użytkowników internetu podczas przeglądania sieci robi również inne rzeczy. Multitasking występował w zeszłym roku trochę częściej jeden na ośmiu użytkowników internetu twierdzi, że podczas przeglądania sieci robi coś jeszcze. Słuchanie muzyki jest czynnością, która najczęściej towarzyszy korzystaniu z internetu. / osób wykonujących inne czynności podczas przeglądania sieci słucha radia lub ogląda telewizję. 4. Użytkowanie Internet jest źródłem informacji mniej istotnym niż telewizja, nawet dla użytkowników internetu. Wiadomości to najczęściej wyszukiwany rodzaj informacji. Internet przegrywa z telewizją, jest jednak ważniejszy od radia i prasy (chociaż prasa zys- 5

kała w porównaniu z zeszłym rokiem), a także od innych ludzi. Istota różnych mediów jako źródeł informacji zależy od wieku. Dla ludzi do 0. roku życia najważniejszym źródłem jest internet, dla ludzi powyżej 0. roku życia telewizja. Im starsi respondenci, tym większą rolę zaczyna odgrywać radio i prasa. Większość użytkowników internetu korzysta z sieci co jakiś czas w poszukiwaniu wiadomości (lokalnych, krajowych i międzynarodowych), tylko jedna trzecia z nich robi to codziennie. Wyszukiwanie informacji jest czynnością wykonywaną najczęściej przez użytkowników internetu, bez względu na wiek. Prawdopodobieństwo korzystania z internetu w celu wyszukania treści humorystycznych, czytania blogów, szukania pracy i informacji podróżniczych spada wraz z wiekiem w przeciwieństwie do szukania informacji dotyczących zdrowia, które są równie popularne wśród wszystkich grup wiekowych, oprócz najmłodszej (do 9. roku życia). Internet głównie poczta elektroniczna, serwisy społecznościowe i komunikatory internetowe jest dla swoich użytkowników bardzo ważnym narzędziem komunikacji międzyludzkiej. Dla ogółu respondentów telefonia mobilna jest narzędziem komunikacji ważniejszym od internetu. Godny uwagi jest spadek istotności telefonii stacjonarnej, która obecnie jest mniej ważna dla komunikacji międzyludzkiej niż e-mail (bez względu na stopień, w jakim korzysta się z internetu). Wśród użytkowników internetu e-mail jest najważniejszy, oczywiście zaraz po telefonii komórkowej. Komunikatory internetowe i serwisy społecznościowe również wyprzedzają telefonię stacjonarną. Większość użytkowników internetu sprawdza pocztę elektroniczną od czasu do czasu połowa robi to codziennie. Rozmowy przez komunikatory są mniej popularne niż w zeszłym roku: obecnie jedynie jedna czwarta użytkowników internetu twierdzi, że używa ich codziennie (w 00 roku było to 5%); dwie trzecie przynajmniej czasami. Połowa użytkowników internetu również czasami wykonuje lub odbiera telefony wykonane za pośrednictwem internetu. Czterech na dziesięciu internautów korzysta z czatów. Spadła popularność serwisów społecznościowych. 70% użytkowników internetu odwiedza serwisy społecznościowe przynajmniej raz na jakiś czas (80% w 00); jedna czwarta deklaruje, że robi to codziennie. Czterech na dziesięciu internautów ma profil w przynajmniej jednym serwisie, z którego regularnie korzysta. Odsetek ten spada wraz z wiekiem, od 70% wśród najmłodszych do 0% wśród najstarszych. Spadek popularności tych serwisów zauważalny jest od zeszłego roku wśród niemal wszystkich grup wiekowych, z wyłączeniem tej powyżej 0. roku życia. Najpopularniejszym serwisem społecznościowym w Polsce jest nk.pl, kolejny jest Facebook, szczególnie popularny wśród użytkowników z najmłodszej grupy wiekowej. Głównym powodem, dla którego tworzy się profile w serwisach społecznościowych, jest chęć utrzymania kontaktu z przyjaciółmi/znajomymi. Im starsi są respondenci, tym większa szansa, że zostali oni namówieni przez członków rodziny do założenia profilu powód rzadko wskazywany przez najmłodszą grupę, ale drugi najczęściej wymieniany w najstarszej. Użytkownicy internetu twierdzą, że ich kontakty z innymi ludźmi zintensyfikowały się dzięki korzystaniu z internetu. Zgłaszają oni wzmożoną częstotliwość komunikacji z różnymi grupami ludzi: z przyjaciółmi, rodziną oraz osobami o podobnych zainteresowaniach. W porównaniu z zeszłym rokiem internet stał się trochę ważniejszym środkiem kontaktu z ludźmi o podobnych poglądach politycznych lub posiadającymi podobne hobby, a mniej ważnym pod względem kontaktów powiązanych z pracą.

