SAMORZĄD NGO`S, DOBRE PRAKTYKI W ZAKRESIE PRZEKAZYWANIA ZADAŃ PUBLICZNYCH

SAMORZĄD NGO`S, DOBRE PRAKTYKI W ZAKRESIE PRZEKAZYWANIA ZADAŃ PUBLICZNYCH

Projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet V Dobre rządzenie Działanie 5.4 Rozwój potencjału trzeciego sektora Poddziałanie 5.4.2 Rozwój dialogu obywatelskiego Lider projektu Gmina Miasto Częstochowa Partner projektu Fundacja Widzialni Okres realizacji: od 01.02.2012 r. do 31.07.2014 r.

JST prowadzą działalność w obszarze zadań publicznych we współpracy z NGO, jednak stopień rozwoju współpracy dotyczącej kontraktowania usług społecznych zlecanych NGO przez JST, jest ciągle niewystarczający. Brak możliwości zbadania efektywności i jakości zlecanych usług. Jako obszar realizacji badań, w zakresie efektywności i jakości zlecanych usług oraz wypracowania odpowiedniego standardu świadczonych usług, obrano obszar pomocy osobom bezdomnym. Problem szczególnie nasilony w dużych miastach, jakim jest Częstochowa. Z analizy lokalnych dokumentów strategicznych dotyczących zjawiska bezdomności w Częstochowie oraz współpracy samorządu miasta Częstochowa z organizacjami pozarządowymi w latach 2007 2015 wynika, że zjawisko bezdomności jest dobrze rozpoznane na obszarze gminy Częstochowa. Dzięki rzetelnej analizie, problem bezdomności jest postrzegany szerzej i łączony z innymi problemami społecznymi.

Celem głównym projektu jest zwiększenie stopnia współpracy Samorządu z organizacjami pozarządowymi, poprzez wypracowanie standardu świadczenia usług społecznych osobom bezdomnym oraz opracowanie narzędzi do badania jakości i efektywności tych usług w Częstochowie do 30.06.2014 r. W wyniku przeprowadzonych badań postawiono następujące wnioski wobec braków usługach świadczonych osobom bezdomnym: Pomoc oferowana bezdomnych skupia się na doraźnych ich potrzebach; w Brak jest inicjatyw i projektów, które swoją uwagę skupiałyby na pomocy długofalowej skupiającej się na działaniach nakierowanych na wyjście z bezdomności; W opinii respondentów (zarówno bezdomnych jak i pracowników MOPS i NGO s) brak standaryzacji usług jest poważnym niedociągnięciem oferowanej pomocy; Projekt "Samorząd - NGO`s, dobre praktyki w zakresie przekazywania zadań publicznych"

W trosce o podniesienie jakości usług kierowanych do bezdomnych należałoby przyjąć ujednolicony dla wszystkich organizacji i instytucji pracujących na rzecz bezdomnych standard postępowania z osobą bezdomną; Dzięki przyjętym standardom będzie można modyfikować poszczególne działania stale je aktualizując, a także monitorować wydatkowanie środków publicznych i efekty udzielanych usług nie tylko w ramach pomocy doraźnej, ale i w wymiarze społecznym (monitoring będzie mogła prowadzić zarówno organizacja pozarządowa w swojej placówce, jak i MOPS zbierając dane od poszczególnych organizacji), co niewątpliwie leży w interesie gminy jako zleceniodawcy zadań, ale i NGO s jako zleceniobiorcy, i co najważniejsze w interesie osób bezdomnych; W ten sposób można by było monitorować realizację usług (na każdym etapie). Dzięki temu zleceniodawca usługi (gmina) będzie mógł sprawdzać jakość i stopień zaspokojenia potrzeb bezdomnych. To z kolei pozwoli na taki opis zadań zlecanych w ramach otwartych konkursów, ażeby każdy oferent wiedział, czego będzie się od niego wymagać w ramach realizacji określonych zadań osiągając tym samym przejrzystość wymagań.

Innowacyjność opracowanego w ramach projektu rozwiązania występuje przede wszystkim w wymiarze formy wsparcia. W ramach projektu opracowany zostanie standard usług społecznych świadczonych osobom bezdomnym wraz z narzędziami badającymi jego efektywność i jakość. Jak do tej pory nie opracowano podobnego rozwiązania i w Polsce nie stosuje się podobnych narzędzi. Proponowane rozwiązanie polega na stałym badaniu i poprawianiu standardu przekazywania i realizacji usług społecznych w oparciu o stosowanie odpowiednich narzędzi badania efektywności i jakości tych usług. Pozwoli to na poprawę świadczenia usług oraz znacznie zwiększy efektywność gospodarowania przeznaczonymi na to środkami. Innowacyjność występuje także: w wymiarze uczestnika: po raz pierwszy w Polsce pracownicy JST i NGO będą mogli skutecznie realizować swoje zadania w zakresie świadczenia usług społecznych opierając na starannie opracowanych i naukowo przygotowanych narzędziach. w wymiarze problemu: wyspecjalizowane działania związane z pomocą i usługami społecznymi dla osób bezdomnych są realizowane w sposób ciągły i zinstytucjalizowany. Jednakże jak wskazują badania zjawisko bezdomności ma tendencję stałą lub często wzrostową, podlega także ewolucji, co do grup zagrożonych wykluczeniem, zatem wszystkie działania mające na celu poprawę tej sytuacji są pożądane.

