Załącznik nr 1 do Regulaminu świadczenia usług zarządzania portfelami Rodzaje oferowanych strategii inwestycyjnych

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Zarządu nr 11 /2019 z dnia 18 czerwca Załącznik nr 1 do Regulaminu świadczenia usług zarządzania portfelami Rodzaje oferowanych strategii inwestycyjnych 1

2 Załącznik do Uchwały Zarządu nr 11 /2019 z dnia 18 czerwca I. Strategia ochrony kapitału Rodzaj strategii: standardowa 1. Cel inwestycyjny: Opis polityki inwestycyjnej Strategii Ochrona realnej wartości kapitału (generowanie stopy zwrotu na poziomie wskaźnika inflacji konsumenckiej CPI lub wyższym od zera - w zależności od tego, która wartość jest wyższa) przy akceptacji minimalnego ryzyka inwestycyjnego. 2. Poziom ryzyka inwestycyjnego: NISKI UMIARKOWANY ŚREDNI WYSOKI 3. Minimalny zalecany horyzont czasowy inwestycji: 1 rok 4. Docelowa grupa Klientów: Klienci poszukujący bezpiecznej inwestycji, zapewniającej ochronę i powiększenie kapitału przy jednoczesnym zachowaniu wysokiego stopnia płynności Portfela. Profil inwestycyjny Klienta: KONSERWATYWNY STABILNY ZRÓWNOWAŻONY 5. Rodzaje Instrumentów Finansowych, w które mogą być inwestowane Aktywa Portfela: DYNAMICZNY W ramach niniejszej Strategii Inwestycyjnej do Portfela Klienta mogą być nabywane tylko i wyłącznie Instrumenty Finansowe dostępne na rynkach regulowanych, należące do niżej wymienionych kategorii: 1) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, polskich i zagranicznych mających siedzibę w na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 2) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych mających siedzibę za granicą, 3) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych typu ETF emitowanych w Polsce i za granicą, w tym również spoza obszaru UE 4) lokaty bankowe w PLN i walutach obcych w bankach krajowych, 5) waluty, 6) instrumenty pochodne, w tym w szczególności: kontrakty terminowe futures. Rodzaje transakcji, które mogą być przeprowadzane z wykorzystaniem ww. Instrumentów Finansowych 6. Instrumenty lub transakcje zabronione: nabycie zbycie zamiana konwersja 1) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze inwestycyjne typu ETF, kontrakty terminowe i inne instrumenty pochodne, których spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty udziałowe (akcje) 2) inne niż wymienione w pkt Limity zaangażowania w poszczególne kategorie lokat: Maksymalne limity zaangażowania w poszczególne rodzaje Instrumentów Finansowych: a) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty rynku pieniężnego lub dłużne; Maksymalny udział w Portfelu Klienta 100% 2

3 I. Strategia ochrony kapitału b) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty udziałowe (akcje); c) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty alternatywne (np. towary, fundusze hedgingowe); 0% 10% d) lokaty bankowe w bankach krajowych denominowane w PLN lub walucie obcej; 100% e) inwestycje w waluty w celu zabezpieczenia ryzyka kursu walutowego; 100% f) tytuły uczestnictwa pojedynczego funduszu niebędącego funduszem z wydzielonymi subfunduszami 20% g) tytuły uczestnictwa pojedynczego subfunduszu 20% h) pojedynczy kontrakt terminowy lub inny pojedynczy instrument pochodny, którego instrumentem bazowym jest konkretny papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, indeks finansowy, wskaźnik finansowy lub towar, wykonywany przez rozliczenie pieniężne lub mogący być wykonany przez rozliczenie pieniężne (według wyboru Zarządzającego) 30% Dopuszczalne przekroczenia limitów zaangażowania Przejściowo, nie dłużej jednak niż przez okres 21 dni od daty zaistnienia zdarzenia opisanego poniżej, udział środków portfela inwestycyjnego ulokowanych w instrumenty wskazane powyżej może wynosić więcej niż limity do nich przypisane. Sytuacja taka może wystąpić w przypadku następujących zdarzeń: a) w początkowym etapie świadczenia usługi zarządzania przez Firmę Inwestycyjną - do momentu zbudowania docelowego portfela inwestycyjnego; b) w okresach po dokonaniu dopłat przez Klienta środków finansowych do portfela inwestycyjnego; c) w przypadku zakończenia współpracy (spieniężenia portfela inwestycyjnego) d) realizacji dyspozycji wypłat środków z portfela inwestycyjnego zleconych przez Klienta; e) w przypadku zmian wycen składników portfela; f) przy przebudowie składu portfela inwestycyjnego związanego ze spieniężeniem części lub wszystkich dotychczasowych składników portfela inwestycyjnego. 8. BENCHMARK - wzorzec służący ocenie efektywności inwestowania środków Portfela inwestycyjnego, najlepiej oddający cel i politykę inwestycyjną Strategii: 1) Jako wzorzec służący ocenie efektywności zarządzania oraz oddający cel i politykę inwestycyjną realizowaną w procesie zarządzania portfelami inwestycyjnymi według Strategii ochrony kapitału będzie służył: wskaźnik WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M + 0,5 pkt %. 2) Wysokość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M używana do oceny efektywności strategii ustalana jest w okresach rocznych jako wartość stawki WIBOR3M z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego rok, w którym dana stawka WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M ma stanowić element wzorca (przykładowo, wartością WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M stosowaną jako element wzorca na 2019 rok będzie wartość WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M ostatniego dnia roboczego roku 2018). 3) Na dzień zawarcia z Klientem Umowy o zarządzanie portfelem właściwą stawką WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M stosowaną jako element wzorca jest wartość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M z dnia podpisania Umowy o zarządzanie portfelem. Stawka ta obowiązuje do końca roku kalendarzowego, w którym została podpisana ww. Umowa. 3

4 I. Strategia ochrony kapitału 9. Ryzyko specyficzne instrumentów wchodzących bezpośrednio i pośrednio (poprzez fundusze) w skład portfela inwestycyjnego: 1) Instrumenty dłużne - z inwestycjami w tę kategorię lokat wiążą się niżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko stóp procentowych Z uwagi na odwrotną zależność pomiędzy wartością instrumentów dłużnych a poziomem stóp procentowych, wzrost wysokości rynkowych stóp procentowych może powodować spadek wartości (cen) instrumentów dłużnych. Ryzyko to rośnie w miarę wydłużania się terminu do wykupu obligacji charakteryzujących się stałym oprocentowaniem. Ryzyko to może powodować, że w przypadku istotnego wzrostu rynkowych stóp procentowych część środków portfela ulokowana bezpośrednio lub pośrednio przez fundusze na rynku instrumentów dłużnych może znacząco spaść. b) Ryzyko kredytowe Jest to ryzyko niewypłacalności emitentów instrumentów dłużnych znajdujących się w portfelu inwestycyjnym. Ryzyko to ma ścisły związek z sytuacją finansową emitenta instrumentu dłużnego. Uważa się, że najniższym ryzykiem obarczone są instrumenty emitowane przez Skarb Państwa a najwyższym instrumenty emitowane przez firmy o słabej kondycji finansowej. W sytuacji pogarszającej się kondycji gospodarki kraju, w którym działają emitenci instrumentów dłużnych, ryzyko kredytowe rośnie. c) Ryzyko płynności Jest związane z problemem szybkiego spieniężenia środków ulokowanych w instrumenty dłużne. W przypadku potrzeby szybkiego spieniężenia składników portfela ryzyko to przejawia się koniecznością zaakceptowania znacząco niższych od cen rynkowych, cen sprzedaży instrumentów dłużnych. Najniższym ryzykiem płynności charakteryzują się obligacje i bony Skarbu Państwa, najwyższym zaś instrumenty emitowane przez mało znane podmioty. d) Ryzyko walutowe Z uwagi na to, że część portfela jest pośrednio (poprzez fundusze) lokowana w instrumenty emitowane lub notowane w walutach obcych, mogą występować zmiany wartości portfela wywołane zmianami kursów walut obcych względem PLN. Ryzyko walutowe może powodować znaczące obniżenie wartości portfela inwestycyjnego w przypadku umacniania się polskiej waluty wobec walut obcych. e) Ryzyko wyceny instrumentu Ryzyko to związane jest z wyceną wg efektywnej stopy procentowej instrumentów dłużnych nienotowanych na giełdzie lub innym aktywnym rynku pozagiełdowym. W przypadku dużych zmian cen na tych rynkach, może wystąpić sytuacja, w której wycena danego instrumentu nie będzie odpowiadała aktualnej jego wartości. f) Ryzyko rozliczenia Ryzyko to związane jest z możliwością nieterminowego rozliczenia transakcji lub nieterminowego wykupu instrumentów dłużnych przez emitenta. g) Ryzyko Ryzyko to związane jest z uzależnieniem kondycji finansowej emitentów instrumentów dłużnych od ogólnej sytuacji gospodarczej w Polsce i w innych krajach. Zmiany koniunktury gospodarczej w Polsce i w innych krajach mogą negatywnie oddziaływać na wycenę poszczególnych instrumentów dłużnych. 2) Instrumenty pochodne - z inwestycjami w tę kategorię lokat wiążą się niżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko rynkowe Ryzyko będące następstwem zasad funkcjonowania rynku kapitałowego i kształtowania się ceny na zasadzie równowagi popytu i podaży. b) Ryzyko płynności Ryzyko polegające na braku możliwości sprzedaży lub zakupu instrumentów finansowych w krótkim okresie, w znacznej ilości i bez istotnego wpływania na poziom cen rynkowych. Generalnie w przypadku rynku regulowanego: w przypadku małych obrotów rośnie ryzyko zmienności ceny, instrumenty pochodne notowane na rynku regulowanym charakteryzują się wyższą płynnością niż Instrumenty pochodne nienotowane na rynku regulowanym 4

