Czym jest CSR BOLESŁAW ROK

Czym jest CSR BOLESŁAW ROK PROF. ALK DR. HAB. DYREKTOR CENTRUM ETYKI BIZNESU I INNOWACJI SPOŁECZNYCH AKADEMIA LEONA KOŹMIŃSKIEGO MAZURSKIE CENTRUM KONGRESOWE, MIKOŁAJKI 1

2 B I Z NES S POŁECZNI E ODPOWI EDZIALNY Zmienia się! Radykalnie rośnie skala oczekiwań społecznych wobec biznesu na całym świecie Radykalnie zmienia się rynek produktów i usług, np. 3D, P2P Użytkownik/klient/obywatel staje się aktywny i ma znacznie więcej możliwości Poszerza się zakres odpowiedzialności podejmowanej przez firmy Coraz więcej firm podejmuje wyzwania społeczne w niespotykanym wcześniej stopniu

3 B I Z NES S POŁECZNI E ODPOWI EDZIALNY Peter Drucker o odpowiedzialności, czyli powrót do przeszłości Funkcjonowanie biznesu ( ) polega na zaspokajaniu potrzeb społecznych przy jednoczesnym zaspokajaniu potrzeb własnych przez przekształcanie społecznych problemów w szanse dla biznesu. (Drucker 1974) Dwie formy odpowiedzialności: 1. Odpowiedzialność za wpływ, jaki dana organizacja wywiera na społeczeństwo w ramach swojej normalnej działalności czasem niechciany, trudny do zaplanowania, czasem pozytywny. 2. Odpowiedzialność za przewidywanie i podejmowanie problemów, które dany podmiot może rozwiązywać dla dobra społeczeństwa. Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) łączy obie formy odpowiedzialności.

4 B I Z NES S POŁECZNI E ODPOWI EDZIALNY CSR się zmienia i dojrzewa Obecnie CSR to całościowa wizja firmy, wynikająca ze świadomej odpowiedzialności liderów w procesie kierowania organizacją i uwzględniająca istotny udział interesariuszy, która umożliwia podejmowanie na poziomie operacyjnym najważniejszych wyzwań zrównoważonego rozwoju w ramach trzech, współzależnych perspektyw: społeczna, czyli corporate SOCIAL responsibility : budowanie dobrych relacji z otoczeniem, by mniej szkodzić, a nawet pomagać; menedżerska, czyli CORPORATE social responsibility : doskonalenie polityki, procesów i wyników ESG, by pełniej realizować strategiczne cele; etyczna, czyli corporate social RESPONSIBILITY : korporacyjne obywatelstwo poprzez innowacyjne modele biznesowe, by lepiej przyczyniać się do wspólnego dobra.

5 B I Z NES S POŁECZNI E ODPOWI EDZIALNY Przewodnik ISO 26000 ISO 26000 zawiera wytyczne dotyczące podstawowych zasad odpowiedzialności społecznej, najważniejsze zagadnienia w tym zakresie, jak również metody wdrażania zachowań odpowiedzialnych społecznie w istniejące już strategie, systemy, praktyki i procesy organizacyjne. Odpowiedzialność społeczna jest to odpowiedzialność organizacji za wpływ jej decyzji i działań na społeczeństwo i środowisko, poprzez przejrzyste i etyczne zachowanie, które przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, włączając zdrowie i dobrobyt społeczeństwa; uwzględnia oczekiwania interesariuszy; jest zgodne z mającym zastosowanie prawem i spójne z międzynarodowymi normami zachowania; jest wprowadzone w całej organizacji i praktykowane w jej działaniach w obrębie jej strefy wpływów. ISO 26000 nie jest standardem certyfikowalnym.

6 B I Z NES S POŁECZNI E ODPOWI EDZIALNY ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ INSTRUMENTY WDRAŻANIA: wiarygodność, komunikacja, stałe doskonalenie, procedury, metody oceny rezultatów i wpływu PRZYWÓDZTWO: uznanie przez zarząd społecznej odpowiedzialności jako podstawy funkcjonowania firmy i potrzeby udziału różnych grup interesariuszy na wszystkich etapach zarządzania WARTOŚCI: zgodność z przepisami prawa, normami międzynarodowymi i standardami etyki, odpowiedzialność, przejrzystość, poszanowanie praw człowieka i oczekiwań interesariuszy SYSTEMY ZARZĄDZANIA: prawa człowieka, prawa pracowników, konsumentów, ochrona środowiska, uczciwe praktyki biznesowe, zaangażowanie społeczne

7 B I Z NES S POŁECZNI E ODPOWI EDZIALNY Diagnoza wstępna Odpowiednikiem angielskiego słowa CSR jest polskie słowo: współpraca Odpowiedzialność biznesu pozwala na budowanie dynamicznej równowagi: 1. w relacjach z aktualnymi interesariuszami, 2. w wymiarze ekonomicznym, społecznym i ekologicznym, 3. w procesie ochrony i rozwoju zasobów niezbędnych w przyszłości. Potrzebne jest systematyczne współdziałanie wielu interesariuszy, by tworzyć możliwości rozwoju odpowiedzialnego działania w biznesie. Sektor biznesu jest w ostatnich latach postrzegany jako główna przyczyna problemów społecznych, ekonomicznych i ekologicznych. Coraz więcej obywateli w różnych krajach uważa, że firmy szczególnie te największe - żyją na koszt społeczeństwa.

