1. 2. Wynalazki XIX wieku 1. 1. Cele lekcji 1. a) Wiadomości Uczeń zna przykłady wynalazków XIX wieku i potrafi określić ich znaczenie dla rozwoju cywilizacji. 2. b) Umiejętności Uczeń potrafi: myśleć kreatywnie, porządkować i kategoryzować informacje, uczyć się we współpracy i przez współdziałanie. 3. c) Postawy Uczeń kształci umiejętność współodpowiedzialności za wykonywanie zadania. 2. 2. Metoda i forma pracy Rozsypanka, ćwiczenia z kreatywności, praca z klasą, praca w zespołach, praca w parach. 3. 3. Środki dydaktyczne Karty pracy, arkusze papieru, koperty, nożyczki, klej, spinacze. 4. 4. Przebieg lekcji 1. a) Faza przygotowawcza Nauczyciel przygotowuje dla każdej grupy: kartę pracy, arkusz papieru, 3 koperty, a dla każdego ucznia po jednym spinaczu. Uczniowie przynoszą na zajęcia nożyczki i klej. Nauczyciel rozpoczyna zajęcia od ćwiczenia wprowadzającego do tematu. Rozdaje uczniom spinacze biurowe i prosi, aby w parach uczniowie wymyślili 3 możliwe dla niego zastosowania. Następnie pary łączą się w czwórki i tworzą listę 5 zastosowań. Przedstawiciele czwórek prezentują swoje propozycje. Nauczyciel wyjaśnia, że uczniowie właśnie wynaleźli nowe zastosowania przedmiotu i dlatego można ich nazwać wynalazcami nowych zastosowań. 2. b) Faza realizacyjna 1. Nauczyciel wyjaśnia pojęcia: wynalazca i wynalazek. 2. Nauczyciel dzieli klasę na cztery zespoły i przydziela im nazwy: komunikacja, gospodarstwo domowe, nauka, przemysł. 3. Uczniowie organizują salę do pracy w grupach. 4. Nauczyciel rozdaje uczniom listę wynalazków XIX wieku (załącznik 1). Zadaniem uczniów jest
zapoznanie się z materiałem, a następnie pocięcie arkusza tak, aby nazwa każdego wynalazku była na odrębnej kartce. Uczniowie segregują wynalazki do następujących grup: komunikacja, nauka, gospodarstwo domowe, przemysł, inne. Na stole pozostają kartki z nazwami tej grupy wynalazków, która odpowiada nazwie zespołu. Pozostałe kartki uczniowie wkładają do 4 kopert, które podpisują zgodnie z kategorią, której ona dotyczy. Na arkuszu papieru uczniowie zapisują hasło nazwę zespołu i jednocześnie nazwę grupy wynalazków, a następnie przyklejają karteczki. Każdy zespół przygotowuje jeden afisz. 5. Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy. Przedstawiciel zespołu wiesza plakat na tablicy i odczytuje propozycje swojej grupy. Pozostałe zespoły sprawdzają, czy w kopertach danej kategorii mają takie same nazwy. Jeśli wystąpią rozbieżności, to nauczyciel pozwala uczniom na dyskusję. Niektóre z wynalazków będą przynależały do różnych grup i wówczas, korzystając z zasobów w kopertach, uczniowie mogą uzupełniać afisze. Ćwiczenie kończy dyskusja na temat tych wynalazków, których nazwy uczniowie umieścili w kopercie inne. 6. Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela formułują wnioski dotyczące wynalazków XIX wieku i zapisują je w zeszytach. Nauczyciel kieruje rozmową tak, aby uczniowie odnieśli się nie tylko do ilości wynalazków, ale także ich znaczenia dla rozwoju cywilizacji. 3. c) Faza podsumowująca Nauczyciel dzieli klasę na 4-osobowe zespoły. Zadaniem grup jest zaprezentowanie wybranych wynalazków za pomocą: mimiki, dźwięków, rysunku symbolu. Przedstawiciel zespołu podchodzi do nauczyciela i losuje 3 kartki z nazwami wynalazków. Uczniowie w grupach omawiają sposób ilustracji danego wynalazku, a następnie prezentują dane urządzenie lub osiągnięcie na forum. Każda osoba przedstawia tylko jedną rzecz. Zadaniem uczniów pozostałych grup jest odgadywanie nazw. 5. 5. Bibliografia 1. http://www.wynalazki.mt.com.pl/wyn/histo3.html 2. http://pl.wikipedia.org/wiki/wynalazki_xix_wieku 3. http://pl.wikipedia.org/wiki/historia_wynalazk%c3%b3w_i_wynalazczo%c5%9bci 6. 6. Załączniki 1. a) Karta pracy ucznia załącznik 1. rok wynalazek 1801 lokomotywa drogowa 1802 parowiec wyposażony w koło łopatkowe 1806 ekspres do kawy