5 I. Strategia ochrony kapitału c) Ryzyko Ryzyko to jest następstwem stanu koniunktury gospodarczej na świecie lub w danym kraju, które w bezpośredni lub pośredni sposób wpływa na zachowanie instrumentów bazowych, od których zależy cena lub wartość Instrumentu pochodnego d) Ryzyko kredytowe Ryzyko polegające na tym, że w przypadku, gdy emitent Instrumentu pochodnego oraz/lub gwarant staną się niewypłacalni lub zbankrutują klient może nie odzyskać zainwestowanego kapitału. Ryzyko to obejmuje również ryzyko kredytowe izby rozliczeniowej właściwej dla danego kontraktu terminowego, które może się zmaterializować w postaci jej upadłości i co za tym idzie, ograniczonej możliwości odzyskania środków będących odpowiednikiem dodatnich wycen posiadanych instrumentów. e) Ryzyko dyskontynuacji Ryzyko zaprzestania publikowania wskaźników lub benchmarków (takich jak LIBOR czy WIBOR), a będących instrumentami podstawowymi dla danych kontraktów terminowych, mogące wpływać na konieczność zmiany sposobu rozliczenia kontraktu w terminie jego zapadalności i generować dodatkowe ryzyko bazowe. f) Ryzyko walutowe Ryzyko polegające na tym, że w przypadku inwestycji w instrumenty finansowe na rynkach zagranicznych istnieje ryzyko strat finansowych na skutek zmiany kursów walutowych. g) Ryzyko rynków finansowych h) Ryzyko dźwigni finansowej Ryzyko zmiany indeksów giełdowych na innych rynkach finansowych na skutek zniesienia barier przepływu kapitału; szybkość przepływu informacji oraz globalne powiązanie rynków kapitałowych może skutkować dużą zmiennością cen Instrumentu pochodnego na rynku. Ryzyko polegające na tym, że w związku z efektem dźwigni finansowej, klient inwestujący w Instrumenty pochodne musi się liczyć z ryzykiem spotęgowania strat finansowych poniesionych przez Instrument pochodny w kwocie nieproporcjonalnej do zaangażowanego kapitału (włącznie z możliwością straty przewyższającej zainwestowany kapitał). i) Ryzyko bazy Ryzyko, które wynika z rozbieżności między ceną terminową (przewidywaną ceną instrumentu bazowego w przyszłości) a ceną bieżącą. 3) Instrumenty udziałowe i instrumenty oparte na surowcach - z inwestycjami w tę kategorię lokat związane są poniżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko rynkowe Rozumiane jako możliwość wystąpienia długotrwałego negatywnego zachowania (spadki cen) kursów instrumentów finansowych. b) Ryzyko emitenta związane z jego sytuacją finansową Ryzyko to należy rozumieć jako pogorszenie się standingu finansowego emitenta powodujące, że jego perspektywy odnośnie dalszego rozwoju są bardzo słabe, a w krańcowych przypadkach powodujące jego upadłość. c) Ryzyko walutowe Z uwagi na to, że część portfela jest pośrednio (poprzez fundusze) lokowana w instrumenty notowane na rynkach zagranicznych, ryzyko walutowe związane z przeliczaniem wartości tych instrumentów na polską walutę może znacząco obniżać ich wartość wyrażaną w PLN w przypadku umacniania się polskiej waluty. d) Ryzyko emitenta związane z oczekiwaniami rynku e) Ryzyko sektorów gospodarki Ryzyko to związane jest z niewypełnieniem oczekiwań inwestorów przez emitenta i związana z tym silna przecena jego akcji. Ryzyko to ma związek ze złą kondycją ekonomiczną specyficznych sektorów gospodarki. Instrumenty finansowe związane z tymi sektorami gospodarki, które przechodzą kryzys narażone są na silne spadki. f) Ryzyko płynności Jest związane z problemem szybkiego spieniężenia środków ulokowanych w określonych instrumentach. W przypadku potrzeby szybkiego spieniężenia 5

6 I. Strategia ochrony kapitału składników portfela ryzyko to przejawia się koniecznością zaakceptowania znacząco niższych od cen rynkowych cen sprzedaży instrumentów. g) Ryzyko Ryzyko to związane jest z uzależnieniem kondycji finansowej emitentów akcji i instrumentów od ogólnej sytuacji gospodarczej w Polsce i na świecie. Zmiany koniunktury gospodarczej w Polsce i na świecie mogą negatywnie oddziaływać na wycenę poszczególnych instrumentów. 10. Z inwestowaniem środków portfela inwestycyjnego związane są niżej wskazane rodzaje ryzyk. a) Ryzyko nieosiągnięcia celu inwestycyjnego strategii b) Ryzyko rynkowe polegające na odmiennym od przewidywań Firmy Inwestycyjnej kształtowaniu się danych makroekonomicznych oraz trendów rynkowych, które mają decydujący wpływ na wyniki portfeli inwestycyjnych. c) Ryzyko związane z wahaniami rynkowej wyceny instrumentów finansowych wchodzących w skład portfela inwestycyjnego. d) Ryzyko błędnej oceny efektywności polityki inwestycyjnej realizowanej przez zarządzających funduszami inwestycyjnymi, które są przedmiotem lokat portfela inwestycyjnego. e) Ryzyko niewypłacalności emitenta lub wystawcy instrumentu finansowego znajdującego się w portfelu inwestycyjnym (ryzyko kredytowe). f) Ryzyko płynności polegające na niemożności zamknięcia (sprzedaży, umorzenia) w krótkim czasie inwestycji stanowiących składniki portfela inwestycyjnego. g) Ryzyko koncentracji inwestycji polegające na tym, że znaczna część środków portfela inwestycyjnego może być ulokowana w instrumenty finansowe wystawione lub emitowane przez jeden podmiot. 11. Dźwignia finansowa Firma Inwestycyjna informuje, a Klient przyjmuje do wiadomości, że w związku z tym, iż przedmiotowa Strategia Inwestycyjna przewiduje możliwość inwestowania Aktywów Klienta w instrumenty pochodne, istnieje szczególne ryzyko związane z inwestowaniem w te instrumenty. W przypadku niekorzystnej, znacznej zmiany kursu instrumentów pochodnych Klient może ponieść stratę przewyższającą kwotę pierwotnie zainwestowanych środków, jak również być zobowiązanym do poniesienia dodatkowych kosztów. 6

7 Załącznik do Uchwały Zarządu nr 11 /2019 z dnia 18 czerwca II. Strategia stabilna Rodzaj strategii: standardowa - docelowej stopy zwrotu w horyzoncie inwestycyjnym (tzw. target return) 1. Cel inwestycyjny: Opis polityki inwestycyjnej Strategii Generowanie bieżącego dochodu przy niewielkim wzroście wartości zainwestowanego kapitału oraz akceptacji niskiego ryzyka inwestycyjnego; 2. Poziom ryzyka inwestycyjnego: NISKI UMIARKOWANY ŚREDNI WYSOKI 3. Minimalny zalecany horyzont czasowy inwestycji: 2 lata 4. Docelowa grupa Klientów: Klienci oczekujący wyższej stopy zwrotu niż w przypadku Strategii ochrony kapitału i jednocześnie akceptujący umiarkowane ryzyko inwestycyjne związane z lokowaniem części aktywów w instrumenty o charakterze udziałowym. Profil inwestycyjny Klienta: KONSERWATYWNY STABILNY ZRÓWNOWAŻONY DYNAMICZNY 5. Rodzaje Instrumentów Finansowych, w które mogą być inwestowane Aktywa Portfela W ramach niniejszej Strategii Inwestycyjnej do Portfela Klienta mogą być nabywane tylko i wyłącznie Instrumenty Finansowe dostępne na rynkach regulowanych, należące do niżej wymienionych kategorii: 1) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, polskich i zagranicznych mających siedzibę w na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 2) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych mających siedzibę za granicą, 3) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych typu ETF emitowanych w Polsce i za granicą, w tym również spoza obszaru UE 4) lokaty bankowe w PLN i walutach obcych w bankach krajowych, 5) waluty, 6) instrumenty pochodne, w tym w szczególności: kontrakty terminowe futures. Rodzaje transakcji, które mogą być przeprowadzane z wykorzystaniem ww. Instrumentów Finansowych 6. Instrumenty lub transakcje zabronione: Inne niż wymienione w pkt 5. nabycie zbycie zamiana konwersja 7. Limity zaangażowania w poszczególne kategorie lokat: Maksymalne limity zaangażowania w poszczególne rodzaje Instrumentów Finansowych: i) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty rynku pieniężnego lub dłużne; j) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty udziałowe (akcje); Maksymalny udział w Portfelu Klienta 80% 25% 7

8 II. Strategia stabilna k) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty alternatywne (np. towary, fundusze hedgingowe); 20% l) lokaty bankowe w bankach krajowych denominowane w PLN lub walucie obcej; 100% m) inwestycje w waluty w celu zabezpieczenia ryzyka kursu walutowego; 100% n) tytuły uczestnictwa pojedynczego funduszu niebędącego funduszem z wydzielonymi subfunduszami 20% o) tytuły uczestnictwa pojedynczego subfunduszu 20% p) pojedynczy kontrakt terminowy lub inny pojedynczy instrument pochodny, którego instrumentem bazowym jest konkretny papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, indeks finansowy, wskaźnik finansowy lub towar, wykonywany przez rozliczenie pieniężne lub mogący być wykonany przez rozliczenie pieniężne (według wyboru Zarządzającego) 30% Dopuszczalne przekroczenia limitów zaangażowania Przejściowo, nie dłużej jednak niż przez okres 21 dni od daty zaistnienia zdarzenia opisanego poniżej, udział środków portfela inwestycyjnego ulokowanych w instrumenty wskazane powyżej może wynosić więcej niż limity do nich przypisane. Sytuacja taka może wystąpić w przypadku następujących zdarzeń: g) w początkowym etapie świadczenia usługi zarządzania przez Firmę Inwestycyjną - do momentu zbudowania docelowego portfela inwestycyjnego; h) w okresach po dokonaniu dopłat przez Klienta środków finansowych do portfela inwestycyjnego; i) w przypadku zakończenia współpracy (spieniężenia portfela inwestycyjnego) j) realizacji dyspozycji wypłat środków z portfela inwestycyjnego zleconych przez Klienta; k) w przypadku zmian wycen składników portfela; l) przy przebudowie składu portfela inwestycyjnego związanego ze spieniężeniem części lub wszystkich dotychczasowych składników portfela inwestycyjnego. 8. BENCHMARK - wzorzec służący ocenie efektywności inwestowania środków portfela inwestycyjnego, najlepiej oddający cel i politykę inwestycyjną Strategii: 1) Jako wzorzec służący ocenie efektywności zarządzania oraz oddający cel i politykę inwestycyjną realizowaną w procesie zarządzania portfelami inwestycyjnymi według Strategii stabilnej będzie służył: wskaźnik WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M + 2,0 pkt %. 2) Wysokość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M używana do oceny efektywności strategii ustalana jest w okresach rocznych jako wartość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego rok, w którym dana stawka WIBOR3M ma stanowić element wzorca (przykładowo, wartością WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M stosowaną jako element wzorca na 2019 rok będzie wartość WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M ostatniego dnia roboczego roku 2018). 3) Na dzień zawarcia z Klientem Umowy o zarządzanie portfelem właściwą stawką WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M stosowaną jako element wzorca jest wartość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M z dnia podpisania Umowy o zarządzanie portfelem. Stawka ta obowiązuje do końca roku kalendarzowego, w którym została podpisana ww. Umowa. 9. Ryzyko specyficzne instrumentów wchodzących bezpośrednio i pośrednio (poprzez fundusze) w skład portfela inwestycyjnego: 1) Instrumenty dłużne - z inwestycjami w tę kategorię lokat wiążą się niżej określone rodzaje ryzyk. 8