Telewizja wyprzedza internet jako źródło rozrywki. Nawet użytkownicy internetu twierdzą, że telewizja jest dla nich ważniejszym niż internet źródłem rozrywki. Warto zauważyć, że niemal jedna piąta użytkowników internetu nie uznała go za istotne źródło rozrywki. Może to oznaczać, że znaczący odsetek internautów wykorzystuje internet do pracy/szukania informacji, nie dla relaksu/spędzania wolnego czasu. Istota internetu jako źródła rozrywki zmniejsza się znacząco wraz z wiekiem internautów. Internet jest najważniejszym źródłem rozrywki dla ludzi do 9. roku życia, radio cenią bardziej starsi niż młodsi użytkownicy. Większość użytkowników internetu mówi, że korzysta z sieci przynajmniej raz na jakiś czas (niemal połowa robi to codziennie). Dwie trzecie z nich pobiera muzykę lub słucha jej w internecie (jedna ósma robi to codziennie). Ponad połowa internautów, przynajmniej od czasu do czasu, odwiedza witryny z krótkimi filmami jak YouTube, gra w gry online lub pobiera/ogląda filmy. Słuchanie radia w internecie jest trochę mniej popularne niż rok temu. Internet jest wykorzystywany w celach edukacyjnych, nie tylko przez studentów. Większość internautów używa internetu czasami, by odnaleźć lub sprawdzić pewne fakty czy definicje wyrazów, ponieważ uważają oni tę metodę za dużo wygodniejszą od korzystania ze słowników. Kursy e-learningowe lub moduły online wspomagające tradycyjne zajęcia w klasach stają się coraz popularniejsze. Co piąty internauta korzystał z nauki na odległość za pośrednictwem internetu. Co ciekawe, z metody tej korzystają nie tylko najmłodsze grupy (studenci), ale również starsi internauci ze wszystkich grup wiekowych do 50. roku życia przynajmniej jedna piąta użytkowników internetu twierdzi, że brała udział w kursach e-learningowych powiązanych z nauką akademicką lub szkoleniami zawodowymi. Polscy internauci są bardziej przekonani do zakupów online niż do bankowości internetowej. Większość użytkowników internetu znajduje informacje o produktach w internecie, a więcej niż połowa je kupuje. Towarami najczęściej kupowanymi przez internautów są buty i ubrania, natomiast usługi są nabywane przez internet sporadycznie. Bankowość internetowa nadal mało popularna. Mniej niż połowa internautów korzysta z bankowości internetowej i opłaca przez internet swoje rachunki. Warto zauważyć, że korzystanie z internetu w celach funkcjonalnych (opłacanie rachunków, sprawdzanie cen, bankowość online) jest popularniejsze wśród mieszkańców dużych miast mimo większych możliwości tradycyjnego załatwiania tych spraw. Tylko jedna ósma użytkowników internetu dokonuje przez internet inwestycji finansowych. Chociaż opcja wypełniania zwrotów podatku przez internet za pomocą podpisu elektronicznego istnieje w Polsce już od trzech lat, bardzo niewielu ludzi z niej korzysta jedynie % (5% internautów). Co więcej, w spisie powszechnym przeprowadzonym w roku, w którym obywatele mogli wziąć udział przez internet, eliminując tym samym potrzebę wizyty rachmistrza, uczestniczyło jedynie 0% Polaków. Młodsi użytkownicy internetu mają większy wkład w treści dostępne w internecie; starsi zaś to głównie odbiorcy. Nieco mniej niż połowa internautów korzysta z internetu w sposób interaktywny, czasem zamieszczając wiadomości lub komentarze na forach, zdjęcia lub obrazki. Nieco ponad jedna 7

