Informacja z kontroli opraw oświetleniowych girland i węży świetlnych pod kątem spełniania wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 sierpnia 2007 roku w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz. U. Nr 155, poz. 1089) za IV kw. 2013r. Przed przystąpieniem do przeprowadzania kontroli ustalono, że na terenie działalności Inspektoratu ma siedzibę jeden importer oświetlenia choinkowego, lecz magazyny tego przedsiębiorcy zlokalizowane są w Warszawie, dlatego też kontrole podjęto w 5 jednostkach prowadzących sprzedaż detaliczną, w tym w 2 przypadkach prowadzących sprzedaż przez Internet. Do kontroli wytypowano przedsiębiorców, którzy oferowali do sprzedaży girlandy świetlne w niskich cenach. Ogółem w toku kontroli, w zakresie spełniania zasadniczych i innych wymagań zbadano 27 rodzajów girland świetlnych, w tym: a) 26 wyprodukowanych w krajach trzecich, b) 1 produkcji krajowej. Ustalenia kontroli w odniesieniu do poszczególnych zagadnień ujętych w programie kontroli przedstawiały się następująco: 1. Oznakowanie CE. Wszystkie kontrolowane girlandy świetlne posiadały znak zgodności CE, umieszczony w sposób czytelny i trwały, zgodny ze wzorem określonym w załączniku do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 sierpnia 2007r. w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz. U. z 2007r. nr 155, poz. 1089). 2. Sprawdzenie, czy na girlandy świetlne została wystawiona deklaracja zgodności. Powyższe zagadnienie badano w oparciu o przepisy określone w 9 i 10 rozporządzenia. w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego. Deklaracji zgodności żądano w przypadku wątpliwości dot. spełniania przez wyrób zasadniczych lub innych wymagań, po czym oceniano poprawność jej sporządzenia. W jednym przypadku podczas kontroli uzyskano deklaracje zgodności na 5 rodzajów girland świetlnych. Deklaracji zgodności dot. pozostałych niezgodnych z wymaganiami wyrobów nie uzyskano z powodu braku możliwości ustalenia podmiotów wprowadzających je do obrotu. Wyroby te zostały zakupione u chińskich przedsiębiorców. Próby ustalenia łańcucha sprzedaży okazały się nieskuteczne
z uwagi na brak reakcji na kierowane wystąpienia, bądź nieprawdziwe dane zamieszczane w dokumentach sprzedaży. 3. Informacja o producencie. Zgodnie z 5 ust. 2 ww. rozporządzenia sprawdzono, czy na wyrobach lub ich opakowaniach umieszczona została nazwa producenta, znak firmowy lub znak towarowy. W 3 przypadkach kontrole wykazały, że girlandy świetlne LED Multi Function 100, 200 Rice Lights (żarówka ryż), lampki choinkowe Marriage Light 25 żarówek, lampki choinkowe LED Dioda 200 lampek z dodatkowym gniazdem, lampki choinkowe LED Dioda 100 lampek z dodatkowym gniazdem, lampki choinkowe LED Dioda 100 lampek z dodatkowym gniazdem nie spełniają wymagań określonych w 5 ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Gospodarki z dn. 21.08.2007 r. z uwagi na brak na wyrobie (zawieszce) nazwy producenta lub znaku towarowego. Do pozostałych kontrolowanych girland świetlnych uwag w tym zakresie nie wniesiono. 4. Informacje warunkujące bezpieczne użytkowanie Zgodnie z 5 ust. 1 rozporządzenia MG sprawdzono czy na wyrobach zamieszczono podstawowe informacje warunkujące bezpieczne użytkowanie. W jednym przypadku podczas kontroli do badań organoleptycznych pobrano girlandy świetlne LED Multi Function 100, 200 Rice Lights (żarówka ryż), 100 Rice Lights (żarówka ryż). Przeprowadzona ocena wykazała brak zamieszczenia bezpośrednio na wyrobie numeru katalogowego lub oznaczenia typu fabrycznego; symbolu II klasy ochronności; symbolu stopnia ochrony przed wnikaniem pyłu i wody lub ostrzeżenia, że girlanda świetlna może być stosowana wyłącznie w pomieszczeniach; oznaczenia typu lub parametrów elektrycznych żarówek oraz znamionowego napięcia girlandy naruszenie pkt 20.6.1 i 20.6.2 normy PN- EN60598-2-20:2010. Informacje na opakowaniach nie zostały sporządzone w języku polskim naruszenie pkt. 3.3 normy PN-EN 60598-1:2011. Natomiast podczas kontroli przeprowadzonej u kolejnego przedsiębiorcy ocenie organoleptycznej poddano lampki choinkowe 100 żarówek, (ryż), 200 żarówek, (ryż), 300 żarówek, (ryż), lampki choinkowe zewnętrzne, wewnętrzne 50 żarówek, oraz lampki choinkowe Marriage Light 25 żarówek nieoznaczone nazwą producenta lub znakiem towarowym. W wyniku przeprowadzonej oceny stwierdzono że ww. oświetlenie choinkowe nie spełnia wymagań określonych w 5 ust. 1 rozporządzenia MG: strona 2 z 6