9 II. Strategia stabilna a) Ryzyko stóp procentowych Z uwagi na odwrotną zależność pomiędzy wartością instrumentów dłużnych a poziomem stóp procentowych, wzrost wysokości rynkowych stóp procentowych może powodować spadek wartości (cen) instrumentów dłużnych. Ryzyko to rośnie w miarę wydłużania się terminu do wykupu obligacji charakteryzujących się stałym oprocentowaniem. Ryzyko to może powodować, że w przypadku istotnego wzrostu rynkowych stóp procentowych część środków portfela ulokowana bezpośrednio lub pośrednio przez fundusze na rynku instrumentów dłużnych może znacząco spaść. b) Ryzyko kredytowe Jest to ryzyko niewypłacalności emitentów instrumentów dłużnych znajdujących się w portfelu inwestycyjnym. Ryzyko to ma ścisły związek z sytuacją finansową emitenta instrumentu dłużnego. Uważa się, że najniższym ryzykiem obarczone są instrumenty emitowane przez Skarb Państwa a najwyższym instrumenty emitowane przez firmy o słabej kondycji finansowej. W sytuacji pogarszającej się kondycji gospodarki kraju, w którym działają emitenci instrumentów dłużnych, ryzyko kredytowe rośnie. c) Ryzyko płynności Jest związane z problemem szybkiego spieniężenia środków ulokowanych w instrumenty dłużne. W przypadku potrzeby szybkiego spieniężenia składników portfela ryzyko to przejawia się koniecznością zaakceptowania znacząco niższych od cen rynkowych, cen sprzedaży instrumentów dłużnych. Najniższym ryzykiem płynności charakteryzują się obligacje i bony Skarbu Państwa, najwyższym zaś instrumenty emitowane przez mało znane podmioty. d) Ryzyko walutowe Z uwagi na to, że część portfela jest pośrednio (poprzez fundusze) lokowana w instrumenty emitowane lub notowane w walutach obcych, mogą występować zmiany wartości portfela wywołane zmianami kursów walut obcych względem PLN. Ryzyko walutowe może powodować znaczące obniżenie wartości portfela inwestycyjnego w przypadku umacniania się polskiej waluty wobec walut obcych. e) Ryzyko wyceny instrumentu Ryzyko to związane jest z wyceną wg efektywnej stopy procentowej instrumentów dłużnych nienotowanych na giełdzie lub innym aktywnym rynku pozagiełdowym. W przypadku dużych zmian cen na tych rynkach, może wystąpić sytuacja, w której wycena danego instrumentu nie będzie odpowiadała aktualnej jego wartości. f) Ryzyko rozliczenia Ryzyko to związane jest z możliwością nieterminowego rozliczenia transakcji lub nieterminowego wykupu instrumentów dłużnych przez emitenta. g) Ryzyko Ryzyko to związane jest z uzależnieniem kondycji finansowej emitentów instrumentów dłużnych od ogólnej sytuacji gospodarczej w Polsce i w innych krajach. Zmiany koniunktury gospodarczej w Polsce i w innych krajach mogą negatywnie oddziaływać na wycenę poszczególnych instrumentów dłużnych. 2) Instrumenty pochodne - z inwestycjami w tę kategorię lokat wiążą się niżej określone rodzaje ryzyk. j) Ryzyko rynkowe Ryzyko będące następstwem zasad funkcjonowania rynku kapitałowego i kształtowania się ceny na zasadzie równowagi popytu i podaży k) Ryzyko płynności Ryzyko polegające na braku możliwości sprzedaży lub zakupu instrumentów finansowych w krótkim okresie, w znacznej ilości i bez istotnego wpływania na poziom cen rynkowych. Generalnie w przypadku rynku regulowanego: w przypadku małych obrotów rośnie ryzyko zmienności ceny, instrumenty pochodne notowane na rynku regulowanym charakteryzują się wyższą płynnością niż Instrumenty pochodne nienotowane na rynku regulowanym l) Ryzyko Ryzyko to jest następstwem stanu koniunktury gospodarczej na świecie lub w danym kraju, które w bezpośredni lub pośredni sposób wpływa na zachowanie instrumentów bazowych, od których zależy cena lub wartość Instrumentu pochodnego m) Ryzyko kredytowe Ryzyko polegające na tym, że w przypadku, gdy emitent Instrumentu pochodnego oraz/lub gwarant staną się niewypłacalni lub zbankrutują klient może nie odzyskać 9

10 II. Strategia stabilna zainwestowanego kapitału. Ryzyko to obejmuje również ryzyko kredytowe izby rozliczeniowej właściwej dla danego kontraktu terminowego, które może się zmaterializować w postaci jej upadłości i co za tym idzie, ograniczonej możliwości odzyskania środków będących odpowiednikiem dodatnich wycen posiadanych instrumentów n) Ryzyko dyskontynuacji Ryzyko zaprzestania publikowania wskaźników lub benchmarków (takich jak LIBOR czy WIBOR), a będących instrumentami podstawowymi dla danych kontraktów terminowych, mogące wpływać na konieczność zmiany sposobu rozliczenia kontraktu w terminie jego zapadalności i generować dodatkowe ryzyko bazowe. o) Ryzyko walutowe Ryzyko polegające na tym, że w przypadku inwestycji w instrumenty finansowe na rynkach zagranicznych istnieje ryzyko strat finansowych na skutek zmiany kursów walutowych p) Ryzyko rynków finansowych q) Ryzyko dźwigni finansowej Ryzyko zmiany indeksów giełdowych na innych rynkach finansowych na skutek zniesienia barier przepływu kapitału; szybkość przepływu informacji oraz globalne powiązanie rynków kapitałowych może skutkować dużą zmiennością cen Instrumentu pochodnego na rynku. Ryzyko polegające na tym, że w związku z efektem dźwigni finansowej, klient inwestujący w Instrumenty pochodne musi się liczyć z ryzykiem spotęgowania strat finansowych poniesionych przez Instrument pochodny w kwocie nieproporcjonalnej do zaangażowanego kapitału (włącznie z możliwością straty przewyższającej zainwestowany kapitał) r) Ryzyko bazy Ryzyko, które wynika z rozbieżności między ceną terminową (przewidywaną ceną instrumentu bazowego w przyszłości) a ceną bieżącą 3) Instrumenty udziałowe i instrumenty oparte na surowcach - z inwestycjami w tę kategorię lokat związane są poniżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko rynkowe Rozumiane jako możliwość wystąpienia długotrwałego negatywnego zachowania (spadki cen) kursów instrumentów finansowych. b) Ryzyko emitenta związane z jego sytuacją finansową Ryzyko to należy rozumieć jako pogorszenie się standingu finansowego emitenta powodujące, że jego perspektywy odnośnie dalszego rozwoju są bardzo słabe, a w krańcowych przypadkach powodujące jego upadłość. c) Ryzyko walutowe Z uwagi na to, że część portfela jest pośrednio (poprzez fundusze) lokowana w instrumenty notowane na rynkach zagranicznych, ryzyko walutowe związane z przeliczaniem wartości tych instrumentów na polską walutę może znacząco obniżać ich wartość wyrażaną w PLN w przypadku umacniania się polskiej waluty. d) Ryzyko emitenta związane z oczekiwaniami rynku e) Ryzyko sektorów gospodarki Ryzyko to związane jest z niewypełnieniem oczekiwań inwestorów przez emitenta i związana z tym silna przecena jego akcji. Ryzyko to ma związek ze złą kondycją ekonomiczną specyficznych sektorów gospodarki. Instrumenty finansowe związane z tymi sektorami gospodarki, które przechodzą kryzys narażone są na silne spadki. f) Ryzyko płynności Jest związane z problemem szybkiego spieniężenia środków ulokowanych w określonych instrumentach. W przypadku potrzeby szybkiego spieniężenia składników portfela ryzyko to przejawia się koniecznością zaakceptowania znacząco niższych od cen rynkowych cen sprzedaży instrumentów. g) Ryzyko Ryzyko to związane jest z uzależnieniem kondycji finansowej emitentów akcji i instrumentów od ogólnej sytuacji gospodarczej w Polsce i na świecie. Zmiany koniunktury gospodarczej w Polsce i na świecie mogą negatywnie oddziaływać na wycenę poszczególnych instrumentów. 10. Z inwestowaniem środków portfela inwestycyjnego związane są niżej wskazane rodzaje ryzyk. 10

11 II. Strategia stabilna a) Ryzyko nieosiągnięcia celu inwestycyjnego strategii. b) Ryzyko rynkowe polegające na odmiennym od przewidywań Firmy Inwestycyjnej kształtowaniu się danych makroekonomicznych oraz trendów rynkowych, które mają decydujący wpływ na wyniki portfeli inwestycyjnych. c) Ryzyko związane z wahaniami rynkowej wyceny instrumentów finansowych wchodzących w skład portfela inwestycyjnego. d) Ryzyko błędnej oceny efektywności polityki inwestycyjnej realizowanej przez zarządzających funduszami inwestycyjnymi, które są przedmiotem lokat portfela inwestycyjnego. e) Ryzyko niewypłacalności emitenta lub wystawcy instrumentu finansowego znajdującego się w portfelu inwestycyjnym (ryzyko kredytowe). f) Ryzyko płynności polegające na niemożności zamknięcia (sprzedaży, umorzenia) w krótkim czasie inwestycji stanowiących składniki portfela inwestycyjnego. g) Ryzyko koncentracji inwestycji polegające na tym, że znaczna część środków portfela inwestycyjnego może być ulokowana w instrumenty finansowe wystawione lub emitowane przez jeden podmiot. 11. Dźwignia finansowa Firma Inwestycyjna informuje, a Klient przyjmuje do wiadomości, że w związku z tym, iż przedmiotowa Strategia Inwestycyjna przewiduje możliwość inwestowania Aktywów Klienta w instrumenty pochodne, istnieje szczególne ryzyko związane z inwestowaniem w te instrumenty. W przypadku niekorzystnej, znacznej zmiany kursu instrumentów pochodnych Klient może ponieść stratę przewyższającą kwotę pierwotnie zainwestowanych środków, jak również być zobowiązanym do poniesienia dodatkowych kosztów. 11

12 Załącznik do Uchwały Zarządu nr 11 /2019 z dnia 18 czerwca III. Strategia zrównoważona Rodzaj strategii: standardowa - docelowej stopy zwrotu w horyzoncie inwestycyjnym (tzw. target return) 1. Cel inwestycyjny: Opis polityki inwestycyjnej Strategii Generowanie zarówno bieżącego dochodu jak i umiarkowany wzrost wartości kapitału przy akceptacji średniego ryzyka inwestycyjnego 2. Poziom ryzyka inwestycyjnego: NISKI UMIARKOWANY ŚREDNI WYSOKI 3. Minimalny zalecany horyzont czasowy inwestycji: 3 lata 4. Docelowa grupa Klientów: Klienci oczekujących większych zysków osiąganych w długim okresie. Profil inwestycyjny Klienta: KONSERWATYWNY STABILNY ZRÓWNOWAŻONY 5. Rodzaje Instrumentów Finansowych, w które mogą być inwestowane Aktywa Portfela DYNAMICZNY W ramach niniejszej Strategii Inwestycyjnej do Portfela Klienta mogą być nabywane tylko i wyłącznie Instrumenty Finansowe dostępne na rynkach regulowanych, należące do niżej wymienionych kategorii: 1) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, polskich i zagranicznych mających siedzibę w na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 2) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych mających siedzibę za granicą, 3) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych typu ETF emitowanych w Polsce i za granicą, w tym również spoza obszaru UE 4) lokaty bankowe w PLN i walutach obcych w bankach krajowych, 5) waluty, 6) instrumenty pochodne, w tym w szczególności: kontrakty terminowe futures, Rodzaje transakcji, które mogą być przeprowadzane z wykorzystaniem ww. Instrumentów Finansowych 6. Instrumenty lub transakcje zabronione: Inne niż wymienione w pkt 5. nabycie zbycie zamiana konwersja 7. Limity zaangażowania w poszczególne kategorie lokat: Maksymalne limity zaangażowania w poszczególne rodzaje Instrumentów Finansowych: a) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty rynku pieniężnego lub dłużne; b) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty udziałowe (akcje); Maksymalny udział w Portfelu Klienta 55% 52,5% 12

