Indeksy WIG WIG20 mwig40 swig80 Obrót (mpln) Wybrane dane Kurs zamknięcia Wolumen Otwarte pozycje Indeks Zamknięcie [pkt.] dzienna tyg. [t/t] 52 715,1-0,04% - -2,37% 2 394,2 0,07% 0,11% -2,15% 3 491,8-0,55% -0,51% -3,57% 12 337,1 0,25% 0,29% -1,76% Zamknięcie BOVESPA (BRAZYLIA) BUX (WĘGRY) CAC 40 (FRANCJA) DAX (NIEMCY) DIJA (USA) EUROSTOXX 50 (EU) ISE 100 (TURCJA) MERVAL (ARGENTYNA) NASDAQ COMPOSITE (USA) PX (CZECHY) MIEDŹ (USD za tonę) ZŁOTO (USD za uncję) Waluta FTSE 100 (GB) MSCI EM RTS (ROSJA) S&P 500 (USA) Źródło: Bloomberg GPW - Indeksy 667,4-19,30% - 21,86% GPW - FW20 dzienna tyg. 2 400-1 -0,04% -2,20% 23 696 8 401 54,93% 132,40% 58 342-167 -0,29% 2,89% Indeksy zagraniczne - kursy zamknięcia Kurs [pkt.] Indeksy zagraniczne - kurs na godzinę: Indeks NIKKEI225 (JAPONIA) HANG SENG (HONG KONG) BSE 30 (INDIE) KOSPI 100 (KOREA Płd.) SHANGHAI A-SHARE (CHINY) SHANGHAI B-SHARE (CHINY) ROPA WTI (USD za baryłkę) EUR CHF USD EUR/USD Surowiec 57 956,5 4,78% 4,82% 17 741,5 0,23% 0,27% 4 078,7 0,12% 0,16% 8 812,4 0,27% 0,31% 16 321,1-1,35% -1,31% 2 998,3 0,23% 0,27% 6 366,2 0,41% 0,45% 75 115,7 2,21% 2,25% 10 040,2-1,60% -1,56% 991,5 0,16% 0,20% 4 213,7-1,46% -1,42% 949,8-0,19% -0,15% 1 080,2 0,34% 0,38% 1 874,7-1,65% -1,61% Kurs [pkt.] 8:42 14 954,7-2,26% -2,22% 23 138,0-0,16% -0,12% 26 290,4-0,36% -0,32% Surowce - kursy zamknięcia Waluty - kurs na godzinę Kurs [PLN] 1 840,5 0,11% 0,15% 2 467,9-0,37% -0,33% 262,0-0,20% -0,16% Kurs [%] 85,1-0,71% -0,67% 6 725,5 1,29% 1,33% 1 229,0 0,82% 0,86% 08:42 [PLN] [%] 4,1965 0,0028 0,08% 0,12% 3,4722 0,0029 0,11% 0,15% 3,3009 0,0038 0,39% 0,43% 1,2713-0,0006-0,31% -0,27% WIG (52,706.19, 52,988.55, 52,675.82, 52,715.05, -19.1875) 28 4 11 August SK-50 SK-20 SK-200 18 25 1 8 15 22 29 6 September October SP500 (1,925.63, 1,936.98, 1,906.05, 1,906.13, -22.0800) Źródło: Bloomberg Kontrakty terminowe Futures EuroStoxx50 Futures CAC40 Futures DAX Futures S&P500 Futures DJIA Futures NASDAQ Futures SK-50 28 4 11 18 25 2 8 15 August September - kurs na godzinę: Kurs [pkt.] SK-20 SK-200 2 971,0-0,17% 4 055,0-0,21% 8 758,5-0,19% 1 872,3-0,09% 16 280,0-0,09% 3 813,3-0,08% 22 29 6 October 13 8:42 13 56000 55500 55000 54500 54000 53500 53000 52500 52000 51500 51000 50500 50000 49500 49000 25000 20000 15000 10000 x1005000 relatywna do fwig20-0,13% -0,17% -0,15% -0,05% -0,05% -0,04% 2030 2020 2010 2000 1990 1980 1970 1960 1950 1940 1930 1920 1910 1900 1890 1880 1870 1860 1850 1840 1
INFORMACJA DNIA ŚWIAT SBR SZEPIETOWO (SBR0325; SBR0725) Cena europejskiej ropy Brent spadła wczoraj do 87,74 USD za baryłkę i była najtańsza od grudnia 2010 roku. Ropa amerykańska WTI kosztowała 84,42 USD (najniżej od dwóch lat). Zgodnie z opiniami ekspertów przyczyną niskich cen ropy jest spowolnienie gospodarcze i zapowiedź nie ograniczania wydobycia ropy, nawet przy niskich cenach, przez OPEC. Wzmocnienie bazy kapitałowej. KNF wyraził zgodę