Nazwa przedmiotu: Ochrona przed hałasem Protection against noise and vibration Kierunek: inżynieria środowiska Kod przedmiotu: 5.5.4 Rodzaj przedmiotu: Obieralny, moduł 5.5 Poziom przedmiotu: II stopnia Semestr: II Rodzaj zajęć: Wykład, ćwiczenia audytoryjne Liczba godzin/tydzień: W, 2C Liczba punktów: 4 ECTS Profil kształcenia: ogólnoakademicki Język wykładowy: polski PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE I. KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU C.. Poznanie wybranych parametrów i zjawisk związanych z oddziaływaniem dźwięku i wibracji na mikrośrodowisko wewnętrzne i zewnętrzne, w którym przebywa człowiek. C.2. Opanowanie z dźwiękiem w mikrośrodowisku zewnętrznym i wewnętrznym oraz ich oddziaływania. C.3. Opanowanie wskazania, doboru i oceny rozwiązań i wibracji. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI. Podstawowa wiedza i z zakresu matematyki i statystyki. 2. Podstawowa wiedza i z zakresu fizyki. 3. Podstawowa wiedza z zakresu planowania przestrzennego i monitoringu środowiska. 4. Umiejętność samodzielnego korzystania z literatury i dokumentacji technicznej. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA EK - posiada wiedzę na temat wybranych parametrów i zjawisk związanych z rozprzestrzenianiem się dźwięku i wibracji oraz ich oddziaływaniem na mikrośrodowisko wewnętrzne i zewnętrzne, w którym przebywa człowiek. EK 2 - posiada wiedzę o wybranych rozwiązaniach szkodliwe oddziaływanie i wibracji. EK 3 - posiada i potrafi wykorzystać z dźwiękiem w mikrośrodowisku zewnętrznym i wewnętrznym. EK 4 - posiada i potrafi wykorzystać wskazania, doboru i oceny rozwiązań i wibracji. /6
TREŚCI PROGRAMOWE Forma zajęć wykłady W - Podstawowe pojęcia i definicje z akustyki. Zasady propagacji dźwięku - rozproszenie, ugięcie, dyfrakcja, interferencja, odbicie, załamanie i pochłaniane fal dźwiękowych. W 2, 3 - Rozchodzenie się dźwięku w przestrzeni otwartej i zamkniętej - ogólna charakterystyka zjawisk, czynniki środowiskowe wpływające na rozchodzenie się dźwięku w przestrzeni otwartej i zamkniętej, chłonność akustyczna, czas pogłosu, tłumienie dźwięku w przestrzeni otwartej i zamkniętej. Natężenie i poziom natężenia dźwięku. W 4 - Ocena oddziaływania dźwięku - subiektywne jednostki dźwięku (obszar słyszalności, głośność, krzywe głośności i korekcji), skorygowany poziom dźwięku, wskaźnikowa ocena hałasu. W 5 - Hałas - impulsowy, ustalony, nieustalony, infradźwiękowy, ultradźwiękowy. Źródła hałasu i wibracji. Orientacyjne poziomy ciśnienia akustycznego towarzyszącego hałasom z różnych źródeł. Uregulowania prawne z zakresu emisji i ochrony przed hałasem. W 6 - Oddziaływanie hałasu i wibracji na organizm człowieka i jego zdrowie - uciążliwości hałasu i wibracji, oddziaływanie słuchowe i poza słuchowe hałasu, obciążenia hałasem organizmu człowieka. W 7 - Hałas i wibracje w środowisku zewnętrznym - źródła hałasu, hałas komunikacyjny i przemysłowy, dopuszczalne i progowe poziomy hałasu. W 8 - Hałas od komunikacji samochodowej - przyczyny powstawania i stopień uciążliwości, pomiar, wskaźniki poziomu hałasu drogowego. Hałas wewnątrz pojazdów. Monitorowanie hałasu komunikacyjnego, plany i mapy akustyczne. W 9, 0 - Zarys metod zapobiegania i ograniczania hałasu od komunikacji samochodowej. Metody i zasady projektowania ekranów akustycznych tłumiących hałas komunikacyjny. Przykłady rozwiązań konstrukcyjnych Liczba godzin ekranów akustycznych. W - Źródła wibracji oraz hałasu zewnętrznego i wewnętrznego w budynkach. W 2 - Metody ochrony przed wibracjami oraz hałasem zewnętrznym i wewnętrznym (eksploatacyjnym) w budynkach. Izolacyjność akustyczna budynków i materiałów budowlanych od powietrznych i uderzeniowych - wskaźniki izolacyjności akustycznej i ocena izolacyjności akustycznej. W 3 - Hałas i wibracje w środowisku pracy - źródła hałasu wibracji, metody pomiaru, uregulowania normowe. W 4 - Hałas i wibracje w środowisku pracy - czynna i bierna ochrona, zbiorowe i indywidualne środki ochrony. Aktywne metody redukcji hałasu i ochrony przed hałasem. W 5 - Podsumowanie zajęć. Kolokwium zaliczeniowe. Zaliczenie przedmiotu. Forma zajęć ćwiczenia C - Analiza przyczynowo-skutkowa zasad propagacji dźwięku w otaczającym środowisku zewnętrznym i wewnętrznym- rozproszenie, ugięcie, dyfrakcja, 2 2 Liczba godzin 2 2/6
