Psychologia procesów poznawczych Percepcja, język, myślenie percepcja cz.1 Wstęp Fizjologia i neuropsychologia percepcji Psychofizyka dr Łukasz Michalczyk Percepcja to proces poprzez który nasz mózg (umysł) organizuje i interpretuje informacje sensoryczne odnosząc je do kontekstu otoczenia (a także naszych oczekiwań, doświadczeń, nastroju, norm kulturowych). Percepcja to proces poprzez który nasz mózg (umysł) organizuje i interpretuje informacje sensoryczne odnosząc je do kontekstu otoczenia (a także naszych oczekiwań, doświadczeń, nastroju, norm kulturowych).
(1) to proces aktywny (2) tworzy poznawczą (umysłową) reprezentację rzeczywistości (3) materiałem są wrażenia i pamięć Wstęp Percepcja to proces poprzez który nasz mózg (umysł) organizuje i interpretuje informacje sensoryczne odnosząc je do kontekstu otoczenia (a także naszych oczekiwań, doświadczeń, nastroju, norm kulturowych). Mózg konstruuje percepcję Percepcja powstaje w oparciu o impuls elektryczny generowany na wejściu sensorycznym Fizjologia percepcji Fizyczny bodziec dociera do receptorów gdzie jest przekształcany w potencjał czynnościowy. Sygnał jest przekazywany do kory mózgu (po drodze ciągle przetwarzany). Fizjologia percepcji Sygnał jest przekazywany do kory mózgu (po drodze ciągle przetwarzany). pierwszorzędowa kora somatosensoryczna pierwszorzędowa kora słuchowa pierwszorzędowa kora węchowa pierwszorzędowa kora wzrokowa pierwszorzędowa kora smakowa
Fizjologia percepcji Fizjologia percepcji (1) światło > oko > siatkówka > czopki i pręciki > aktywność neuronalna (hierarchicznie zorganizowana) jest to przetwarzanie dół - góra (ang. bottom - up processing) Przetwarzanie w korze ma organizacje hierarchiczną (2) istnieje także przetwarzanie góra - dół (ang. top - down processing/ influences) Dalsze etapy - większa abstrakcyjność informacji Fizjologia percepcji (2) istnieje także przetwarzanie góra - dół (ang. top - down processing/ influences) tzn. obszary mózgu tzw. wyższego rzędu (ang. higher level) mogą wpływać na przetwarzanie w obszarach niższego rzędu (ang. lower level) mózg dokonuje interpretacji i jest ona stabilna Fizjologia percepcji PROCESY GÓRA - DÓŁ PERCEPCJA PROCESY DÓŁ - GÓRA
Psychofizyka Psychofizyka - podsumowanie - dotyczy relacji pomiędzy fizycznymi bodźcami a ich spostrzeganiem. Psychofizyka - bada relacje pomiędzy fizycznym bodźcem a jego percepcją Trzy główne pytania: (1) próg bezwzględny (2) próg różnicowy (3) skalowanie Próg absolutny - to najniższa intensywność bodźca, która podlega detekcji Próg względny - to najmniejsza spostrzegana różnica pomiędzy dwoma bodźcami; prawo Webera Skalowanie - fizyczna intensywność bodźca jest związana z percepcją w sposób nielinarny; prawo Fechnera, prawo Stevensa Gestalt z niemieckiego znaczy esencję, całość, która ma specyficzną formę, niedającą się sprowadzić do części składowych.
Psychologia Gestalt (1) dostarcza opisu zasad percepcyjnych (2) nie wyjaśnia mechanizmów percepcyjnych założenie Pragnanz (niem.) - zwięzłość, prostota prawa (reguły) grupowania założenie Pragnanz (niem. zwięzłość, prostota) to uczynić z informacji sensorycznej stabilne, uporządkowane spostrzeżenie (percept), które będzie wytworzone w najprostszy możliwy sposób. reguła bliskości (ang. law of proximity) reguła bliskości obiekty umieszczone blisko siebie tworzą grupę.
reguła bliskości (ang. law of proximity) reguła podobieństwa (ang. law of similarity) obiekty umieszczone blisko siebie tworzą grupę organizacja hierarchiczna reguła podobieństwa (ang. law of similarity) reguła podobieństwa obiekty / elementy wyglądające podobnie tworzą grupę.
reguła domknięcia (ang. law of closure) reguła domknięcia obiekty są spostrzegane jako całość, nawet jeżeli nie są kompletne. reguła domknięcia (ang. law of closure) reguła symetrii (ang. law of symmetry)
reguła symetrii (ang. law of symmetry) reguła symetrii obiekty symetrycznie otaczające punkt środkowy tworzą grupę. ( ) { } [ ] ( ) { } [ ] reguła ciągłości (ang. law of continuity) reguła ciągłości tendencja do spostrzegania obiektów jako tworzących gładkie, ciągłe wzorce.
reguła ciągłości (ang. law of continuity) reguła ciągłości (ang. law of continuity) reguła ciągłości (ang. law of continuity) reguła oddzielenia figury od tła (ang. law of figure-ground segregation) obrazy dwuznaczne (~1915) Sky and Water I, M.C. Eshler (1938)
lub 5:25 sek - 7 reguła oddzielenia figury od tła (ang. law of figure-ground segregation) Mechanizm tworzenie perceptu - podsumowanie stoły - 3:12, psych 7 (1) opisuje podstawowe reguły, które kierują naszym przetwarzaniem percepcyjnym (2) reguły: bliskości, podobieństwa, domknięcia, symetrii, ciągłości, oddzielenia figury od tła,
- podsumowanie - podsumowanie (3) krytyka teorii Gestalt ( ) dobrze opisuje podstawowe reguły przetwarzania percepcyjnego ( ) ale nie wyjaśnia dlaczego one istnieją, ( ) nie dostarcza żadnego modelu przetwarzania percepcyjnego (3) krytyka teorii Gestalt ( ) dobrze opisuje podstawowe reguły przetwarzania percepcyjnego ( ) ale nie wyjaśnia dlaczego one istnieją, ( ) nie dostarcza żadnego modelu przetwarzania percepcyjnego ( ) brak odniesień do percepcji głębi