Jagiellońskie Centrum Językowe UJ Kursy ogólnodostępne Program nauczania języka niemieckiego na poziomie A2 mgr Beata Adamek-Chwast, podręcznik Menschen A2 Założenia programu Proponowany program nauczania opiera się na założeniu, że osoby rozpoczynające naukę na poziomie A2 opanowały język obcy w zakresie wyznaczonym przez program nauczania na poziomie A1. Uczący się pogłębiają swoją znajomość języka, rozwijają sprawności językowe oraz strategie uczenia się. Lektor jest organizatorem procesu nauczania i uczenia się, doradcą oraz przewodnikiem. W trakcie trwania kursu, lektor zwraca szczególną uwagę na praktyczne wykorzystanie opanowanych przez uczącego się struktur gramatycznych i słownictwa, stwarzając na zajęciach jak najwięcej okazji do komunikacji językowej. Istotnym elementem kursu jest również wymowa poszczególnych dźwięków i wyrazów oraz odpowiednia intonacja. Nieodłącznym elementem języka obcego jest jego aspekt kulturowy. Dlatego w trakcie kursu lektor przybliża wybrane zagadnienia kulturowe niemieckiego obszaru językowego. 1. Ogólne cele kursu: rozwinięcie kompetencji komunikacyjnych w języku obcym w sferze prywatnej, publicznej i zawodowej poszerzanie zasobu leksykalnego i znajomości konstrukcji gramatycznych rozwinięcie kompetencji interkulturowej poszerzenie wiedzy o kulturze krajów niemieckojęzycznych rozwój strategii uczenia się i samokształcenia 2. Treści nauczania: A. Zagadnienia tematyczno-leksykalne dom, mieszkanie i rodzina zakupy, restauracja, kawiarnia zdrowie, służba zdrowia, odżywianie zainteresowania i czas wolny, hobby, rozrywka, sport praca, szkoła i edukacja podróże, środki komunikacji miejskiej, samochód pogoda i warunki klimatyczne media: czasopisma, gazety, Internet, radio i telewizja życie na wsi i w mieście języki obce, wielojęzyczność, stereotypy życie społeczne B. Zagadnienia gramatyczne zdanie pojedyncze oznajmujące pytania o uzupełnienie: Wie...? Was...? Wer...? etc. i odpowiedzi pytania o rozstrzygnięcie i odpowiedzi Ja/Nein: Bist du Student? Nein, ich bin Schüler. odmiana czasownika przez osoby w czasie teraźniejszym Präsens 1
liczebniki główne i porządkowe zaimki osobowe w mianowniku, bierniku i celowniku (Nominativ, Akkusativ, Dativ) użycie rzeczownika z rodzajnikiem określonym i nieokreślonym: Das ist eine Vase. Die Vase ist billig. czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone przeczenie kein i nicht: Das ist kein Radio, das ist ein Fernseher. Der Drucker funktioniert nicht. rzeczownik w liczbie mnogiej rzeczownik w bierniku - Akkusativ: Ich habe/brauche einen Salat. rzeczownik w celowniku - Dativ: Ich helfe dem Mann. czasowniki wymagające biernika i/lub celownika (Akkusativ, Dativ) tryb rozkazujący: Nehmen Sie doch ein Bier! Iss/Esst bitte die Pizza! przyimki z celownikiem: von, bei, zu, nach, aus, mit, seit, gegenüber przyimki z biernikiem: für, durch, ohne, um, gegen, entlang pytanie Welch-...? i Was für ein? zaimki wskazujące: dieser i der czasowniki modalne w czasie Präsens i Präteritum czasownik lassen zaimki dzierżawcze w mianowniku, bierniku i celowniku (Nominativ, Akkusativ, Dativ) czasy przeszłe: Präteritum (Imperfekt) czasowników haben i sein oraz Perfekt z haben i sein czas przyszły Futur I przyimek określający miejsce z celownikiem: Wo? Auf dem Tisch. przyimek określający miejsce z biernikiem: Wohin? In die Bibliothek. zaimki zwrotne w bierniku i celowniku (Akkusativ, Dativ) zdania poboczne z weil, wenn, dass, als, deshalb, seit, bis zdania pytające zależne połączenia czasowników z zaimkiem es zaimki nieokreślone: man, etwas, alles, jemand, niemand rekcja czasownika najczęściej używane czasowniki przysłówki z da- i wo- + przyimek zdania przydawkowe utworzone przy pomocy mianownika i biernika tryb przypuszczający (Konjunktiv II) czasowników modalnych können i sollen oraz konstrukcja z würde strona bierna w czasie teraźniejszym stopniowanie przymiotników C. Wymowa i intonacja (przykłady) długie i krótkie samogłoski akcent zdaniowy vs. akcent wyrazowy nieme h spółgłoski wybuchowe p, t, k wymowa dyftongów au, eu, äu, ei łączenie wyrazów w zadaniu D. Aspekt kulturowy zachowanie się i używanie zwrotów językowych w sytuacjach formalnych/ nieformalnych 2