13 III. Strategia zrównoważona c) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty alternatywne (np. towary, fundusze hedgingowe); 30% d) lokaty bankowe w bankach krajowych denominowane w PLN lub walucie obcej; 100% e) inwestycje w waluty w celu zabezpieczenia ryzyka kursu walutowego; 100% f) tytuły uczestnictwa pojedynczego funduszu niebędącego funduszem z wydzielonymi subfunduszami 20% g) tytuły uczestnictwa pojedynczego subfunduszu 20% h) pojedynczy kontrakt terminowy lub inny pojedynczy instrument pochodny, którego instrumentem bazowym jest konkretny papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, indeks finansowy, wskaźnik finansowy lub towar, wykonywany przez rozliczenie pieniężne lub mogący być wykonany przez rozliczenie pieniężne (według wyboru Zarządzającego) 30% Dopuszczalne przekroczenia limitów zaangażowania Przejściowo, nie dłużej jednak niż przez okres 21 dni od daty zaistnienia zdarzenia opisanego poniżej, udział środków portfela inwestycyjnego ulokowanych w instrumenty wskazane powyżej może wynosić więcej niż limity do nich przypisane. Sytuacja taka może wystąpić w przypadku następujących zdarzeń: a) w początkowym etapie świadczenia usługi zarządzania przez Firmę Inwestycyjną - do momentu zbudowania docelowego portfela inwestycyjnego; b) w okresach po dokonaniu dopłat przez Klienta środków finansowych do portfela inwestycyjnego; c) w przypadku zakończenia współpracy (spieniężenia portfela inwestycyjnego) d) realizacji dyspozycji wypłat środków z portfela inwestycyjnego zleconych przez Klienta; e) w przypadku zmian wycen składników portfela; f) przy przebudowie składu portfela inwestycyjnego związanego ze spieniężeniem części lub wszystkich dotychczasowych składników portfela inwestycyjnego. 8. BENCHMARK - wzorzec służący ocenie efektywności inwestowania środków portfela inwestycyjnego, najlepiej oddający cel i politykę inwestycyjną Strategii: 1) Jako wzorzec służący ocenie efektywności zarządzania oraz oddający cel i politykę inwestycyjną realizowaną w procesie zarządzania portfelami inwestycyjnymi według Strategii zrównoważonej będzie służył: wskaźnik WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M + 3,5 pkt %. 2) Wysokość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M używana do oceny efektywności strategii ustalana jest w okresach rocznych jako wartość stawki WIBOR3M z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego rok, w którym dana stawka WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M ma stanowić element wzorca (przykładowo, wartością WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M stosowaną jako element wzorca na 2019 rok będzie wartość WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M ostatniego dnia roboczego roku 2018). 3) Na dzień zawarcia z Klientem Umowy o zarządzanie portfelem właściwą stawką WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M stosowaną jako element wzorca jest wartość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M z dnia podpisania Umowy o zarządzanie portfelem. Stawka ta obowiązuje do końca roku kalendarzowego, w którym została podpisana ww. Umowa. 9. Ryzyko specyficzne instrumentów wchodzących bezpośrednio i pośrednio (poprzez fundusze) w skład portfela inwestycyjnego: 1) Instrumenty dłużne - z inwestycjami w tę kategorię lokat wiążą się niżej określone rodzaje ryzyk. 13

14 III. Strategia zrównoważona a) Ryzyko stóp procentowych Z uwagi na odwrotną zależność pomiędzy wartością instrumentów dłużnych a poziomem stóp procentowych, wzrost wysokości rynkowych stóp procentowych może powodować spadek wartości (cen) instrumentów dłużnych. Ryzyko to rośnie w miarę wydłużania się terminu do wykupu obligacji charakteryzujących się stałym oprocentowaniem. Ryzyko to może powodować, że w przypadku istotnego wzrostu rynkowych stóp procentowych część środków portfela ulokowana bezpośrednio lub pośrednio przez fundusze na rynku instrumentów dłużnych może znacząco spaść. b) Ryzyko kredytowe Jest to ryzyko niewypłacalności emitentów instrumentów dłużnych znajdujących się w portfelu inwestycyjnym. Ryzyko to ma ścisły związek z sytuacją finansową emitenta instrumentu dłużnego. Uważa się, że najniższym ryzykiem obarczone są instrumenty emitowane przez Skarb Państwa a najwyższym instrumenty emitowane przez firmy o słabej kondycji finansowej. W sytuacji pogarszającej się kondycji gospodarki kraju, w którym działają emitenci instrumentów dłużnych, ryzyko kredytowe rośnie. c) Ryzyko płynności Jest związane z problemem szybkiego spieniężenia środków ulokowanych w instrumenty dłużne. W przypadku potrzeby szybkiego spieniężenia składników portfela ryzyko to przejawia się koniecznością zaakceptowania znacząco niższych od cen rynkowych, cen sprzedaży instrumentów dłużnych. Najniższym ryzykiem płynności charakteryzują się obligacje i bony Skarbu Państwa, najwyższym zaś instrumenty emitowane przez mało znane podmioty. d) Ryzyko walutowe Z uwagi na to, że część portfela jest pośrednio (poprzez fundusze) lokowana w instrumenty emitowane lub notowane w walutach obcych, mogą występować zmiany wartości portfela wywołane zmianami kursów walut obcych względem PLN. Ryzyko walutowe może powodować znaczące obniżenie wartości portfela inwestycyjnego w przypadku umacniania się polskiej waluty wobec walut obcych. e) Ryzyko wyceny instrumentu Ryzyko to związane jest z wyceną wg efektywnej stopy procentowej instrumentów dłużnych nienotowanych na giełdzie lub innym aktywnym rynku pozagiełdowym. W przypadku dużych zmian cen na tych rynkach, może wystąpić sytuacja, w której wycena danego instrumentu nie będzie odpowiadała aktualnej jego wartości. f) Ryzyko rozliczenia Ryzyko to związane jest z możliwością nieterminowego rozliczenia transakcji lub nieterminowego wykupu instrumentów dłużnych przez emitenta. g) Ryzyko Ryzyko to związane jest z uzależnieniem kondycji finansowej emitentów instrumentów dłużnych od ogólnej sytuacji gospodarczej w Polsce i w innych krajach. Zmiany koniunktury gospodarczej w Polsce i w innych krajach mogą negatywnie oddziaływać na wycenę poszczególnych instrumentów dłużnych. 2) Instrumenty pochodne - z inwestycjami w tę kategorię lokat wiążą się niżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko rynkowe Ryzyko będące następstwem zasad funkcjonowania rynku kapitałowego i kształtowania się ceny na zasadzie równowagi popytu i podaży b) Ryzyko płynności Ryzyko polegające na braku możliwości sprzedaży lub zakupu instrumentów finansowych w krótkim okresie, w znacznej ilości i bez istotnego wpływania na poziom cen rynkowych. Generalnie w przypadku rynku regulowanego: w przypadku małych obrotów rośnie ryzyko zmienności ceny, instrumenty pochodne notowane na rynku regulowanym charakteryzują się wyższą płynnością niż Instrumenty pochodne nienotowane na rynku regulowanym c) Ryzyko Ryzyko to jest następstwem stanu koniunktury gospodarczej na świecie lub w danym kraju, które w bezpośredni lub pośredni sposób wpływa na zachowanie instrumentów bazowych, od których zależy cena lub wartość Instrumentu pochodnego d) Ryzyko kredytowe Ryzyko polegające na tym, że w przypadku, gdy emitent Instrumentu pochodnego oraz/lub gwarant staną się niewypłacalni lub zbankrutują klient może nie odzyskać zainwestowanego kapitału. Ryzyko to obejmuje również ryzyko kredytowe izby 14

15 III. Strategia zrównoważona rozliczeniowej właściwej dla danego kontraktu terminowego, które może się zmaterializować w postaci jej upadłości i co za tym idzie, ograniczonej możliwości odzyskania środków będących odpowiednikiem dodatnich wycen posiadanych instrumentów. e) Ryzyko dyskontynuacji Ryzyko zaprzestania publikowania wskaźników lub benchmarków (takich jak LIBOR czy WIBOR), a będących instrumentami podstawowymi dla danych kontraktów terminowych, mogące wpływać na konieczność zmiany sposobu rozliczenia kontraktu w terminie jego zapadalności i generować dodatkowe ryzyko bazowe. f) Ryzyko walutowe Ryzyko polegające na tym, że w przypadku inwestycji w instrumenty finansowe na rynkach zagranicznych istnieje ryzyko strat finansowych na skutek zmiany kursów walutowych g) Ryzyko rynków finansowych h) Ryzyko dźwigni finansowej Ryzyko zmiany indeksów giełdowych na innych rynkach finansowych na skutek zniesienia barier przepływu kapitału; szybkość przepływu informacji oraz globalne powiązanie rynków kapitałowych może skutkować dużą zmiennością cen Instrumentu pochodnego na rynku. Ryzyko polegające na tym, że w związku z efektem dźwigni finansowej, klient inwestujący w Instrumenty pochodne musi się liczyć z ryzykiem spotęgowania strat finansowych poniesionych przez Instrument pochodny w kwocie nieproporcjonalnej do zaangażowanego kapitału (włącznie z możliwością straty przewyższającej zainwestowany kapitał) i) Ryzyko bazy Ryzyko, które wynika z rozbieżności między ceną terminową (przewidywaną ceną instrumentu bazowego w przyszłości) a ceną bieżącą 3) Instrumenty udziałowe i instrumenty oparte na surowcach - z inwestycjami w tę kategorię lokat związane są poniżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko rynkowe Rozumiane jako możliwość wystąpienia długotrwałego negatywnego zachowania (spadki cen) kursów instrumentów finansowych. b) Ryzyko emitenta związane z jego sytuacją finansową Ryzyko to należy rozumieć jako pogorszenie się standingu finansowego emitenta powodujące, że jego perspektywy odnośnie dalszego rozwoju są bardzo słabe, a w krańcowych przypadkach powodujące jego upadłość. c) Ryzyko walutowe Z uwagi na to, że część portfela jest pośrednio (poprzez fundusze) lokowana w instrumenty notowane na rynkach zagranicznych, ryzyko walutowe związane z przeliczaniem wartości tych instrumentów na polską walutę może znacząco obniżać ich wartość wyrażaną w PLN w przypadku umacniania się polskiej waluty. d) Ryzyko emitenta związane z oczekiwaniami rynku e) Ryzyko sektorów gospodarki Ryzyko to związane jest z niewypełnieniem oczekiwań inwestorów przez emitenta i związana z tym silna przecena jego akcji. Ryzyko to ma związek ze złą kondycją ekonomiczną specyficznych sektorów gospodarki. Instrumenty finansowe związane z tymi sektorami gospodarki, które przechodzą kryzys narażone są na silne spadki. f) Ryzyko płynności Jest związane z problemem szybkiego spieniężenia środków ulokowanych w określonych instrumentach. W przypadku potrzeby szybkiego spieniężenia składników portfela ryzyko to przejawia się koniecznością zaakceptowania znacząco niższych od cen rynkowych cen sprzedaży instrumentów. g) Ryzyko Ryzyko to związane jest z uzależnieniem kondycji finansowej emitentów akcji i instrumentów od ogólnej sytuacji gospodarczej w Polsce i na świecie. Zmiany koniunktury gospodarczej w Polsce i na świecie mogą negatywnie oddziaływać na wycenę poszczególnych instrumentów. 10. Z inwestowaniem środków portfela inwestycyjnego związane są niżej wskazane rodzaje ryzyk. 15

