Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego - 2016 r. Test - przedmioty przyrodnicze. Arkusz standardowy zawierał 24 zadania zamknięte i sprawdzał wiadomości i umiejętności z zakresu czterech przedmiotów: biologii, chemii, fizyki i geografii. Każdy z przedmiotów reprezentowany był przez sześć zadań różnego typu: wyboru wielokrotnego, prawda-fałsz, na dobieranie. Nr zad. Sprawdzana umiejętność wynikająca z podstawy programowej: wymaganie ogólne 1. I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. 2. I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. wymaganie szczegółowe III. Systematyka - zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów. 7) [ ] identyfikuje nieznany organizm jako przedstawiciela grzybów na podstawie obecności tych cech [ ]. III. Systematyka - zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów. 9) wymienia cechy Przedmiot którego zadanie dotyczyło Forma zadania Procent dla których zadanie okazało się: łatwe trudne Współczynnik łatwości zadania Wniosek biologia WW 25,9 74,1 0,26 Zadanie było dla trudne. nie potrafiła na podstawie przestawionych cech przyporządkować organizm do właściwej grupy systematycznej. Nie rozpoznali opisanej grupy tj. grzybów. biologia D 53,7 46,3 0,54 Zdanie było dla Połowa właściwie usystematyzowała opisanego przedstawiciela. Zalecenie do pracy Należy zwiększyć ilość ćwiczeń, w których uczniowie na podstawie charakterystycznych cech będą mogli przyporządkować organizmy do właściwej grupy systematycznej. Należy zwiększyć ilość ćwiczeń obserwacji mikroskopowych komórki. Należy utrwalać ćwiczenia, w których uczniowie dokonują na podstawie cech opisanych organizmów zaklasyfikować je do właściwej grupy systematycznej i dokonać
3. III.Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do [ ] płazów, gadów [ ] oraz identyfikuje nieznany organizm jako przedstawiciela jednej z wymienionych grup na podstawie obecności tych cech; 10) porównuje cechy morfologiczne, środowisko i tryb życia grup zwierząt wymienionych w pkt 9, w szczególności porównuje grupy kręgowców pod kątem pokrycia ciała, narządów wymiany gazowej, [ ] rozmnażania i rozwoju. IV. Ekologia. 7) wykazuje, na wybranym przykładzie, że symbioza (mutualizm) jest wzajemnie korzystna dla obu partnerów. Natomiast prawie połowa nie rozpoznała na podstawie cech charakterystycznych przedstawiciela płazów. biologia WW 57,4 42,6 0,57 Zadanie było dla Prawie połowa nie potrafiła prawidłowo określić opisanej zależności, którą była symbioza. identyfikacji organizmu. Należy utrwalać poznane terminy ekologiczne. Na podstawie ćwiczeń zawierających treści ekologiczne utrwalać pojęcia związane z zależnościami pomiędzy różnymi organizmami.
4. I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. III.Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. VI. Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka. 8. Układ nerwowy. 3) opisuje łuk odruchowy [ ]. biologia 4.1. PF 4.2.WW 4.1. 85,2 4.2.29,6 4.1.14,8 4.2. 70,4 4.1. 0,85 4.2. 0.30 Zadanie było podzielone na dwie cześć. Pierwsza cześć okazała się dla łatwa. Prawidłowo ocenili prawdziwość podanych zdań. Właściwie określili kierunek impulsu nerwowego oraz opisany rodzaj odruchu. W odniesieniu do pierwszej części zadania należy utrwalać wiadomości dotyczące impulsów nerwowych. Natomiast w odniesieniu do drugiej części zadania należy zwiększyć ilość ćwiczeń utrwalających budowę i funkcje ośrodkowego układu nerwowego. Natomiast druga część zadania była dla trudna. nie potrafiła określić rdzenia kręgowego jako wiązki nerwowej odpowiedzialnej za przewodzenie impulsu nerwowego z receptora do efektora w opisanym łuku odruchowym. 5. IV. Rozumowanie i argumentacja. VI. Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka. 9. Narządy zmysłów. 3) przedstawia przyczyny powstawania [ ] biologia D 35,2 64,8 0,35 Zadanie było dla trudne. Ponad połowa nie potrafiła określić opisanej wady wzroku (astygmatyzm) oraz przyczyny jej Należy zwiększyć ilość ćwiczeń utrwalających funkcjonowanie narządów zmysłów oraz ćwiczenia na utrwalanie przyczyn powstawania wad - w tym przypadku - wzroku oraz metod korygowania tych