trzecia internautów skomentowała przynajmniej raz wpis na blogu. Sztuka w sieci nieliczni respondenci deklarują stworzenie jakiejkolwiek formy sztuki w minionym roku (najczęściej jest to fotografia). Niemal wszyscy, którzy zamieścili coś ze swej twórczości w internecie, to fotografowie amatorzy, którzy dodali swoje zdjęcia na portalach społecznościowych. Prawa własności wciąż nie są zbyt istotne dla autorów zamieszczanych treści znaczna większość z nich nie zastrzega praw. Jedna na dziesięć osób, które zamieściły coś w internecie, twierdzi, że inni wykorzystali ich własność. Większość internautów nie ma jasno zdefiniowanych postaw odnośnie do wykorzystywania zamieszczanych przez nich treści przez innych ludzi. Jedna trzecia nie chce, by ktokolwiek korzystał z ich własności, natomiast jedna piąta twierdzi, że korzystanie takie jest do przyjęcia, o ile wcześniej uzyska się na nie zgodę. 5. Kultura Korzystanie z internetu nie wydaje się być zagrożeniem dla tradycyjnych sposobów obcowania z kulturą. Niemal wszyscy użytkownicy internetu czytają informacje, wiadomości i artykuły na stronach takich jak Onet.pl, Gazeta.pl etc.; / robi to przynajmniej raz w tygodniu. Czytanie artykułów w prasie papierowej jest trochę mniej popularne połowa internautów czyta je przynajmniej raz w tygodniu. Najmniej popularne jest czytanie w internecie artykułów pojawiających się w prasie, chociaż tylko jedna szósta internautów nigdy tego nie robi. Użytkownicy internetu czytają więcej książek (średnio 7 rocznie) niż osoby z niego niekorzystające (5 rocznie), jednak w obu przypadkach jest to mniej książek niż rok temu. Użytkownicy internetu zdobywają książki sposobami tradycyjnymi pożyczają je od znajomych, kupują w księgarniach (użytkownicy internetu częściej od osób z niego niekorzystających, co może wynikać z różnicy w dochodach), wypożyczają z bibliotek. Tylko jedna dziesiąta internautów kupuje książki w sieci. Prawie nikt nie deklarował pobierania plików tekstowych (e-booków) ani audiobooków z internetu. Polscy czytelnicy wydają się być przywiązani do tradycyjnego formatu książki. Jedna trzecia internautów pobiera pliki za darmo, głównie z powodu wygody i szybkości dostępu. Nieliczni internauci zadeklarowali, że płacą za pobieranie różnych plików (zwykle filmów i muzyki); jedna trzecia ściąga bez płacenia. Pobieranie to dotyczy zwykle muzyki (jedna czwarta użytkowników internetu ściąga muzykę za darmo), filmów (jedna piąta robi to za darmo) oraz gier (chociaż w mniejszym stopniu; pobierane za darmo przez 7% internautów). Ci, którzy ściągają wyżej wymienione treści za darmo, twierdzą, że ich główną motywacją jest wygoda i szybkość dostępu. Jedna trzecia mówi, że nie są w stanie zakupić tych dóbr legalnie. Około jednej czwartej respondentów twierdzi, że ściągają, bo dzięki temu nie muszą płacić, mimo że ich na to stać. Kilka z tych osób stwierdziło, że nie ma innego dostępu do ściąganych treści. Starsi respondenci rzadziej pobierają pliki za darmo. Mężczyźni ściągają częściej niż kobiety.. Regulacja i nadzór W porównaniu z zeszłym rokiem Polacy są trochę mniej tolerancyjni wobec wyrażania skrajnych opinii i krytykowania rządu w internecie. Polacy mają mieszane uczucia co do wiarygodności informacji dostępnych w internecie. Połowa wszystkich respondentów nie ma wyraźnej opinii na temat, czy powinni ufać informacjom z internetu 40% respondentów 8

