KONTRAKTOR IT NA RYNKU PRACY

KONTRAKTOR IT NA RYNKU PRACY 2013

Rynek Kontraktora IT 2

Wsłuchując się w głosy wielu grup pracowniczych możemy dojść do przekonania, że stabilne zatrudnienie potwierdzone umową o pracę na czas nieokreślony jest preferowaną formą zatrudnienia, zwłaszcza w czasach dekoniunktury. Pewność oraz ciągłość zatrudnienia są kluczowe dla wielu kandydatów do pracy, jednak nie dla wszystkich. Zatrudnienie czasowe, w tym na kontrakt, które przez wielu traktowane jest jako alternatywa na trudne czasy, wybrane grupy zawodowe określają jako preferowany rodzaj współpracy z pracodawcą. W większości przypadków są to bardzo doświadczeni specjaliści, posiadający niszowe kompetencje na rynku pracy, szczególnie w dziedzinie technologii informacyjnych. Stanowią oni grupę kontraktorów IT z wyboru, pomimo że na rynku pracy nie brakuje dla nich etatów, a wręcz mogą oni przebierać w ofertach zatrudnienia stałego. Rynek Kontraktora IT 3

KONTRAKTORZY IT JAK POSTRZEGAJĄ RYNEK PRACY Kontraktorzy IT to zróżnicowana grupa zawodowa obejmująca zarówno Project Managerów, konsultantów SAP, analityków, jak i niemal wszystkie stanowiska związane z rozwojem oprogramowania: architektów, programistów oraz testerów. Cechuje ich bogate i długoletnie doświadczenie zawodowe. Z reguły posiadają oni ponad 5 lat doświadczenia i bardzo rzadko zdarza się, aby deklarowano mniej niż 3 lata praktyki w konkretnej dziedzinie. Zauważalny jest trend, który wskazuje, że im bardziej pożądane kwalifikacje specjalisty IT oraz większe doświadczenie, tym jest on mniej skłonny zdecydować się na zatrudnienie stałe i świadomie podejmuje się tylko wybranych projektów. Jako eksperci ds. rekrutacji, specjalizujący się w świadczeniu usług IT przez kontraktorów, postanowiliśmy przeprowadzić badanie*, które pozwoli jednoznacznie stwierdzić: 1. Co skłoniło specjalistów IT do rozpoczęcia kariery kontraktora? 2. Dlaczego nie decydują się oni na zatrudnienie stałe? 3. Jakich trudności przysparza IT kontraktorom praca projektowa? 4. W jaki sposób poszukują kolejnych projektów i czy znalezienie zajęcia jest problematyczne? 5. Jakie środowisko pracy preferują? Wierzymy, że uzyskane odpowiedzi oraz wnioski badania będą stanowiły doskonałą podpowiedź dla pracodawców, co zrobić, aby przyciągnąć i utrzymać pożądane talenty. Jednocześnie inni specjaliści IT, korzystając z opinii oraz doświadczenia osób pracujących w formule IT Contracting, mogą dokonać bardziej świadomych wyborów zawodowych. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że 98% badanych IT kontraktorów posiada wieloletnie doświadczenie w pracy na etat. Możemy więc wnioskować, że podjęcie pracy projektowej było decyzją przemyślaną, na którą wpłynął szereg czynników, które spowodowały, że zatrudnienie na czas nieokreślony przestało być atrakcyjne. Kluczowe przyczyny, dla których kontraktorzy IT zdecydowali się na tę formę współpracy: Wyższe wynagrodzenie Wybór ciekawych, rozwojowych projektów Większa decyzyjność w zakresie otrzymywanego wynagrodzenia, w tym odprowadzanych składek Elastyczność zatrudnienia Niezależność od marki firmy, budowa własnej marki Brak zbędnej administracji Brak wyścigu szczurów 12% 15% 21% 42% 63% 95% 87% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Jako kluczowe kryterium, które sprawiło, że praca na kontrakt stała się bardziej korzystna, respondenci wskazują wyższe wynagrodzenie za świadczone usługi. Rynek Kontraktora IT 4