6. IV. Rozumowanie i argumentacja. 7. I. Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. wad wzroku (krótkowzroczność, [ ], astygmatyzm). VIII. Genetyka. 5) przedstawia dziedziczenie cech jednogenowych, posługując się podstawowymi pojęciami genetyki (fenotyp, genotyp, [ ] allel, homozygota, heterozygota, dominacja, recesywność). 2. Wewnętrzna budowa materii. 1) odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol, nazwę, [ ] masę atomową [ ]). 7) [ ] interpretuje zapisy H 2, 2H, 2H 2, itp. 3. Reakcje chemiczne. 4) oblicza masy cząsteczkowe [ ] związków chemicznych dokonuje prostych obliczeń związanych z zastosowaniem powstania. biologia D 40,7 59,3 0,41 Zadanie było dla trudne. Ponad połowa błędnie określiła dziedziczenie cech jednogenowych struktura włosów (kręcone). chemia 7.1.WW 7.2. PF 7.1. 22,2 7.2. 42,6 7.1. 77,8 7.2. 57,4 7.1. 0,22 7.2. 0,43 Zadania były dla trudne. niepoprawnie zinterpretowała zapis O 2. Ponad połowa nie potrafi obliczyć masę cząsteczkową związku chemicznego i stosunek masowy pierwiastków w związku chemicznym. wad. Należy zwiększyć ilość ćwiczeń przedstawiających dziedziczenie cech jednogenowych. Utrwalać podstawowe pojęcia genetyki. Częściej ćwiczyć umiejętność interpretacji zapisów typu: H 2, 2H, 2H 2. Zwiększyć ilość zadań, w których oblicza się masę cząsteczkową związków chemicznych i dokonuje prostych obliczeń związanych z prawem stałości składu i prawem zachowania masy.
8. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. III. Opanowanie czynności praktycznych. prawa stałości składu [ ]. 6. Kwasy i zasady. 3) planuje [ ] doświadczenia, w wyniku których można otrzymać wodorotlenek, [ ] (np. NaOH [ ]) [ ]. chemia WW 9,3 90,7 0,09 Zadanie okazało się dla bardzo trudne. Większość niepoprawnie określiła wzór związku chemicznego, z którego można otrzymać wodorotlenek sodu. Przypomnieć metody otrzymywania zasad. Zwrócić uwagę na poprawne odróżnianie pojęcia substratu od produktu i czytanie polecenia ze zrozumieniem. 9. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 10. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. III. Opanowanie czynności praktycznych. 6. Kwasy i zasady. 6) wskazuje na zastosowania wskaźników [ ], Rozróżnia doświadczalnie kwasy i zasady za pomocą wskaźników. 8) interpretuje wartość ph w ujęciu jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy [ ]) [ ]. 7. Sole. 5) [ ] na podstawie tabeli rozpuszczalności soli [ ] wnioskuje o wyniku reakcji strąceniowej. chemia PF 61,1 38,9 0,61 Zadanie było dla Ponad połowa poprawnie interpretuje wartość ph w ujęciu jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy, obojętny). chemia WW 29,6 70,4 0,30 Zadanie było dla trudne. nie potrafiła na podstawie tabeli rozpuszczalności soli wnioskować o przebiegu reakcji strąceniowej. Utrwalać umiejętność interpretowania wartości ph w ujęciu jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy, obojętny) podczas badania właściwości różnych związków chemicznych. Rozwiązywać różne typy zadań, w których uczniowie na podstawie tabeli rozpuszczalności wnioskują o wyniku reakcji strąceniowej.
11. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 12. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 8. Węgiel i jego związki z wodorem. 4) [ ] opisuje właściwości fizyczne [ ] alkanów [ ]; 5) wyjaśnia zależność pomiędzy długością łańcucha węglowego a stanem skupienia alkanu. 3. Reakcje chemiczne. 2) [ ] wskazuje substraty i produkty [ ] w równaniach reakcji chemicznych [ ]. 9. Pochodne węglowodorów. Substancje chemiczne o znaczeniu biologicznym. 5) [ ] opisuje właściwości kwasu octowego ([ ] reakcja z zasadami, metalami [ ]); 6) [ ] zapisuje równania reakcji pomiędzy prostymi kwasami karboksylowymi i alkoholami jednowodorotlenow ymi [ ]. chemia PF 57,4 42,6 0,57 Zadanie było dla Prawie połowa nie potrafiła na podstawie danych w tabeli opisać właściwości fizyczne alkanów. chemia D 14,8 85,2 0,15 Zadanie okazało się dla bardzo trudne. Większość nie potrafiła zapisać równania reakcji pomiędzy kwasem octowym i wodorotlenkiem potasu oraz wskazać substraty i produkty w równaniu reakcji. Częściej odczytywać i porównywać właściwości fizyczne (gęstość, temperaturę topnienia i wrzenia) związków chemicznych z tablic. Ćwiczyć umiejętność zapisywania równań reakcji pomiędzy prostymi kwasami karboksylowymi a metalami, zasadami, alkoholami jednowodorotlenowymi. Zwrócić uwagę na poprawne wskazywanie w równaniu reakcji substratu i produktu reakcji.