Spółdzielczemu Banku Rozwoju w Szepietowie na zaliczenie do kapitału podstawowego TIER I zysku za okres od początku roku do końca lipca br. w kwocie ok. 4,84 mln PLN. Komentarz DM Banku BPS W raporcie półrocznym podano, że zysk netto na koniec 1H 14 wyniósł 4,02 mln PLN (vs. 4,8 mln PLN na koniec lipca br.). Na koniec 1H 14 współczynnik wypłacalności banku wzrósł do 10,7%, w tym za sprawą zasilenia funduszy ubiegłorocznymi zyskami. Bank informował, że zamierza dalej wzmacniać bazę kapitałową, co obecnie realizuje. Aby zyski bieżące mogły zostać zaliczone do kapitału podstawowego bank musiał m.in. wykazać, że kwota zysków została pomniejszona o wszelkie możliwe do przewidzenia obciążenia (jeden z warunków zgody KNF). Zakładając, że wymóg kapitałowy nie zmienił się od końca 1H 14 to przy zaliczeniu zysku bieżącego współczynnik wypłacalności banku wzrósłby o ok. 1,0 p. p. Nie zmienia to naszej oceny banku, gdyż w banku jest realizowany program naprawczy na lata 2014-2015, co uniemożliwia wzrost WII powyżej 4/10. (K. Artyszuk) GLOBAL COSMED (GLC) ALIOR BANK (ALR0220) Umowa zakupu aktywów Spółka poinformowała o zawarciu znaczącej umowy nabycia aktywów podmiotu z siedzibą w Niemczech, zajmującego się produkcją artykułów chemii gospodarczej. Szczegóły transakcji są następujące: Transakcja została dokonana na mocy czterostronnej umowy, w której sprzedającym był Syndyk masy upadłościowej, a kupującym Emitent oraz spółki od niego zależne, Łączna wartość transakcji jest nie mniejsza niż 3.277.260 EUR (13.731.714,40 PLN), przy czym ostateczna wartość transakcji będzie zależna od inwentaryzacji zapasów magazynowych i nie powinna przekroczyć 5,022 mln EUR (21.042.180 PLN), W ramach dokonanej transakcji Spółka nabywa maszyny i urządzenia służące do produkcji oraz zapasy magazynowe, Pozostałe aktywa zostaną nabyte przez spółki zależne (nieruchomości, wartości niematerialne i prawne), Transakcja zostanie zrealizowana pod warunkiem wyrażenia zgody na realizację transakcji przez Zgromadzenie Wierzycieli spółki domal, Na poczet należnej ceny, spółka uiściła na rachunku powierniczym kwotę 3 mln EUR. Nadwyżka zostanie wniesiona po spełnieniu się warunku zawieszającego i przeprowadzeniu inwentaryzacji zapasów. Okres przejściowy, w którym strony ustaliły zasady współpracy wyniesie maksymalnie 6 miesięcy, Nabywana spółka będzie prowadzić działalność operacyjna w dotychczasowym obszarze. Komentarz DM Banku BPS Informacja pozytywna. Zrealizowana transakcja pozwoli na zwiększenie dotychczasowych zdolności produkcyjnych, przełoży się na zwiększenie udziałów na kluczowym dla spółki rynku niemieckim oraz umożliwi uzyskanie efektów synergii. Na ten moment, ze względu na brak danych pełna ocena transakcji nie jest możliwa. (Ł. Rydzkowski) Kolejna transakcji nabycia obligacji serii C. Alior Bank zawarł transakcje nabycia łącznie 15 700 sztuk obligacji serii C. Komentarz DM Banku BPS Bank już wcześniej dokonywał podobnych transakcji o większej wartości. Jest to związane z tym, że oprocentowanie obligacji serii C w lutym 2015 r. skokowo wzrośnie o 300 pb. do 775 pb. (w papiery jest wbudowana opcja przedterminowego wykupu). Można przypuszczać, że przed tym terminem bank będzie chciał zrefinansować dług nową emisją obligacji podporządkowanych. (K. Artyszuk) 2