interferencja, odbicie, załamanie i pochłaniane fal dźwiękowych. C 2, 3 - Zasady kształtowania pomieszczeń pod względem akustycznym i ich 4 praktyczne zastosowanie. Określanie chłonności akustycznej wybranego pomieszczenia i propozycje zmian w tym zakresie uwarunkowanych jego przeznaczeniem. C 4, 5 - Pomiary poziomu ciśnienia akustycznego w środowisku zewnętrznym 4 i wewnętrznym - krzywe korekcji A, B, C, D, rodzaje przyrządów pomiarowych, budowa, zasady działania, planowanie i przeprowadzanie pomiarów. C 6 - Analiza i zastosowanie warunków normowo-prawnych dotyczących 2 poziomu ciśnienia akustycznego w pomieszczeniu zamkniętym i w środowisku zewnętrznym - studia przypadków. C 7, 8 - Wytyczne do opracowania kolejnych etapów planu akustycznego 4 ograniczonego obszaru zurbanizowanego - studium przypadku. Analiza przykładowych map akustycznych. C 9, 0 - Zastosowanie różnych metod projektowania ekranów akustycznych 4 Dobór rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych ekranów akustycznych do panujących warunków. C, 2 - Pomiary i obliczenia średniego oraz równoważnego poziomu dźwięku 4 w pomieszczeniu przy emisji odpowiednio hałasu ustalonego i nieustalonego. Analiza przykładowego planu akustycznego pomieszczenia. Hałas i wibracje od instalacji i urządzeń wentylacyjnych w budynku - charakterystyka i metody ochrony. C 3, 4 - Określenie warunków akustycznych oraz dobór metod ochrony przed 4 hałasem w środowisku pracy. Aktywne metody redukcji hałasu - analiza przykładowych rozwiązań. C 5 - Podsumowanie zajęć. Kolokwium zaliczeniowe. Zaliczenie przedmiotu. 2 NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE. Wykłady z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych 2. Materiały dydaktyczne do wykładów udostępnione studentom w wersji elektronicznej - pliku pdf 3. Ćwiczenia audytoryjne z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych 4. Materiały poglądowo-informacyjne i przykłady opracowań związanych z tematyką przedmiotu udostępniane studentom podczas zajęć 5. Zestawy norm i aktów prawnych związanych z tematyką przedmiotu udostępniane studentom podczas zajęć. SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA ( F FORMUJĄCA, P PODSUMOWUJĄCA) F. - ocena stopnia przyswojenia materiału z wykładów i samodzielnego przygotowania do zajęć F2. - ocena pracy przy analizie i rozwiązywaniu postawionych problemów P. - sprawdzian wiedzy w formie testu wyboru P2. - sprawdzian w formie zadań - problemów testowych 3/6
OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Średnia liczba godzin na Forma aktywności zrealizowanie aktywności Udział w wykładach 5 h Udział w ćwiczeniach audytoryjnych 30 h Przygotowanie do ćwiczeń audytoryjnych 53 h Kolokwium 3 h Godziny kontaktowe z nauczycielem 4 h Suma SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA PRZEDMIOTU 4 ECTS 05 h LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA. Grandjean E.: Ergonomia mieszkania. Arkady. Warszawa 978 2. Engel Z.: Ochrona środowiska przed drganiami i hałasem. Wydawnictwa Naukowe PWN. Warszawa 993 3. Kaźmierczak I.: Narzędzia komputerowego wspomagania doboru cech konstrukcyjnych biernych środków redukcji hałasu. Gliwice 996 4. Mirski Z.: Kształtowanie wnętrz produkcyjnych. Arkady. Warszawa 986 5. Neufert E.: Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego. Arkady. Warszawa 20 6. Polskie Normy PN i ISO oraz akty prawne (rozporządzenia) dotyczące hałasu, akustyki budowlanej oraz bezpieczeństwa i higieny pracy (aktualny wykaz udostępniony na zajęciach) 7. Praca zbiorowa pod red. Klema P.: Budownictwo ogólne. Tom II. Fizyka budowli. Arkady. Warszawa 200 8. Sadowski J.: Akustyka w urbanistyce, architekturze i budownictwie. Arkady. Warszawa 977 9. Zakrzewski T.: Akustyka Budowlana. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice 997 0. Inne publikacje zwarte (książki, podręczniki, skrypty, materiały konferencyjne, raporty badawcze Instytutu Techniki Budowlanej) oraz artykuły w czasopismach naukowotechnicznych podejmujących problematykę ochrony przed hałasem i akustyki,. www.ciop.pl - strona internetowa Centralnego Instytutu Ochrony Pracy 2. www.sejm.gov.pl strona internetowa Sejmu RP (akty prawne) 3. Inne strony internetowe podmiotów prowadzących działalność badawczą, projektową i produkcyjną związaną z ochroną przed hałasem KOORDYNATOR PRZEDMIOTU ( IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL). Dr inż. Piotr Lis piolis@is.pcz.czest.pl OSOBY PROWADZĄCE PRZEDMIOT ( IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) 4/6
. Dr inż. Piotr Lis polis@is.pcz.czest.pl Efekt kształcenia Odniesienie danego efektu do efektów określonych dla kierunku Cele przedmiotu EK K_W9 C. EK 2 K_W9 C., C.2, C.3 EK 3 K_U2, K_K07 C.2 EK 4 K_U2, K_K07 C.3 Treści programowe W W 8, W, W 3 W 9, W 0, W 2, W 4, W 5 C -C 8, C, C3 C 9, C 0, C 2, C 4, C 5 Narzędzia dydaktyczne, 2, 4, 2, 4 3, 4, 5 3, 4, 5 Sposób oceny F., P. F., P. F2., P2. F2., P2. II. FORMY OCENY SZCZEGÓŁY Efekt kształcenia Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 EK 3 - posiada i potrafi wykorzystać z dźwiękiem w mikrośrodowisku zewnętrznym i wewnętrznym. EK 4 - posiada i potrafi wykorzystać wskazania, doboru i oceny rozwiązań nie ma wiedzy na temat wskazanych param. i zjawisk EK - posiada wiedzę na temat wybranych parametrów i zjawisk związanych z rozprzestrzenianiem się dźwięku i wibracji oraz ich oddziaływaniem na mikrośrodowisko wewnętrzne i zewnętrzne, w którym przebywa człowiek. EK 2 - posiada wiedzę o wybranych rozwiązaniach i wibracji na środowisko. nie ma wiedzy o wybranych rozwiązaniach szkodliwe oddziaływanie i wibracji nie posiada z dźwiękiem oraz ich oddziałływania nie posiada wskazania, doboru i oceny rozwiązań ma połowiczną wiedzę na temat wskazanych parametrów i zjawisk ma połowiczną wiedzę o wybranych rozwiązaniach i wibracji posiada połowiczne z dźwiękiem ma wiedzę na temat wskazanych param. i zjawisk lecz nie w pełni rozumie ich sens fizyczny ma wiedzę o wybranych rozwiązaniach i wibracji lecz nie w pełni rozumie ich funkcjonowanie posiada parametrów zwią- ma wiedzę na temat wskazanych param. i zjawisk i w pełni rozumie ich sens fizyczny zanych z dźwiękiem lecz nie w pełni prawidłowo je wykorzystuje ma wiedzę o wybranych rozwiązaniach i wibracji oraz w pełni rozumie ich funkcjonowanie posiada z dźwiękiem oraz prawidłowo je wykorzystuje posiada połowiczne wskazania, rozwiązań ograniczająposiada wskazania i doboru rozwiązań ograniposiada wskazania, doboru i oceny rozwiązań 5/6
i wibracji na środowisko. i wibracji cych szkodliwe oddziaływanie i wibracji czających szkodliwe oddziaływanie i wibracji i wibracji III. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE. Wszelkie informacje dla studentów na temat planu zajęć dostępne są w miejscach przeznaczonych na tego typu komunikaty oraz na stronie internetowej: www.is.pcz.czest.pl 2. Informacja na temat konsultacji przekazywana jest studentom podczas pierwszych zajęć i w miejscach przeznaczonych na tego typu komunikaty oraz umieszczana jest na stronie internetowej Jednostki. 3. Informacje na temat warunków i terminów zaliczania zajęć są przekazywane studentom podczas pierwszych zajęć. 6/6