13. III. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą praw i zależności fizycznych. 1. Ruch prostoliniowy i siły. 6) posługuje się pojęciem przyśpieszenia do opisu ruchu [ ] jednostajnie przyśpieszonego. fizyka WW 81,5 18,5 0,81 Zadanie było dla łatwe. Uczniowie poprawnie posługują się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu jednostajnie przyspieszonego. Doskonalić umiejętność poprawnego posługiwania się pojęciami fizycznymi do opisu zjawisk w otaczającej rzeczywistości.. 14. III. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą praw i zależności fizycznych. 2. Energia. 8) wyjaśnia przepływ ciepła w zjawisku przewodnictwa cieplnego oraz rolę izolacji cieplnej. fizyka D 51,9 48,1 0,52 Zadanie było dla Połowa nie potrafi analizować danych przedstawionych na wykresie i wyjaśnić zjawisko przewodnictwa cieplnego. Przypomnieć na czym polega zjawisko przewodnictwa cieplnego oraz jaka jest rola izolacji cieplnej. Rozwiązywać większą ilość zadań, w których analizuje się i porównuje dane przedstawione na wykresie. 15. I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych. III. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą poznanych praw i zależności 7. Fale elektromagnetyczne i optyka. 4) opisuje skupianie promieni w zwierciadle wklęsłym, posługując się pojęciami ogniska i ogniskowej, rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez zwierciadła wklęsłe. fizyka WW 57,4 42,6 0,57 Zadanie było dla Ponad połowa poprawnie wskazała bieg promienia odbitego od zwierciadła wklęsłego, które padało równolegle do głównej osi optycznej. Przypomnieć pojęcia ogniska i ogniskowej zwierciadła. Doskonalić umiejętność rysowania obrazów wytworzonych przez zwierciadła wklęsłe.
fizycznych. 16. I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych. 4. Elektryczność. 7) posługuje się pojęciem natężenia prądu elektrycznego. 10) posługuje się pojęciem pracy i mocy prądu elektrycznego. fizyka 16.1. WW 16.2. WW 16.1. 48,1 16.2. 27,8 16.1. 51,9 16.2. 72,2 16.1. 0,48 16.2. 0,28 Zadania były dla trudne. Uczniowie nie potrafili obliczyć natężenia i pracy prądu elektrycznego, mając dane napięcie elektryczne i moc odbiornika. Rozwiązać zadania, w których należy obliczyć natężenie i pracę prądu elektrycznego, gdy dane jest napięcie elektryczne i moc odbiornika. Doskonalić umiejętność przekształcania wzoru fizycznego. 17. I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych. II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków z otrzymanych wyników. 18. I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych. 1. Ruch prostoliniowy i siły. 9) posługuje się pojęciem siły ciężkości. 9. Wymagania doświadczalne. 3) dokonuje pomiaru siły wyporu za pomocą siłomierza [...]. 6. Ruch drgający i fale. 2) posługuje się pojęciami [ ] okresu, częstotliwości do opisu drgań [ ]. fizyka PF 51,9 48,1 0,52 Zadanie było dla Połowa nie potrafiła dokonać pomiaru siły wyporu za pomocą siłomierza dla ciała o gęstości większej od gęstości wody. fizyka D 25,9 74,1 0,26 Zadanie okazało się dla trudne. źle obliczyła ilość drgań i częstotliwość. Przypomnieć przebieg i wnioski z doświadczeń opisanych w podstawie programowej w wymaganiach doświadczalnych. Przypomnieć pojęcia opisujące ruch drgający: amplituda, okres, częstotliwość drgań oraz sposób obliczania okresu i częstotliwości drgań. 19. I. Korzystanie z 1. Mapa geografia D 29,6 70,4 0,30 Uczniowie mieli Zwracanie większej uwagi
różnych źródeł informacji geograficznej. III. Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce. 20. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. II. Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. 6) określa położenie [ ] matematyczno- -geograficzne punktów [ ]. 2. Kształt, ruchy Ziemi i ich następstwa. 2) posługuje się ze zrozumieniem pojęciami: [ ] czas słoneczny [ ]. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. II. Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. geografia 20.1.WW 20.2. D 20.1. 74,1 20.2. 37,0 20.1. 25,9 20.2. 63,0 20.1. 0,74 20.2. 