ODBIORCY PRODUKTU Odbiorcami są osoby bezdomne, na rzecz których świadczone są usługi społeczne. Dzięki realizacji projektu i wprowadzeniu w życie opracowanego standardu i narzędzi, podniesie się poziom i efektywność świadczenia usług, na rzecz osób bezdomnych, na czym niewątpliwe osoby te skorzystają. Podkreślić należy, że poza świadczeniem osobom bezdomnym pomocy doraźnej, celem nadrzędnym jest powrót tych osób do społeczeństwa i umożliwienie im wyjścia z bezdomności. UŻYTKOWNICY PRODUKTU Użytkownikami produktu są pracownicy JST i NGO, którzy bezpośrednio realizują zadania związane z usługami świadczonymi dla osób bezdomnych. Po przeszkoleniu niezbędnym dla właściwego użycia powierzonych narzędzi, pracownicy JST i NGO będą zdecydowanie skuteczniej i lepiej wykonywać swoje zadania. Opracowany w ramach projektu standard usprawni i ułatwi ich pracę, ponieważ pozwoli odpowiednio i wspólnie kontrolować działania wobec bezdomnych. Użytkownikami produktu są także studenci, którzy będą objęci programem kształcenia opracowanym w ramach projektu. Dzięki temu, zaraz po podjęciu pracy w pomocy społecznej, będą gotowi do stosowania wypracowanych narzędzi.

Produktem Finalnym projektu będzie Podręcznik "SKUTECZNA POMOC SPOŁECZNA" opisujący standard i narzędzia do badania efektywności społecznej, ekonomicznej i jakości usług społecznych świadczonych osobom bezdomnym, Program szkolenia dla pracowników OPSów i NGOów, oraz program kształcenia dla studentów kierunku Praca socjalna. Podręcznik będzie zawierał opis standardu, narzędzia do badania efektywności społecznej, ekonomicznej i jakości wraz instrukcją ich stosowania. Podręcznik będzie miał formę papierową i elektroniczną - dostępną na portalu internetowym, zawierającym: materiały badawcze, opis projektu, przebieg realizacji projektu oraz elektroniczna wersję podręcznika Skuteczna pomoc społeczna. Informacja o produkcie finalnym wraz z podręcznikiem zostanie przekazana na szkoleniach, konferencjach i seminariach w gminie, powiecie i województwie. Podręcznik w formie papierowej i elektronicznej zostanie rozesłany do JST, OPS i NGO w całym kraju. Dostępna wersja elektroniczna dzięki osadzeniu go w Internecie będzie możliwa do pobrania przez wszystkich zainteresowanych. Zastosowanie narzędzi wymaga odpowiedniego przeszkolenia pracowników służb społecznych (OPS, NGO, JST) szkolenia zaplanowano w gminie i powiecie. Programem kształcenia zostaną objęci studenci kierunku Praca socjalna Wydziały Pedagogicznego Akademii Jana Długosza w Częstochowie.

Produkt Finalny testowany będzie pod względem technicznym i merytorycznym przez użytkowników i odbiorców. Grupy testujących: 10 pracowników MOPS w Częstochowie (9K i 1M) i 20 pracowników NGO z terenu Częstochowy (17K i 3M) - w zakresie programu szkolenia pracowników służb społecznych oraz używania narzędzi; 30 studentów (27K i 3M) kierunku Praca socjalna AJD w Częstochowie w zakresie programu kształcenia przyszłych pracowników służb społecznych; 30 bezdomnych z terenu Gminy Częstochowa w zakresie efektów stosowania narzędzi do badania jakości i efektywności świadczonych usług. Etap testowania zakończy ewaluacja zewnętrzna produktu, przeprowadzona w celu uzyskania niezależnej opinii nt. skuteczności narzędzi pod kątem następujących kryteriów: skuteczności pozwoli ocenić czy projekt przynosi zakładane wyniki; efektywności pozwoli określić, czy koszty projektu nie mogłyby być niższe, dając porównywalne efekty; adekwatności pozwoli określić czy projekt odpowiada realnym potrzebom; trwałości pozwoli określić czy produkty projektu utrzymają się po zakończeniu finansowania