(50% internautów) uważa te informacje za wiarygodne. Wiarygodność internetu maleje wraz z wiekiem. Internet nie jest postrzegany jako źródło siły politycznej. Polacy wciąż nie wierzą, że politycy zwróciliby uwagę na to, co się o nich mówi w sieci. Chociaż około połowy Polaków mówi, że czuje się bezpiecznie, wyrażając swoje poglądy na temat polityki, przyzwolenie społeczne na wyrażanie skrajnych opinii i poczucie bezpieczeństwa przy wyrażaniu swoich przekonań politycznych w internecie zmalały. W porównaniu z poprzednim rokiem spadła też chęć umieszczania prywatnych zdjęć i osobistych informacji w internecie. Warto zauważyć, że około jednej czwartej internautów obawia się, że rząd lub korporacje sprawdzają, jakie są ich działania w internecie. Istnieje więc grupa internautów, którzy nie czują się anonimowi ani bezpieczni podczas korzystania z internetu. Bardzo nieliczni respondenci powiedzieli, że ich prywatność w internecie została naruszona. Próbują chronić siebie i swoje komputery za pomocą odpowiedniego oprogramowania: większość ma programy antywirusowe, a co drugi internauta ma oprogramowanie, które powstrzymuje hakerów przed włamaniem się do ich komputera. Ale tylko jeden na siedmiu korzysta z nadzoru rodzicielskiego oprogramowania pozwalającego powstrzymać dzieci przed odwiedzaniem nieodpowiednich witryn. Transakcje przy użyciu kart kredytowych /płatniczych w internecie, bankowość internetowa oraz kradzież tożsamości są uważane za możliwe zagrożenia związane z internetem. Mniej niż połowa internautów nie widzi zagrożeń powiązanych z bankowością internetową i kradzieżą tożsamości, natomiast jedna piąta osób niekorzystających z internetu obawia się tych ewentualności. Transakcje przy użyciu kart płatniczych/kredytowych nie wiążą się z żadnym zagrożeniem według jednej trzeciej użytkowników internetu. Większość Polaków przenosi normy i zasady świata realnego do świata wirtualnego uważa - ją za niedopuszczalne obrażanie innych lub naruszanie ich prywatności przez internet. 9

DAPTACJ DAPTACJAADAPTACJAADA PTACJAADAPTACJAA RNET PROJECT POLSKA WORLD INTERNET PROJECT POLSKA WORLD INTERNET PROJECT POLSKA 0 DAPTACJ

ADAPTACJA Rozdział skupia się na obecności internetu w życiu respondentów. Pokazuje, ilu Polaków od 5. roku życia korzysta z internetu, a także jak wielu z nich ma dostęp do sieci w domu. Adaptacja internetu różni się znacząco wśród grup społecznych rozróżnionych ze względu na wiek, wielkość miejsca zamieszkania (miasta), zawód oraz poziom wykształcenia. W rozdziale zamieszczone zostały również informacje dotyczące miejsc, w których korzysta się z internetu. Korzystanie z internetu silnie wiąże się ze sprzętem bez niego jest to niemożliwe. Część rozdziału skupia się na stanie posiadania podane są dane dotyczące komputerów oraz korzystania z internetu za pomocą urządzeń mobilnych, a także popularności różnych typów łączenia się z siecią. Rozdział dostarcza także informacje na temat doświadczenia internautów, ze względu na staż korzystania z internetu. Dyfuzja I. Użytkowanie internetu w Polsce II. Dostęp do internetu w domach Cyfrowe domostwa, gadżety i mobilność I. Miejsca użytkowania II. Infrastruktura: posiadanie komputerów i telefonów komórkowych Rodzaje dostępu do internetu I. Rodzaj dostępu do internetu II. Korzystanie z internetu z urządzeń przenośnych Doświadczenie I. Lata użytkowania internetu Dyfuzja: Korzystanie z internetu w Polsce Dwie trzecie respondentów korzysta z internetu. Nie ma tu różnic między mężczyznami a kobietami. Wiek i poziom wykształcenia są ściśle powiązane z korzystaniem z internetu. Ponad 90% działań w internecie przypada na osoby poniżej 0. roku życia. Internet, tak jak rok temu, jest bardzo popularny w średnich miastach (00-500 tys. mieszkańców). Dyfuzja (Q). Czy korzystasz z internetu przynajmniej od czasu do czasu?* *patrz nota metodologiczna na str. % użytkowników internetu każdej grupie 00 Ogółem N=000 55 58 5 9595 9 95 90 8 8 7 7 54 45 7 5 7 7 7 7 9 5 4 59 59 5 54 55 55 45 7 0 5 4 09 8 85 ogółem mężczyźni kobiety 5-9 0-4 5-9 0-9 40-49 50-59 0+ wieś miasto <0K miasto <50K miasto <00K miasto <00K miasto <500K miasto >500K podstawowe zawodowe średnie wyższe

