Realizacja projektów systemowych OPS i PCPR problemy i wnioski 25 czerwca 2008 r. Doświadczenia z wdraŝania EFS w perspektywie finansowej 2004-2006 W latach 2004 2006 z EFS w Polsce skorzystało ponad 2 miliony osób Utworzono 61 tys. nowych miejsc pracy Kwalifikacje podniosło prawie 218 tys. osób bezrobotnych Zrealizowano ponad 8 tys. projektów o wartości 8,043 mld zł Obecnie dostępne środki na PO KL są 5 - krotnie wyŝsze Fundusze dla Polski wyzwanie i odpowiedzialność 1
Miejsce Polski w perspektywie finansowej 2007-2013 Polska - największy beneficjent unijnej pomocy W latach 2007-2015 do naszego kraju trafi 67,3 mld euro tj. blisko 1/5 całości funduszy na politykę spójności Drugie miejsce Hiszpania 35,5 mld euro Polskie programy operacyjne największe nie tylko w obecnej perspektywie finansowej, ale często największe w historii Unii Europejskiej (PO KL) Co 7 8 EUR z funduszy strukturalnych UE wydawane będzie w Polsce I. PIERWSZE DOŚWIADCZENIA Z REALIZACJI PO KL 2
Rozpoczęcie realizacji PO KL 12 grudnia 2006 r. data kwalifikowalności wydatków (o ile IP nie określiła inaczej) 26 października 2007 r. Komitet Monitorujący zatwierdził ogólne i szczegółowe kryteria wyboru projektów dla wybranych (pilotaŝowych) typów projektów w ramach Programu Kapitał Ludzki Listopad/grudzień 2007 r. przyjęcie Planów działań dla poszczególnych priorytetów umoŝliwienie realizacji projektów poza pilotaŝem PO Kapitał Ludzki pierwsze podsumowanie PO KL pół roku realizacji i doświadczeń Rozpoczęcie wszystkich konkursów i projektów systemowych Ponad 13 tys. złoŝonych wniosków o dofinansowanie Wykorzystanie EFS na poziomie całego programu 3,3 % 3
Nabór i ocena wniosków systemowych zróŝnicowana sytuacja w poszczególnych województwach podobny charakter procesu naboru wniosków w ramach Poddziałania 7.1.1 i 7.1.2 w konkretnym województwie trwający proces oceny merytorycznej liczba złoŝonych wniosków vs. liczba złoŝonych deklaracji vs. liczba podmiotów uprawnionych Nabór i ocena wniosków w PO KL i w Priorytecie VII (ogółem) 8 000 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 3 307 Wnioski zatwierdzone 7 338 2 027 2 888 465 417 Wnioski w trakcie oceny formalnej Wnioski odrzucone PO KL ogółem Priorytet VII średnio - 126 na instytucję 4
Wartość wniosków w PO KL i w Priorytecie VII (ogółem w zł) 9 000 000 000 8 000 000 000 7 899 492 351 7 000 000 000 6 000 000 000 Priorytet VII 5 000 000 000 4 000 000 000 3 000 000 000 2 546 054 493,38 2 000 000 000 1 000 000 000 0 208 476 223 Wnioski zatwierdzone 746 353 366 Wnioski w trakcie oceny formalnej 170 641 103 1 396 337 739 Wnioski odrzucone PO KL ogółem Umowy o dofinansowanie projektu w PO KL i w Priorytecie VII 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 64 Priorytet VII 816 PO KL Wartość zawartych umów: w Priorytecie VII 48 mln zł ogółem 1,360 mld zł 5
Umowy o dofinansowanie projektu w Priorytecie VII (wg regionu) 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Nabór wniosków w Poddziałaniu 7.1.1 250 200 Liczba złoŝonych projektów 150 100 50 Liczba projektów po ocenie formalnej 0 PODLASKIE DOLNOŚLĄSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE ŚLĄSKIE LUBUSKIE WARMIŃSKO MAZURSKIE POMORSKIE OPOLSKIE KUJAWSKO - POMORSKIE MAŁOPOLSKIE LUBELSKIE WIELKOPOLSKA MAZOWIECKIE ŁÓDZKIE PODKARPACKIE Liczba projektów po ocenie merytorycz nej 6