rola zwrotów grzecznościowych w kulturze niemieckiego obszaru językowego; odmienne zwroty w sytuacjach formalnych i nieformalnych różnice kulturowe oraz językowe pomiędzy krajami niemieckojęzycznymi tradycje i zwyczaje związane ze świętami np. Boże Narodzenie, Wielkanoc, Zielone Świątki etc. symbole narodowe krajów niemieckojęzycznych, święta narodowe system edukacji, studiowanie w krajach niemieckojęzycznych typowe sytuacje z życia zawodowego w krajach niemieckojęzycznych E. Funkcje językowe opowiadanie o swojej rodzinie, zawodach i opowiadanie historii rodzinnych, np. Mein Opa war Lehrer an einem Gymnasium. Eines Tages ist er zu spät zum Unterricht gekommen und opisywanie przedmiotów i udzielanie porad przy urządzaniu mieszkania, np. Stellen Sie die Kommode in die Ecke und legen Sie die Tischdecke in opisywanie miejsc i wyrażanie życzeń i preferencji związanych z miejscem pobytu, np. Ich erhole mich gern an der Ostsee. Ich finde hier Entspannung und Ruhe. Ich brauche das. robienie zakupów; opisanie produktów, które chcemy zakupić, np. Was darf es sein? Ich hätte gern Frischmilch und wspólne planowanie; relacjonowanie wydarzeń, np. Wollen wir zuerst/danach/am Sonntag besichtigen/ansehen? Am Vormittag Dann Am Nachmittag Und am Abend Was denkst du/denkt ihr? składanie propozycji / umawianie się, np. Möchtest du vielleicht mitkommen? Was hältst du davon? Lass uns doch... odrzucenie/przyjęcie propozycji, np. Sehr nett, aber da kann ich leider nicht. Das ist keine so gute Idee. Aber gern. Okay, das machen wir. proszenie o radę; udzielanie rad, np. Welche Sportart sollte ich machen/würdest du mir empfehlen?/passt zu mir? Ich möchte gern Sport machen. Hast du einen Tipp für mich? Du solltest Du könntest aber auch An deiner Stelle würde ich Mach doch wyrażanie współczucia, troski, nadziei, radości, np. Das finde ich aber traurig. Oh, das tut mir wirklich sehr/echt leid. Was ist los? Ist alles in Ordnung? Ich hoffe,es ist alles in Ordnung. Ich bin sehr froh, dass wyrażenie, że coś jest dla mnie ważne, że mi na czymś zależy, np. Das ist mir sehr wichtig. Ich möchte gern. Wie wichtig ist dir das? zamawianie dań w restauracji; reklamacja/ proszenie o coś; płacenie rachunku, np. Entschuldigung! Wir würden gern bestellen. Sie bekommen? Ich hätte gern /Aber nicht mit, sondern mit Bringen Sie mir lieber Das Messer ist nicht sauber. Könnte ich ein anderes bekommen? Die Rechnung,bitte. Zusammen./ Getrennt. Hier bitte, stimmt so. ocenienie, pogratulowanie czegoś, złożenie życzeń, np. Ich finde es traurig/schrecklich/, dass man so viel wegwirft/ Ich denke,dass das eine gute Idee ist./dass das im Trend liegt. Alles Gute zum Geburtstag! Wir hoffen Wir danken Ihnen für Wir bedanken uns für wyrażanie swojego zaskoczenia, np. 3
Es wundert mich, dass Ich finde es komisch, dass Es war mir nicht klar, dass porównywanie, np. Bei uns in Polen ist das auch so/ist das anders. opowiadanie o swoich doświadczeniach, np. Ich finde es wichtig, dass man Ich muss immer/oft Für mich gibt es nur einen Weg Tests/ finde ich gar nicht wichtig/helfen mir nicht. opowiadanie o swoich nawykach i przyzwyczajeniach, np. Am liebsten/immer/meistens Ich treffe mich mit Manchmal gucke ich Ich habe keine feste Gewohnheit Dazu gibt es immer rezerwacja pokoju, np. Ich brauche ein Zimmer. Haben Sie noch ein Zimmer frei? opisywanie drogi, np. Am besten gehen Sie geradeaus/nach rechts/nach links/ Und dann gehen Sie durch die Glastür/ ins Treppenhaus/ Nehmen Sie die Treppe nach unten/oben. komentowanie przeżyć, np. Nicht zu glauben! Es gibt noch saubere Seen! So ein Zufall! Ich war auch schon mal in diesem Museum. Ich finde das schlimm/... opisywanie pogody, np. Ist das Wetter typisch für diese Jahreszeit? In sind Schauer typisch. Die Temperaturen sind (sonst) nicht niedriger als/nicht höher als przekonywanie co do swoich argumentów, np. Glaub mir. Das ist mal etwas Anderes/Neues/Besonderes. Probier/Versuch das doch mal. Sieh das doch nicht so negativ. przyznawanie komuś racji, np. Du hast recht. Lass uns da