Dyfuzja Dyfuzja Dyfuzja: Korzystanie z internetu w Polsce Niemal wszyscy studenci korzystają z internetu przynajmniej raz na jakiś czas. Warto zauważyć, że najmniej internautów jest wśród tych, którzy nie pracują: osób zajmujących się domem, bezrobotnych, emerytów i rencistów. Dodatkowo ci, którzy mieszkają z dziećmi do 8. roku życia, są internautami częściej niż ci, którzy nie mieszkają z niepełnoletnimi dziećmi. (Q). Czy korzystasz z internetu przynajmniej od czasu do czasu?* *patrz nota metodologiczna na str. % użytkowników internetu w każdej grupie 55 ogółem N=000 00 9 studenci Ogółem N=000 98 7 9 właściciele firm 9 79 75 pracownicy etatowi pracownicy na pół etatu 47 55 45 zajmujący się domem Dyfuzja: Dostęp do internetu w domu Podobnie jak w przypadku korzystania z internetu posiadanie dostępu do sieci jest silnie powiązane z wiekiem i poziomem wykształcenia. Dostęp do internetu w domu występuje najczęściej w miastach od 00 do 500 tys. mieszkańców. bezrobotni 45 0 4 7 renciści emeryci 9 8 z dziećmi <8 lat w domu 4 5 bez dzieci <8 lat w domu (Q8A). Czy masz dostęp do internetu w domu?* *patrz nota metodologiczna na str. Ogółem N=000 % tych, którzy mają dostęp do internetu w domu ogółem N=000 4 58 0 57 mężczyźni N=95 00 kobiety N=047 89 87 90 87 8 77 79 77 7 7 5-9 N=0 0-4 N=74 5-9 N=95 0-9 N=4 40-49 N=07 5 50 50-59 N= 0+ N=455 8 7 7 7 8 4 5 5 5 5 50 wieś N=748 miasto <0K N=45 miasto <50K N=7 miasto <00K N=77 miasto <00K N=7 miasto <500K N=9 miasto >500K N=49 0 podstawowe N=84 5 5 zawodowe N=49 7 średnie N=590 8 8 wyższe N=

Dyfuzja: Dostęp do internetu w domu Posiadanie dzieci do 8. roku życia w domu jest silną motywacją do posiadania dostępu do internetu. Wśród grup zawodowych dostęp do sieci w domu mają najczęściej studenci, właściciele firm oraz pracownicy etatowi i na część etatu. (Q8A). Czy masz dostęp do internetu w domu?* *patrz nota metodologiczna na str. % tych, którzy mają dostęp do internetu w domu 58 ogółem 00 9 studenci Ogółem N=000 9 9 80 7 właściciele firm pracownicy etatowi 79 74 58 57 pracownicy na pół etatu osoby zajmujące się domem 4 bezrobotni 4 5 Dyfuzja: Dostęp do internetu w domu Niemal wszyscy użytkownicy internetu mają do niego dostęp w domu. Wśród osób niekorzystających z internetu jedna na sześć ma do niego dostęp. 4 renciści emeryci 5 77 8 z dzećmi <8 lat w domu 48 5 bez dzieci <8 ylat w domu Dyfuzja Dyfuzja (Q8A). Czy masz dostęp do internetu w domu?* *patrz nota metodologiczna na str. 9 9 00 Ogółem N=000 58 % tych, którzy mają dostęp do internetu w domu ogółem użytkownicy internetu 9 osoby niekorzystające z internetu 4 4 nigdy nie korzystał z internetu samodzielnie 9 korzystał z internetu, ale już tego nie robi 8 prosi innych o korzystanie z internetu 5 zamierza zacząć korzystać z internetu