ZPC MIESZKO (MSO) BEST (BST) Podniesienie ceny w wezwaniu do 3,99 PLN. Pośredniczący w wezwaniu DM BZ WBK podał, iż Bisantio Investments podniosło cenę w wezwaniu na ZPC Mieszko do 3,99 PLN z 3,69 PLN (+8,1%). W sierpniu Bisantio Investments wezwało do sprzedaży 13.894.506 akcji, stanowiących 34,01% kapitału cukierniczej spółki. Rozpoczęte 18 września zapisy zakończą się 20 października. W wyniku wezwania Bisantio Investments zamierza osiągnąć 100% akcji i ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu Mieszka oraz nie wyklucza, że wycofa wówczas akcje spółki z obrotu. Na zamknięciu wczorajszej sesji jedna akcja Mieszka kosztowała 3,66 PLN. Komentarz DM Banku BPS Być może podniesienie ceny w wezwaniu o 8,1% skusi niezdecydowanych inwestorów i będzie szansą na wyjście z inwestycji. Podejrzewamy, iż chodzi o inwestorów finansowych, którzy obecni są w akcjonariacie cukierniczej spółki. Największy z nich Noble Funds TFI zgodnie ze stanem na koniec czerwca 2014 posiadał blisko 9,0% udziałów. Pozostali inwestorzy finansowi łącznie posiadają ok. 12% walorów. (M. Stebakow) Wydłużenie zapisów. Best zdecydował o wydłużeniu okresu przyjmowania zapisów na obligacje serii K2 do 17 października br. (pierwotny termin: 14 października br.) i przesunięcia terminu przydziału obligacji na 20 października br. Dzień emisji nie uległ zmianie i jest określony jako 30 października br. (K. Artyszuk) 3
KALENDARIUM Dane makro: 14.10.2014 Wtorek Wydarzenie Okres Odczyt Prognoza Poprzednio 8:45 Francja Inflacja CPI m/m wrzesień 0,40% 8:45 Inflacja CPI r/r wrzesień 0,40% 0,40% 9:15 Szwajcaria Inflacja PPI m/m wrzesień -0,20% 9:15 Inflacja PPI r/r wrzesień -0,90% 10:00 Włochy Inflacja CPI m/m wrzesień -0,20% 0,20% 10:00 Inflacja CPI r/r wrzesień -0,10% 10:30 Wielka Brytania Inflacja CPI m/m wrzesień 0,20% 0,40% 10:30 Inflacja CPI r/r wrzesień 1,41% 1,50% 11:00 Euroland Produkcja przemysłowa m/m sierpień -0,68% 1,00% 11:00 Produkcja przemysłowa r/r sierpień -0,35% 2,20% 11:00 ZEW Bieżąca sytuacja październik -43,8 11:00 ZEW Sentyment ekonomiczny październik 14,2 11:00 Niemcy ZEW Bieżąca sytuacja październik 18,0 25,4 11:00 ZEW Sentyment ekonomiczny październik -4,4 6,9 14:00 Polska Bilans obrotów bieżących sierpień -0,72 mld 14:00 Bilans obrotów finansowyuch sierpień 6,02 mld 15:00 Bilans obrotów kapitałowych sierpień 5,99 mld Wydarzenia w spółkach 14.10.2014 Synektik - debiut na GPW ATM SA - dzień wypłaty 0,12 PLN dywidendy na akcję Buwog - ZWZ spółki mbank - wprowadzenie do obrotu giełdowego 2.655 akcji spółki Redwood Holding - NWZ ws. połączenia akcji spółki Work Service - wprowadzenie do obrotu 91.511 akcji serii P 4