hingehen. wyrażenie zainteresowania lub jego braku, np. Das interessiert mich sehr. Ja, und wie! Na ja, es geht. Nicht besonders. Nein, finde ich ehrlich gesagt langweilig. prośba o opisanie/zrelacjonowanie zajścia, np. Wo waren Sie? Was haben Sie gemacht? Gibt es dafür Zeugen? Ich kann dazu nur sagen, dass Daran kann ich mich nicht mehr erinnern. prośba o wyjaśnienie, wytłumaczenie czegoś, np. Wie geht das? Können Sie mir das erklären? Können Sie mir sagen, wie das funktioniert? Kein Problem! Gern./Na klar! Das ist ganz einfach. Zuerst Dann/Danach/Und dann Zuletzt wyrażenie zadowolenia lub jego braku, np. Ja, ich bin (sehr) zufrieden damit. Ich finde meinen Beruf prima. Mein Job ist interessant. Ich habe keine Lust mehr. Ich habe genug. Immer muss ich Das ärgert mich./ Das stört mich. wyrażanie zachwytu, np. Das war eine tolle Zeit mit vielen Erfahrungen. Ich konnte viele neue Erfahrungen machen. Es hat mir super gefallen, dass wyrażanie rozczarowania, np. Ich fand es traurig, dass Leider hat nicht (so gut) geklappt. Ich musste immer Das hat mir nicht so gut gefallen. 4
3. Przewidywane efekty kształcenia: SŁUCHANIE Rozumiem proste informacje i pytania dotyczące życia rodzinnego, zawodowego i zainteresowań. Rozumiem treść prostych, codziennych rozmów, pod warunkiem, że rozmowa prowadzona jest wolno, pytania zadawane są wyraźnie i rozmówca przeformułowuje wypowiedź w celu jej łatwiejszego zrozumienia. Potrafię zrozumieć główne tematy i podstawowe treści wiadomości w mediach. Rozumiem krótkie i nieskomplikowane komunikaty np: na stacji kolejowej, lotnisku itp. CZYTANIE Rozumiem proste, nieskomplikowane teksty zawierające wcześniej znane mi słownictwo i uniwersalne, międzynarodowe słowa. Potrafię znaleźć najważniejsze informacje w ogłoszeniach, ulotkach informacyjnych, stronach internetowych, katalogach itp. Rozumiem najważniejsze treści prostych artykułów prasowych lub opisów, szczególnie jeśli ich temat był mi wcześniej znajomy. Rozumiem proste instrukcje np.: jak obsługiwać telefon, bankomat itp. Rozumiem ciąg wydarzeń opisanych w krótkich historyjkach, szczególnie kiedy towarzyszy im informacja graficzna. Rozumiem proste wiadomości od przyjaciół np: maile, pocztówki, wymianę zdań z czatu internetowego itp. MÓWIENIE Interakcja: Potrafię pytać się o samopoczucie rozmówcy w różnych sytuacjach np.: czy wszystko w porządku?, czy jesteś głodny?, oraz potrafię na takie pytania odpowiadać. Potrafię zadawać proste pytania dotyczące życia rodzinnego, kraju pochodzenia, pracy, czasu wolnego oraz upodobań. Potrafię odpowiadać na proste pytania dotyczące przeszłego wydarzenia. Potrafię przepraszać i akceptować przeprosiny. Potrafię mówić w prosty sposób o przyszłych planach. Potrafię prosić i udzielić wskazówek dotyczących dotarcia do miejsc, wykorzystując plany lub mapy. Potrafię używać podstawowych zwrotów, aby przeprowadzić nieskomplikowaną rozmowę telefoniczną z osobą mi znaną. Produkcja: Potrafię opisać siebie, rodzinę i innych ludzi. Potrafię opowiedzieć o swojej edukacji lub pracy. Potrafię opisać swoje zainteresowania. Potrafię opowiedzieć o swoich ostatnich wakacjach lub weekendzie. Potrafię wyjaśnić dlaczego coś mi się podoba lub nie podoba. Jeśli mam czas do namysłu, potrafię przekazać informację na znajomy mi temat np.: ulubiona muzyka, drużyna sportowa itp. 5
PISANIE Potrafię w prosty sposób pisać o sobie. Potrafię w prosty sposób pisać na znajome mi tematy. Potrafię wypełnić prosty formularz dotyczący edukacji, umiejętności zawodowych itp. Potrafię napisać prostą wiadomość do znajomych, przyjaciół, w której zapraszam lub odpowiadam na zaproszenie; potwierdzam lub zmieniam datę spotkania itp. Potrafię napisać SMSa lub pocztówkę do znajomej mi osoby. 4. Źródła: 1. Franz Specht, Charlotte Habersack, Angela Pude, Menschen A2. Deutsch als Fremdsprache. Kursbuch, Hueber Verlag, Ismaning 2013 2. Anna Breitsameter, Sabine Glas-Peters, Angela Pude, Menschen A2. Deutsch als Fremdsprache. Arbeitsbuch, Hueber Verlag, Ismaning 2013 3. Susanne Kalender, Angela Pude, Menschen A2. Deutsch als Fremdsprache. Lehrerhandbuch, Hueber Verlag, Ismaning 2014 6