WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-S.431.2.2.2016.JZ Warszawa, 21 czerwca 2016 r. Pan Włodzimierz Drabarek Dyrektor Domu na Zielonym Wzgórzu w Kisielanach 08-124 Mokobody WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie Oddziału w Delegaturze - Placówce Zamiejscowej w Siedlcach: Jolanta Zaorska starszy inspektor wojewódzki i Joanna Stepczuk starszy inspektor wojewódzki, przeprowadził w dniach 17 i 18 oraz 21 i 22 marca 2016 r. kontrolę problemową w Domu na Zielonym Wzgórzu w Kisielanach. Kontrola została przeprowadzona zgodnie z Planem kontroli zewnętrznych na 2016 r. Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie. Zakres kontroli obejmował zaspokajanie potrzeb dziecka i respektowanie jego praw. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez Pana bez zastrzeżeń w dniu 09.06.2016 r. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Dom na Zielonym Wzgórzu w Kisielanach zwany dalej placówką funkcjonuje na podstawie Statutu Domu na Zielonym Wzgórzu w Kisielanach przyjętego Uchwałą nr XII/75/08 Rady Powiatu w Siedlcach z dnia 27 lutego 2008 r. oraz Regulaminu Organizacyjnego Domu na Zielonym
Wzgórzu w Kisielanach przyjętego Uchwałą nr 130/233/2013 Zarządu Powiatu w Siedlcach z dnia 3 czerwca 2013 r. Zmiany do Regulaminu wprowadzono Uchwałą nr 216/383/2014 z dnia 15 grudnia 2014 r. oraz Uchwałą nr 219/387/2014 z 29 grudnia 2014 r. Zarządu Powiatu w Siedlcach. Prawa dziecka wymienione w 3 Regulaminu Organizacyjnego nie wyczerpują katalogu praw określonych w art. 4 ww. ustawy. Skład zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka wymieniony w 7 Regulaminu jest niezgodny z art. 137 ust. 1 ww. ustawy. Zadania pracownika socjalnego wskazane w 13 Regulaminu są nieadekwatne do obowiązków wykonywanych w placówce opiekuńczo wychowawczej. Dom na Zielonym Wzgórzu jest placówką typu socjalizacyjnego, przewidzianą na 30 miejsc. Na podstawie art. 95 ust. 3a ww. ustawy placówka występowała do wojewody o zezwolenie na przyjęcie 4 dzieci pomimo przekroczenia dopuszczalnego limitu miejsc; w dniu kontroli przebywało 1 dziecko ponad limit miejsc. W dniach kontroli w placówce przebywały dzieci w wieku od 9 do 21 roku życia; dziecko poniżej 10 roku życia zostało umieszczone ze starszym bratem. W placówce utworzone są 2 grupy wychowawcze - Pogodni i Milusińscy, w których przebywają m.in. rodzeństwa. Wychowawca kieruje procesem wychowawczym od 3 do 4 dzieci zgodnie z 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). Wychowawcy, psycholog, pedagog, pracownik socjalny posiadają kwalifikacje określone w art. 98 ust. 1 i 3 wyżej cyt. ustawy. Dyrektor placówki ukończył Akademię Wychowania Fizycznego im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie na Wydziale Wychowania Fizycznego na kierunku nauczycielskim w zakresie wychowania fizycznego i odbył studia zorganizowane przez Instytut Kształcenia Nauczycieli im. Wł. Spasowskiego w Warszawie - Oddział Doskonalenia Nauczycieli i złożył egzaminy określone planem nauczania studium pedagogicznego. Kwalifikacje dyrektora wymagają uzupełnienia. Prawo do godziwych i bezpiecznych warunków życia, w tym do opieki zdrowotnej. Ustalono, że wychowankowie mieli do dyspozycji pokoje mieszkalne, łazienki, miejsce do nauki, miejsce do przygotowywania posiłków i wspólną przestrzeń mieszkalną wymienione w 18 pkt 3 ww. rozporządzenia, jednakże nie we wszystkich pokojach były lampki nocne. Podczas kontroli poinformowano dyrektora o konieczności uzupełnienia lampek we wszystkich pokojach dzieci. 2