0,37 trudności z zadaniem. nie potrafiła poprawnie określić konsekwencji ruchu obrotowego Ziemi. bez problemu rozwiązała zadanie. Udzieliła poprawnej odpowiedzi posiłkując się klimatogramem miast położonych w Europie. Druga cześć zadania była trudniejsza dla wielu, którzy nie potrafili przyporządkować miast europejskich do typów klimatu. w trakcie zajęć na konsekwencje ruchów Ziemi. Nadal umiejętne odczytywanie informacji z klimatogramu w czasie lekcji oraz samodzielne wykonywanie wykresu. Nadal powtarzanie i utrwalanie na zajęciach cech i typów klimatu na świecie. 21. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. 5. Ludność Polski. 1) [ ] poprawnie stosuje podstawowe pojęcia z zakresu demografii: geografia PF 66,7 33,3 0,67 Zadanie to nie było zbyt trudne. Na podstawie danych zawartych w tabeli większość poprawnie Nadal utrwalanie w trakcie zajęć terminologii związanej z demografią i odczytywanie danych z
22. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. 23. III. Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce. przyrost naturalny, urodzenia i zgony [ ]; 2) odczytuje z różnych źródeł informacji (m.in. rocznika statystycznego [ ]) dane dotyczące: [ ] urodzeń, zgonów, przyrostu naturalnego [ ]. 7. Regiony geograficzne Polski. 1) wskazuje na mapie główne regiony geograficzne Polski. 1. Mapa - umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. 2) odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych. 9. Europa. Relacje przyroda człowiek - gospodarka. 1) wykazuje się znajomością podziału politycznego odczytała informacje. geografia WW 63,0 37,0 0,63 poradziła sobie z tym zadaniem. Poprawnie odczytali informacje z mapy dotyczącej opadów w Polsce. geografia PF 37,0 63,0 0,37 Dla większości zadanie to okazało się trudne. Nie potrafili rozpoznać państwa z mapy politycznej Europy. tabeli. Ćwiczenie na zajęciach umiejętności odczytywania informacji z różnego rodzaju map tematycznych. Nadal praca z mapą na lekcji oraz kartkówki w celu utrwalenia
24. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. II. Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Europy. 10. Wybrane regiony świata. Relacje: człowiek - - przyroda - gospodarka. 5) wskazuje związek pomiędzy rytmem upraw i kulturą ryżu a cechami klimatu monsunowego w Azji Południowo- Wschodniej. geografia PF 44,4 55,6 0,44 Zadanie to okazało się dla trudne. Na podstawie danych zawartych w tabeli nie potrafili poprawnie udzielić odpowiedzi dotyczących zbiorów ryżu na świecie. Nadal praca na lekcji z materiałem źródłowym i umiejętność odczytywania informacji. Wyjaśnienia (forma zadania): P F - zadanie prawda fałsz WW - zadanie wielokrotnego wyboru D - zadanie na dobieranie WSPÓŁCZYNNIK ŁATWOŚCI ZADANIA OBLICZANY WEDŁUG WZORU Wartość wskaźnika Interpretacja łatwości 0,00 0,19 Bardzo trudny 0,20 0,49 Trudny 0,50 0,69 Umiarkowanie trudny 0,70 0,89 Łatwy 0,90 1,00 Bardzo łatwy
Wnioski ogólne: 1. Uczniowie nie mieli trudności z: określeniem kierunku przewodzenia impulsu nerwowego oraz określeniem rodzaju odruchów (biologia); wykorzystaniem pojęcia przyspieszenia do opisu ruchu jednostajnie przyspieszonego (fizyka); odczytaniem informacji zawartych na wykresie (klimatogram) i w tabeli (geografia). 2. Uczniowie najwięcej trudności mieli z: przyporządkowaniem organizmów do poszczególnych grup na podstawie posiadanych cech charakterystycznych (biologia); określeniem zależności występujących miedzy organizmami (biologia); określeniem funkcji ośrodkowego układu nerwowego (biologia); rozpoznaniem opisanej wady wzroku oraz określeniem jej przyczyn powstania (biologia); wnioskowaniem efektów dziedziczenia jednogenowego (biologia) interpretacją słowną zapisu O 2 (chemia); obliczeniem masy cząsteczkowej związku chemicznego i stosunku masowego pierwiastków w związku chemicznym (chemia); wnioskowaniem o przebiegu reakcji strąceniowej na podstawie tabeli rozpuszczalności soli (chemia); zapisem równania reakcji pomiędzy kwasem octowym a zasadą (chemia); obliczeniami, w których trzeba wykorzystać wzory fizyczne i je przekształcić - wzór na moc i pracę prądu elektrycznego, częstotliwość drgań (fizyka); wymienieniem konsekwencji ruchu obrotowego Ziemi (geografia); określeniem typów klimatu na Ziemi (geografia); podaniem nazwy państw leżących w Europie (geografia); odczytaniem poprawnie informacji dotyczących zbiorów ryżu w wybranych państwach na świecie (geografia). Analizę wyników sporządziły: Aleksandra Krauze Agnieszka Szulc Agnieszka Widzińska