ŚRODKI MASOWEGO PRZEKAZU dr Agnieszka Kacprzak PODSTAWOWE DEFINICJE ŚRODKI MASOWEGO PRZEKAZU formy komunikacji, które mają za zadanie dotrzeć do masowego odbiorcy (np. telewizja, gazety, czasopisma, radio, Internet). KOMUNIKACJA przekaz informacji od jednej jednostki lub grupy do drugiej. W spotkaniach bezpośrednich odbywa się przy pomocy mowy. Wraz z rozwojem pisma i mediów elektronicznych (radio, telewizja, Internet) komunikacja odrywa się od bezpośredniego kontekstu. TEORIE MEDIÓW 1
TEORIA MCLUHANA środek przekazu jest przekazem charakter środka przekazu w większym stopniu wpływa na strukturę społeczeństwa niż przekazywane za jego pośrednictwem treści globalna wioska - do jej powstania doprowadziły media elektroniczne. Ludzie na całym świecie są świadkami ważnych wydarzeń i wspólnie w nich uczestniczą. TEORIA HABERMASA Frankfurcka szkoła socjologii: szeroko zakrojone badania przemysłu kulturowego Rozpowszechnienie się znormalizowanych produktów, nie wymagających od odbiorcy żadnego przygotowania, odbiera jednostkom umiejętność krytycznego myślenia i niezależność osądu sfera publiczna miejsce, w którym toczy się debata nad kwestiami ważnymi dla całego społeczeństwa i formułowane są opinie na ich temat Społeczeństwo nowoczesne polityka zmieniła się w przedstawienie kreowane przez parlament i media. Opinia publiczna kształtuje się przy pomocy manipulacji i kontroli, a nie w otwartej racjonalnej dyskusji MEDIOKRACJA Zamiast poważnej debaty publicznej mamy do czynienia z ustawionymi widowiskami medialnymi Infotainment polityka według reguł show-biznesu : ludzie oczekują rozrywki 1858 r. debata prezydencka Lincoln-Douglas: 1,5 h na przedstawienie swoich poglądów i 30 minut na replikę 2012 r. Obama i Romney mieli średnio po 3 minuty 2
TEORIA BAUDRILLARDA Środki masowego przekazu, a szczególnie media elektroniczne, całkowicie zmieniły nasze życie. Telewizja nie tylko przedstawia nam otaczający nas świat, ale też określa czym on faktycznie jest hiperrzeczywistość rzeczywistość, o której mówią programy telewizyjne i inne produkty kulturowe, przestała istnieć. To co uważamy za rzeczywistość ma taką samą strukturę jak media, które definiują i konstruują pokazywane zdarzenia. Hiperrzeczywistośc jest więc pomieszaniem tego co robią ludzie z obrazem medialnym Simulakra kopie bez oryginału. Obrazy których sens bierze się wyłącznie z innych obrazów bez odwołania do rzeczywistości TEORIA THOMPSONA Wpływ środków masowego przekazu na rozwój społeczeństw Nowoczesne środki przekazu nie odbierają nam zdolności krytycznego myślenia, dostarczają za to wielu informacji do których wcześniej nie mieliśmy dostępu Dzięki środkom masowego przekazu sfera publiczna jest znacznie bardziej rozbudowana niż kiedyś i często staje się polem dyskusji i sporów PRZYKŁADY MASS MEDIÓW 3
PRASA Dzienniki i czasopisma o charakterze informacyjnym, wydawane periodycznie, nie rzadziej niż raz do roku, wyróżniających się stałym tytułem lub kolejnym numerem najstarsze z mass mediów (pierwsze gazety: XIX wiek). Przez pół wieku było głównym środkiem masowego przekazu i narzędziem kształtowania opinii publicznej. 67% Polaków deklaruje czytanie prasy. Przeciętnie jest to e 20 minut dziennie Czytelnictwo prasy spada, gdyż jest ona wypierana przez Internet Źródło: Ipsos 2010 PRASA - KONTROWERSJE 1. Czy jakość gazet i czasopism obniża się z roku na rok? Coraz krótsze teksty Przewaga miękkich informacji Nasilające się upartyjnienie i powiązania z władzą Rosnąca rola przekazów emocjonalnych 2. Czy media powinny być poddane takim samym regułom rynkowym jak inne dobra? TELEWIZJA Przekazuje na odległość ruchomy obraz oraz dźwięk Najpopularniejszy środek masowego przekazu (99% Polaków korzysta z niego) Przeciętny Polak deklaruje poświęcanie 2h 56 min dziennie na oglądanie telewizji (1,49 h radio, 1,29 h Internet) Źródło: Aegis Media za www.wirtualnemedia.pl 4
TELEWIZJA - KONTROWERSJE 1. Jaki jest wpływ telewizji na poziom przestępczości i przemocy? 80 % filmów zawiera sceny przemocy (średnio 7,5 epizodu na godzinę) Najwięcej aktów przemocy zawierają kreskówki dla dzieci TELEWIZJA - KONTROWERSJE (2) Na ile przekazywane w telewizji informacje są obiektywne i rzetelne? Znaczna część społeczeństwa nie czyta gazet, więc podstawowym źródłem informacji o świecie są dla nich telewizyjne programy informacyjne 3. Czy możliwe jest w ogóle zachowanie obiektywizmu? INTERNET Jest to ogólnoświatowa sieć komputerowa, logicznie połączona w jednorodną sieć adresową,opartą na protokole IP Liczba internautów w Polsce stale wzrasta: 9,6 mln (2006), 14,5 mln (2008), 16,7 mln (2011), 21,6 mln (2015). Dostęp do Internetu wciąż ma w Polsce sporo mniejszy odsetek osób niż na Zachodzie (średnia dla wszystkich 27 państw Unii Europejskiej to 75 %., tymczasem w Polsce 65 %). Najwięcej Dania 97 %. 5
INTERNET - KONTROWERSJE Czy Internet zagraża stosunkom międzyludzkim i integralności społecznej? 1. Internet ułatwia i dopełnia relacje bezpośrednie (brak bariery odległości fizycznej), pozwala poznać nowych ludzi. Dzięki temu poszerza i wzbogaca nasze relacje społeczne. 2. Zabiera czas, który moglibyśmy przeznaczyć na pielęgnowanie relacji bezpośrednich. Może prowadzić do izolacji jednostek i atomizacji społeczeństwa 6