Cyfrowe domostwa, gadżety i mobilność Miejsca użytkowania Większość aktualnych użytkowników korzysta z internetu w domu. Ponad jedna trzecia obecnie zatrudnionych internautów korzysta z sieci w pracy to trochę mniej niż w zeszłym roku. Ponad połowa studentów korzysta z internetu w szkole. W innych miejscach z internetu korzysta się sporadycznie. (Q4). Ile przeciętnie godzin tygodniowo spędzasz w internecie? % aktualnych internautów korzystających z sieci w konkretnym miejscu 00 8 N= N= 89 w domu Baza: wszyscy aktualni użytkownicy 9 Internauci Właściciele firm 4% Pełny etat 5% Pół etatu % 4 N=845 N=8 N=04 N=05 w pracy Baza: pracujący aktualni użytkownicy w szkole Baza: studiujący aktualni użytkownicy 0 Wykształcenie podstawowe (obecnie w szkole średniej) % Wykształcenie średnie (obecnie na uczelni) 55% 0 inne miejsca Baza: wszyscy aktualni użytkownicy Cyfrowe domostwa, gadżety i mobilność Infrastruktura: posiadane komputery Laptopy występują częściej niż rok temu. Stały się szczególnie popularne w większych miastach, wśród młodych ludzi. PC wciąż są jednak popularniejsze. (Z/). Czy masz własny komputer/telefon komórkowy? % posiadających konkretne urządzenie 5-9 lat 77% 0-4 lat % Studenci 57% Ogółem 47 48 użytkownicy internetu 7 9 osoby niekorzystające z internetu Miasta pow. 500 tys. 44% 0-4 lat 48% 5-9 lat 44% Wyższe wyk. 5% Studenci 40% Ogółem 8 8 0 4 użytkownicy internetu 4 osoby niekorzystające z internetu 4 5 00 Ogółem 78 74 % ma PC i laptopa użytkownicy internetu 95 8 osoby niekorzystające z internetu 58 54 Ogółem 9 użytkownicy internetu 7 7 osoby niekorzystające z internetu 78 8 tak, PC tak, laptopa tak, telefon komórkowy Nie ma w domu komputera 4

W przededniu mobilnej rewolucji W porównaniu z poprzednim rokiem Polacy mają więcej laptopów, obecność zaś PC i różnych typów dostępu do sieci jest na tym samym poziomie. Korzystanie z internetu za pomocą telefonów komórkowych wciąż nie jest powszechne. 00 47 Posiadane komputery Baza: wszyscy respondenci 48 7 Rodzaje dostępu do sieci Baza: respondenci z dostępem do sieci w domu 74 Korzystanie z internetu w urządzeniach mobilnych Baza: użytkownicy internetu 5-9 lat 8% Miasta >500 tys. 8% Studenci 0% Cyfrowe domostwa, gadżety i mobilność 0 8 8 0 PC laptop stałe łącze internet mobilny Rodzaje dostępu do internetu Najpopularniejszym rodzajem połączenia z internetem w Polsce wciąż jest stałe łącze, które jest używane przez około /4 posiadaczy dostępu do sieci z domu. Jeden na dziesięciu posiadaczy dostępu ma internet mobilny. Lekko spadło wykorzystanie modemów telefonicznych. (Q9). W jaki sposób łączysz się z internetem z domu? 00 N=09 N=8 stałe łącze: Neostrada lub dostęp od dostawcy telewizji kablowej Ci, którzy mają dostęp do internetu w domu % dostępu z domu 7 74 Rodzaje dostępu do internetu internet mobilny oferowany przez operatorów sieci komórkowych modem telefoniczny (połączenie przez linię telefoniczną nie da się jednocześnie surfować w internecie i rozmawiać przez telefon inny rodzaj nie wiem 7 5 5 4 4 5