16 III. Strategia zrównoważona a) Ryzyko nieosiągnięcia celu inwestycyjnego strategii. b) Ryzyko rynkowe polegające na odmiennym od przewidywań Firmy Inwestycyjnej kształtowaniu się danych makroekonomicznych oraz trendów rynkowych, które mają decydujący wpływ na wyniki portfeli inwestycyjnych. c) Ryzyko związane z wahaniami rynkowej wyceny instrumentów finansowych wchodzących w skład portfela inwestycyjnego. d) Ryzyko błędnej oceny efektywności polityki inwestycyjnej realizowanej przez zarządzających funduszami inwestycyjnymi, które są przedmiotem lokat portfela inwestycyjnego. e) Ryzyko niewypłacalności emitenta lub wystawcy instrumentu finansowego znajdującego się w portfelu inwestycyjnym (ryzyko kredytowe). f) Ryzyko płynności polegające na niemożności zamknięcia (sprzedaży, umorzenia) w krótkim czasie inwestycji stanowiących składniki portfela inwestycyjnego. g) Ryzyko koncentracji inwestycji polegające na tym, że znaczna część środków portfela inwestycyjnego może być ulokowana w instrumenty finansowe wystawione lub emitowane przez jeden podmiot. 11. Dźwignia finansowa Firma Inwestycyjna informuje, a Klient przyjmuje do wiadomości, że w związku z tym, iż przedmiotowa Strategia Inwestycyjna przewiduje możliwość inwestowania Aktywów Klienta w instrumenty pochodne, istnieje szczególne ryzyko związane z inwestowaniem w te instrumenty. W przypadku niekorzystnej, znacznej zmiany kursu instrumentów pochodnych Klient może ponieść stratę przewyższającą kwotę pierwotnie zainwestowanych środków, jak również być zobowiązanym do poniesienia dodatkowych kosztów. 16

17 Załącznik do Uchwały Zarządu nr 11 /2019 z dnia 18 czerwca IV. Strategia dynamiczna Rodzaj strategii: standardowa - docelowej stopy zwrotu w horyzoncie inwestycyjnym (tzw. target return) 1. Cel inwestycyjny: Opis polityki inwestycyjnej Strategii Wzrost wartości zainwestowanego kapitału przy akceptacji wysokiego ryzyka inwestycyjnego. 2. Poziom ryzyka inwestycyjnego: NISKI UMIARKOWANY ŚREDNI WYSOKI 3. Minimalny zalecany horyzont czasowy inwestycji: 5 lat 4. Docelowa grupa Klientów: Klienci oczekujący wysokich zysków oraz akceptujący wysokie ryzyko związane z inwestycjami w instrumenty udziałowe oraz instrumenty pochodne, a także liczą się z dużymi wahaniami wartości portfela, szczególnie w krótkim okresie. Profil inwestycyjny Klienta: KONSERWATYWNY STABILNY ZRÓWNOWAŻONY 5. Rodzaje Instrumentów Finansowych, w które mogą być inwestowane Aktywa Portfela DYNAMICZNY W ramach niniejszej Strategii Inwestycyjnej do Portfela Klienta mogą być nabywane tylko i wyłącznie Instrumenty Finansowe dostępne na rynkach regulowanych, należące do niżej wymienionych kategorii: 1) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, polskich i zagranicznych mających siedzibę w na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 2) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych mających siedzibę za granicą, 3) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych typu ETF emitowanych w Polsce i za granicą, w tym również spoza obszaru UE 4) lokaty bankowe w PLN i walutach obcych w bankach krajowych, 5) waluty, 6) instrumenty pochodne, w tym w szczególności: kontrakty terminowe futures. Rodzaje transakcji, które mogą być przeprowadzane z wykorzystaniem ww. Instrumentów Finansowych 6. Instrumenty lub transakcje zabronione: Inne niż wymienione w pkt 5. nabycie zbycie zamiana konwersja 7. Limity zaangażowania w poszczególne kategorie lokat: Maksymalne limity zaangażowania w poszczególne rodzaje Instrumentów Finansowych: a) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty rynku pieniężnego lub dłużne; b) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty udziałowe (akcje); Maksymalny udział w Portfelu Klienta 35% 75% 17

18 IV. Strategia dynamiczna c) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty alternatywne (np. towary, fundusze hedgingowe); 35% d) lokaty bankowe w bankach krajowych denominowane w PLN lub walucie obcej; 100% e) inwestycje w waluty w celu zabezpieczenia ryzyka kursu walutowego; 100% f) tytuły uczestnictwa pojedynczego funduszu niebędącego funduszem z wydzielonymi subfunduszami 20% g) tytuły uczestnictwa pojedynczego subfunduszu 20% h) pojedynczy kontrakt terminowy lub inny pojedynczy instrument pochodny, którego instrumentem bazowym jest konkretny papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, indeks finansowy, wskaźnik finansowy lub towar, wykonywany przez rozliczenie pieniężne lub mogący być wykonany przez rozliczenie pieniężne (według wyboru Zarządzającego) 30% Dopuszczalne przekroczenia limitów zaangażowania Przejściowo, nie dłużej jednak niż przez okres 21 dni od daty zaistnienia zdarzenia opisanego poniżej, udział środków portfela inwestycyjnego ulokowanych w instrumenty wskazane powyżej może wynosić więcej niż limity do nich przypisane. Sytuacja taka może wystąpić w przypadku następujących zdarzeń: a) w początkowym etapie świadczenia usługi zarządzania przez Firmę Inwestycyjną - do momentu zbudowania docelowego portfela inwestycyjnego; b) w okresach po dokonaniu dopłat przez Klienta środków finansowych do portfela inwestycyjnego; c) w przypadku zakończenia współpracy (spieniężenia portfela inwestycyjnego) d) realizacji dyspozycji wypłat środków z portfela inwestycyjnego zleconych przez Klienta; e) w przypadku zmian wycen składników portfela; f) przy przebudowie składu portfela inwestycyjnego związanego ze spieniężeniem części lub wszystkich dotychczasowych składników portfela inwestycyjnego. 8. Wzorzec służący ocenie efektywności inwestowania środków portfela inwestycyjnego (Benchmark) i najlepiej oddających cel i politykę inwestycyjną strategii indywidualnej: 1) Jako wzorzec służący ocenie efektywności zarządzania oraz oddający cel i politykę inwestycyjną realizowaną w procesie zarządzania portfelami inwestycyjnymi według Strategii dynamicznej będzie służył: wskaźnik WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M + 5,0 pkt %. 2) Wysokość stawki WIBOR3M/ LIBOR3M / EURIBOR3M używana do oceny efektywności strategii ustalana jest w okresach rocznych jako wartość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego rok, w którym dana stawka WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M ma stanowić element wzorca (przykładowo, wartością WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M stosowaną jako element wzorca na 2019 rok będzie wartość WIBOR3M ostatniego dnia roboczego roku 2018). 3) Na dzień zawarcia z Klientem Umowy o zarządzanie portfelem właściwą stawką WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M stosowaną jako element wzorca jest wartość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M z dnia podpisania Umowy o zarządzanie portfelem. Stawka ta obowiązuje do końca roku kalendarzowego, w którym została podpisana ww. Umowa. 9. Ryzyko specyficzne instrumentów wchodzących bezpośrednio i pośrednio (poprzez fundusze) w skład portfela inwestycyjnego: 1) Instrumenty dłużne - z inwestycjami w tę kategorię lokat wiążą się niżej określone rodzaje ryzyk. 18

19 IV. Strategia dynamiczna a) Ryzyko stóp procentowych Z uwagi na odwrotną zależność pomiędzy wartością instrumentów dłużnych a poziomem stóp procentowych, wzrost wysokości rynkowych stóp procentowych może powodować spadek wartości (cen) instrumentów dłużnych. Ryzyko to rośnie w miarę wydłużania się terminu do wykupu obligacji charakteryzujących się stałym oprocentowaniem. Ryzyko to może powodować, że w przypadku istotnego wzrostu rynkowych stóp procentowych część środków portfela ulokowana bezpośrednio lub pośrednio przez fundusze na rynku instrumentów dłużnych może znacząco spaść. b) Ryzyko kredytowe Jest to ryzyko niewypłacalności emitentów instrumentów dłużnych znajdujących się w portfelu inwestycyjnym. Ryzyko to ma ścisły związek z sytuacją finansową emitenta instrumentu dłużnego. Uważa się, że najniższym ryzykiem obarczone są instrumenty emitowane przez Skarb Państwa a najwyższym instrumenty emitowane przez firmy o słabej kondycji finansowej. W sytuacji pogarszającej się kondycji gospodarki kraju, w którym działają emitenci instrumentów dłużnych, ryzyko kredytowe rośnie. c) Ryzyko płynności Jest związane z problemem szybkiego spieniężenia środków ulokowanych w instrumenty dłużne. W przypadku potrzeby szybkiego spieniężenia składników portfela ryzyko to przejawia się koniecznością zaakceptowania znacząco niższych od cen rynkowych, cen sprzedaży instrumentów dłużnych. Najniższym ryzykiem płynności charakteryzują się obligacje i bony Skarbu Państwa, najwyższym zaś instrumenty emitowane przez mało znane podmioty. d) Ryzyko walutowe Z uwagi na to, że część portfela jest pośrednio (poprzez fundusze) lokowana w instrumenty emitowane lub notowane w walutach obcych, mogą występować zmiany wartości portfela wywołane zmianami kursów walut obcych względem PLN. Ryzyko walutowe może powodować znaczące obniżenie wartości portfela inwestycyjnego w przypadku umacniania się polskiej waluty wobec walut obcych. e) Ryzyko wyceny instrumentu Ryzyko to związane jest z wyceną wg efektywnej stopy procentowej instrumentów dłużnych nienotowanych na giełdzie lub innym aktywnym rynku pozagiełdowym. W przypadku dużych zmian cen na tych rynkach, może wystąpić sytuacja, w której wycena danego instrumentu nie będzie odpowiadała aktualnej jego wartości. f) Ryzyko rozliczenia Ryzyko to związane jest z możliwością nieterminowego rozliczenia transakcji lub nieterminowego wykupu instrumentów dłużnych przez emitenta. g) Ryzyko Ryzyko to związane jest z uzależnieniem kondycji finansowej emitentów instrumentów dłużnych od ogólnej sytuacji gospodarczej w Polsce i w innych krajach. Zmiany koniunktury gospodarczej w Polsce i w innych krajach mogą negatywnie oddziaływać na wycenę poszczególnych instrumentów dłużnych. 2) Instrumenty pochodne - z inwestycjami w tę kategorię lokat wiążą się niżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko rynkowe Ryzyko będące następstwem zasad funkcjonowania rynku kapitałowego i kształtowania się ceny na zasadzie równowagi popytu i podaży b) Ryzyko płynności Ryzyko polegające na braku możliwości sprzedaży lub zakupu instrumentów finansowych w krótkim okresie, w znacznej ilości i bez istotnego wpływania na poziom cen rynkowych. Generalnie w przypadku rynku regulowanego: w przypadku małych obrotów rośnie ryzyko zmienności ceny, instrumenty pochodne notowane na rynku regulowanym charakteryzują się wyższą płynnością niż Instrumenty pochodne nienotowane na rynku regulowanym c) Ryzyko Ryzyko to jest następstwem stanu koniunktury gospodarczej na świecie lub w danym kraju, które w bezpośredni lub pośredni sposób wpływa na zachowanie instrumentów bazowych, od których zależy cena lub wartość Instrumentu 19