SPÓŁKI I MNOŻNIKI RYNKOWE Banki na GPW Kurs [PLN] D/Y [%] ALIOR BANK 75,90 5 310 22,3 16,4 12,2 2,2 1,8 1,6 0,0 0,0 0,0 BZ WBK 382,00 37 908 20,6 16,8 14,3 2,5 2,2 2,1 2,5 3,0 3,6 mbank 475,00 20 049 17,3 14,7 13,7 1,9 1,8 1,7 2,7 4,2 4,6 BPH 41,49 3 181 22,9 21,3 15,7 0,6 0,6 0,6 - - - HANDLOWY 121,00 15 810 2013-10-17 SPRZEDAJ 93,70 16,3 17,1 16,1 2,1 2,2 2,1 5,4 6,0 6,0 ING BSK 142,95 18 598 19,7 17,4 14,9 2,1 2,0 1,9 2,8 3,4 3,8 MILLENNIUM 8,61 10 445 19,4 15,9 13,7 2,0 1,8 1,7 1,6 2,9 3,4 PEKAO 178,10 46 746 17,2 16,6 15,1 2,0 2,0 1,9 5,3 5,7 6,2 PKO BP 36,00 45 000 2013-10-17 KUPUJ 44,8 14,3 13,4 11,4 1,8 1,6 1,5 3,2 3,0 4,1 Mediana - 17 204 18,7 16,5 14,0 2,0 1,8 1,7 2,7 3,0 3,8 Budowlanka Kurs [PLN] BUDIMEX 133,80 3 416 2014-06-13 KUPUJ 146,0 21,1 20,2 16,9 5,3 6,9 6,3 6,3 10,9 9,2 ERBUD 26,35 335 2014-06-13 KUPUJ 30,4 18,8 14,9 12,0 1,3 1,2 1,2 9,7 8,3 7,2 UNIBEP 7,44 261 2014-06-13 KUPUJ 8,6 14,9 11,8 10,3 1,4 1,3 1,2 7,5 6,7 6,0 ELEKTROBUDOWA 81,39 386 2014-06-13 TRZYMAJ 92,0 21,3 16,6 10,9 1,1 1,1 1,1 8,9 7,0 5,2 TRAKCJA 1,06 436 13,3 13,6 13,3 0,8 0,7 0,7 8,1 7,7 8,1 VISTAL GDYNIA 13,80 196 2014-09-03 KUPUJ 16,2 9,9 10,0 7,2 1,1 1,2 1,1 9,6 8,2 6,6 HERKULES 2,48 108 2014-08-22 KUPUJ 2,6-17,7 14,6-0,6 0,5-6,7 6,2 Mediana - 335 16,9 14,9 12,0 1,2 1,2 1,1 8,5 7,7 6,6 Handel Kurs [PLN] LPP 9 780,0 17 908 2013-09-18 SPRZEDAJ 5 677,0 39,5 32,2 25,4 12,4 9,4 7,4 24,9 19,5 16,4 CCC 128,50 4 934 2014-03-11 KUPUJ 164,1 36,3 25,1 20,2 7,9 6,3 5,2 24,6 17,9 14,3 MONNARI TRADE 9,60 293 2014-03-17 KUPUJ 10,8 20,0 13,7 12,8 3,8 - - 15,7 10,7 9,4 GINO ROSSI 3,17 159 2014-06-13 KUPUJ 3,5 35,2 18,6 13,8 2,2 2,0 1,8 12,9 8,8 7,1 BYTOM 1,31 93 2014-05-14 KUPUJ 1,6-18,7 11,9 4,5 3,5 2,7 18,4 10,9 8,2 WOJAS 7,60 96 2014-05-14 KUPUJ 12,2-9,2 6,7-1,3 1,2-5,6 4,8 VISTULA GROUP 1,76 306 29,3 14,3 12,0 0,7 0,7 0,7 10,8 9,3 8,8 Mediana - 293 35,2 18,6 12,8 4,1 2,8 2,3 17,0 10,7 8,8 Górnictwo Kurs [PLN] BOGDANKA 110,50 3 759 12,5 12,4 9,1 1,5 1,5 1,4 5,7 5,4 4,3 JSW 30,71 3 606 83,0 - - 0,4 0,5 0,5 2,2 4,6 2,6 KOPEX 11,10 825 2014-04-25 KUPUJ 14,8 13,3 10,4 10,3 0,3 0,3 0,3 4,9 5,1 5,1 FAMUR 3,50 883 2014-04-25 TRZYMAJ 4,1 7,0 13,7 11,5 1,5 1,9 1,8 3,1 5,1 4,4 Mediana - 2 244 12,9 12,4 10,3 0,9 1,0 0,9 4,0 5,1 4,4 Wierzytelności Kurs [PLN] KRUK 106,50 1 813 19,1 13,3 12,0 4,4 3,1 2,6 8,6 6,5 5,6 KREDYT INKASO 21,09 273-8,9 7,1-1,5 1,0-8,9 7,8 MAGELLAN 78,00 516 2014-02-13 KUPUJ 100,3 11,6 10,0 8,8 2,0 1,5 1,3 25,4 21,4 18,7 MW TRADE 17,49 147 2014-02-13 KUPUJ 23,6-7,3 6,8-1,9 1,7-24,7 24,2 Mediana - 394 15,4 9,4 8,0 3,2 1,7 1,5 17,0 15,2 13,2 Przemysł/inne Kurs [PLN] ROPCZYCE 17,13 79 2013-10-24 KUPUJ 33,0-5,4 5,0-0,4 0,3-5,4 5,0 LENTEX 8,18 490 2014-01-22 KUPUJ 10,0 - - - - - - - - - HARPER HYGIENICS 3,20 204 2014-05-14 KUPUJ 5,2-21,3 6,8-2,9 2,1-21,3 6,8 KRYNICKI RECYKLING 7,93 132 2014-05-29 KUPUJ 8,8-15,0 10,0-2,1 1,7-15,0 10,0 MEDICALGORITHMICS 182,00 629 2014-06-30 KUPUJ 333,0-30,3 16,6-5,6 4,1-30,3 16,6 Mediana - 204 ##### 15,0 6,8 ##### 15,0 6,8 5