Nabór wniosków w Poddziałaniu 7.1.2 40 35 30 Liczba złoŝonych projektów 25 20 15 10 5 Liczba projektów po ocenie formalnej 0 PODLASKIE DOLNOŚLĄSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE ŚLĄSKIE LUBUSKIE WARMIŃSKO MAZURSKIE POMORSKIE OPOLSKIE KUJAWSKO - POMORSKIE MAŁOPOLSKIE LUBELSKIE WIELKOPOLSKA MAZOWIECKIE ŁÓDZKIE PODKARPACKIE Liczba projektów po ocenie merytorycznej Trudności w realizacji projektów w PO KL Problemy z Generatorem Wniosków Aplikacyjnych Trudności związane z identyfikacją grup docelowych Trudności IP/IP2 z naborem i oceną projektów Brak moŝliwości realizacji projektów związanych z pomocą publiczną ZróŜnicowane interpretacje zapisów dokumentów programowych Problemy ze zdefiniowaniem inicjatyw oddolnych Problemy związane z zatrudnianiem personelu do projektu RozróŜnienie kosztów pośrednich i bezpośrednich w projekcie 7
Problemy w realizacji projektów systemowych w Priorytecie VII Trudności w określeniu zakresu merytorycznego projektu Personel projektu Wynagrodzenia osób zajmujących się realizacją projektu Wkład własny do projektu źródła, sposób dokumentowania Koszty pośrednie wysokość, Pierwsze wnioski z realizacji PO KL Bardzo duŝe zainteresowanie moŝliwościami finansowania projektów z EFS Konieczność doprecyzowania zapisów dokumentów programowych SZOP, Wytyczne, System Realizacji PO KL Konieczność dostosowywania GWA do potrzeb beneficjentów (usuwanie błędów, modyfikacja instrukcji wypełniania wniosku) Zmiany w Planach działania - kryteria 8
Cele w zakresie dalszej realizacji PO KL Konieczność przyspieszenia oceny formalnej i merytorycznej składanych wniosków Uzyskanie pełnej zdolności instytucjonalnej i organizacyjnej przez wszystkie podmioty zaangaŝowane we wdraŝanie EFS Usprawnianie systemu komunikacji międzyinstytucjonalnej Rosnące znaczenie kwestii finansowych i sprawozdawczych II. PODZIAŁ ŚRODKÓW PIENIĘśNYCH 9
Podział środków pomiędzy gminy i powiaty Prawie wszystkie województwa zastosowały algorytm przewidziany w Zasadach wdraŝania; Wyjątkiem było województwo pomorskie, które dokonało podziału wg zgłoszonych potrzeb; Problemy wynikające z dostępności lub interpretacji danych (kwestia osób niepełnosprawnych); Istotnym problemem jest kwestia podziału pomiędzy jednostkami (egalitaryzm vs. efektywność). Np. PCPR Włoszczowa (świętokrzyskie) 9.357,20 PLN,, OPS Gręboszów (małopolska) 8.675,43, OPS Rytro (małopolska) 7.106, 36, OPS Szydłów (świętokrzyskie) 11.358,0 PLN, Międzichow (wielkopolska) 9.955 PLN. Kwestia podziału środków w 2009 r. Praca socjalna Obowiązek zastosowania w ramach projektu systemowego MoŜliwość dofinansowania pracowników socjalnych biorących udział w projekcie lub wykazanie jako wkład własny Praca socjalna indywidualna i środowiskowa Podnoszenie kwalifikacji pracowników socjalnych Działanie 7.1.3 oraz Działanie 1.2 10
Upowszechnianie pracy socjalnej Stanowisko: pracownik socjalny lub doradca ds. osób niepełnosprawnych Wykształcenie: pracownik socjalny lub doradca zawodowy MoŜliwość sfinansowania wynagrodzenia wraz ze składkami na ubezpieczenie społeczne (z wyj. PFRON) MoŜliwość sfinansowania kosztów wyposaŝenia stanowiska Zatrudnienie na 3 lata do 2010 r. Wydatki na wsparcie zatrudnienia dodatkowego doradców ds. osób niepełnosprawnych do 4 tys. zł/m-c/os. (nie wyŝej niŝ 150% przeciętnego wynagrodzenia w jednostce) MoŜliwość zatrudnienia więcej niŝ 1 osoby w przypadku wystarczających środków finansowych Upowszechnianie pracy socjalnej w praktyce Wydzielenie środków na etaty zgodnie lub prawie zgodnie z Zasadami wdraŝania nastąpiło w województwach: dolnośląskie, kujawskopomorskie, lubelskie, łódzkie, małopolskie, mazowieckie, podkarpackie, pomorskie, świętokrzyskie Zgodnie z Zasadami wdraŝania maksymalna kwota na etat to 4.000 PLN/miesięcznie. małopolska (2 tys. w gminach do 20 tys. i 1,2 tys. w gminach pow. 20 tys. ), pomorskie (3 tys.), wielkopolska (ok.2,5 tys.) Zachodniopomorskie w ogóle nie wyodrębniło kwoty na etaty pozostawiając decyzję beneficjentom określając maksymalne kwoty Kontrowersyjny podział środków na upowszechnianie dla duŝych miast: pomorskie (Gdańsk, Gdynia), Świętokrzyskie (Kielce), opolskie (Opole), małopolska (Kraków), śląskie (Katowice, Sosnowiec) Kwestia ciągłości zatrudnienia w gminach, w których przyznano etaty oraz z podziałami na rok 2009 (vs. konieczność zachowania przyznanych etatów) 11