Rodzaje dostępu do internetu Korzystanie z internetu z urządzeń mobilnych Korzystanie z internetu z urządzeń mobilnych takich, jak telefony komórkowe, palmtopy i smartfony wciąż nie jest powszechne tylko jeden na dziesięciu z ogółu internautów korzysta z tych rozwiązań. Ci, którzy z nich korzystają, taktują je jako dodatkowy sposób na połączenie się z siecią deklarują, że wchodzą w ten sposób do internetu na dwie godziny tygodniowo (to mniej niż rok temu). (Q4.5). Czy korzystasz z internetu za pomocą urządzeń takich, jak telefon komórkowy, palmtop lub smartfon? N= Użytkownicy internetu 90 nie 8 intensywni użytkownicy % mężczyźni (4%) częściej niż kobiety (%) 0 tak nie wie /odmawia odpowiedzi Przeciętny czas korzystania z internetu z urządzenia mobilnego: 9 nie godz. 55 min tygodniowo ~ min dziennie 00 N= 8 tak nie wie /odmawia odpowiedzi 00 godz. min tygodniowo ~ 7 min dziennie Doświadczenie Staż korzystania z internetu Jedynie nieliczni użytkownicy internetu korzystają z niego od mniej niż roku, co piąty zaś robi to od więcej niż dziesięciu lat. Wśród tych, którzy korzystają z internetu z urządzeń mobilnych, blisko jedna trzecia robi to od więcej niż 0 lat wskazuje to, że są to bardziej doświadczeni użytkownicy. (Q5). Od ilu lat korzystasz z internetu? % użytkowników internetu 5 4 rok lub mniej 00 N= N= 9 - lata 5 Użytkownicy internetu 7 4-5 lat 5-9 lat 7 Intensywni użytkownicy 0% Korzystanie z internetu z urządzeń mobilnych 8% 0+ lat 0 9 4 nie wiem

Staż korzystania z internetu pod względem demografii Przeciętny staż korzystania z internetu wynosi sześć lat. Można zaobserwować tendencję zależności od wykształcenia im lepiej wykształcony respondent, tym dawniej korzysta on z internetu. Ci, którzy korzystają z internetu najdłużej (około siedmiu lat), są w wieku 5-9 lat. Doświadczenie (Q5). Od ilu lat korzystasz z internetu? Użytkownicy internetu 00 N= N=,4 5,8, 5,9 5,9 5, 5, 5,0,, 7,,8,4, 5,9 5, 5, 5,4 4,8 4,5 4, 4, 4,8 5,5 5,7, 7,4 7,5 Liczba lat ogółem mężczyźni kobiety 5-9 0-4 5-9 0-9 40-49 50-59 0+ podstawowe zawodowe średnie wyższe Intensywni użytkownicy 7 lat 7

ROZUMIE ROZUMIEĆZROZUMIEĆZRO HNIEPODŁĄCZONYCHN LD INTERNET PROJECT POLSKA WORLD INTERNET PROJECT POLSKA WORLD INTERNET PROJECT POL NIEPODŁĄ