lampki choinkowe 100 żarówek, (ryż), 200 żarówek, (ryż), 300 żarówek, (ryż), lampki choinkowe zewnętrzne, wewnętrzne 50 żarówek z uwagi na brak informacji o treści Wyłącznie do użytku w pomieszczeniach wymaganie pkt 20.6.1c normy PN-EN60598-2-20:2010 (w instrukcji obsługi zamieszczono informację Zestaw dekoracyjny przeznaczony do użytku wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń), brak symbolu II klasy ochronności na naklejce przymocowanej do przewodu wymaganie pkt 20.6.2. ww. normy, ponadto na naklejkach przymocowanych do przewodu lampek choinkowych zewnętrzne, wewnętrzne 50 żarówek nie podano napięcia i mocy żarówek na wymianę wymaganie pkt 20.6.2b,e ww. normy, lampki choinkowe Marriage Light 25 żarówek, z uwagi na brak oznaczeń i cechowania wymaganych pkt 20.6.1 i 20.6.2 normy PN-EN60598-2- 20:2010, oraz zamieszczenie na przywieszce przymocowanej do przewodu ostrzeżeń sporządzonych wyłącznie w języku niemieckim. Podczas kontroli u kolejnego przedsiębiorcy ocenie organoleptycznej poddano lampki choinkowe 100 LED, 50 LED; sople lodu; sieć LED; kurtyna LED. Przeprowadzona ocena wykazała, że lampki choinkowe100 LED, nie są oznakowane symbolem III klasy ochronności, zaś pozostałe ww. lampki oznakowano symbolem II klasy ochronności zamiast III. Stwierdzona niezgodność narusza pkt 20.6.2 normy PN-EN-60598-2-20:2010 a tym samym nie spełnia wymagań określonych w 5 ust.1 w/w rozporządzenia Ministra Gospodarki dnia 21 sierpnia 2007r. Na podstawie art. 40k ust. 2 ww. ustawy o systemie oceny zgodności poinformowano wytwórcę lampek choinkowych, o możliwości podjęcia dobrowolnych działań naprawczych zmierzających do usunięcia stwierdzonej niezgodności, która powinna polegać na dołączeniu do lampek choinkowych przywieszek zawierających symbol III klasy ochronności. Producent poinformował tut. Inspektorat, że w ramach dobrowolnych działań naprawczych do kontrolowanej jednostki zostały wysłane przywieszki z właściwymi oznaczeniami. Nadesłano również oświadczenia innych odbiorców lampek choinkowych potwierdzające wykonanie działań naprawczych. 5. Rozwiązania konstrukcyjne Podczas przeprowadzonych kontroli ze względu na wady konstrukcyjne zakwestionowano 13 rodzajów girland świetlnych, a mianowicie: 1. Lampki choinkowe LED Multi Function 100, strona 3 z 6
2. 200 Rice Lights (żarówka ryż), 3. 100 Rice Lights (żarówka ryż 4. 100 żarówek, (ryż) 5. 200 żarówek, (ryż) 6. 300 żarówek, (ryż) 7. Lampki choinkowe zewnętrzne, wewnętrzne 50 żarówek, 8. Lampki choinkowe Marriage Light 25 żarówek, 9. LED Dioda 200 lampek z dodatkowym gniazdem, 10. LED Dioda 200 lampek z dodatkowym gniazdem, 11. LED Dioda 100 lampek z dodatkowym gniazdem, 12. LED Dioda 100 lampek z dodatkowym gniazdem, 13. LED Dioda 100 lampek z dodatkowym gniazdem, art. No 784G. W wyniku badań organoleptycznych stwierdzono że: użyte w girlandach przewody nie spełniają wymagań pkt. 20.11.1 normy PN-EN 60598-2-20:2010, z uwagi na zastosowanie tylko izolacji podstawowej żył przewodów zewnętrznych girlandy, długość przewodu między wtyczką a pierwszą oprawką jest mniejsza od 1,5m - wymaganie pkt 20.11.3 normy PN-EN 60598-2-20:2010, Dodatkowo w lampkach choinkowych LED Multi Function 100 wyszczególnionych w poz. 1, stwierdzono że pokrywy obudów sterowników osłaniające zaciski można usunąć bez użycia narzędzia. Po usunięciu osłon istnieje dostęp do części czynnych naruszenie pkt. 8.2.1 i 8.2.6 normy PN- EN 60598-1:2011. Ponadto