Zarządzanie portfelem instrumentów dłużnych Bogusław C. Moskała BRE Bank Warszawa 12 grudzień 2005 r.
Portfel instrumentów dłużnych Portfelem instrumentów dłużnych nazywać będziemy zbiór obligacji, bonów skarbowych lub komercyjnych oraz instrumentów pochodnych takich jak transakcje FRA i IRS, kontrakty futures, kredytowe transakcje terminowe oraz zabezpieczające transakcje walutowe.
Portfel instrumentów dłużnych Zarządzający portfelem (portfolio manager) w zakresie otrzymanych pełnomocnictw i limitów ma prawo do zawierania transakcji wpływających na strukturę portfela. Celem procesu jest uzyskanie jak największej stopy zwrotu z inwestycji mierzonej w stosunku do benchmarku lub zgodnie z wyceną rynkową (mark-to-market) lub do modelu (mark-tomodel).
Rozliczenie transakcji: Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych - cash tego samego dnia (obligacje w USA, kontrakty futures, repo US) - regular następny dzień roboczy (obligacje USA, repo) - spot/skip następne dwa dni robocze (obligacje w Polsce, transakcje walutowe, kredytowe transakcje terminowe) - eurobonds regular w trzecim dniu roboczym (euroobligacje) - forward rozliczenie na datę przyszłą
Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych Zawarcie i rozliczenie transakcji Bank A Bank B Centrum Rozliczeniowe DvP
Transakcja EUR/USD rozliczana na datę przyszłą (forward) Zabezpieczenie Klient EUR USD Bank EUR USD USD EUR Rynek MM USD EUR Rynek FX
Transakcja zakupu obligacji rozliczana na datę przyszłą (forward) Zabezpieczenie Klient Bond Bank Bond Bond Rynek repo Bond Rynek obligacji
Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych
Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych Jak są zawierane transakcje? przez telefon RDS przez Internet
Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych Transakcje zawierane przez telefon System rejestracji rozmów System rejestracji rozmów
Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych Typy zleceń: at the market po rynku market order zlecenie rynkowe stop-loss order zlecenie zamknięcia strat buy-stop (sell-stop) zlecenie zawarcia transakcji po przełamaniu określonych poziomów cen. Dla zleceń określa się zazwyczaj czas ich ważności np. do końca dnia lub do odwołania.
Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych Repo (repurchase agreement) przyjmuje postać pożyczki pieniężnej zabezpieczonej obligacjami. Opis takiej transakcji powinien uwzględniać następujące parametry: stopę repo, terminy otwarcia oraz zamknięcia, cenę otwarcia obligacji, cenę forward obligacji, kwotę otwarcia, kwotę zamknięcia, wyrażony procentowo poziom zabezpieczenia (hair cut), informacje dodatkowe: strony transakcji oraz rachunki rozliczeniowe.
Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych Schemat transakcji repo Otwarcie B ond B ank A B ank B C ash Zamknięcie B ank A B ond B ank B C ash + intr
Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych
Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych Strategie spekulacyjne wykorzystujące kontrakty oraz portfel obligacji: wydłużanie / skracanie portfela poprzez sprzedaż / zakup pakietu kontraktów, wykorzystanie długiej pozycji w kontraktach jako substytutu długiej pozycji w obligacjach, możliwość znacznie łatwiejszego przyjmowania pozycji krótkiej na rynku, gdyż strategia ta nie wymaga pożyczania obligacji na rynku, w obrębie jednej waluty gra na zmianę marży procentowej pomiędzy kontraktami o różnych terminach wykupu, dla różnych walut gra na zmianę marży procentowej pomiędzy instrumentami o takim samym terminie wykupu lecz emitowanymi w oparciu o różne obligacje.
Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych Byki dają zrobić, niedźwiedzie dają zarobić, a świnie idą do rzeźni Przegląd zasad stosowanych przez managerów: należy unikać budowania pozycji w oparciu o jedną cenę, limitowanie zaangażowania powinno ono odzwierciedlać poziom akceptowanego ryzyka, gdyż dobre chęci są zazwyczaj przyczyna strat, na rynku powtarza się często taka maksymę: jeśli się nie jest pewnym wówczas lepiej stać z boku, w handlu należy opierać się na analizie technicznej, nie fundamentalnej,
Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych tworząc pozycję należy stosować zasadę piramidy handlowej : PIRAMIDA NORMALNA Kwota piątej operacji X Kwota czwartej operacji XXX Kwota trzeciej operacji XXXXX Kwota drugiej operacji XXXXXXX Kwota pierwszej operacji nie należy powiększać pozycji w stracie (tzw. uśrednianie), XXXXXXXXX
Zawieranie transakcji na rynkach instrumentów dłużnych oraz ich pochodnych strategia operacji handlowych powinna być opracowana przed lub po sesji giełdowej, tak aby uniknąć wpływu emocji związanych z handlem na proces podejmowania decyzji strategicznych, nie należy działać wbrew trendom rynkowym (trend is your friend), gdy w handlu się nie układa należy zrobić przerwę, Kiedy wszyscy myślą w ten sam sposób, prawdopodobnie wszyscy są w błędzie napisał Humphrey Neill - jest to wyraźna wskazówka dla managera, iż tylko samodzielne myślenie może stanowić podstawę realizacji efektywnej strategii rynkowej, unikać handlowania zbyt wielu typów kontraktów na raz, starać się odizolować handel od nadziei na zysk.
Najczęściej realizowane strategie rynkowe Strategie oczekiwanego poziomu stóp procentowych Stosowane wówczas, gdy inwestor uważa, że jest w stanie przewidzieć przyszłe poziomy stóp procentowych. W uproszczeniu można stwierdzić, że strategia ta polega na skracaniu duracji portfela w sytuacji, gdy zarządzający przewiduje wzrost stóp procentowych, zaś wydłużenie czasu trwania portfela w sytuacji odwrotnej.
Najczęściej realizowane strategie rynkowe Strategie krzywej dochodowości strategia koncentracji (bullet strategy) portfel jest konstruowany z obligacji o zbliżonym terminie do wykupu, strategia objęcia (barbell strategy) w skład portfela wchodzą instrumenty o dwóch różnych terminach zapadalności, strategia płatności równomiernych (ledder strategy) portfel składa się z instrumentów, których terminy wykupu są rozłożone równomiernie w pakietach o zbliżonej wartości.
Najczęściej realizowane strategie rynkowe Strategie ryzyka kredytowego można podzielić na dwie grupy: zakładające powiększenie marży kredytowej zakładające zmniejszenie marży kredytowej. Strategie indywidualnego doboru obligacji Operacja umożliwiająca zamianę jednej obligacji na drugą, charakteryzującą się taką samą oceną ryzyka kredytowego, datą wykupu oraz stopą kuponową, ale przynoszącą wyższą rentowność nazywana jest swapem podstawienia (substitution swap). Sytuacja taka wynika z braku efektywności rynku. Transakcje zamiany obligacji niosą jednak ryzyko, że obligacja nabywana może różnić się od obligacji zbywanej.
Najczęściej realizowane strategie rynkowe Strategia immunizacji Immunizacja jest definiowana jako technika inwestowania aktywów, która pozwala na zabezpieczenia prowadzonej działalności przed dużymi zmianami stóp procentowych. Zazwyczaj strategie te są stosowane przez fundusze, które zobowiązują się do wypłaty swoim klientom określonej kwoty w wyznaczonym czasie. Dlatego środki są inwestowane w aktywa o akceptowanej stopie zwrotu. Jednak niewłaściwe dopasowanie struktury inwestycji może się stać przyczyną wystąpienia dodatkowego ryzyka. W przypadku, gdy do portfela zostaną zakupione obligacje o terminie wykupu krótszym niż realizacja płatności wówczas występuje ryzyko reinwestycji, W przypadku, gdy do portfela zostaną zakupione obligacje o terminie wykupu dłuższym niż realizacja płatności wówczas występuje ryzyko ceny, W przypadku, gdy inwestor nabędzie do portfela więcej niż jedną obligację, których średnia wartość czasu trwania Macaulaya będzie równa długości trwania inwestycji wówczas portfel będzie zabezpieczony przed ryzykiem stóp procentowych, ale jedynie w przypadku równoległych przesunięć krzywej, Instrumentem najczęściej stosowanym przez zarządzających portfelami jest obligacja zerokuponowa o terminie wykupu zbliżonym do terminu płatności, wynika to z faktu, iż obligacje takie nie wypłacają okresowo odsetek (nie występuje ryzyko reinwestycji), a dopasowanie terminów wykupu obligacji oraz płatności umożliwia uniknięcie ryzyka ceny (ta jest stała, przez cały czas istnienia obligacji).
Dziękuję za uwagę