ZROZUMIEĆ NIEPODŁĄCZONYCH Duża część polskiej ludności nie korzysta z internetu. Rozdział ten pozwala zrozumieć, dlaczego ludzie ci pozostają odłączeni i jak radzą sobie z brakiem internetu. Wymienione są tu powody, dla których nie korzysta się z internetu oraz opisane przypadki jego okazjonalnego użycia, a także pojawia się kwestia użytkowników pośredniczących (związa na z korzystaniem z internetu za pośrednictwem innej osoby, na przykład przez poproszenie kogoś o sprawdzenie czegoś w sieci). W rozdziale podane są również informacje dotyczące nastawienia osób niekorzystających z internetu, ewentualnego poczucia straty, planów związanych z rozpoczęciem korzystania z sieci, a także postrzegania internetu jego zalet i wad. Osoby niekorzystające z internetu I. Posiadające dostęp do sieci w domu II. Powody niekorzystania z internetu Okazjonalne użytkowanie I. Występowanie II. Motywy okazjonalnego użytkowania Radzenie sobie z koniecznością korzystania z internetu Pośrednictwo I. Dostępność użytkowników pośredniczących II. Rodzaje użytkowników pośredniczących III. Typy prośby do użytkowników pośredniczących Odległość do internetu Nastawienie wobec nieużywania internetu I. Poczucie straty II. Zamiar rozpoczęcia użytkowania Postrzeganie internetu I. Zalety i wady Osoby niekorzystające z internetu Jedynie jedna szósta osób niekorzystających z internetu ma dostęp do sieci w domu. Głównym powodem niekorzystania z internetu jest brak zainteresowania. (Q8a). Czy masz w domu dostęp do internetu? 00 N=84 78 9 tak (Q). Jaki jest główny powód, dla którego nie korzystasz z internetu? Nie interesuje mnie/nie potrzebuję go Nie mam komputera /połączenia z internetem 8 0 5 54 Osoby niekorzystające z internetu nie wiem nie Nie umiem się nim posługiwać 5 N=77 tak Jest zbyt drogi /nie stać mnie na niego 4 nie wiem nie 8 Nie mam czasu /mam zbyt wiele zajęć Inne, jakie? 4 00 N=84 N=77 9

Okazjonalne użytkowanie Okazjonalne użytkowanie internetu Osoby niekorzystające z internetu zdają się być bardziej odizolowane jedna na sześć z nich skorzystała z internetu przynajmniej raz, co jest wyraźnym spadkiem wobec poprzedniego badania. Niepełnoletnie dziecko i dostęp do sieci w domu są czynnikami zwiększającymi szansę na okazjonalny kontakt z internetem. (Q). Czy skorzystałeś z internetu chociaż raz? Osoby niekorzystające z internetu tak, ale były to pojedyncze sytuacje tak, był okres, gdy regularnie korzystałem z internetu nie 00 N=84 8 9 N=77 8 tak, ale były to pojedyncze sytuacje tak, był okres, gdy regularnie korzystałem z internetu nie tak, ale były to pojedyncze sytuacje tak, był okres, gdy regularnie korzystałem z internetu 4 0 5 7 5 4 ogółem N=77 mężczyźni N=7 kobiety N=9 podstawowe N=04 zawodowe N=49 średnie N= wyższe N=48* *mała baza dzieci >8 lat w domu N= bez dzieci >8 lat w domu N=5 z dostępem do sieci w domu N=5 bez dostępu do sieci w domu N=4 0

Motywy okazjonalnego użytkowania Głównym motywem do okazjonalnego skorzystania z internetu jest ciekawość. Poza tym, przypadkowi użytkownicy w tym roku rzadziej twierdzili, że ich motywacja była powiązana z komunikacją. (Q). Dlaczego postanowiłeś wtedy skorzystać z internetu? Osoby niekorzystające z internetu, które skorzystały z sieci w pojedynczych sytuacjach 00 N=74 N= mężczyźni N=4 kobiety N=58 Okazjonalne użytkowanie ogólnie z ciekawości jak internet wygląda 49 5 ogólnie z ciekawości jak internet wygląda 5 5 chciałem samodzielnie sprawdzić jakąś informację 5 8 chciałem samodzielnie sprawdzić jakąś informację 8 8 do komunikacji 5 do komunikacji 5 chciałem sprawdzić oficjalną informację 8 4 chciałem sprawdzić oficjalną informację 5 w celach zawodowych 0 0 w celach zawodowych 9 0 w celach edukacyjnych w celach edukacyjnych 5 nie wiem /nie pamiętam 4 nie wiem /nie pamiętam