Środki na partnerstwo W zasadzie w kaŝdym województwie wydzielono środki na partnerstwo (oprócz województw lubuskiego i małopolskiego) Nie określono sposobu podziału m.in. w województwach: wielkopolskim, lubelskim, śląskim zaproponowano podzielenie środków proporcjonalnie pomiędzy beneficjentów: opolskie, podlaskie Ten element algorytmu budził najwięcej kontrowersji z uwagi na dość duŝą swobodę wykorzystania Bardzo niskie zainteresowanie projektami partnerskimi (wyjątek zachodniopomorskie) Partnerstwo zasady realizacji Problemy interpretacyjne z definicją partnerstwa Partnerstwo a podwykonawstwo (zlecenie zadania) Tryb wyboru partnera do projektu propozycje rozwiązań: - zapis ustawowy - brak konieczności stosowania UZP - jawność, przejrzystość wyboru partnera - 21 dniowy termin na ogłoszenie o poszukiwaniu partnera (BIP, prasa lokalna) Nie dotyczy juŝ złoŝonych i ocenionych wniosków. 12
III. OCENA WNIOSKÓW SYSTEMOWYCH Przygotowanie wniosków Brak przygotowania beneficjentów skutkuje słabą jakością wniosków OPS i PCPR; Wzmocnienia wymaga koordynacja działań (w wymiarze merytorycznym jak i organizacyjnym) pomiędzy IP/IP2 oraz ROPS i ROEFS; Bardzo niski wskaźnik wykorzystania doradztwa w projektach ROPS - brak ekspertów posiadających jednocześnie wiedzę na temat pomocy społecznej i EFS. Rola doradców wymaga wzmocnienia w ramach projektów ROPS. Kwestiami budzącymi kontrowersje przy przygotowaniu wniosków są m.in.: sprzeczne instrukcje odnośnie definicji beneficjenta składającego wniosek (w jednym z województw po raz trzeci nastąpiła zmiana wymogu); terminy składania wniosków dokumenty niezbędne do złoŝenia wniosku (np. uchwała rady gminy, uchwała budŝetowa gminy, bilans jednostki). 13
Terminy Pomimo faktu określenia terminów oceny wniosków w systemie realizacji istnieją opóźnienia w zakresie oceny formalnej i merytorycznej (sięgające niekiedy trzech miesięcy); Widoczne obecnie opóźnienia wynikają z: charakteru działania 7.1. stanowiącego największy i najbardziej rozproszony projekt systemowy jakości składanych wniosków; zdolności organizacyjnych IP w ocenie wniosków. Istotnym elementem utrudniającym działania jest brak właściwej polityki informacyjnej sygnalizowany przez beneficjentów. Sposób oceny wniosków DuŜe zróŝnicowanie oceny pomiędzy województwami; W wielu przypadkach widoczne są dwie kwestie: brak zrozumienia dla wniosku systemowego (nieodróŝnianie od wniosków konkursowych - co za tym idzie redukowanie niektórych wydatków przyzwyczajenia z realizacji ZPORR (redukowanie wydatków kwalifikowalnych, doprecyzowanie grup docelowych itp.); zróŝnicowane podejście np. do kontraktów socjalnych (Ŝądania rozpisania wydatków szczegółowych). 14
V. REALIZACJA PROJEKTÓW W 2009 Płynność finansowa 2008/2009 Najistotniejszym problemem na przełomie 2008/2009 będzie zachowanie płynności projektów systemowych - szczególnie w przypadku zatrudnienia pracowników socjalnych i doradców ds. niepełnosprawnych Podstawa prawna - umowa ramowa o dofinansowaniu projektu systemowego Niezbędne - informowanie decydentów o konieczności zachowania ciągłości finansowania wydatków w ramach PO KL 15