Wszyscy jesteśmy częścią problemu* i tylko wspólnie możemy znaleźć rozwiązania TRWAŁY ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ Społeczna odpowiedzialność polityków Społeczna odpowiedzialność firm Społeczna odpowiedzialność obywateli Zaczynamy rozumieć, że nie rozwiążemy żadnego z tych problemów, jeżeli wspólnie nie podejdziemy całościowo. * zmiany klimatyczne, demograficzne, polityczne, walka z terroryzmem, kryzys finansowy, migracja, prawa kobiet, bezpieczeństwo energetyczne, ubóstwo, wykluczenie, zdrowie, prawa człowieka. 8

Prof. Porter: Kapitalizm na nowo stworzony Menedżerowie zbyt mocno trzymają się przestarzałego podejścia do tworzenia wartości, które kształtowało się przez dziesięciolecia. Proces tworzenia wartości sprowadzał się do optymalizacji wyników finansowych w perspektywie krótkoterminowej tak jakby firma znajdowała się pod kloszem i nie dostrzegała najważniejszych oczekiwań swoich klientów, ignorowała szeroko rozumiany wpływ społeczny i jego znaczenie w perspektywie długoterminowej. Tworzenie wartości wspólnej: strategia i praktyka, która przyczynia się do wzrostu konkurencyjności firmy dzięki temu, że wiedza i zasoby tej firmy zostają użyte do ekonomicznie uzasadnionego rozwiązania istotnych wyzwań społecznych. 9

1 0 B I Z NES S POŁECZNI E ODPOWI EDZIALNY Ekonomia wartości Profesora Hausnera Podczas gdy Porter i Kramer postulują kreowanie wspólnej wartości (creating shared value), my kładziemy nacisk na wspólne kreowanie wartości (shared creation of value), co jak nam się wydaje ma dużo większą biznesową moc. Umożliwia lepsze kojarzenie efektywności ekonomicznej z faktyczną społeczną odpowiedzialnością. Wartość dla klienta to nie tylko realna wartość ekonomiczna, lecz także wartość emocjonalna i społeczna. Klient nie jest już tylko obiektem oddziaływania, ale również aktorem chcemy, aby wypełnił określoną przez nas rolę, ale wszedł w nią zupełnie dobrowolnie i świadomie. Klienci oczekują czegoś więcej niż oferowały dotąd firmy i marki. Klienta zaczyna obchodzić przejrzyste przesłanie marki, wiarygodność komunikacyjna firmy, jej odpowiedzialność społeczna, już nie tylko w odniesieniu do środowiska naturalnego, ale także do ludzi i ich wspólnot, poszanowanie ich godności oraz ważnych dla nich wartości.

Corporate Sustainability and Responsibility (CSR) Strategia zrównoważonego rozwoju (Sustainability): Strategia umożliwiająca prowadzenie działalności w sposób odpowiedzialny

Cele zrównoważonego rozwoju w zarządzaniu przedsiębiorstwem budowlanym Np. zrównoważona urbanizacja MAZURSKIE CENTRUM KONGRESOWE, MIKOŁAJKI 12

1 3 B I Z NES S POŁECZNI E ODPOWI EDZIALNY Zarządzanie CSR Zakres dopasowany do rzeczywistych potrzeb firmy i oczekiwań właścicieli / menedżerów oraz interesariuszy Uzgodnienie różnych polityk: jakości, środowiskowej, zakupowej, bezpieczeństwa pracy, personalnej, współpracy z otoczeniem Formalne dokumenty CSR, procedury weryfikacji, wskaźniki Warsztaty informacyjno-szkoleniowe dla kadry zarządzającej i pracowników Zasady monitoringu przyjętych procedur (compliance), nadzór nad wdrożeniem, raport okresowy

Dlaczego CSR jest przydatny? Globalni partnerzy biznesowi i finansowi coraz częściej pytają o to swoich kontrahentów. UE podnosi wymagania legislacyjne np. dyrektywa ws. ujawniania informacji niefinansowych. Coraz więcej jest firm, w których wykorzystuje się instrumenty CSR do budowania wartości firmy. Podejmowanie wyzwań społecznych w sposób biznesowo uzasadniony staje się koniecznością także w Polsce. 14

