Ochrona środowiska A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Język Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Biologii biologia studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki stacjonarne Przedmiot obowiązkowy, moduł kierunkowy I rok / II semestr Student powinien posiadać zakres wiadomości ogólnobiologicznych na poziomie matury z biologii. wykład 15 godz. konwersatoria 15 godz. zajęcia terenowe 16 godz. Celem jest wprowadzenie studenta w podstawowe zagadnienia z zakresu ochrony środowiska. Podczas realizacji student poznaje bioróżnorodność materii ożywionej. Analizuje związki między poszczególnymi elementami środowiska. Potrafi opisać podstawowe koncepcje i formy ochrony środowiska. Umie wskazać powiązania między konsumpcyjnym sposobem życia a wyczerpywaniem się zasobów naturalnych. Identyfikuje rozwój zrównoważony, jako jedyny sposób pogodzenia rozwoju gospodarczego z ochroną środowiska. Metody dydaktyczne: wykład, konsultacje, przygotowywanie prezentacji i dyskusja dotycząca ich tematyki. Formy zaliczenia : zaliczenie na ocenę konwersatoriów, zaliczenie na ocenę zajęć terenowych, egzamin. Efekty kształcenia i Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia 1. Wskazuje powiązania wiedzy biologicznej z innymi dyscyplinami wiedzy przyrodniczej. K_W02, K_W09, K_W15, K_U07, K_U13 2. uje podstawowe formy ochrony środowiska uwzględniając zasady rozwoju zrównoważonego. K_W11, K_U02, K_U06, K_U07, K_U13, 3. Wskazuje powiązania między konsumpcyjnym podejściem do środowiska a wyczerpywaniem się zasobów naturalnych. K_W11, K_U13, K_K08, K_K09, 4. Znajduje związek między swoimi poczynaniami a stanem środowiska naturalnego. K_W09, K_K08 5. Student wykazuje dbałość o bezpieczeństwo pracy i świadomość poszanowania pracy własnej i innych. K_U16, K_K02, K_K05, K_K06, K_K09 Punkty ECTS 3 Bilans nakładu pracy studenta ii Wskaźniki ilościowe Ogólny nakład pracy studenta: 75 godz. w tym: udział w wykładach: 15 godz.; udział w zajęciach konwersatoryjnych: 15 godz.; udział w zajęciach terenowych: 16 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń, egzaminów: 23,3 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 5,8 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii : Liczba godzin Punkty ECTS wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 51,8 2,1 o charakterze praktycznym 60 2,4 Data opracowania: 23. 09. 2015 Koordynator : Prof. dr hab. Mirosław Ratkiewicz
Elementy składowe sylabusu Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne : Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej B. Informacje szczegółowe Ochrona środowiska Biologia, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii pierwszy rok, drugi semestr (letni) 15 godz., wykład Prof. dr hab. Mirosław Ratkiewicz Ekologia a ochrona środowiska podstawowe pojęcia. Antropogeneza i etapy rozwoju cywilizacji ich charakterystyka w aspekcie oddziaływania na środowisko przyrodnicze. Czy grozi nam kryzys ekologiczny. Motywy ochrony przyrody i środowiska rys historyczny. Rozwój idei ochrony przyrody w Polsce i na świecie. Formy ochrony przyrody w Polsce i na świecie - koncepcje ochrony środowiska (w tym rozwoju zrównoważonego).. Procesy synantropizacji ich waga i konsekwencje dla bioróżnorodności.. Gospodarowanie odnawialnymi i nieodnawialnymi zasobami naturalnymi; alternatywne źródła energii. Recykling; utylizacja odpadów i ścieków. Odpady przemysłowe i infekcyjne. Katastrofy ekologiczne naturalne i antropogeniczne. Człowiek w środowisku rodzaje zagrożeń zdrowia i życia ludzkiego. Pierwszy raport rzymski. Efekty kształcenia: 1. Student wskazuje powiązania między konsumpcyjnym podejściem do środowiska a wyczerpywaniem się zasobów naturalnych. 2. Student znajduje związek między swoimi poczynaniami a stanem środowiska naturalnego. 3. Student wskazuje powiązania wiedzy biologicznej z innymi dyscyplinami wiedzy przyrodniczej. 4. Student opisuje podstawowe formy ochrony środowiska uwzględniając zasady rozwoju zrównoważonego. Sposoby weryfikacji: 1. Egzamin pisemny podsumowujący przedmiot (test zamknięty i pytania otwarte). 1. Pozytywna ocena egzaminu. Literatura podstawowa: 1. Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczewski D. 2008. Ochrona środowiska przyrodniczego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 2. Pullin A. S. 2007. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Campbell B. 1995. Ekologia człowieka. Historia naszego miejsca w przyrodzie od prehistorii do czasów współczesnych. PWN, Warszawa. 3. Małachowski K. 2008. Gospodarka a środowisko i ekologia. Wydawnictwo CeDeWu Sp. z o.o. 4. Umiński T. 1995. Ekologia, środowisko, przyroda. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa..