20 IV. Strategia dynamiczna pochodnego d) Ryzyko kredytowe Ryzyko polegające na tym, że w przypadku, gdy emitent Instrumentu pochodnego oraz/lub gwarant staną się niewypłacalni lub zbankrutują klient może nie odzyskać zainwestowanego kapitału. Ryzyko to obejmuje również ryzyko kredytowe izby rozliczeniowej właściwej dla danego kontraktu terminowego, które może się zmaterializować w postaci jej upadłości i co za tym idzie, ograniczonej możliwości odzyskania środków będących odpowiednikiem dodatnich wycen posiadanych instrumentów e) Ryzyko dyskontynuacji Ryzyko zaprzestania publikowania wskaźników lub benchmarków (takich jak LIBOR czy WIBOR), a będących instrumentami podstawowymi dla danych kontraktów terminowych, mogące wpływać na konieczność zmiany sposobu rozliczenia kontraktu w terminie jego zapadalności i generować dodatkowe ryzyko bazowe. f) Ryzyko walutowe Ryzyko polegające na tym, że w przypadku inwestycji w instrumenty finansowe na rynkach zagranicznych istnieje ryzyko strat finansowych na skutek zmiany kursów walutowych g) Ryzyko rynków finansowych h) Ryzyko dźwigni finansowej Ryzyko zmiany indeksów giełdowych na innych rynkach finansowych na skutek zniesienia barier przepływu kapitału; szybkość przepływu informacji oraz globalne powiązanie rynków kapitałowych może skutkować dużą zmiennością cen Instrumentu pochodnego na rynku. Ryzyko polegające na tym, że w związku z efektem dźwigni finansowej, klient inwestujący w Instrumenty pochodne musi się liczyć z ryzykiem spotęgowania strat finansowych poniesionych przez Instrument pochodny w kwocie nieproporcjonalnej do zaangażowanego kapitału (włącznie z możliwością straty przewyższającej zainwestowany kapitał) i) Ryzyko bazy Ryzyko, które wynika z rozbieżności między ceną terminową (przewidywaną ceną instrumentu bazowego w przyszłości) a ceną bieżącą 3) Instrumenty udziałowe i instrumenty oparte na surowcach - z inwestycjami w tę kategorię lokat związane są poniżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko rynkowe Rozumiane jako możliwość wystąpienia długotrwałego negatywnego zachowania (spadki cen) kursów instrumentów finansowych. b) Ryzyko emitenta związane z jego sytuacją finansową Ryzyko to należy rozumieć jako pogorszenie się standingu finansowego emitenta powodujące, że jego perspektywy odnośnie dalszego rozwoju są bardzo słabe, a w krańcowych przypadkach powodujące jego upadłość. c) Ryzyko walutowe Z uwagi na to, że część portfela jest pośrednio (poprzez fundusze) lokowana w instrumenty notowane na rynkach zagranicznych, ryzyko walutowe związane z przeliczaniem wartości tych instrumentów na polską walutę może znacząco obniżać ich wartość wyrażaną w PLN w przypadku umacniania się polskiej waluty. d) Ryzyko emitenta związane z oczekiwaniami rynku e) Ryzyko sektorów gospodarki Ryzyko to związane jest z niewypełnieniem oczekiwań inwestorów przez emitenta i związana z tym silna przecena jego akcji. Ryzyko to ma związek ze złą kondycją ekonomiczną specyficznych sektorów gospodarki. Instrumenty finansowe związane z tymi sektorami gospodarki, które przechodzą kryzys narażone są na silne spadki. f) Ryzyko płynności Jest związane z problemem szybkiego spieniężenia środków ulokowanych w określonych instrumentach. W przypadku potrzeby szybkiego spieniężenia składników portfela ryzyko to przejawia się koniecznością zaakceptowania znacząco niższych od cen rynkowych cen sprzedaży instrumentów. 20

21 IV. Strategia dynamiczna g) Ryzyko Ryzyko to związane jest z uzależnieniem kondycji finansowej emitentów akcji i instrumentów od ogólnej sytuacji gospodarczej w Polsce i na świecie. Zmiany koniunktury gospodarczej w Polsce i na świecie mogą negatywnie oddziaływać na wycenę poszczególnych instrumentów. 10. Z inwestowaniem środków portfela inwestycyjnego związane są niżej wskazane rodzaje ryzyk. a) Ryzyko nieosiągnięcia celu inwestycyjnego strategii. b) Ryzyko rynkowe polegające na odmiennym od przewidywań Firmy Inwestycyjnej kształtowaniu się danych makroekonomicznych oraz trendów rynkowych, które mają decydujący wpływ na wyniki portfeli inwestycyjnych. c) Ryzyko związane z wahaniami rynkowej wyceny instrumentów finansowych wchodzących w skład portfela inwestycyjnego. d) Ryzyko błędnej oceny efektywności polityki inwestycyjnej realizowanej przez zarządzających funduszami inwestycyjnymi, które są przedmiotem lokat portfela inwestycyjnego. e) Ryzyko niewypłacalności emitenta lub wystawcy instrumentu finansowego znajdującego się w portfelu inwestycyjnym (ryzyko kredytowe). f) Ryzyko płynności polegające na niemożności zamknięcia (sprzedaży, umorzenia) w krótkim czasie inwestycji stanowiących składniki portfela inwestycyjnego. g) Ryzyko koncentracji inwestycji polegające na tym, że znaczna część środków portfela inwestycyjnego może być ulokowana w instrumenty finansowe wystawione lub emitowane przez jeden podmiot. 11. Dźwignia finansowa Firma Inwestycyjna informuje, a Klient przyjmuje do wiadomości, że w związku z tym, iż przedmiotowa Strategia Inwestycyjna przewiduje możliwość inwestowania Aktywów Klienta w instrumenty pochodne, istnieje szczególne ryzyko związane z inwestowaniem w te instrumenty. W przypadku niekorzystnej, znacznej zmiany kursu instrumentów pochodnych Klient może ponieść stratę przewyższającą kwotę pierwotnie zainwestowanych środków, jak również być zobowiązanym do poniesienia dodatkowych kosztów. 21

22 Załącznik do Uchwały Zarządu nr 11 /2019 z dnia 18 czerwca V. Globalna Multistrategia Rodzaj strategii: absolutnej stopy zwrotu (tzw. absolute return) 1. Cel inwestycyjny: Opis polityki inwestycyjnej Strategii Wzrost wartości zainwestowanego kapitału przy akceptacji wysokiego ryzyka inwestycyjnego. Uzyskiwanie zysku powyżej rentowności bonów skarbowych bez względu na trend panujący na rynkach finansowych. Udział poszczególnych aktywów jest zależny od perspektyw rynku akcji oraz oczekiwanych stóp zwrotu na rynku instrumentów dłużnych. 2. Poziom ryzyka inwestycyjnego: NISKI UMIARKOWANY ŚREDNI WYSOKI 3. Minimalny zalecany horyzont czasowy inwestycji: 3 lata 4. Docelowa grupa Klientów: Klienci oczekujący wyższej stopy zwrotu niż lokaty bankowe i jednocześnie akceptujący wysokie ryzyko związane ze zwiększoną obrotowością portfela i inwestycjami w akcje oraz instrumenty pochodne. Profil inwestycyjny Klienta: KONSERWATYWNY STABILNY ZRÓWNOWAŻONY 5. Rodzaje Instrumentów Finansowych, w które mogą być inwestowane Aktywa Portfela DYNAMICZNY W ramach niniejszej Strategii Inwestycyjnej do Portfela Klienta mogą być nabywane tylko i wyłącznie Instrumenty Finansowe dostępne na rynkach regulowanych, należące do niżej wymienionych kategorii: 1) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, polskich i zagranicznych mających siedzibę w na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 2) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych mających siedzibę za granicą, 3) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych typu ETF emitowanych w Polsce i za granicą, w tym również spoza obszaru UE 4) lokaty bankowe w PLN i walutach obcych w bankach krajowych, 5) waluty, 6) instrumenty pochodne, w tym w szczególności: kontrakty terminowe futures, 7) obligacje Skarbu Państwa. Rodzaje transakcji, które mogą być przeprowadzane z wykorzystaniem ww. Instrumentów Finansowych 6. Instrumenty lub transakcje zabronione: Inne niż wymienione w pkt 5. nabycie zbycie zamiana konwersja 7. Limity zaangażowania w poszczególne kategorie lokat: Maksymalne limity zaangażowania w poszczególne rodzaje Instrumentów Finansowych: a) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty rynku pieniężnego lub dłużne; Maksymalny udział w Portfelu Klienta 100% 22

23 V. Globalna Multistrategia b) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty udziałowe (akcje); c) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty alternatywne (np. towary, fundusze hedgingowe); 100% 100% d) lokaty bankowe w bankach krajowych denominowane w PLN lub walucie obcej; 100% e) inwestycje w waluty w celu zabezpieczenia ryzyka kursu walutowego; 100% f) tytuły uczestnictwa pojedynczego funduszu niebędącego funduszem z wydzielonymi subfunduszami 20% g) tytuły uczestnictwa pojedynczego subfunduszu 20% h) pojedynczy kontrakt terminowy lub inny pojedynczy instrument pochodny, którego instrumentem bazowym jest konkretny papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, indeks finansowy, wskaźnik finansowy lub towar, wykonywany przez rozliczenie pieniężne lub mogący być wykonany przez rozliczenie pieniężne (według wyboru Zarządzającego) 30% Dopuszczalne przekroczenia limitów zaangażowania Przejściowo, nie dłużej jednak niż przez okres 21 dni od daty zaistnienia zdarzenia opisanego poniżej, udział środków portfela inwestycyjnego ulokowanych w instrumenty wskazane powyżej może wynosić więcej niż limity do nich przypisane. Sytuacja taka może wystąpić w przypadku następujących zdarzeń: a) w początkowym etapie świadczenia usługi zarządzania przez Firmę Inwestycyjną - do momentu zbudowania docelowego portfela inwestycyjnego; b) w okresach po dokonaniu dopłat przez Klienta środków finansowych do portfela inwestycyjnego; c) w przypadku zakończenia współpracy (spieniężenia portfela inwestycyjnego) d) realizacji dyspozycji wypłat środków z portfela inwestycyjnego zleconych przez Klienta; e) w przypadku zmian wycen składników portfela; f) przy przebudowie składu portfela inwestycyjnego związanego ze spieniężeniem części lub wszystkich dotychczasowych składników portfela inwestycyjnego. 8. BENCHMARK - wwzorzec służący ocenie efektywności inwestowania środków portfela inwestycyjnego, najlepiej oddający cel i politykę inwestycyjną Strategii: 1) Jako wzorzec służący ocenie efektywności zarządzania oraz oddający cel i politykę inwestycyjną realizowaną w procesie zarządzania portfelami inwestycyjnymi według strategii ochrony kapitału będzie służył: wskaźnik WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M + 3,0 pkt %. 2) Wysokość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M używana do oceny efektywności strategii ustalana jest w okresach rocznych jako wartość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego rok, w którym dana stawka WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M ma stanowić element wzorca (przykładowo, wartością WIBOR3M stosowaną jako element wzorca na 2019 rok będzie wartość WIBOR3M ostatniego dnia roboczego roku 2018). 3) Na dzień zawarcia z Klientem Umowy o zarządzanie portfelem właściwą stawką WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M stosowaną jako element wzorca jest wartość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIOBOR3M z dnia podpisania Umowy o zarządzanie portfelem. Stawka ta obowiązuje do końca roku kalendarzowego, w którym została podpisana ww. Umowa. 23

