grudzień TYDZIEŃ 5.: stawiamy krok w kolejny rok

grudzień TYDZIEŃ 5.: stawiamy krok w kolejny rok Projekt sytuacji edukacyjnych (oprac. mgr Agnieszka Ciszewicz, Edukator Froebel.pl) Przebieg spotkania w Porannym kole: PONIEDZIAŁEK: sekrety imion dwunastu braci 1. Zapoznanie dzieci z formą kalendarza liczbą miesięcy i ich nazwami. 2. Poznanie sekretów imion dwunastu braci wysłuchanie baśni J. Porazińskiej pt. O dwunastu miesiącach: przedstawionej w formie japońskiego teatrzyku kamishibai. Pewna gospodyni miała córkę i pasierbicę. Córka była niechlujna, a pasierbica zadbana i czysta, dlatego też macocha jej nie lubiła i chciała się jej pozbyć. Wysłała więc dziewczynę w grudniu po fiołki. Gdyby ich nie zdobyła, miała się sierotka więcej w domu nie pokazywać. Chcąc nie chcąc, poszła do lasu i spotkała dwunastu mężczyzn, siedzących wokół ogniska. Zapytali ją, który z nich najbardziej jej się podoba? Sierotka zorientowała się, że ma przed sobą dwanaście miesięcy, więc wszystkich pochwaliła, gdyż wszyscy byli potrzebni. Powiedziała im też o swoim zmartwieniu. Natychmiast Kwiecień usiadł na miejscu Grudnia i od razu zmieniła się pora roku nastała wiosna. Dziewczynka zebrała pół koszyka fiołków, podziękowała Kwietniowi i pobiegła do domu. Za trzy dni gospodyni znowu wysłała pasierbicę do lasu tym razem po poziomki Biedulka od razu pomyślała o miesiącach i, jak się spodziewała, znowu jej pomogli. Teraz Czerwiec usiadł na miejscu Grudnia nastało lato. Sierotka prędziutko uzbierała pełny dzbanek poziomek i zaniosła je gospodyni. Macocha z córką zjadły je same, nie podzieliwszy się z ofiarodawczynią. Za kilka dni zachłanna Darosława wysłała dziewczynkę po srebrne talary. Znowu więc zwróciła się o pomoc do braci Miesięcy. Grudzień poradził jej, żeby sobie nabrała węgielków z ogniska. Dziewczynka trochę obawiała się, że się jej fartuszek spali, ale w końcu przemogła strach i postąpiła według rady Grudnia. Do domu zaniosła srebrne talary, ale niezadowolona macocha posłała ją po więcej. Wyszła więc i już nie wróciła, została gospodynią u braci Miesięcy. Nie doczekawszy się pasierbicy, chciwa Darosława wysłała własną córkę po talary. Ciepło ją ubrała, zaopatrzyła w prowiant i wysłała do lasu. Podobnie jak sierotka, córka złej macochy także spotkała braci Miesiączków, ale na ich grzeczną prośbę, by odgadła, kim są, zaczęła im wymyślać. Bracia rozgniewali się. Luty usiadł na miejscu Grudnia, ścisnął mróz, rozhulała się zamieć. Krnąbrna dziewczyna, nie mogąc znaleźć drogi powrotnej, brnąc po kolana w śniegu zamarzła na śmierć. 3. Omówienie cech każdego miesiąca oraz opowiedzenie, skąd wzięła się jego nazwa. STYCZEŃ jego imię pochodzi od wyrazu stykać. Styka się przecież, czyli łączy, stary rok z nowym rokiem. Jest przeważnie lodowaty, a z mrozu lubi rzeźbić przepiękne białe kwiaty. 1