Popularność CSR rośnie Czy ta popularność przyczyni się do wzrostu odpowiedzialności w świecie? "Społeczna odpowiedzialność biznesu, czy społeczne prowadzenie się biznesu jest kluczem do lepszego świata przyszłości" - powiedział w czwartek wicepremier Morawiecki podczas otwarcia konferencji "Odpowiedzialny rozwój odpowiedzialny biznes. 40 lat wytycznych OECD. Corporate Social Responsibility w Google 22.500.000 Społeczna odpowiedzialność biznesu po polsku 125.000 Ministerstwo Rozwoju: Prowadzenie działalności biznesowej w sposób odpowiedzialny z uwzględnieniem zasad społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw 15

Jak to wygląda w praktyce Definicja: CSR jako odpowiedzialność organizacji za wpływ jej decyzji i działań na społeczeństwo i środowisko. Założenie: Menedżerowie rozumieją, firma podchodzi poważnie, nowocześnie i stara się. Strategia: (raczej) niewielka optymalizacja działalności operacyjnej (bądź jej części), tak by minimalizować (do pewnego stopnia) negatywny (o ile kluczowi interesariusze tak postrzegają) wpływ, a maksymalizować (w ramach możliwości) pozytywny (lub przynajmniej trochę mniej szkodliwy) wpływ. Czy strategia społecznej odpowiedzialności może być podstawą strategii biznesowej?

Firma postępuje nieodpowiedzialnie! I co z tego? Dopóki administracja publiczna nie potrafi zapewnić w pełni odpowiedzialnego funkcjonowania rynku, poprzez właściwą politykę gospodarczą i instrumenty pozwalające eliminować nieodpowiedzialne praktyki i zachęcające do praktyk odpowiedzialnych, dopóty przestrzeganie przez przedsiębiorstwa zasad odpowiedzialnego zarządzania w codziennych działaniach będzie raczej wyjątkiem, a nie normą.

1 8 B I Z NES S POŁECZNI E ODPOWI EDZIALNY Nieodpowiedzialny biznes To możliwe, że ludzie którzy idą do biznesu, chcą jedynie zarobić jak najwięcej i jak najszybciej, nie myśląc o etyce i odpowiedzialności, ani o zbawianiu świata. Stają się jednak nieodpowiedzialni, gdy: Ale to mało prawdopodobne! zagłębiają się wyłącznie w mikro-rzeczywistość własnej organizacji; nie chcą zauważać skutków i wpływu swoich działań i niedziałania; dostrzegają tylko to, co pasuje do wcześniej założonych teorii; budują modele biznesowe wykorzystujące niewiedzę innych; zapominają, że mają siłę i możliwości żeby zmienić świat.

Stereotypy nasze codzienne Podstawą biznesu jest konkurencja i chciwość, a niewidzialna ręka rynku przekształca te cechy w rozwój społeczny i dobrobyt dla wszystkich W biznesie trzeba zręcznie kombinować, żeby nie wypaść z gry Zdarzają się słuszne lecz rzadkie akty heroizmu moralnego w obliczu powszechnej polskiej nieodpowiedzialności Etyka w biznesie jest dobra tylko dla naiwnych Biznes i etyka nie mają i nie powinny mieć - ze sobą nic wspólnego, gdyż celem biznesu jest zysk, a celem etyki jest przeszkadzanie w tym Ludzie zrobią wszystko aby tylko jak najwięcej zarobić 19

Granice czynienia dobra w biznesie Czy moja firma powinna kupować usługi od dostawców, o których wie, że zdecydowanie nadmiernie eksploatują pracowników, jeśli od tego zależy jej istnienie? Bo kupowanie od tych, którzy dobrze traktują pracowników byłoby znacznie droższe i redukowałoby zysk do poziomu poniżej wymaganego minimum rynkowego. Czy firma z branży żywnościowej powinna podejmować odpowiedzialność za eliminowanie negatywnego wpływu społecznego np. w zakresie przyczyniania się do otyłości dzieci w Polsce? Czy istnieje optymalny kompromis? W jakim stopniu zależy od czasu, miejsca, branży, wielkości firmy, struktury własnościowej, rentowności, przepisów prawa, zachowań innych uczestników rynku?

Integralność etyczna Profesjonalne zarządzanie wymaga dobrego monitorowania integralności etycznej wewnątrz firmy i w jej relacjach z otoczeniem, stałej refleksji liderów oraz odpowiedniego doboru instrumentów i wskaźników umożliwiających konsekwentne doskonalenie w zakresie odpowiedzialnego działania. 21