Analiza wynagrodzeń oferowanych specjalistom i menedżerom IT o podobnych kwalifikacjach, zatrudnionych na tożsamych stanowiskach na umowę o pracę oraz na kontrakt wskazuje, że w przypadku współpracy projektowej kontraktorzy otrzymują średnio 30% wyższe wynagrodzenie. Nieco inaczej jest jedynie w przypadku konsultantów SAP oraz CRM/ERP. Tutaj wysokość wynagrodzenia przeważa zdecydowanie na korzyść kontraktorów. Wynika to przede wszystkim z faktu, że uczestniczą oni w projektach zagranicznych, a co za tym idzie zdobywają również międzynarodowe doświadczenia. Nieco inny jest też sam profil stanowiska - osoby pracujące na kontrakcie uczestniczą bowiem głównie w globalnych wdrożeniach. W tabeli porównano zarobki miesięczne na wybranych stanowiskach IT (kandydaci z minimum 3-letnim doświadczeniem), biorąc pod uwagę różne modele współpracy: STANOWISKO WYNAgrodzenie brutto na podstawie umowy o pracę Stawka netto na kontrakcie* min Max min Max Kierownik projektu 14 000 18 000 15 000 28 000 Architekt systemowy 14 000 19 000 14 400 24 000 Analityk biznesowy 10 000 18 000 12 000 22 000 Programista Java/JEE 10 000 16 000 10 000 18 000 Programista.NET 9 000 15 000 10 000 18 000 Programista C++ 9 000 14 000 10 000 14 000 Tester 7 000 13 000 10 000 16 000 Konsultant SAP 10 000 20 000 24 000 36 000 Konsultant systemów CRM/ERP 9 000 18 000 20 000 32 000 *Podana kwota jest stawką netto przed opodatkowaniem, odprowadzeniem obligatoryjnej składki ZUS oraz nie uwzględnia kosztów operacyjnych wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej Kolejnym istotnym czynnikiem, który sprawia, że respondenci preferują pracę na kontrakt, jest możliwość wyboru realizowanych projektów. Oczywiście najchętniej podejmują się tych, które niosą ze sobą wyzwanie, przez co umożliwią rozwój kompetencji o nowe obszary i technologie. Warto również dodać, że z reguły kontraktorom zleca się projekty, które niosą wyjątkowe wyzwanie, ze względu na merytorykę czy też presję czasu. Kontraktorzy bardzo chętnie podejmują się takiego projektu, gdyż wymierne, pozytywne rezultaty ich działań pozwalają osiągnąć spełnienie zawodowe. Jednocześnie kolejne projekty i kolejne organizacje oznaczają również nowe kontakty, które są bezcenne w dzisiejszym świecie biznesu. Rynek Kontraktora IT 5