Dom Maklerski Banku BPS SA ul. Grzybowska 81, 00-844 Warszawa, tel.: +48 22 53 95 555, fax.: +48 22 53 95 556 www.dmbps.pl dm@dmbps.pl Departament Analiz: Marcin Stebakow, MPW handel, przemysł spożywczy Dyrektor Departamentu Analiz marcin.stebakow@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 548 Kamil Artyszuk obligacje kamil.artyszuk@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 535 Marta Czajkowska-Bałdyga banki marta.czajkowska-baldyga@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 527 Tomasz Kania usługi finansowe, deweloperzy, producenci maszyn górniczych, zdrowie tomasz.kania@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 542 Marek Straszak, MPW, DI budownictwo, materiały budowlane marek.straszak@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 540 Łukasz Rydzkowski, lukasz.rydzkowski@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 527 Marek Olewiecki, MPW marek.olewiecki@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 542 Analityk techniczny: Jacek Borawski, Sławomir Rudaś Departament Sprzedaży Instytucjonalnej: Piotr Majka, MPW Wiceprezes Zarządu piotr.majka@dmbps.pl Tel.: (22) 53 95 520 Krzysztof Solus, MPW Zastępca Dyrektora Departamentu Sprzedaży Instytucjonalnej krzysztof.solus@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 55 Bogdan Dzimira, MPW, Doradca Inwestycyjny bogdan.dzimira@dmbps.pl Tel.: (22) 53 95 523 Jan Woźniak, MPW jan.wozniak@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 536 Artur Kobos, MPW artur.kobos@dmbps.pl Tel.: (22) 53 95 511 Bartosz Szaniawski bartosz.szaniawski@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 525 Departament Sprzedaży Detalicznej: Beata Zbrzezna, MPW beata.zbrzezna@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 544 Lech Kucharski, MPW lech.kucharski@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 522 Anna Pajkert, anna.pajkert@dmbps.pl tel.: (22) 53 95 078 Wyjaśnienia dotyczące stosowanej terminologii fachowej i wskaźników: Dług netto suma zobowiązań oprocentowanych pomniejszona o środki pieniężne i ich ekwiwalenty EBIT wynik na działalności operacyjnej EBITDA wynik działalności operacyjnej przed potrąceniem salda na działalności finansowej, opodatkowaniem i amortyzacją. EV (wartość ekonomiczna; EV= MC + dług netto) suma kapitalizacji i długu netto Marża brutto na sprzedaży relacja zysku brutto na sprzedaży do przychodów ze sprzedaży Marża EBIT (EBIT/Przychody ze sprzedaży) relacja zysk z działalności operacyjnej do przychodów ze sprzedaży Marża EBITDA (EBITDA/Przychody ze sprzedaży) relacja EBITDA do przychodów ze sprzedaży EBIT/EV iloraz zysku z działalności