LUTY dawno temu słowo luty po staropolsku oznaczało mroźny, srogi, okrutny, zły. To prawda, że potrafi być najzimniejszy i najbardziej dokuczliwy ze wszystkich swoich braci. MARZEC jego imię wywodzi się z języka łacińskiego. W starożytnym Rzymie był to miesiąc poświęcony bogowi wojny Marsowi. Mars minę miał marsową, czyli bardzo groźną. Martius w łacinie oznacza miesiąc Marsa, czyli ten, w którym ta planeta świeci najjaśniej. U nas jest zapowiedzią wiosennych dni. KWIECIEŃ kwieci, czyli zdobi ziemię rozkwitającymi pierwszymi wiosennymi kwiatami, które wywabia przedwcześnie ciepło promieni słonecznych. MAJ miesiąc ten Rzymianie poświęcili bogini Mai, bowiem zaczynał się czas radości całej przyrody (pełen radości, miły to po łacinie majus ). CZERWIEC nazwa tego miesiąca wiąże się z maleńkim owadem czerwcem polskim. Kiedyś właśnie w czerwcu zbierano jego poczwarki, suszono je na słońcu i wyrabiano z nich czerwony barwnik purpurę, używaną do farbowania płótna. LIPIEC wziął sobie imię od lip. Przecież kwitną one w tym czasie. Ich wspaniały zapach wabi pszczoły, które pracowicie zbierają lipowy nektar. SIERPIEŃ kiedyś na polach dzwoniły w tym czasie sierpy żniwne, którymi ścinano zboże. Dziś zastąpiono je ogromnymi maszynami, ale sierpień pozostał sierpniem. WRZESIEŃ dziewiąty brat zawdzięcza swoje imię fioletowym wrzosom. Kwitną one w lasach, przypominając, że rozpoczyna się złota polska jesień, z babim latem i malowniczymi chmurami na niebie. PAŹDZIERNIK paździerze to słoma z lnu i konopi, które już teraz rzadko się uprawia. Kiedyś, gdy większość ubrań tkało się z lnu, wielu ludzi zajmowało się przerabianiem tej rośliny na płótno. Podczas tej przeróbki powstawały odpady lnu paździerze. I właśnie o tej porze roku wszędzie pełno było paździerzy. Jesienny wiatr roznosił je po świecie LISTOPAD jego imię wywodzi się od liści opadających z drzew. Szeleszczą pod stopami, wirują na wietrze albo fruną niesione silnym podmuchem zawiei. GRUDZIEŃ to miesiąc, w którym po raz pierwszy porządnie zamarza ziemia. A w języku naszych przodków, Prasłowian, zamarznięta ziemia to gruda. 4. Zabawy ruchowe pozwalające zrozumieć cykliczność roku kalendarzowego np. wyskakiwanie lub wystukiwanie nazw dni tygodnia w trzech cyklach, następnie nazw miesięcy z akcentem na pierwszy. 5. Praca w zespołach zabawowo-zadaniowych (według planu). 6. Zaprezentowanie swoich prac, opowiedzenie o swoich odkryciach. /Froebelpl 2

WTOREK: 12 miesięcy wkoło się zebrało i do liczenia ochoczo zabrało Przebieg spotkania w Porannym kole: 1. Zabawy matematyczne w 2 grupach. Wykonywanie działań matematycznych w zakresie 12: dodawanie i odejmowanie z wykorzystaniem darów, tworzenie zbiorów równolicznych, rozdawanie po jednym dla każdego, rozpoznawanie liczb (dla dzieci zdolnych). 2. Zabawa ruchowa Połóż kartkę z kalendarza. Dzieci otrzymują po jednej karcie z kalendarza. Gdy słyszą melodię A. Vivaldiego pt. Cztery pory roku. Zima, tańczą z kartą kalendarza. Gdy melodia ucichnie, mają za zadanie ustawić się w odpowiedniej kolejności. 3. Zabawy muzyczne z wykorzystaniem instrumentów muzycznych tworzenie melodii, która będzie symbolem miesiąca. 4. Praca w zespołach zabawowo-zadaniowych (według planu). 5. Zaprezentowanie swoich prac, opowiedzenie o swoich odkryciach. 3

Przebieg spotkania w Porannym kole: ŚRODA: miesiące kupują buty 1. Zabawy ruchowe do muzyki A. Vivaldiego pt. Cztery pory roku. Zima : dzieci tańczą do muzyki, ruchem odzwierciedlając jej tempo i głośność; dzieci tańczą do muzyki, a na przerwę zamieniają się w lodowe posągi; dzieci tańczą do muzyki, a na przerwę dzielą na sylaby słowa: grudzień, zima. 2. Przedstawienie pt. Miesiące kupują buty w formie teatrzyku pacynkowego. Przy ulicy Obuwniczej, tuż przy samym jej zakręcie, Rok otworzył sklep z butami, dla klientów dla miesięcy. I nie czekał wcale długo, bo nim włożył okulary, pierwszy klient wszedł do sklepu STYCZEŃ Witaj, witaj Roku Stary! Czy masz dla mnie buty białe? Nie za duże, nie za małe Ale jakie? STYCZEŃ Takie, bym stawiając dziarski krok, mógł w nich chodzić cały rok. Oto buty. STYCZEŃ Jeszcze tylko spytam grzecznie, czy te buty są bezpieczne. Nie upadnę w nich na lód, bo mam bardzo śliski chód? Dobre na wieś i do miasta STYCZEŃ Biorę buty te i basta! Kiedy sprzedał pierwsze buty, w sklepie się pojawił Luty /Froebelpl 4

