ROLA BIORÓŻNORODNOŚCI W SIECI POKARMOWEJ autor: Magdalena Szewczyk

Transkrypt

1 ROLA BIORÓŻNORODNOŚCI W SIECI POKARMOWEJ autor: Magdalena Szewczyk Cel zajęć: Cele operacyjne: Uczeń: potrafi stworzyć sieć troficzną i łańcuch pokarmowy, umie powiązać ze sobą różne elementy środowiska,znaleźć powiązania między organizmami wie, że różnorodność form życia jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania życia na Ziemi. potrafi wskazać producentów i konsumentów w łańcuchu i sieci pokarmowej potrafi przewidzieć skutki katastrof ekologicznych na organizmy żywe Środki: Duże arkusze papieru, brystolu, pisaki, klej taśma klejąca, nożyczki, załączniki Czas trwania: godzina lekcyjna Miejsce zajęć: sala lekcyjna Grupa wiekowa: klasy gimnazjalne Przebieg zajęć: 1. ETAP WSTĘPNY 10 min Na początku lekcji nauczyciel przedstawia czym jest łańcuch pokarmowy i czym jest sieć troficzna (pokarmowa). Prezentuje schematy sieci troficznej i łańcucha pokarmowego. Wyjaśnia różnice między nimi. Sieci troficzne są tworzone przez przeplatające się łańcuchy pokarmowe. Sieci mogą być mniej lub bardziej złożone, a wynika to głównie z obecności w danej biocenozie organizmów o różnych poziomach troficznych oraz przedostawania się do niej organizmów ze środowisk sąsiednich. Sieci pokazują, że organizmy mogą zajmować różne poziomy troficzne Nauczyciel objaśnia zasady tworzenia łańcuchów i sieci pokarmowych. Podaje miejsce producentów, konsumentów i reducentów w łańcuchu pokarmowym. 2. PRACA W GRUPACH a ) TWORZENIE SIECI POKARMOWYCH 10 min Klasa jest dzielona na zespoły 4-5 osobowe. Każdy zespół otrzymuje, duży arkusz papieru, klej lub taśmę klejącą, pisaki zestaw karteczek prezentujących różne organizmy. Zadaniem grupy jest utworzenie sieci troficznej z zachowaniem zasad ich tworzenia (odpowiedni kierunek strzałek, pierwsze stadium producenci) z użyciem wizerunków organizmów ( ZAŁĄCZNIK 1). Przykładowa sieć pokarmowa w ZAŁĄCZNIKU 3. b) GRA SYMULUJĄCA KATASTROFY 15 min Uczniowie losują katastrofy z koperty (ZAŁĄCZNIK 2) i wypisują na kartkach, jakie będą skutki tych katastrof dla organizmów w sieci pokarmowej. np. eliminacja pszczół brak zapylenia kwiatów brak pokarmu, owoców, warzyw dla człowieka wymarcie fitoplanktonu morskiego wymarcie wielorybów

2 wymarcie gąsienic ciem zmniejszenie populacji borsuka zniszczenie róż śmierć skoczków różnych i mniej pokarmu dla ptaków owadożernych c) DYSKUSJA NAD WYNIKAMI, PREZENTACJE GRUP - 10 min Materiały i strony pomocnicze: łańcuchy pokarmowe: title=plik:foodchain.svg&filetimestamp= sieć pokarmowa: ZAŁĄCZNIK 1. wieloryb kryl fitoplankton morski fitoplankton słodkowodny żaba trawna lis rudy

3 mszyca biedronka siedmiokropka skoczek różany gąsienica ćmy borsuk mysz

4 NASIONA RUNA LEŚNEGO sowa uszata rudzik

5 pszczoła kowalik zwyczajny dafnia jaszczurka zielona LARWY OWADÓW

6 CZŁOWIEK płoć szczupak dżdżownica żołędzie dzik róża

7 ZAŁĄCZNIK 2. KATASTROFY EKOLOGICZNE Wymieranie planktonu mórz i oceanów pod wpływem zanieczyszczeń chemicznych oraz promieniowania UV przechodzącego przez dziurę ozonową Środki ochrony roślin, tak zwane pestycydy, wiatr przeniósł na rośliny. W ten sposób doszło do wdychania tych substancji przez pszczoły, które zaczęły wymierać Pojawiły się zakwity wód, będące efektem eutrofizacji zbiornika wodnego, co doprowadziło do bardzo intensywnego rozwoju planktonu roślinnego (fitoplanktonu).nadmiar planktonu przyczynił się do braku światła i braku tlenu. Osuszanie jezior Wprowadzono nowy gatunek inwazyjny biedronki, który wyparł gatunek rodzimy. Wycięto krzewy różane w lesie Zastosowano pestycydy przeciw poczwarkom ciem Na gleby wylano ścieki z toksycznymi substancjami Myśliwi zaczęli eliminować dziki Wystrzelano lisy

8 ZAŁĄCZNIK 3 PRZYKŁADOWA SIEĆ POKARMOWA Źródło fotografii: Wikipedia