RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 116156 (22) Data zgłoszenia: 31.05.2006 (19) PL (11) 63991 (13) Y1 (51) Int.Cl. F16K 1/18 (2006.01) (54) Zawieradło zaworu klapowego, zwłaszcza zwrotnego (43) Zgłoszenie ogłoszono: 10.12.2007 BUP 25/07 (73) Uprawniony z prawa ochronnego: Fabryka ARMATURY HAWLE Sp. z o.o., Koziegłowy, PL (45) O udzieleniu prawa ochronnego ogłoszono: 30.09.2008 WUP 09/08 (72) Twórca(y) wzoru użytkowego: Artur Kubicki, Poznań, PL PL 63991 Y1
2 PL 63 991 Y1 Opis wzoru Przedmiotem wzoru użytkowego jest zawieradło zaworu klapowego, zwłaszcza zwrotnego stanowiący jeden z typowych elementów szeregu armatury wodnej przeznaczonej do sieci i instalacji przesyłowych wody lub innych nie agresywnych cieczy. Znane są zawory klapowe, zwrotne, w których organem zamykającym jest zawieradło odchylne w postaci jednoramiennej klapy obracającej się dookoła osi leżącej poza przekrojem przepływowym korpusu oraz równoległej do płaszczyzny gniazda zaworowego. W rozwiązaniach znanych z opisów patentowych brytyjskiego nr 1339536 oraz rosyjskiego opisu wynalazku nr 505845 zawory klapowe mają stożkowe powierzchnie uszczelniające. Znany jest również z polskiego zgłoszenia patentowego P 289057 klapowy zawór zwrotny zawierający korpus, wewnątrz którego osadzony jest uszczelniający pierścień współpracujący z klapą uchylnie przemieszczającą się w korpusie i zamykanej pokrywą, w którym klapa osadzona jest wahliwie na łączniku połączonym sworzniem z korpusem z sworzniem nieruchomo osadzonym w korpusie, zaś na sworzniu osadzony jest łącznik z osadzonym suwliwie zaciskiem do ustalania położenia łącznika względem osi uchylnego obrotu klapy. Znana jest z opisu patentowego PL 164962 konstrukcja zaworu składającego się z cylindrycznego korpusu z gniazdem zamykanym zawieradłem w postaci klapy połączonej obrotowo i nierozłącznie z korpusem tak że klapa jest usytuowana mimośrodowo względem osi symetrii korpusu i ma kształt stożka ściętego, w którym płaszczyzna prostopadła do powierzchni zewnętrznej klapy poprowadzona przez krawędź jest pochylona pod kątem od 1 stopnia do 3 stopni. Celem wzoru użytkowego jest opracowanie konstrukcji zawieradła zwrotnego zaworu klapowego o prostej konstrukcji i wydłużonym okresie użytkowania oraz o zwiększonym okresie między konserwacyjno obsługowym. Według wzoru okrągła płytka od strony otworu gniazda zaworowego zakończona jest stożkiem ściętym o średnicy podstawy mniejszej od średnicy płytki, a płytka od strony przeciwnej posiada wypust z przelotowym otworem równoległym do osi, natomiast zewnętrzne powierzchnie płytki pokryte są warstwą elastycznego materiału, który poza obrysem płytki stanowi ramię, połączone trwale z środkową częścią osi, natomiast końce osi mają kształt stożka ściętego i są rozbieżne względem siebie. Kąt α pomiędzy tworzącą stożka ściętego a osią obrotu wynosi kilka stopni. Przedmiot wzoru użytkowego uwidoczniony został na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia zawieradło w widoku z przodu, od strony gniazda zaworowego, fig. 2 - zawieradło w widoku z tyłu od strony przeciwnej gniazda zaworowego, fig. 3 - zawieradło w widoku z boku, fig. 4 - zawieradło w przekroju poprzecznym A - A, fig. 5 - zawieradło w przekroju podłużnym B - B. Zawieradło ma okrągłą płytkę 1 od strony 2 zakończona jest stożkiem ściętym o średnicy podstawy mniejszej od średnicy płytki 1, zaś płytka 1 od strony 3 posiada wypust 4 z przelotowym otworem 5 równoległym do osi 6, natomiast zewnętrzne powierzchnie płytki 1 pokryte są warstwą elastycznego materiału 7, przykładowo poprzez wtopienie. Warstwa elastycznego materiału 7 poza obrysem płytki 1 zwiększa swój przekrój porzeczny i stanowi ramię 8, którego koniec połączony jest trwale z częścią środkową 9 osi 6 przykładowo przez wtopienie. Końce 10 osi 6 mają kształt stożka ściętego, są rozbieżne względem siebie i stanowią element ułożyskowany. Kąt α pomiędzy tworzącą stożka ściętego a osią obrotu zawarty jest w przedziale od 1 stopnia do 8 stopni. Dzięki temu że zawieradło pokryte jest warstwą elastycznego materiału 7 gniazdo otworu zaworowego ma płaskie powierzchnie, które nie wymagają uszczelek i pierścieni, natomiast klapa nie jest sztywno połączona z korpusem lecz tylko obrotowo na stożkowych powierzchniach, współpracujących z otwartym od góry gniazdem w korpusie zaworu ustalającym oś klapy zamykanymi od góry pokrywą przykręcaną do korpusu. Oś 6 klapy podparta jest na końcach 10, przez co zanieczyszczenia gromadzące się podczas użytkowania mogą w trakcie przepływu medium być wymywane, co eliminuje lub znacznie ogranicza zarastanie powierzchni ślizgowych w gnieździe korpusu i umożliwia wahadłowe przemieszczanie się zawieradła pod wpływem przepływającego medium przez cały okres eksploatacji zaworu. Podczas przepływu medium zgodnego z kierunkiem wychylenia się zawieradła zawór jest otwarty, natomiast jest zamknięty przy zmianie kierunku przepływu na przeciwny. Ponadto ramię 8 płytki 1 zawieradła zamykającego przepływ medium jest również wykonane z tego samego elastycznego materiału 7, co zapewnia przyleganie płytki na całej powierzchni obwodu otworu gniazda zaworowego podczas eksploatacji zaworu.
PL 63 991 Y1 3 Zastrzeżenia ochronne 1. Zawieradło zaworu klapowego, zwłaszcza zwrotnego w postaci klapy z ramieniem trwale połączonej z osią, znamienne tym, że ma okrągłą płytkę (1) od strony (2) otworu gniazda zaworowego zakończoną stożkiem ściętym o średnicy podstawy mniejszej od średnicy płytki (1), zaś płytka (1) od przeciwnej strony (3) posiada wypust (4) z przelotowym otworem (5) równoległym do osi (6), natomiast zewnętrzne powierzchnie płytki (1) pokryte są warstwą elastycznego materiału (7), który poza obrysem płytki (1) stanowi ramię (8), połączone trwale z środkową częścią (9) osi (6). 2. Zawieradło według zastrz. 1, znamienne tym, że końce (10) osi (6) mają kształt stożka ściętego i stanowią element ułożyskowany. 3. Zawieradło według zastrz. 2 z końcami (10) osi (6) w kształcie stożka ściętego, znamienne tym, że stożki ścięte są rozbieżne względem siebie. 4. Zawieradło według zastrz. 3, znamienne tym, że kąt pomiędzy tworzącą stożka ściętego a osią obrotu osi (6) jest katem ostrym i wynosi kilka stopni. Rysunki
4 PL 63 991 Y1
PL 63 991 Y1 5
6 PL 63 991 Y1
PL 63 991 Y1 7
8 PL 63 991 Y1 Departament Wydawnictw UP RP