Ponadto zdaniem kontrolujących niektóre pokoje i łazienki wymagają odnowienia oraz wskazana jest dalsza stopniowa wymiana mebli. Zgodnie z 18 pkt 1 ww. rozporządzenia placówka zapewniała dzieciom: wyżywienie dostosowane do ich potrzeb rozwojowych, podstawową i specjalistyczną opiekę zdrowotną, odzież, obuwie, bieliznę, środki higieny osobistej, zabawki odpowiednie do wieku rozwojowego. Podstawowe produkty żywnościowe dostępne były w aneksach kuchennych. Za kontakty z lekarzami odpowiedzialni są wychowawcy kierujący procesem wychowawczym dziecka. Zaopatrzenie w produkty lecznicze zapewnia placówka. Wychowawcy podają leki według zaleceń lekarza i odnotowują podawanie leków w zeszytach raportów. Zespół kontrolujący poinformował dyrektora o konieczności wprowadzenia indywidualnego rejestrowania wydawanych dzieciom leków, ze szczególnym uwzględnieniem leków psychotropowych. Wychowankowie mają zapewniony dostęp do nauki w zależności od potrzeb, zaopatrzeni są w podręczniki i przybory szkolne. Dzieci z trudnościami szkolnymi mają zapewnioną pomoc w odrabianiu pracy domowej ze strony wychowawców i pedagoga, uczęszczają na zajęcia reedukacyjne, kompensacyjne oraz wyrównawcze. Dzieci korzystają z pomocy psychologicznej i pedagogicznej na terenie placówki. W 2015 r. psycholog przeprowadził z dziećmi i młodzieżą Trening Zastępowania Agresji. Opracował i realizuje programy terapeutyczne dla wychowanków. Pedagog opracowuje plany wychowawcze z uwzględnieniem trudności wychowawczych dzieci. W placówce został zorganizowany konkurs plastyczny na temat przemocy. W 2015 r. pracownicy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Stoku Lackim przeprowadzili z wychowankami zajęcia Poznajemy zachowania asertywne, agresywne i uległe. Wychowankowie uczestniczyli również w zajęciach pozalekcyjnych organizowanych przez szkoły. Dzieci w każdym miesiącu otrzymują kieszonkowe. Zgodnie z obowiązującym Regulaminem przyznawania kieszonkowego wysokość kieszonkowego uzależniona jest od wieku dzieci i wynosi 20 zł dla dzieci uczęszczających do szkół podstawowych, 25 zł - do gimnazjum, 30 zł - do szkół ponadgimnazjalnych oraz mieszkających w internatach. Wychowawcy pełniący dyżur nocny dokonują co najmniej trzykrotnie w ciągu nocy obchodu placówki i odnotowują ten fakt w zeszytach raportów założonych dla każdej grupy (data, godzina, opis sytuacji, podpis osoby pełniącej dyżur). W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie. 3
Prawa określone w art. 4 ustawy: prawo do powrotu do rodziny, utrzymywania osobistych kontaktów z rodzicami, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał takich kontaktów. Placówka umożliwiała dzieciom regularne, bezpośrednie kontakty z rodzicami oraz z innymi osobami bliskimi, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał lub ograniczył prawo do osobistych kontaktów z dzieckiem (na dzień kontroli nie było takich przypadków). Dyrektor, pracownik socjalny i wychowawcy motywowali rodziców do podejmowania działań mających na celu poprawę ich sytuacji życiowej, utrzymywania stałego kontaktu z dzieckiem, angażowania się w sprawy dziecka. Rodzice zapraszani byli na uroczystości ważne dla dziecka. Wychowawcy oraz specjaliści zatrudnieni w placówce wizytowali domy rodzinne, również podczas urlopowania wychowanków. Przed urlopowaniem wychowanka zawiadamiany był właściwy ośrodek pomocy społecznej w celu wsparcia rodziny i dziecka. Pracownicy placówki współpracowali z osobami i instytucjami zajmującymi się problematyką dziecka i rodziny oraz wspomagającymi rodzinę, w szczególności z asystentem rodziny, pracownikiem socjalnym, kuratorem sądowym. W sprawdzonej dokumentacji (diagnozy psychofizyczne dzieci, plany pomocy, karty pobytu, protokoły z posiedzeń zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka) uwzględnione były zapisy dotyczące sytuacji rodzinnej dzieci oraz ich relacji z rodzicami i osobami bliskimi. Psycholog i pedagog sporządzali diagnozę psychofizyczną dziecka, która zawierała informacje określone w 14 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia. Plany pomocy dziecku opracowywane były zgodnie z przepisami 15 ust. 3-5 ww. rozporządzenia. Karta pobytu dziecka prowadzona była w formie opisowej na podstawie 17 ust.1 pkt 2 ww. rozporządzenia. Posiedzenia zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, odbywały się w miarę potrzeb nie rzadziej niż co pół roku. Ze sprawdzonej dokumentacji wynika, że na posiedzenia zespołu nie byli zapraszani rodzice, co jest niezgodne z art.137 