Jednocześnie elastyczność zatrudnienia umożliwia im generowanie przychodu z różnych źródeł. Kontraktorzy często w tym samym czasie świadczą usługi na rzecz kilku różnych organizacji, jak również zdarza się, że pracują nad autorskim projektem. Prowadzenie własnej działalności, z pozoru ryzykowne, wielu respondentów postrzega jako bezpieczniejsze rozwiązanie, niż stałe związanie się z jedną firmą oraz marką. Jako pracownicy etatowi pracują na rzecz konkretnej organizacji. Efekty ich pracy są zatem postrzegane przez pryzmat pracy innych członków zespołu, a często wiarygodności całej organizacji. Jak wiadomo mocna marka firmy nie jest wartością stałą. Firma, postrzegana jako najlepszy dostawca usług IT, może w najbliższej przyszłości stracić w oczach klientów, co postawi w niekorzystnym świetle jej pracowników. Kontraktor jest niezależnym, zewnętrznym ekspertem, dlatego buduje własną markę i jest oceniany tylko na podstawie osobistych osiągnięć. Dodatkowo praca niezależnego eksperta nie wymaga podporządkowania się wymogom i standardom korporacyjnym, dzięki czemu można zaoszczędzić czas na zbędnej administracji np. wypełnianiu raportów dla szefa. Jako osoby z zewnątrz kontraktorzy nie są uwikłani w zależności interpersonalne. Ich celem jest ukończenie projektu z sukcesem, a nie walka o awans, nagrodę czy uznanie na tle grupy. Działając na neutralnym gruncie, koncentrują swoją uwagę tylko na rzeczach najważniejszych. Wymienione czynniki sprawiają, że praca na kontrakt jest dla respondentów szczególnie atrakcyjna, pomimo że dostrzegają oni minusy tej formy zatrudnienia. Do głównych wad pracy kontraktowej respondenci zaliczają: Brak ciągłości zatrudnienia, ryzyko i niepewność współpracy Brak pakietu socjalnego, w szczególności płatnego urlopu Brak inwestowania w rozwój pracownika Krótki czas trwania poszczególnych kontraktów Konieczna mobilność i częste podróże służbowe 5% 12% 8% 35% 54% 0% 20% 40% 60% 80% 100% W pracę kontraktora wpisane jest ryzyko związane z brakiem stabilizacji. Ponieważ średni czas trwania projektu wynosi 6 miesięcy, specjaliści pracujący jako zewnętrzni eksperci powinni na bieżąco monitorować branżę i poszukiwać kolejnych wyzwań z odpowiednim wyprzedzeniem. Inną główną wadą pracy projektowej jest kluczowa zaleta pracy stałej, czyli zabezpieczenie socjalne. Z całego pakietu respondenci szczególnie podkreślają, że brakuje im płatnego urlopu. W przypadku pracy kontraktowej, wszelkie przerwy w wykonywaniu pracy opłacają z własnej kieszeni. Kontraktorzy odczuwają również brak dodatkowych bonusów, które oferowane są pracownikom etatowym np. pakietu szkoleń. Kursy, certyfikaty oraz inne działania związane z rozwojem zawodowym pokrywają we własnym zakresie. Jednocześnie, poszukując nowych kontraktów, muszą być mobilni i gotowi do częstych podróży służbowych. Natomiast warto podkreślić, że 21% ankietowanych w ogóle nie dostrzega wad w formie współpracy, na którą się zdecydowali. Pozostałe 79%, znając ograniczenia i ryzyka związane z tą formą współpracy, mimo wszystko ocenia ją pozytywnie. Respondenci wskazali również na bieżące problemy, z którymi przychodzi im się zmagać każdego dnia, a które Rynek Kontraktora IT 6