w lampkach choinkowych wyszczególnionych w poz.2-6: przewód przyłączeniowy wewnątrz sterowników nie został zabezpieczony przed naprężeniami (przewód przyłączeniowy luźno porusza się wewnątrz obudowy, a naprężenia przenoszone są na zaciski) naruszenie pkt. 5.2.10 normy PN-EN 60598-1:2011 i pkt. 20.7.9 normy 60598-2-20:2010, obudowy migaczy posiadają ostre nie gratowane krawędzie mogące uszkodzić powłokę izolacji naruszenie pkt. 4.3 i 5.2.7 normy PN-EN 60598-1:2011, W świetle powyższych ustaleń uznano, iż ww. girlandy świetlne nie spełniają wymagań określonych w 6 ust. 1, 7 ust. 1 pkt 4, 7 ust. 2 pkt 1 cyt. rozporządzenia MG. Rozwiązania konstrukcyjne zastosowane w lampkach choinkowych stwarzają poważne zagrożenie dla zdrowia lub życia użytkowników niebezpieczeństwo porażenia prądem elektrycznym oraz pożaru. strona 4 z 6
Zastosowanie w lampkach choinkowych wykonanych w II klasie ochronności przewodów w izolacji pojedynczej nie jest wystarczającym zabezpieczeniem przed porażeniem elektrycznym. Ostre krawędzie obudowy sterowników w czasie użytkowania mogą uszkodzić izolację przewodów. Niezamierzone odjęcie osłony sterownika, które może mieć miejsce podczas normalnej obsługi urządzenia, powoduje bezpośredni dostęp do elementów znajdujących się pod napięciem. Brak wymaganych informacji na wyrobie i jego opakowaniu może spowodować, że konsument użyje sprzętu w sposób niewłaściwy, niedozwolony przez producenta. W przypadku girland świetlnych LED Multi Function 100, 200 Rice Lights (żarówka ryż), 100 Rice Lights (żarówka ryż, 3 rodzaje) zakwestionowanych ze względu na wady konstrukcyjne stwarzające zagrożenie dla użytkowników, na podstawie art. 40k ust.1 uosoz wydano decyzję zakazującą przedsiębiorcy udostępniania ww. girland świetlnych na okres 2 miesięcy. Materiały z kontroli przesłano do UOKiK, celem wszczęcia postępowania administracyjnego. 5 rodzajów niezgodnych z wymaganiami lampek choinkowych stwierdzonych podczas kontroli zostało zniszczonych. Podmiot oznaczony na rachunku jako dostawca nie widnieje w żadnej ewidencji przedsiębiorców. W jednym przypadku zakwestionowane Girlandy świetlne zostały pozbawione cech użytkowych z uwagi na brak możliwości ich zwrotu do dostawcy. Kontrolowany okazał fakturę zakupu u chińskiego przedsiębiorcy. Zgodnie z oświadczeniem, przedmiotowe lampki choinkowe wyszczególnione były na fakturze jako ozdoba choinkowa. Chiński przedsiębiorca poinformował tut. Inspektorat, iż nie jest dostawcą przedmiotowego oświetlenia choinkowego. 6. Opinie dla Urzędów Celnych W IV kwartale 2013r. do tut. Inspektoratu nie wpłynął żaden wniosek z Urzędu Celnego o wydanie opinii dotyczącej sprzętu objętego programem kontroli. 7. Podsumowanie W toku kontroli zbadano 27 rodzajów oświetlenia choinkowego. Zakwestionowano 18 rodzajów, tj. 66,6% wyrobów badanych, w tym 13 z uwagi na niezgodności wynikające z niewłaściwej konstrukcji. Wszystkie niezgodne z wymaganiami wyroby zostały wyprodukowane w krajach trzecich. Przeprowadzone kontrole wykazały, że duża część lampek choinkowych oferowanych do sprzedaży poprzez portale internetowe nie spełnia strona 5 z 6
zasadniczych wymagań i może stwarzać zagrożenie porażenia prądem i pożaru. Oświetlenie to dystrybuowane jest przez chińskich przedsiębiorców prowadzących działalność na terenie RP, którzy uniemożliwiają zwroty w przypadkach stwierdzenia niezgodności, zamieszczają w dokumentach sprzedaży nieprawdziwe dane identyfikacyjne dostawców i wyrobów. Próby ustalenia podmiotów wprowadzających niezgodne girlandy świetlne do obrotu okazały się nieskuteczne z uwagi na brak możliwości dostarczenia korespondencji (niewłaściwe dane adresowe na fakturach, niepodejmowanie korespondencji) lub brak reakcji na kierowane wystąpienia. Wyniki kontroli lampek choinkowych IV kwartał 2013 r. 33% 19% 48% Wyroby, do których nie wniesiono uwag Wyroby niezgodne wyłącznie z 5 rozporządzenia Wyroby niezgodne z 5, 6, 7 rozporządzenia strona 6 z 6