1807 praktyczny parostatek 1808 kolej parowa na szynach 1810 konserwy 1810 metalowa puszka 1811 szybkobieżna parowa maszyna drukarska 1816 stetoskop 1816 gaśnica 1818 1821 stoper maszyna do pierwiastkowania, potęgowania, obliczeń trygonometrycznych 1823 tkaniny nieprzemakalne 1823 zapalniczka 1825 publiczna linia kolejowa 1825 gąsienice do pojazdów 1825 pismo dla niewidomych 1826 początki fotografii 1826 żniwiarka 1829 silnik elektryczny 1829 ścieg łańcuszkowy i maszyna do jego wykonania 1830 patent na konstrukcję maszyny do szycia 1830 kosiarka 1831 jednostki podstawowe: milimetr, miligram i sekunda 1834 praktyczna żniwiarka mechaniczna 1836 wirowa suszarka do bielizny
1837 praktyczny telegraf elektromagnetyczny 1837 wyprodukowanie syntetycznych kamieni szlachetnych 1838 telegraf kolejowy 1839 fotografia dagerotypia 1839 rower z pedałami 1840 nawozy sztuczne w rolnictwie 1840 klucz i alfabet telegraficzny 1840 znaczek pocztowy 1841 ustalenie sygnalizacji świetlnej (trzykolorowej) na kolei 1844 międzymiastowa linia telegraficzna Waszyngton Baltimore 1844 elektryczny zegar 1845 elektryczne światło żarówkowe 1846 maszyna do szycia 1848 elektryczne oświetlenie ulic 1849 chłodziarka mechaniczna 1849 agrafka 1851 podmorska linia telegraficzna 1853 lampa naftowa 1854 żarówka elektryczna 1854 droga asfaltowa 1854 kamizelka ratunkowa 1854 jarzeniówka 1855 zapałki
1855 maszyna do pisania z taśmą 1857 winda osobowa 1860 silnik spalinowy i gazowy 1862 tworzywo sztuczne 1863 metro 1867 dynamit 1867 użyteczny model maszyny do pisania 1868 margaryna (Francja) 1868 konserwy mięsne 1869 patent na motocykl 1869 rower z napędem na tylne koło 1870 otwieracz do konserw 1871 tunel alpejski 1875 pojazd z silnikiem benzynowym 1875 bezpiecznik elektryczny 1876 telefon 1877 fonograf 1877 mikrofon 1879 lokomotywa elektryczna 1879 tankowiec 1879 elektryczny garnek do gotowania 1879 żarówka elektryczna 1881 tramwaj elektryczny
1881 kongres w Paryżu wprowadza jednostki podstawowe: centymetr, gram i sekundę 1882 elektryczne żelazko 1882 wentylator 1885 samochód z silnikiem benzynowym 1885 sztuczny jedwab 1885 szczepionka przeciw wściekliźnie 1886 motocykl 1887 gramofon i produkcja płyt 1888 ręczne aparaty fotograficzne 1890 teleautograf do przekazywania obrazów na odległość 1890 krosno automatyczne 1891 patent na projektor i kamerę filmową 1891 czajnik elektryczny 1892 automatyczna centrala telefoniczna 1893 zamek błyskawiczny 1895 zelektryfikowana linia kolejowa 1895 kinematograf 1895 antena radiowa 1895 użyteczna elektrownia wodna 1895 promienie Roentgena 1895 automaty do gry 1895 kino 1896 radio
1896 auto z elektrycznym rozrusznikiem 1896 wykonanie termosu 1898 odkrycie pierwiastków promieniotwórczych 1898 magnetyczny zapis dźwięku 1898 konstrukcja głośnika 1898 nadajnik radiowy 1900 schody ruchome 2. b) Zadanie domowe Uzupełnij tabelę. Informacji szukaj w encyklopedii, na stronach internetowych, w podręcznikach. wynalazek wynalazca rok państwo lokomotywa parowa radio telefon żarówka agrafka znaczenie dla rozwoju cywilizacji 7. 7. Czas trwania lekcji 2 x 45 minut brak 8. 8. Uwagi do scenariusza