to obszary można usprawnić, przez co ułatwić kontaktorom wykonywanie zadań. Należą do nich: Brak doświadczenia kierowników w zarządzaniu ekspertami zewnętrznymi Brak możliwości pracy zdalnej Wymóg pokrywania kosztów delegacji służbowych Skomplikowane umowy, których podpisania wymagają przedsiębiorcy na wstępie współpracy 5% 8% 8% 17% Oczywiście w przypadku zatrudnienia przez wyspecjalizowaną agencję świadczącą usługi IT Contracting, kontraktor ma zapewnione wsparcie administracyjno prawne. Najlepsze agencje umożliwiają również korzystanie z benefitów (typu prywatna opieka medyczna, karta sportowa) na preferencyjnych warunkach. Kontraktor, jako niezależny ekspert, musi umieć zadbać o ciągłość zleceń. Jest wiele sposobów pozyskania nowych projektów. Jako najbardziej skuteczne kontraktorzy wymieniają: Agencje / firmy IT Contracting Rekomendacje / polecenia Odpowiadanie na ogłoszenia w internecie Aktywność na portalach społecznościowych Bezpośredni kontakt z klientem 0% 20% 40% 60% 80% 100% Zdaniem specjalistów głównym problemem utrudniającym współpracę ze zleceniodawcą jest brak doświadczenia niektórych menedżerów w zarządzaniu zespołem, który składa się z ekspertów zewnętrznych. Bywa, że wymaga się od nich podobnego stylu pracy jak od pracowników etatowych, np. poprzez obowiązek pozostawania do dyspozycji przełożonego w miejscu pracy. Tym samym możliwość pracy zdalnej jest ograniczona. Pomimo że wielokrotnie praca wymaga częstych podróży służbowych, część pracodawców nie pokrywa kosztów związanych z delegacją. Dlatego też dodatkowe wydatki należy przewidzieć i uwzględnić w wynagrodzeniu za usługi. Ponadto, w niektórych przypadkach, zanim dojdzie do współpracy wymagane jest podpisanie wielostronicowych, skomplikowanych umów, często w języku obcym. Przeanalizowanie dokumentów kosztuje kontraktora wiele godzin cennego czasu, bądź generuje dodatkowe koszty związane ze wsparciem prawnym. 35% 32% 50% 76% 79% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Dwie preferowane metody pozyskiwania projektów, wymienione przez odpowiednio 79 i 76 procent osób ankietowanych, to współpraca z wyspecjalizowanymi agencjami rekrutacyjnymi świadczącymi usługę IT Contractingu oraz korzystanie z rekomendacji znajomych. Wiele osób chwali sobie współpracę z agencją, gdyż z jednej strony konsultanci ds. rekrutacji dbają o ciągłość zleceń, a z drugiej agencja przejmuje obowiązki administracyjno-prawne. Rynek Kontraktora IT 7

PRZECIĘTNY CZAS POSZUKIWANIA PRACY PRZEZ KONTRAKTORA IT WYNOSI JEDEN MIESIĄc Rynek Kontraktora IT 8

Dzięki temu kontraktorzy nie muszą zajmować się formalnościami (naliczanie wynagrodzeń, podpisywanie umów, itd.) i mogą skoncentrować się tylko na samym projekcie. Należy zaznaczyć, że większość respondentów (71%) nie obawia się o ciągłość zleceń, pewność ta jest tym większa, im dłuższy staż pracy na danym stanowisku. Przekonanie kontraktorów poparte jest ich doświadczeniem w pozyskiwaniu kolejnych projektów. Zaledwie 19% osób, z którymi rozmawialiśmy, miało kiedykolwiek problem w pozyskaniu nowego zlecenia. Mediana czasu pozyskiwania projektu wynosi jeden miesiąc. Najdłuższy okres oczekiwania na kolejny projekt wśród badanej grupy wynosił 6 miesięcy. Zdecydowana większość nigdy nie poszukiwała kolejnego projektu dłużej niż miesiąc. Wielokrotnie respondenci podkreślali, że kluczowa jest osoba bezpośredniego przełożonego, z którym współpracują. Preferowana jest możliwość współpracy z osobą o dużej wiedzy, od której można się uczyć oraz merytorycznie rozwiązywać problemy. Istotne jest również, aby przełożony posiadał umiejętność efektywnego zarządzania ekspertami zewnętrznymi. Aby nie postrzegał kontraktorów jedynie jako wykonawców, ale również członków zespołu i nie obawiał się przekazania im poziomu decyzyjności, który zapewni możliwość szybkiej realizacji powierzonych zadań. Organizacje, które cechuje środowisko pracy oparte na profesjonalizmie, wiedzy oraz otwartości menedżerów i pracowników nastawionych na współpracę, nie będą miały problemu z pozyskaniem najlepszych kontraktorów IT. Średni czas poszukiwania zlecenia wynosi: Poniżej miesiąca 1 miesiąc 2 miesiące 3 miesiące powyżej 3 miesięcy 42% 36% 14% 5% 3% Doświadczenie kontraktorów IT potwierdza fakt, że są oni jedną z bardziej poszukiwanych na rynku pracy grup specjalistów. Pomimo że ich wynagrodzenie znacznie przewyższa poziom wynagrodzenia pracowników etatowych, firmy prześcigają się w pomysłach jak pozyskać najlepszych. Z kolei kontraktorzy, jako niezależni eksperci, mają możliwość wyboru tylko najciekawszych projektów. Wybór zależy również od organizacji, która poszukuje kontraktora, brandu pracodawcy, atmosfery oraz kultury organizacyjnej. Według IT kontraktorów preferowane środowisko wyróżniają czynniki takie jak: 1. Atmosfera pracy oparta na partnerstwie i współpracy 2. Kreatywność zespołu 3. Współpraca z ekspertami 4. Wykorzystanie najnowszych technologii 5. Decyzyjność dopasowana do poziomu odpowiedzialności *Badanie przeprowadzone na podstawie bezpośrednich wywiadów z grupą 72 IT kontraktorów (styczeń 2013). Rynek Kontraktora IT 9