LUTY Jestem znany miesiąc Luty, podobno sprzedajesz buty Wybór butów jest tu wielki. Są sandały, pantofelki LUTY To na ciepło dobra rzecz, Lecz ja z futrem muszę mieć. Od niedzieli do soboty Będziesz nosił z futrem buty. Właśnie tutaj takie mam. LUTY Wezmę z pułki buty sam. Gdy na chwilę usiadł starzec, Wszedł do sklepu miesiąc Marzec. MARZEC Ja poproszę o kalosze, innych butów nie ponoszę. Na roztopy i na deszcze buty z gumy są najlepsze! Naturalnie, bardzo proszę, tu dla Marca mam kalosze. Kwiecień też wie, czego chce KWIECIEŃ Proszę butów pary dwie, bo dla tego, kto przeplata trochę zimy, trochę lata, jedna para to za mało. Nie chcę kichać wiosnę całą! Po co kichać? Skąd te myśli? KWIECIEŃ Co też Stary Rok wymyśli? 5

Oto butów pary dwie. Pan szanowny dobrze wie, kiedy nosić którą parę. KWIECIEŃ Obie są wprost doskonałe! Dobrałem na pana miarę Kwiecień wyszedł, Maj się zjawia i życzenie swe wyjawia. MAJ Żadne buty czy kalosze! O pantofle lekkie proszę. Bardzo proszę o zielone, paskiem z klamrą ozdobione. Bo w majowym jest zwyczaju nosić zieleń w lesie, w gaju! Tylko zieleń mi się marzy, w niej Majowi jest do twarzy Jak zielone to zielone. Proszę bardzo oto one. MAJ Mają pasek, klamrę mają Bardzo mi się podobają Piękny kolor, ani słowa! Są zielone, jak dąbrowa! Czerwiec w sklepie się rozgląda, każdej parze się przygląda. CZERWIEC Dla mnie gładkie? Chyba nie. Czerwiec w kwiaty butki chce. Muszą w różne być kolory, na kolorach z kwiatów wzory I przewiewne, aby wiatr chłodząc stopy w środek wpadł. /Froebelpl 6

Mam sandały na paseczki Tu kwiateczki, tam kwiateczki Są przewiewne, kolorowe CZERWIEC Ach, mam wreszcie buty nowe! Do sklepu już Lipiec wchodzi. Wzrokiem dookoła wodzi. Nic nie mówi, buty głaszcze Stary Rok zaś w ręce klaszcze Podać buty? Teraz? Potem? LIPIEC Proszę dwa sandały złote. W polu ciężką mam robotę, a sandałów złoty blask pracę w żniwa zmieni w blask. Złotym kłosom barwy doda Już sandały złote podam... W żniwa je koniecznie włóż LIPIEC Piękne! Mają kolor zbóż! Pójdę, pójdę w nich na pola Dobre wybrać moja rola. Ufff! Niełatwa moja praca! Ktoś nadchodzi Lipiec wrócił? Ale to jest klient nowy. Opalony, silny, zdrowy. Klient Sierpień się nazywa. SIERPIEŃ Po raz pierwszy tu przybywam. Chciałbym buty mieć brązowe Są brązowe. Wzory nowe 7