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy. Na posiedzeniach zespołów dokonywano oceny aktualnej sytuacji rodzinnej dziecka, metod pracy z dzieckiem i rodziną, stanu zdrowia i aktualnych potrzeb oraz zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce. Modyfikowano indywidualny plan pracy oraz podejmowano decyzję o zgłoszeniu dzieci z uregulowaną sytuacją prawną do ośrodka adopcyjnego. Wskazywano działania mające na celu powrót dziecka do rodziny naturalnej, umieszczenie w rodzinie przysposabiającej lub przeniesienie do rodzinnej formy opieki. Wnioski dotyczące zasadności dalszego pobytu w placówce przesyłano do właściwych sądów, zgodnie z art. 138 ust. 2 wyżej cyt. ustawy. Dzieci z uregulowaną sytuacją prawną zgłaszane były do ośrodka adopcyjnego. W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami. 4
Prawa określone w art. 4 ustawy: prawo do stabilnego środowiska wychowawczego, kształcenia, rozwoju uzdolnień, zainteresowań i przekonań oraz zabawy i wypoczynku, pomocy w przygotowaniu do samodzielnego życia, ochrony przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie dziecka, informacji i wyrażania opinii w sprawach, które go dotyczą, ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem, poszanowania tożsamości religijnej i kulturowej, dostępu do informacji dotyczących pochodzenia dziecka. Ustalenia kontroli wskazują, że dzieci mają zapewnioną stałą opiekę wychowawczą, wszyscy wychowawcy posiadają długoletni staż pracy w placówce. Organizacja czasu wolnego dostosowana była do wieku dzieci i ich potrzeb. Placówka stwarzała odpowiednie warunki do prowadzenia zajęć pozalekcyjnych i rekreacyjno sportowych. Na terenie placówki jest boisko do piłki nożnej oraz plac zabaw. Placówka posiada własne rowery i kajaki. Funkcjonują koła zainteresowań prowadzone przez poszczególnych wychowawców. Zorganizowana jest siłownia. Dzieci korzystały z wyjazdów na basen, lodowisko, kręgle, do kina. Organizowany był wypoczynek letni i zimowy poza placówką, w tym kolonie i zimowiska z programem profilaktycznym. Członkowie samorządu wychowanków wraz z opiekunem angażują się w organizowanie czasu wolnego. Wychowankowie placówki przygotowywani są do samodzielności. Uczeni są samoobsługi, utrzymywania higieny osobistej, dbania o wygląd i zdrowie. Młodzież nabywa umiejętności w zakresie: gotowania, prania, sprzątania, umiejętnego gospodarowania środkami finansowymi, planowania wydatków i zakupów, załatwiania spraw osobistych. Pracownicy umożliwiają wychowankom podejmowanie samodzielnych decyzji oraz pomagają w ich realizacji. W 2015 r. w procesie usamodzielnienia było 11 wychowanków, 1 z nich usamodzielnił się, opuścił placówkę i zamieszkał z siostrą. W 2016 r. w procesie usamodzielnienia pozostawało 10 wychowanków, do dnia kontroli 2 z nich (rodzeństwo) usamodzielniło się, opuściło placówkę i zamieszkało z matką. Na podstawie sprawdzonej dokumentacji stwierdzono, że osoba usamodzielniana wskazywała opiekuna usamodzielnienia. Jednakże w 9 przypadkach nie dotrzymano terminu wskazania opiekuna, o którym mowa w art. 145 ust. 2 ww. ustawy. W dokumentacji znajdują się zgody opiekunów usamodzielnienia. Na miesiąc przed ukończeniem 18 roku życia osoby usamodzielniane wspólnie z opiekunami usamodzielnienia opracowywały indywidualne programy usamodzielnienia, które zostały zatwierdzone przez kierowników powiatowych centrów pomocy rodzinie. Dyrektor placówki poinformował, że na każdym etapie pracy wychowawczej prowadzone są rozmowy z dziećmi, dostosowane do ich wieku i możliwości intelektualnych. Rozmowy dotyczą sytuacji prawnej, rodzinnej, zdrowotnej dzieci, wyboru szkoły. Wychowawcy omawiają z dziećmi 5