Krzysztof Andrian Head of IT Contracting Usługi IT Contracting - odpowiedź na potrzeby klientów Przekazujemy Państwu niniejszy raport, który firma Hays Poland postanowiła opracować z uwagi na zmiany zachodzące na rynku zatrudniania specjalistów IT. Warto zauważyć, iż do niedawna pozyskanie odpowiednio wykwalifikowanej kadry odbywało się głównie w tradycyjny sposób tj. wymagało uruchomienia procesu zewnętrznej rekrutacji. Obecnie na polskim rynku IT zachodzą dynamiczne zmiany, które kilkanaście lat temu miały miejsce na dojrzałych rynkach Europy Zachodniej (np. na rynku niemieckim czy brytyjskim). Wśród specjalistów IT wyłania się mobilna i wykwalifikowana kadra, która rezygnuje z iluzorycznego poczucia bezpieczeństwa, jakim jest zatrudnienie na etat. Grupa ta świadomie podejmuje ryzyko mając na uwadze korzyści związane z nowymi doświadczeniami zawodowymi, jak również inną formułą wynagradzania. Jestem przekonany, że już niedługo kluczowym pytaniem dla dużych organizacji będzie jak i skąd można pozyskać wykwalifikowaną kadrę IT. Mniejsze znaczenie będzie miała forma współpracy. Jeśli jeszcze do tego dodamy możliwość szybkiego dostępu do kontraktorów IT i brak konieczności ponoszenia opłaty rekrutacyjnej, rynek klienta szybko uzna bieżący trend za preferowany model współpracy. Firma Hays Poland obecnie bardzo dynamicznie rozwija portfel klientów korzystających z usług IT Contracting. Praca z wykwalifikowanymi specjalistami, jak również zrozumienie wymagań klientów to kluczowe kompetencje naszego zespołu. Realizujemy usługi i prace projektowe w obszarze doradztwa biznesowego i IT dla klientów korporacyjnych. Pomaga nam w tym wiedza o rynku specjalistów IT w naszej bazie zarejestrowanych jest ponad 24 000 kandydatów pracujących na rynku IT w Polsce. Rynek Kontraktora IT 10

Główne zalety IT Contractingu: Wyższe wynagrodzenie Ciekawe, rozwojowe projekty Większa decyzyjność Elastyczność zatrudnienia Budowa własnej marki Rynek Kontraktora IT 11

Jeżeli mają Państwo dodatkowe pytania, zapraszamy do kontaktu: Krzysztof Andrian Head of IT Contracting Poland T: +48 22 584 56 50 E: itc@hays.pl Copyright Hays Poland Sp. z o.o. 2013. HAYS, the Corporate and Sector H devices, Recruiting experts worldwide, the HAYS Recruiting experts worldwide logo and Powering the World of Work are trade marks of Hays Poland Sp. z o.o. The Corporate and Sector H devices are original designs protected by registration in many countries. All rights are reserved. hays.pl/it-contracting