UPOWSZECHNIANIE PROJEKTU Realizacja strategii upowszechniania, w trakcie całego okresu realizacji projektu, została zaplanowana w celu osiągnięcia następujących celów: rozpowszechnienie wiedzy nt. realizowanego projektu, proponowanych rozwiązań i tworzonych narzędzi, upowszechnienie wiedzy nt. przyczyn, skali występowania i rosnącego problemu bezdomności, barier w wyjściu z bezdomności i minimalnej pomocy Państwa w tym zakresie, a w konsekwencji poprawa wizerunku os. bezdomnych w społeczeństwie, poprawa wzajemnych relacji, a co za tym idzie poprawa współpracy pomiędzy pracownikami organizacji pozarządowych i Ośrodków Pomocy Społecznej, zaangażowanie jak największej grupy użytkowników i odbiorców w testowanie i przygotowanie ostatecznej wersji produktu, uświadomienie użytkownikom (studenci, pracownicy NGO i MOPS) możliwość efektywniejszej pomocy os. bezdomnym i realnej możliwości zaktywizowania tych osób, wzbudzenie zainteresowanie proponowanym rozwiązaniem wśród jak największej rzeszy osób decyzyjnych (polityków, samorządowców, działaczy społecznych).

Ważniejsze działania upowszechniające: Przeszkolenie 20os. MOPS i 40os. NGO z zakresu stosowania narzędzi; Zajęcia prowadzone przez 1 semestr dla 90 studentów (3 grupy) kierunku Praca Socjalna, na Wydziale Pedagogiki Akademii Jana Długosza w Częstochowie, w celu sprawdzenia programu szkolenia i kształcenia; Utworzenie i prowadzenie portalu internetowego zawierającego elektroniczną wersję produktu finalnego Wydruk 1000szt. Podręcznika Skuteczna Pomoc Społeczna czyli produktu finalnego zawierającego narzędzia i program kształcenia; Zorganizowana konferencja w Częstochowie, w celu przekazania informacji nt. przygotowania i stosowania narzędzi badawczych i programu szkolenia oraz promowania produktu finalnego; Zorganizowana konferencja w powiecie Częstochowskim, w celu przekazania informacji nt. przygotowania i stosowania narzędzi badawczych i programu szkolenia oraz promowania produktu finalnego; Zorganizowanie 4 seminariów we wszystkich subregionach woj. Śląskiego, w celu przekazania informacji nt. przygotowania i stosowania narzędzi badawczych i programu szkolenia oraz promowania produktu finalnego. Przekazanie narzędzi do OPS i NGO w województwie i kraju;

WDRAŻANIE PRODUKTU DO GŁÓWNEGONURTU POLITYKI Celem działań włączających do głównego nurtu polityki jest zapewnienie, że w przyszłości produkt finalny projektu znajdzie szerokie zastosowanie i zapewni sobie trwałość w ramach istniejących instytucji pomocy społecznej, bez konieczności finansowania ze źródeł zewnętrznych. W wymiarze horyzontalnym działania włączające zakładają przekonanie osób decyzyjnych, zaangażowanych w proces tworzenia prawa oraz wyznaczania kierunków wsparcia w polityce pomocy społecznej, o wysokiej użyteczności opracowanych narzędzi i programu kształcenia nowych kadr, w celu przyjęcia rozwiązań prawnych i systemowych umożliwiających stosowanie innowacyjnych form wsparcia osób zagrożonych wykluczeniem zarówno zawodowym, jak i społecznym. Wymiar horyzontalny działań mainstreamingowych ma charakter wiodący w projekcie. Celem działań wertykalnych będzie dążenie do uzyskania poparcia dla wypracowanych rozwiązań i standardów. Także uzyskanie odpowiednich rekomendacji w środowiskach naukowych i organizacjach zrzeszających jednostki i pracowników pomocy społecznej, w zakresie stosowania innowacyjnych metod pracy służących przywracania do ról społecznych osób wykluczonych społecznie, nie tylko osoby bezdomne.

Kryteria sukcesu Sukcesem realizacji projektu będzie wdrożenie do powszechnej praktyki, narzędzi badających poziom świadczonych bezdomnym usług oraz standardu kontraktowania tych usług, zawartych w podręczniku Skuteczna Pomoc Społeczna, w Gminie Częstochowa; Także wprowadzenie na stałe do metodyki nauczania kierunku Praca Socjalna Częstochowie, programu kształcenia studentów. na AJD w Dodatkową miarą sukcesu będzie zastosowanie produktu finalnego w 4 innych gminach w kraju. Dziękuję za uwagę. Częstochowa, 22 października 2012 r.