24 V. Globalna Multistrategia 9. Ryzyko specyficzne instrumentów wchodzących bezpośrednio i pośrednio (poprzez fundusze) w skład portfela inwestycyjnego: 1) Instrumenty dłużne - z inwestycjami w tę kategorię lokat wiążą się niżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko stóp procentowych Z uwagi na odwrotną zależność pomiędzy wartością instrumentów dłużnych a poziomem stóp procentowych, wzrost wysokości rynkowych stóp procentowych może powodować spadek wartości (cen) instrumentów dłużnych. Ryzyko to rośnie w miarę wydłużania się terminu do wykupu obligacji charakteryzujących się stałym oprocentowaniem. Ryzyko to może powodować, że w przypadku istotnego wzrostu rynkowych stóp procentowych część środków portfela ulokowana bezpośrednio lub pośrednio przez fundusze na rynku instrumentów dłużnych może znacząco spaść. b) Ryzyko kredytowe Jest to ryzyko niewypłacalności emitentów instrumentów dłużnych znajdujących się w portfelu inwestycyjnym. Ryzyko to ma ścisły związek z sytuacją finansową emitenta instrumentu dłużnego. Uważa się, że najniższym ryzykiem obarczone są instrumenty emitowane przez Skarb Państwa a najwyższym instrumenty emitowane przez firmy o słabej kondycji finansowej. W sytuacji pogarszającej się kondycji gospodarki kraju, w którym działają emitenci instrumentów dłużnych, ryzyko kredytowe rośnie. c) Ryzyko płynności Jest związane z problemem szybkiego spieniężenia środków ulokowanych w instrumenty dłużne. W przypadku potrzeby szybkiego spieniężenia składników portfela ryzyko to przejawia się koniecznością zaakceptowania znacząco niższych od cen rynkowych, cen sprzedaży instrumentów dłużnych. Najniższym ryzykiem płynności charakteryzują się obligacje i bony Skarbu Państwa, najwyższym zaś instrumenty emitowane przez mało znane podmioty. d) Ryzyko walutowe Z uwagi na to, że część portfela jest pośrednio (poprzez fundusze) lokowana w instrumenty emitowane lub notowane w walutach obcych, mogą występować zmiany wartości portfela wywołane zmianami kursów walut obcych względem PLN. Ryzyko walutowe może powodować znaczące obniżenie wartości portfela inwestycyjnego w przypadku umacniania się polskiej waluty wobec walut obcych. e) Ryzyko wyceny instrumentu Ryzyko to związane jest z wyceną wg efektywnej stopy procentowej instrumentów dłużnych nienotowanych na giełdzie lub innym aktywnym rynku pozagiełdowym. W przypadku dużych zmian cen na tych rynkach, może wystąpić sytuacja, w której wycena danego instrumentu nie będzie odpowiadała aktualnej jego wartości. f) Ryzyko rozliczenia Ryzyko to związane jest z możliwością nieterminowego rozliczenia transakcji lub nieterminowego wykupu instrumentów dłużnych przez emitenta. g) Ryzyko Ryzyko to związane jest z uzależnieniem kondycji finansowej emitentów instrumentów dłużnych od ogólnej sytuacji gospodarczej w Polsce i w innych krajach. Zmiany koniunktury gospodarczej w Polsce i w innych krajach mogą negatywnie oddziaływać na wycenę poszczególnych instrumentów dłużnych. 2) Instrumenty pochodne - z inwestycjami w tę kategorię lokat wiążą się niżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko rynkowe Ryzyko będące następstwem zasad funkcjonowania rynku kapitałowego i kształtowania się ceny na zasadzie równowagi popytu i podaży b) Ryzyko płynności Ryzyko polegające na braku możliwości sprzedaży lub zakupu instrumentów finansowych w krótkim okresie, w znacznej ilości i bez istotnego wpływania na poziom cen rynkowych. Generalnie w przypadku rynku regulowanego: w przypadku małych obrotów rośnie ryzyko zmienności ceny, instrumenty pochodne notowane na rynku regulowanym charakteryzują się wyższą płynnością niż Instrumenty pochodne nienotowane na rynku regulowanym 24

25 V. Globalna Multistrategia c) Ryzyko Ryzyko to jest następstwem stanu koniunktury gospodarczej na świecie lub w danym kraju, które w bezpośredni lub pośredni sposób wpływa na zachowanie instrumentów bazowych, od których zależy cena lub wartość Instrumentu pochodnego d) Ryzyko kredytowe Ryzyko polegające na tym, że w przypadku, gdy emitent Instrumentu pochodnego oraz/lub gwarant staną się niewypłacalni lub zbankrutują klient może nie odzyskać zainwestowanego kapitału e) Ryzyko walutowe Ryzyko polegające na tym, że w przypadku inwestycji w instrumenty finansowe na rynkach zagranicznych istnieje ryzyko strat finansowych na skutek zmiany kursów walutowych. Ryzyko to obejmuje również ryzyko kredytowe izby rozliczeniowej właściwej dla danego kontraktu terminowego, które może się zmaterializować w postaci jej upadłości i co za tym idzie, ograniczonej możliwości odzyskania środków będących odpowiednikiem dodatnich wycen posiadanych instrumentów f) Ryzyko dyskontynuacji Ryzyko zaprzestania publikowania wskaźników lub benchmarków (takich jak LIBOR czy WIBOR), a będących instrumentami podstawowymi dla danych kontraktów terminowych, mogące wpływać na konieczność zmiany sposobu rozliczenia kontraktu w terminie jego zapadalności i generować dodatkowe ryzyko bazowe. g) Ryzyko rynków finansowych h) Ryzyko dźwigni finansowej Ryzyko zmiany indeksów giełdowych na innych rynkach finansowych na skutek zniesienia barier przepływu kapitału; szybkość przepływu informacji oraz globalne powiązanie rynków kapitałowych może skutkować dużą zmiennością cen Instrumentu pochodnego na rynku. Ryzyko polegające na tym, że w związku z efektem dźwigni finansowej, klient inwestujący w Instrumenty pochodne musi się liczyć z ryzykiem spotęgowania strat finansowych poniesionych przez Instrument pochodny w kwocie nieproporcjonalnej do zaangażowanego kapitału (włącznie z możliwością poniesienia straty przewyższającej zainwestowany kapitał) i) Ryzyko bazy Ryzyko, które wynika z rozbieżności między ceną terminową (przewidywaną ceną instrumentu bazowego w przyszłości) a ceną bieżącą 3) Instrumenty udziałowe i instrumenty oparte na surowcach - z inwestycjami w tę kategorię lokat związane są poniżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko rynkowe Rozumiane jako możliwość wystąpienia długotrwałego negatywnego zachowania (spadki cen) kursów instrumentów finansowych. b) Ryzyko emitenta związane z jego sytuacją finansową Ryzyko to należy rozumieć jako pogorszenie się standingu finansowego emitenta powodujące, że jego perspektywy odnośnie dalszego rozwoju są bardzo słabe, a w krańcowych przypadkach powodujące jego upadłość. c) Ryzyko walutowe Z uwagi na to, że część portfela jest pośrednio (poprzez fundusze) lokowana w instrumenty notowane na rynkach zagranicznych, ryzyko walutowe związane z przeliczaniem wartości tych instrumentów na polską walutę może znacząco obniżać ich wartość wyrażaną w PLN w przypadku umacniania się polskiej waluty. d) Ryzyko emitenta związane z oczekiwaniami rynku e) Ryzyko sektorów gospodarki Ryzyko to związane jest z niewypełnieniem oczekiwań inwestorów przez emitenta i związana z tym silna przecena jego akcji. Ryzyko to ma związek ze złą kondycją ekonomiczną specyficznych sektorów gospodarki. Instrumenty finansowe związane z tymi sektorami gospodarki, które przechodzą kryzys narażone są na silne spadki. f) Ryzyko płynności Jest związane z problemem szybkiego spieniężenia środków ulokowanych w 25

26 V. Globalna Multistrategia określonych instrumentach. W przypadku potrzeby szybkiego spieniężenia składników portfela ryzyko to przejawia się koniecznością zaakceptowania znacząco niższych od cen rynkowych cen sprzedaży instrumentów. g) Ryzyko Ryzyko to związane jest z uzależnieniem kondycji finansowej emitentów akcji i instrumentów od ogólnej sytuacji gospodarczej w Polsce i na świecie. Zmiany koniunktury gospodarczej w Polsce i na świecie mogą negatywnie oddziaływać na wycenę poszczególnych instrumentów. 10. Z inwestowaniem środków portfela inwestycyjnego związane są niżej wskazane rodzaje ryzyk. a) Ryzyko nieosiągnięcia celu inwestycyjnego strategii. b) Ryzyko rynkowe polegające na odmiennym od przewidywań Firmy Inwestycyjnej kształtowaniu się danych makroekonomicznych oraz trendów rynkowych, które mają decydujący wpływ na wyniki portfeli inwestycyjnych. c) Ryzyko związane z wahaniami rynkowej wyceny instrumentów finansowych wchodzących w skład portfela inwestycyjnego. d) Ryzyko błędnej oceny efektywności polityki inwestycyjnej realizowanej przez zarządzających funduszami inwestycyjnymi, które są przedmiotem lokat portfela inwestycyjnego. e) Ryzyko niewypłacalności emitenta lub wystawcy instrumentu finansowego znajdującego się w portfelu inwestycyjnym (ryzyko kredytowe). f) Ryzyko płynności polegające na niemożności zamknięcia (sprzedaży, umorzenia) w krótkim czasie inwestycji stanowiących składniki portfela inwestycyjnego. g) Ryzyko koncentracji inwestycji polegające na tym, że znaczna część środków portfela inwestycyjnego może być ulokowana w instrumenty finansowe wystawione lub emitowane przez jeden podmiot. 11. Dźwignia finansowa Firma Inwestycyjna informuje, a Klient przyjmuje do wiadomości, że w związku z tym, iż przedmiotowa Strategia Inwestycyjna przewiduje możliwość inwestowania Aktywów Klienta w instrumenty pochodne, istnieje szczególne ryzyko związane z inwestowaniem w te instrumenty. W przypadku niekorzystnej, znacznej zmiany kursu instrumentów pochodnych Klient może ponieść stratę przewyższającą kwotę pierwotnie zainwestowanych środków, jak również być zobowiązanym do poniesienia dodatkowych kosztów. 26

27 Załącznik do Uchwały Zarządu nr 11 /2019 z dnia 18 czerwca VI. Strategia Indywidualna Rodzaj strategii: indywidualna Opis polityki inwestycyjnej Strategii 1. Cel inwestycyjny (do wyboru): długoterminowy wzrost wartości aktywów, aktywna realizacja strategii uzgodnionej z Klientem, osiągnięcie długoterminowej rentowności portfela powyżej wzorca ustalonego z Klientem, dostosowanie strategii inwestycyjnej do zmieniających się warunków i oczekiwań Klienta, maksymalizacja zysków przy poziomie ryzyka założonym z Klientem i zaakceptowanym przez Klienta. 2. Poziom ryzyka inwestycyjnego: NISKI UMIARKOWANY ŚREDNI WYSOKI 3. Minimalny zalecany horyzont czasowy inwestycji:. 4. Docelowa grupa Klientów: Klienci oczekujący wyższej stopy zwrotu niż lokaty bankowe i jednocześnie akceptujący wysokie ryzyko związane ze zwiększoną obrotowością portfela i inwestycjami w akcje oraz instrumenty pochodne. Profil inwestycyjny Klienta: KONSERWATYWNY STABILNY ZRÓWNOWAŻONY DYNAMICZNY 5. Rodzaje Instrumentów Finansowych, w które mogą być inwestowane Aktywa Portfela W ramach niniejszej Strategii Inwestycyjnej do Portfela Klienta mogą być nabywane tylko i wyłącznie Instrumenty Finansowe dostępne na rynkach regulowanych, należące do niżej wymienionych kategorii: 1) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, polskich i zagranicznych mających siedzibę w na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 2) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych mających siedzibę za granicą, 3) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych typu ETF emitowanych w Polsce i za granicą, w tym również spoza obszaru UE, w szczególności. 4) lokaty bankowe w PLN i walutach obcych w bankach krajowych, 5) waluty, 6) instrumenty pochodne, w tym w szczególności: kontrakty terminowe futures kontrakty opcyjne, 7) obligacje Skarbu Państwa, 8) obligacje korporacyjne. 9) inny rodzaj (jaki?). Rodzaje transakcji, które mogą być przeprowadzane z wykorzystaniem ww. Instrumentów Finansowych 6. Instrumenty lub transakcje zabronione: nabycie zbycie zamiana konwersja 7. Limity zaangażowania w poszczególne kategorie lokat: Maksymalne limity zaangażowania w poszczególne rodzaje Instrumentów Finansowych: Maksymalny udział w Portfelu Klienta 27

