SCENARIUSZ ZAJĘĆ dla klas 4-6 szkoły podstawowej Temat zajęć: Wędrówki do stołówki. Cele ogólne: zapoznanie z przystosowaniem sów do zdobywania poŝywienia oraz ich miejscem w łańcuchu troficznym. Cele operacyjne: uczeń: - analizuje i interpretuje tekst źródłowy, - wyjaśnia terminy: łańcuch pokarmowy, producent, konsument, reducent, - zapisuje łańcuch pokarmowy, - wymienia przystosowania sów do zdobywania pokarmu, - wymienia przykłady zwierząt, na które polują sowy, - posługuje się kierunkami świata. Metody pracy: - praca z tekstem, - pogadanka, - praktycznego działania, - śniegowa kula. Formy pracy: - indywidualna, - grupowa, - zbiorowa. Materiały potrzebne do realizacji zajęć: - tekst źródłowy z pakietu edukacyjnego Sowy Polski - Sowa dziś powie, co znika w jej dziobie, - teksty opowiadań Sowi łańcuch pokarmowy z pakietu, - kartoniki do zapisu ogniw łańcucha, - arkusze pracy. Tok zajęć: I Część wstępna 1.Powtórzenie wiadomości na temat zaleŝności pokarmowych w środowisku. Przypomnienie pojęć: producent, konsument, reducent. Powtórzenie zasad schematycznego zapisu łańcucha pokarmowego. 2. Nawiązanie do lekcji. Zagadka: Mądre oczy, duŝa głowa, w nocy łowi, w dzień się chowa. Zgadniesz po tych paru słowach, Ŝe ten ptak to.. 1
lub Ma okrągłe oczy, świetnie widzi w nocy. Doskonale słyszy, poluje na myszy. 3. Pogadanka na temat sposobu zdobywania poŝywienia przez sowy. 4. Analiza tekstu źródłowego z pakietu edukacyjnego Sowy Polski Sowa dziś powie, co znika w jej dziobie wprowadzenie oraz karty pracy Sowie menu. II Część właściwa 1. Praca w grupach. Podział uczniów na 4 grupy. KaŜda z grup ma za zadanie analizę jednego z opowiadań Sowi łańcuch pokarmowy. Na przygotowanych kartonikach mają zapisać poszczególne ogniwa łańcucha pokarmowego przedstawionego w opowiadaniu. NaleŜy zapisać nazwę gatunkową oraz określić jakie to ogniwo łańcucha posługując się odpowiednim nazewnictwem. 2. Prezentacja. Liderzy grup prezentują ułoŝone łańcuchy przyklejając kartoniki za pomocą magnesów do tablicy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem sprawdzają poprawność wykonanego zadania. 3. W obrębie czterech zapisanych na tablicy łańcuchów uczniowie wybierają te organizmy, które są drapieŝnikami i podkreślają je. Następnie, spośród podkreślonych wybierają sowy. 4. Praca w grupach. KaŜda z grup ma za zadanie analizę ilustracji sowy występującej w opowiadaniu (ilustracje zawarte w pakiecie Sowy Polski ). Uczniowie muszą wypisać cechy pomagające ptakowi w zdobywaniu i chwytaniu poŝywienia. Analizują budowę zewnętrzną oraz uwzględniają wiadomości zawarte w tekście źródłowym, który czytany był na początku zajęć. 5. Śniegowa kula. Uczniowie z dwóch grup łączą się w jedną (z 4 grup powstają 2 grupy) i analizują swoje notatki, uzupełniają je wzajemnie. Następnie porównują z pozostałymi. Prezentują wspólne wnioski. 6. Ćwiczenie. Wypełnienie arkusza pracy W poszukiwaniu zdobyczy. Przed przystąpieniem do ćwiczenia uczniowie powtarzają międzynarodowe oznaczenia kierunków świata, a następnie uzupełniają rysunek. III Część końcowa 1. Ćwiczenie. Uczniowie rozwiązują zagadkę na arkuszu pracy Sowia stołówka. 2. Podsumowanie. Jakie cechy w budowie pozwalają sowom skutecznie polować? O jakiej porze doby sowy wybierają się na łowy? 2
Arkusz pracy W poszukiwaniu zdobyczy Sowa wybrała się na polowanie. Musi zdobyć duŝo poŝywienia, aby wykarmić swoje pisklęta. Sprawdź, jaką trasę pokonała polując. Poruszaj się zgodnie ze wskazówkami. MoŜesz wykonywać ruchy w poziomie, pionie i po skosie. KaŜdy ruch to 1 kratka. Kropka to miejsce gniazda, czyli startu sowy. Tam teŝ musi zakończyć swój lot. Powodzenia. N S 3
Sowi lot: 2 ruchy na NW 6 na N 1 na NE 2 na N 1 na NE 2 na E 1 na SE 2 na S 1 na SE 6 na S 2 na SW 2 na W Arkusz pracy Sowia stołówka Odszukaj i wykreśl litery tworzące nazwy zwierząt wchodzących w jadłospis sów. Pozostałe litery utworzą rozwiązanie. Ć P A K R O K I S U M Y S Z C H A N A A C A Z Z T O S C Ó W C E C Z P R K I A Z ś W N Ł S O C U H E A T I K A A R Y J Ó W K A Ł P U S Z C Z Y K 4
Rozwiązanie zagadki Wykreślone wyrazy: sikorka, ćma, mysz, ptak, szczur, nornik, łasica, jeŝ, ryjówka. Rozwiązanie: puchacz, sóweczka, włochatka, puszczyk Ć P A K R O K I S U M Y S Z C H A N A A C A Z Z T O S C Ó W C E C Z P R K I A Z ś W N Ł S O C U H E A T I K A A R Y J Ó W K A Ł P U S Z C Z Y K 5