ustalenia zespołu do spraw okresowej oceny dziecka. Podczas kontroli stwierdzono, że wysłuchanie dziecka, o którym mowa w art. 4a ww. ustawy było udokumentowane tylko w jednym przypadku. Wychowankowie uczestniczą w opracowywaniu planów pomocy, co potwierdzają podpisem. Dyrektor Zarządzeniem Nr 25/2015 z dnia 31.12.2015 roku wprowadził system nagród i kar. Przewidywane są następujące nagrody: nagroda dyrektora, nagrody rzeczowe, podwyższenie kieszonkowego, pochwała wobec grupy, wycieczki, atrakcyjne wyjazdy sportowe, turystyczne, kulturalne, korzystanie z komputera, sfinansowanie kursu na prawo jazdy. Ponadto wychowawcy w obu grupach prowadzą punktację pozytywnego i negatywnego zachowania, rozliczenie punktacji następuje na koniec miesiąca. W wyniku pozytywnego rozliczenia punktacji zwiększane jest kieszonkowe. Wśród kar wymienione są: zakaz lub ograniczenie korzystania z komputera, zakaz reprezentowania placówki na zewnątrz, upomnienie ustne wychowawcy, nauka na pamięć wiersza, bajki lub innego tekstu, naprawa lub odkupienie zniszczonej rzeczy (dotyczy dzieci powyżej 13 roku życia), zakaz udziału w atrakcyjnych wyjazdach turystycznych i kulturalnych, zakaz korzystania z rowerów i siłowni, powiadomienie policji, sądu w razie ucieczki, pobicia lub spożywania alkoholu. Dyrektor poinformował, że wychowanek może wyrazić swoją opinię jeśli nie zgadza się z wymierzoną karą. Z zasadami i prawami obowiązującymi w placówce dzieci zapoznawane są wkrótce po przybyciu, informacje te najczęściej przekazuje wychowawca i dyrektor. Zdaniem kontrolujących wychowankowie powinni potwierdzać podpisem fakt zapoznania się z zasadami obowiązującymi w placówce. O przypadkach naruszenia praw dziecka informowany jest dyrektor placówki, który podejmuje działania wyjaśniające. Prawa dziecka wywieszone są w świetlicy w przystępnej obrazkowej formie. W każdej grupie wywieszone są numery telefonów: do Rzecznika Praw Dziecka, do Policji, do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Zespół kontrolujący poinformował dyrektora, że wskazane jest uzupełnienie telefonów między innymi o numer do Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia i do Sądu Rejonowego w Siedlcach, Wydział Rodzinny i Nieletnich. W czasie kontroli przeprowadzono rozmowę z 3 wychowankami (w wieku od 11 do 13 r. ż.) i anonimową ankietę wśród 9 wychowanków (w wieku od 12 do 16 r. ż.) na temat obowiązujących w placówce zasad związanych z opieką i wychowaniem. Większość ankietowanych wychowanków wykazała znajomość zasad obowiązujących w placówce oraz praw dziecka; 4 wychowanków odpowiedziało, że nie zna swoich praw, a 3, że nie zna instytucji do których można zwrócić się w przypadku nieprzestrzegania praw 6
dziecka. W związku z powyższym w czasie kontroli zespół inspektorów przeprowadził rozmowę z ankietowanymi wychowankami na temat praw dziecka i instytucji, do których mogą zwrócić się w razie ich nieprzestrzegania. Podczas tej rozmowy wychowankowie zadeklarowali, że jednak znają swoje prawa i instytucje, do których mogą się zwrócić. Wychowankowie w przeprowadzonych ankietach potwierdzili możliwość otrzymywania nagród. Wymienione przez dzieci kary (zakaz wyjścia poza placówkę, wyjazdów na wycieczki, kara na komputer i telefon, zwiększenie dyżurów, wierszyki na pamięć) były zgodne z obowiązującym w placówce systemem kar i nie miały poniżającego charakteru. Dzieci otrzymywały pomoc w odrabianiu lekcji, uczęszczały na zajęcia dodatkowe, utrzymywały kontakt ze swoimi kolegami, decydowały o sposobie spędzania wolnego czasu. Wychowankowie odpowiedzieli, że mieli możliwość przyrządzania posiłków w aneksach kuchennych. Dzieci otrzymywały kieszonkowe w wysokości od 20 do 30 zł, decydowały o sposobie jego wydawania. Dzieci odpowiedziały, że mogą bezpiecznie przechowywać swoje osobiste rzeczy w placówce i ich zdaniem nikt do nich nie zagląda. Ankietowani wychowankowie utrzymują kontakt i spotykają się z rodzicami lub rodziną. 