28 VI. Strategia Indywidualna i) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty rynku pieniężnego lub dłużne; j) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty udziałowe (akcje); k) tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych, fundusze spektrum inwestycyjne oparte jest o instrumenty alternatywne (np. towary, fundusze hedgingowe); l) lokaty bankowe w bankach krajowych denominowane w PLN lub walucie obcej; m) inwestycje w waluty w celu zabezpieczenia ryzyka kursu walutowego; n) tytuły uczestnictwa pojedynczego funduszu niebędącego funduszem z wydzielonymi subfunduszami o) tytuły uczestnictwa pojedynczego subfunduszu p) pojedynczy kontrakt terminowy lub inny pojedynczy instrument pochodny, którego instrumentem bazowym jest konkretny papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, indeks finansowy, wskaźnik finansowy lub towar, wykonywany przez rozliczenie pieniężne lub mogący być wykonany przez rozliczenie pieniężne (według wyboru Zarządzającego) q) inny (jaki?).. Dopuszczalne przekroczenia limitów zaangażowania Przejściowo, nie dłużej jednak niż przez okres 21 dni od daty zaistnienia zdarzenia opisanego poniżej, udział środków portfela inwestycyjnego ulokowanych w instrumenty wskazane powyżej może wynosić więcej niż limity do nich przypisane. Sytuacja taka może wystąpić w przypadku następujących zdarzeń: a) w początkowym etapie świadczenia usługi zarządzania przez Firmę Inwestycyjną - do momentu zbudowania docelowego portfela inwestycyjnego; b) w okresach po dokonaniu dopłat przez Klienta środków finansowych do portfela inwestycyjnego; c) w przypadku zakończenia współpracy (spieniężenia portfela inwestycyjnego) d) realizacji dyspozycji wypłat środków z portfela inwestycyjnego zleconych przez Klienta; e) w przypadku zmian wycen składników portfela; f) przy przebudowie składu portfela inwestycyjnego związanego ze spieniężeniem części lub wszystkich dotychczasowych składników portfela inwestycyjnego. 8. BENCHMARK - wzorzec służący ocenie efektywności inwestowania środków portfela inwestycyjnego, najlepiej oddający cel i politykę inwestycyjną Strategii: 1) Jako wzorzec służący ocenie efektywności zarządzania oraz oddający cel i politykę inwestycyjną realizowaną w procesie zarządzania portfelami inwestycyjnymi według strategii ochrony kapitału będzie służył: wskaźnik WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M + pkt %. 2) Wysokość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M używana do oceny efektywności strategii ustalana jest w okresach rocznych jako wartość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego rok, w którym dana stawka WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M ma stanowić element wzorca (przykładowo, wartością WIBOR3M stosowaną jako element wzorca na 2019 rok będzie wartość 28

29 VI. Strategia Indywidualna WIBOR3M ostatniego dnia roboczego roku 2018). 3) Na dzień zawarcia z Klientem Umowy o zarządzanie portfelem właściwą stawką WIBOR3M / LIBOR3M / EURIBOR3M stosowaną jako element wzorca jest wartość stawki WIBOR3M / LIBOR3M / EURIOBOR3M z dnia podpisania Umowy o zarządzanie portfelem. Stawka ta obowiązuje do końca roku kalendarzowego, w którym została podpisana ww. Umowa. 9. Ryzyko specyficzne instrumentów wchodzących bezpośrednio i pośrednio (poprzez fundusze) w skład portfela inwestycyjnego: 1) Instrumenty dłużne - z inwestycjami w tę kategorię lokat wiążą się niżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko stóp procentowych Z uwagi na odwrotną zależność pomiędzy wartością instrumentów dłużnych a poziomem stóp procentowych, wzrost wysokości rynkowych stóp procentowych może powodować spadek wartości (cen) instrumentów dłużnych. Ryzyko to rośnie w miarę wydłużania się terminu do wykupu obligacji charakteryzujących się stałym oprocentowaniem. Ryzyko to może powodować, że w przypadku istotnego wzrostu rynkowych stóp procentowych część środków portfela ulokowana bezpośrednio lub pośrednio przez fundusze na rynku instrumentów dłużnych może znacząco spaść. b) Ryzyko kredytowe Jest to ryzyko niewypłacalności emitentów instrumentów dłużnych znajdujących się w portfelu inwestycyjnym. Ryzyko to ma ścisły związek z sytuacją finansową emitenta instrumentu dłużnego. Uważa się, że najniższym ryzykiem obarczone są instrumenty emitowane przez Skarb Państwa a najwyższym instrumenty emitowane przez firmy o słabej kondycji finansowej. W sytuacji pogarszającej się kondycji gospodarki kraju, w którym działają emitenci instrumentów dłużnych, ryzyko kredytowe rośnie. c) Ryzyko płynności Jest związane z problemem szybkiego spieniężenia środków ulokowanych w instrumenty dłużne. W przypadku potrzeby szybkiego spieniężenia składników portfela ryzyko to przejawia się koniecznością zaakceptowania znacząco niższych od cen rynkowych, cen sprzedaży instrumentów dłużnych. Najniższym ryzykiem płynności charakteryzują się obligacje i bony Skarbu Państwa, najwyższym zaś instrumenty emitowane przez mało znane podmioty. d) Ryzyko walutowe Z uwagi na to, że część portfela jest pośrednio (poprzez fundusze) lokowana w instrumenty emitowane lub notowane w walutach obcych, mogą występować zmiany wartości portfela wywołane zmianami kursów walut obcych względem PLN. Ryzyko walutowe może powodować znaczące obniżenie wartości portfela inwestycyjnego w przypadku umacniania się polskiej waluty wobec walut obcych. e) Ryzyko wyceny instrumentu Ryzyko to związane jest z wyceną wg efektywnej stopy procentowej instrumentów dłużnych nienotowanych na giełdzie lub innym aktywnym rynku pozagiełdowym. W przypadku dużych zmian cen na tych rynkach, może wystąpić sytuacja, w której wycena danego instrumentu nie będzie odpowiadała aktualnej jego wartości. f) Ryzyko rozliczenia Ryzyko to związane jest z możliwością nieterminowego rozliczenia transakcji lub nieterminowego wykupu instrumentów dłużnych przez emitenta. g) Ryzyko Ryzyko to związane jest z uzależnieniem kondycji finansowej emitentów instrumentów dłużnych od ogólnej sytuacji gospodarczej w Polsce i w innych krajach. Zmiany koniunktury gospodarczej w Polsce i w innych krajach mogą negatywnie oddziaływać na wycenę poszczególnych instrumentów dłużnych. 2) Instrumenty pochodne - z inwestycjami w tę kategorię lokat wiążą się niżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko rynkowe Ryzyko będące następstwem zasad funkcjonowania rynku kapitałowego i kształtowania się ceny na zasadzie równowagi popytu i podaży b) Ryzyko płynności Ryzyko polegające na braku możliwości sprzedaży lub zakupu instrumentów finansowych w krótkim okresie, w znacznej ilości i bez istotnego wpływania na 29

30 VI. Strategia Indywidualna poziom cen rynkowych. Generalnie w przypadku rynku regulowanego: w przypadku małych obrotów rośnie ryzyko zmienności ceny, instrumenty pochodne notowane na rynku regulowanym charakteryzują się wyższą płynnością niż Instrumenty pochodne nienotowane na rynku regulowanym c) Ryzyko Ryzyko to jest następstwem stanu koniunktury gospodarczej na świecie lub w danym kraju, które w bezpośredni lub pośredni sposób wpływa na zachowanie instrumentów bazowych, od których zależy cena lub wartość Instrumentu pochodnego d) Ryzyko kredytowe Ryzyko polegające na tym, że w przypadku, gdy emitent Instrumentu pochodnego oraz/lub gwarant staną się niewypłacalni lub zbankrutują klient może nie odzyskać zainwestowanego kapitału e) Ryzyko walutowe Ryzyko polegające na tym, że w przypadku inwestycji w instrumenty finansowe na rynkach zagranicznych istnieje ryzyko strat finansowych na skutek zmiany kursów walutowych. Ryzyko to obejmuje również ryzyko kredytowe izby rozliczeniowej właściwej dla danego kontraktu terminowego, które może się zmaterializować w postaci jej upadłości i co za tym idzie, ograniczonej możliwości odzyskania środków będących odpowiednikiem dodatnich wycen posiadanych instrumentów f) Ryzyko dyskontynuacji Ryzyko zaprzestania publikowania wskaźników lub benchmarków (takich jak LIBOR czy WIBOR), a będących instrumentami podstawowymi dla danych kontraktów terminowych, mogące wpływać na konieczność zmiany sposobu rozliczenia kontraktu w terminie jego zapadalności i generować dodatkowe ryzyko bazowe. g) Ryzyko rynków finansowych Ryzyko zmiany indeksów giełdowych na innych rynkach finansowych na skutek zniesienia barier przepływu kapitału; szybkość przepływu informacji oraz globalne powiązanie rynków kapitałowych może skutkować dużą zmiennością cen Instrumentu pochodnego na rynku. h) Ryzyko dźwigni finansowej Ryzyko polegające na tym, że w związku z efektem dźwigni finansowej, klient inwestujący w Instrumenty pochodne musi się liczyć z ryzykiem spotęgowania strat finansowych poniesionych przez Instrument pochodny w kwocie nieproporcjonalnej do zaangażowanego kapitału (włącznie z możliwością poniesienia straty przewyższającej zainwestowany kapitał) i) Ryzyko bazy Ryzyko, które wynika z rozbieżności między ceną terminową (przewidywaną ceną instrumentu bazowego w przyszłości) a ceną bieżącą 3) Instrumenty udziałowe i instrumenty oparte na surowcach - z inwestycjami w tę kategorię lokat związane są poniżej określone rodzaje ryzyk. a) Ryzyko rynkowe Rozumiane jako możliwość wystąpienia długotrwałego negatywnego zachowania (spadki cen) kursów instrumentów finansowych. b) Ryzyko emitenta związane z jego sytuacją finansową Ryzyko to należy rozumieć jako pogorszenie się standingu finansowego emitenta powodujące, że jego perspektywy odnośnie dalszego rozwoju są bardzo słabe, a w krańcowych przypadkach powodujące jego upadłość. c) Ryzyko walutowe Z uwagi na to, że część portfela jest pośrednio (poprzez fundusze) lokowana w instrumenty notowane na rynkach zagranicznych, ryzyko walutowe związane z przeliczaniem wartości tych instrumentów na polską walutę może znacząco obniżać ich wartość wyrażaną w PLN w przypadku umacniania się polskiej waluty. d) Ryzyko emitenta związane Ryzyko to związane jest z niewypełnieniem oczekiwań inwestorów przez 30