SIERPIEŃ Będę chodził na wyprawy, deptał mchy i deptał trawy, zbierał grzybów kapelusze, więc je zaraz kupić muszę Włożę je w tę torbę dużą. Nowy klient to jest Wrzesień. Kosz z wikliny z sobą niesie Bardzo miło się uśmiecha. WRZESIEŃ Ach, ten widok to uciecha! W barwie wrzosu, te liliowe, są tu dla mnie buty nowe. W takich butach miesiąc Wrzesień w koszu różne dary niesie. Miło słyszeć takie słowa. Proszę, paczka już gotowa. Teraz się Październik zjawia i kłopoty swe wyjawia. PAŹDZIERNIK Oj, naprawdę nie wiem wcale, jaką butów wybrać parę Czy na słońce, czy na deszcze To pomyśleć proszę jeszcze PAŹDZIERNIK Jakby dla mnie para ta, całkiem różne buty dwa. Jeden klamrą zapinany, drugi pięknie sznurowany Każdy but od innej pary? PAŹDZIERNIK Właśnie takie mam zamiary: całkiem różne buty dwa /Froebelpl 8

Jeśli taka wola Twa PAŹDZIERNIK Po co mam zawracać głowę? Biorę buty i gotowe! Oto idzie klient nowy. To Listopad. Ledwie przyszedł, zaraz siada i starcowi opowiada. LISTOPAD Idę długo i z daleka, dobrze, że pan na mnie czeka. W czasie deszczu, w czasie słoty podarłem swe stare buty. Proszę buty na szarugi, takie, aby przez czas długi zniosły błoto i kałuże Oto buty są na błoto. Chociaż czarne lśnią jak złoto. Niezbyt krótkie, niezbyt długie, doskonałe na szarugę. LISTOPAD Niezbyt krótkie, niezbyt długie, doskonałe na szarugę Ledwie wyszedł, wbiega Grudzień. Ten nie kwęka, nie marudzi i od progu głośno krzyczy, czego zaraz sobie życzy. GRUDZIEŃ Cztery kupię! To nie żarty! Jeden, drugi, trzeci, czwarty. Noce długie, krótkie dni dwie pary potrzebne mi! Będę chodził tak jak cień, Nocą w jednych, w drugich w dzień! 9

Praca wreszcie się skończyła i niełatwa wcale była! Jestem przecież bardzo stary. Wezmę swoje okulary i odejdę już do siebie Co ze sklepem? Tego nie wiem. Ale zwykle tak to bywa, że Rok Nowy już przybywa. Kiedy Stary Rok odchodzi, nowy po nim wnet przychodzi NOWY ROK Zjawiłem się w samą porę. 3. Rozmowa o kłopotach kolejnych miesięcy i o tym, że po starym roku nadchodzi nowy rok. 4. Zabawy ruchowe pozwalające zrozumieć cykliczność miesięcy: Dzieci otrzymują po jednej karcie z kalendarza i spacerują po sali. Na sygnał dźwiękowy ustawiają się w odpowedniej kolejności. 5. Ilustrowane cykliczności miesięcy za pomocą darów diagram kołowy. 6. Przedstawienie sposobów odmierzania czasu dawniej i dziś pokaz prawdziwych przyrządów lub ich ilustracji. 7. Praca w zespołach zabawowo-zadaniowych (według planu). 8. Zaprezentowanie swoich prac, opowiedzenie o swoich odkryciach. /Froebelpl 10

Przebieg spotkania w Porannym kole: czwartek: starszy czy młodszy? 1. Ćwiczenia ortofoniczne naśladowanie śmiechu: kobiety hi, hi, hi; mężczyzny ha, ha, ha; dziecka he, he, he; osoby starszej ho, ho, ho. 2. Zagadki dotykowe kosz z ukrytymi przedmiotami należącymi do ludzi różnych kategorii wiekowych, np. smoczek, laska, kapelusz. 3. Przypisanie przedmiotów do osób przedstawionych na ilustracjach. 4. Rozmowa o tym, ile dzieci mają lat, ile lat mają ich dziadkowie i rodzice. 5. Tworzenie drzew genealogicznych układanie drzew z darów i umieszczanie na kolejnych gałęziach przyniesionych przez dzieci fotografii członków rodziny. 6. Przedstawienie drzewek, posługując się pojęciami: młodszy, starszy. 7. Rozmowa wsparta ilustracjami Jak należy odnosić się do starszych? należy ustąpić miejsca, należy podnieść, gdy komuś coś upadło, należy powiedzieć: Dzień dobry itp. 8. Praca w zespołach zabawowo-zadaniowych (według planu). 9. Zaprezentowanie swoich prac, opowiedzenie o swoich odkryciach. 11