2 wychowanków odpowiedziało, że zdarzyło się aby ktoś za karę nie mógł pojechać do domu. 2 ankietowanych wychowanków odpowiedziało, że w placówce nie ma bójek, 6 odpowiedziało, że bójki zdarzają się, ale bardzo rzadko, 1 wychowanek napisał, że często; 5 wychowanków odpowiedziało, że zostali obrażeni i skrzywdzeni przez innych wychowanków w złości, w kłótni, 2 zostało obrażonych, 2 nie potwierdza takich zdarzeń. Anonimową ankietę dotyczącą działalności opiekuńczo wychowawczej placówki wypełniło 9 wychowawców, psycholog i pedagog. Pracownicy merytoryczni wypełniający ankiety potwierdzili znajomość praw dziecka. Wychowawcy nagradzają wychowanków za wyniki w nauce, aktywność, poprawę zachowania. Stosowane kary są zgodne z katalogiem kar obowiązującym w placówce: zakaz korzystania z komputera, siłowni, upomnienie, powiadomienie rodziców, nauka wiersza na pamięć, zakaz wyjazdu na wycieczkę, naprawa uszkodzonego sprzętu. Zdaniem ankietowanych w placówce nie zdarzały się sytuacje poniżania wychowanków, bicia, wykorzystywania seksualnego. Dzieci otrzymują kieszonkowe w każdym miesiącu, zgodnie z obowiązującym w placówce regulaminem, nie zdarzyło się, aby były pozbawiane kieszonkowego. Wychowankowie sami decydują, na co wydają kieszonkowe. Nie było przypadków ograniczania kontaktów dzieci z rodzicami, osobami bliskimi, z rówieśnikami. W przypadkach uzasadnionych wychowawcy (2 pracowników) kontrolują rzeczy osobiste wychowanków w ich obecności. Wychowankowie mają też rzeczy osobiste, które nie podlegają kontroli, np.: korespondencja, kieszonkowe, telefon komórkowy, pamiątki z domu. Ankietowani, odpowiedzieli, że rozmawiają z dziećmi o ich sytuacji prawnej, rodzinnej, szkolnej, zdrowotnej. Wychowankowie mogą w każdej 7
sytuacji zwrócić się o pomoc do wychowawcy, dyrektora, psychologa lub pedagoga i porozmawiać o swoich sprawach osobistych. Analiza ankiet przeprowadzonych wśród pracowników nie wykazała nieprawidłowości w realizacji praw dziecka w placówce. W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) i wobec stwierdzonych uchybień kieruję do Pana następujące zalecenia pokontrolne: 1. zapraszać rodziców na posiedzenia zespołów do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka zgodnie z art. 137 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy; 2. dotrzymywać terminu wskazania opiekuna usamodzielnienia, o którym mowa w art. 145 ust. 2 ww. ustawy; 3. prowadzić dokumentację świadczącą o wysłuchaniu dziecka, o którym mowa w art. 4a ww. ustawy; 4. w związku z wynikami przeprowadzonej ankiety wśród wychowanków: - opracować procedurę postępowania w przypadku występowania przemocy rówieśniczej - wzbogacić ofertę zajęć dla wychowanków, w szczególności na temat przeciwdziałania przemocy rówieśniczej oraz praw dziecka - nie stosować kary zakazu wyjazdu do rodziców czy osób bliskich wobec wychowanków - zwrócić się do wychowanków, aby potwierdzili podpisem zapoznanie się z prawami dziecka oraz wykazem instytucji, do których mogą zwrócić się w przypadku nieprzestrzegania ich praw - tablicę informacyjną uzupełnić o numery telefonów do Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia i do Sądu Rejonowego w Siedlcach, Wydział Rodzinny i Nieletnich. Uwagi: Ponadto należałoby: 1. podjąć działania w celu uzupełnienia kwalifikacji dyrektora zgodnie z art. 97 ust. 3 pkt 1b lub przedłożyć dokumentację dotyczącą programu ukończonych studiów wynikającą z art. 97 ust. 3 pkt 1a; 2. dostosować zapisy Regulaminu Organizacyjnego do aktualnie obowiązujących przepisów prawa tj.: - uzupełnić prawa dziecka o wymienione w art. 4 ww. ustawy 8
- w składzie zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka uwzględnić pedagoga i rodziców dziecka zgodnie z art. 137 ust. 1 ww. ustawy; - dostosować zakres obowiązków pracownika socjalnego do zadań wykonywanych w placówce opiekuńczo-wychowawczej; 3. wyposażyć pokoje mieszkalne w lampki, podjąć działania w celu dalszej wymiany mebli oraz odnowienia pokoi i łazienek; 4. wprowadzić indywidualny rejestr wydawanych dzieciom leków, ze szczególnym uwzględnieniem leków psychotropowych. Stosownie do postępowań art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie powiadomić o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Jolanta Zaorska STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Joanna Stepczuk z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Wiesława Kacperek-Biegańska Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej 9