Wskaźniki realizacji (1) Podstawowymi elementami oceny realizacji projektów są: liczba osób, które rozpoczęły kontrakt socjalny; liczba osób które zakończyły udział w projekcie; W ramach pierwszego wskaźnika naleŝy wskazać liczbę osób, z którymi podpisano kontrakt socjalny realizowany w ramach projektu (dotyczy równieŝ kontraktów socjalnych podpisanych przed rozpoczęciem okresu realizacji projektu o ile obejmuje on instrumenty finansowane z projektu systemowego). We wskaźniku naleŝy uwzględnić równieŝ narzędzia będące odmianą kontraktu socjalnego. W ramach drugiego wskaźnika naleŝy wykazać liczbę uczestników projektu będących klientami instytucji pomocy społecznej, którzy zakończyli udział w projekcie zgodnie z zaplanowaną ścieŝką uczestnictwa. W ramach wskaźnika nie naleŝy liczyć osób, które przerwały udział w projekcie z własnej winy. Wskaźniki realizacji (2) Do projektów przyjęto wskaźnik osób wykluczonych społecznie pomijając otoczenie osób wykluczonych pomimo faktu, iŝ są obejmowane wsparciem. We wskaźnikach naleŝy dokonać podziału na kobiety/męŝczyzn/osoby z obszarów wiejskich 16
Wskaźniki realizacji na 2013 r. Województwo łódzkie Działanie 7.1 Liczba klientów instytucji pomocy społecznej, którzy zakończyli udział w projektach dotyczących aktywnej integracji (ogółem/ kobiet/ męŝczyzn), w tym: osoby z terenów wiejskich Liczba klientów instytucji pomocy społecznej objętych kontraktami socjalnymi w ramach realizowanych projektów (ogółem/k/m). Liczba pracowników instytucji pomocy i integracji społecznej bezpośrednio zajmujących się aktywną integracją, którzy w wyniku wsparcia z EFS podnieśli swoje kwalifikacje w systemie pozaszkolnym (ogółem/k/m). 56 443 13 481 37 628 1 220 Wskaźniki realizacji na 2008 r. Województwo łódzkie Działanie 7.1 Liczba klientów instytucji pomocy społecznej, którzy zakończyli udział w projektach dotyczących aktywnej integracji (ogółem/ kobiet/ męŝczyzn), w tym: osoby z terenów wiejskich Liczba klientów instytucji pomocy społecznej objętych kontraktami socjalnymi w ramach realizowanych projektów (ogółem/k/m). Liczba pracowników instytucji pomocy i integracji społecznej bezpośrednio zajmujących się aktywną integracją, którzy w wyniku wsparcia z EFS podnieśli swoje kwalifikacje w systemie pozaszkolnym (ogółem/k/m). 5 240 1 252 3 493 224 17
Dodatkowe mierniki realizacji (1) Dane do zebrania do dnia 1 września 2008r. I. Liczba projektów I.1. W tym liczba projektów gminnych I.2. W tym liczba projektów powiatowych I.3. W tym liczba powiatów grodzkich II. Liczba projektów realizowanych w partnerstwie II.1. Wspólnie z innymi gminami i powiatami II.1. W partnerstwie relacji II. 2. W partnerstwie realizacji (zlecenie zadania) II.3. Porozumienie z powiatowym urzędem pracy III. Liczba osób objętych projektami III.1. Liczba osób ujętych w pkt. 3.2.1 - w tym osób niepełnosprawnych III.2. Faktyczna liczba objętych projektami (łącznie z otoczeniem pkt. 3.2.) Dodatkowe mierniki realizacji (2) Do zebrania do dnia 1 września 2008r. IV. Formy aktywizacji IV.1. Liczba kontraktów socjalnych IV.2. Liczba PAL IV.3. Liczba programów wsparcia osób niepełnosprawnych IV.5. Liczba projektów w których przewiduje się realizację zajęć w klubach integracji społecznej IV.6. Liczba projektów w których przewiduje się realizację zajęć w centrach integracji społecznej V. Upowszechnianie pracy socjalnej VI.1. Liczba zatrudnionych pracowników w OPS VI. 2. Liczba zatrudnionych doradców ds. niepełnosprawnych w PCPR 18
Dziękuję za uwagę, 19