podpis osoby składającej sylabus
Elementy składowe sylabusu Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język C. Informacje szczegółowe Ochrona środowiska biologia, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii Rok studiów/ semestr pierwszy rok, drugi semestr (letni) Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz 15 godz., konwersatoria forma prowadzenia zajęć Prowadzący dr Magdalena Świsłocka Treści merytoryczne : 1. Istota i cechy współczesnego kryzysu ekologicznego. 2. Środowiskowe skutki globalnego ocieplenia i niszczenia ozonosfery. 3. Zanieczyszczenie i niedobory wód a środowisko. 4. Naturalne i generowane przez człowieka katastrofy ekologiczne - czy można im zapobiec? 5. Zdrowotne skutki zmian środowiskowych choroby cywilizacyjne. 6. Organizmy genetycznie modyfikowane i ich wpływ na środowisko i zdrowie człowieka. 7. Wzrost demograficzny populacji ludzkiej a środowisko. 8. Wpływ paliw kopalnych i energii na środowisko. 9. Środki i instrumenty ochrony środowiska. 10. Technika w ochronie środowiska. 11. Korytarze ekologiczne przeciwdziałanie antropogenicznej fragmentacji środowisk. 12. Czyste źródła energii alternatywą dla degradacji i kurczących się zasobów środowiska. 13. Żywność ekologiczna a ograniczenie wpływu konsumpcji na środowisko. Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Efekty kształcenia: 1. Student wskazuje powiązania między konsumpcyjnym podejściem do środowiska a wyczerpywaniem się zasobów naturalnych. 2. Student znajduje związek między swoimi poczynaniami a stanem środowiska naturalnego. 3. Student opisuje podstawowe formy ochrony środowiska uwzględniając zasady rozwoju zrównoważonego. 4. Student wykazuje dbałość o bezpieczeństwo pracy i świadomość poszanowania pracy własnej i innych. 5. Student wskazuje powiązania wiedzy biologicznej z innymi dyscyplinami wiedzy przyrodniczej. Sposoby weryfikacji: 1. Kolokwium. 2. Oceniona pod względem merytorycznym i formalnym Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej prezentacja na zadany temat. 1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się jedną nieobecność na zajęciach z koniecznością napisania referatu na zadany temat). 2. Pozytywna ocena z kolokwium. 3. Pozytywna ocena z zaliczenia prezentacji. Literatura podstawowa: 1. Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczewski D. 2008. Ochrona środowiska przyrodniczego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 2. Pullin A. S. 2007. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Jędrzejewski W., Nowak S., Kurek R., Mysłajek RW., Stachura K., Zawadzka B. 2006. Zwierzęta a drogi metody ograniczania negatywnego wpływu dróg na populacje dzikich zwierząt. ZBS PAN, Białowieża.
2. Kurnatowska A. (red.) 1997. Ekologia. Jej związki z różnymi dziedzinami wiedzy. PWN, Warszawa - Łódź. 3. Lewandowski WM. 2007. Proekologiczne odnawialne źródła energii. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne. Warszawa. 4. Małachowski K. 2008. Gospodarka a środowisko i ekologia. Wydawnictwo CeDeWu Sp. z o.o.. podpis osoby składającej sylabus i zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć. Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne). ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach, realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna być zgodna z przypisanymi do tego punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS 25 30 h. iii Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi. D. Informacje szczegółowe Elementy składowe sylabusu Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne : Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia Ochrona środowiska biologia, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii pierwszy rok, drugi semestr (letni) 16 godz., zajęcia terenowe dr Magdalena Czajkowska, dr Magdalena Świsłocka 1. Wykazanie związku między intensywnym rozwojem gospodarczym a zanieczyszczeniem środowiska sposoby utylizacji zanieczyszczeń stałych i ciekłych. 2. Zdefiniowanie odpadów infekcyjnych i sposobów ich utylizacji. 3. Wpływ elektrociepłowni na środowisko w zakresie: emisji pyłów i gazów, emisji hałasu, poboru wody i odprowadzania ścieków, gospodarowania odpadami. 4. Działania podejmowane przez człowieka, które mogą przyczynić się do efektywniejszej ochrony środowiska. Efekty kształcenia: 1. Student znajduje związek między swoimi poczynaniami a stanem środowiska naturalnego. 2. Student opisuje podstawowe formy ochrony środowiska uwzględniając zasady rozwoju zrównoważonego. 3. Student wykazuje dbałość o bezpieczeństwo pracy i świadomość poszanowania pracy własnej i innych. Sposoby weryfikacji: 1. Ocenione prezentacje na zadany temat. 1. Obecność na zajęciach. 2. Aktywna postawa studenta podczas zajęć. 3. Pozytywna ocena zaliczenia prezentacji.
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Literatura podstawowa: 1. Weiner J. 2005. Życie i ewolucja biosfery. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Łomotowski J., Szpindor A. 1999. Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków. Arkady. 2. Rosik-Dulewska C. 2012. Podstawy gospodarki odpadami. PWN, Warszawa.