operacyjnej i wartości ekonomicznej (suma kapitalizacji i długu netto) MC/EBIT iloraz kapitalizacji (iloczyn kursu akcji i liczby akcji) oraz zysku z działalności operacyjnej MC/S iloraz kapitalizacji (liczba wyemitowanych akcji razy kurs akcji) i przychodów ze sprzedaży (Cena/Zysk) relacja kurs akcji do rocznego zysku netto przypadający na akcję (Cena/Wartość Księgowa) relacja kursu akcji do wartości księgowej przypadającą na akcję P/CF [Cena/(zysk netto + amortyzacja)] relacja kursu akcji do sumy przypadającego na akcję zysku netto i amortyzacji Stopa dywidendy (DY) dywidenda na akcję podzielona przez kurs akcji Wskaźnik wypłaty dywidendy (D/E) relacja dywidenda przypadająca na akcję do zysk na akcję Wskaźnik pokrycia dywidendy (E/D) relacja zysku na akcję do dywidendy na akcję Puls parkietu wyraża wiedzę oraz poglądy jego autorów według stanu na dzień sporządzenia niniejszego opracowania. Materiał został sporządzony z zachowaniem należytej staranności i rzetelności przy zachowaniu zasad metodologicznej poprawności na podstawie ogólnodostępnych informacji, w dniu publikacji opracowania, pozyskanych ze źródeł wiarygodnych dla Domu Maklerskiego Banku BPS S.A. Dom Maklerski Banku BPS S.A. nie gwarantuje ich kompletności i dokładności. Organem sprawującym nadzór nad działalnością Domu Maklerskiego Banku BPS S.A. jest Komisja Nadzoru Finansowego z siedzibą w Warszawie, przy Placu Powstańców Warszawy 1. Informacje zawarte w niniejszym raporcie nie stanowią rekomendacji w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Finansów z 19 października 2005 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców (Dz. U. z 19 października 2005 r. Nr 206, poz. 1715). DM Banku BPS SA nie ponosi odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego opracowania ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych. Powielanie bądź publikowanie w jakiejkolwiek formie niniejszego opracowania, lub jego części, oraz zwartych w nim zaleceń, oraz wykorzystywanie materiału do własnych opracowań celem publikacji, bez pisemnej zgody DM Banku BPS S.A. jest zabronione. Niniejsze opracowanie stanowi publikację handlową i jest prawnie chronione zgodnie z Ustawą z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 1994 nr 24 poz. 83 z późn. zm.). Jest prawdopodobne, iż DM Banku BPS S.A. świadczył, świadczy lub będzie świadczył usługi na rzecz przedsiębiorców i innych podmiotów wymienionych w niniejszym opracowaniu. DM Banku BPS S.A., jego akcjonariusze i pracownicy mogą posiadać długie lub krótkie pozycje w akcjach emitentów lub innych instrumentach finansowych powiązanych z akcjami emitentów wymienionych w opracowaniu. DM Banku BPS S.A. pełni funkcję animatora emitenta m.in.dla spółek: Alterco, B3System, EMC Instytut Medyczny,. DM Banku BPS S.A. pełni funkcję animatora rynku m.in.dla spółek: Alterco, B3System, EMC Instytut Medyczny, KGHM, Pekao, Polnord. 6