Kryteria ocen z plastyki Ocenianie osiągnięć uczniów uwzględnia nie tylko wiedzę i umiejętności, ale także samodzielność, zaangażowanie i aktywność na lekcjach. Sprawdzanie wiedzy i umiejętności uczniów oraz ich ocenianie przybiera różnorodne formy. Ocena wiadomości teoretycznych w formie: Prac klasowych pisemnych sprawdzianów poprzedzonych lekcją powtórzeniową z większej części materiału. Praca klasowa może mieć formę testu albo pisemnej odpowiedzi na kilka pytań. Krótkich zestawów pytań mających na celu sprawdzenie bieżącej wiedzy z ostatnich lekcji. Ćwiczeń plastycznych sprawdzających opanowanie materiału Ocena wypowiedzi ustnych w formie: Samodzielnych wypowiedzi na postawione przez nauczyciela pytania, które sprawdzają wiedzę i umiejętność jej prezentowania Udziału w dyskusji. Ocena prac plastycznych: interpretacja tematu umiejętność posługiwania się technikami plastycznymi staranność wykonania kompozycja wkład pracy Aktywność na lekcjach plastyki, na którą składa się: Praca na lekcji ( aktywny udział w lekcji, zainteresowanie, twórcze podejście-uczeń otrzymuje plusy. Pięć plusów daje ocenę bardzo dobrą. Brak zainteresowania, przeszkadzanie, brak pracy na lekcji-uczeń otrzymuje minusy. Pięć minusów daje oceną niedostateczną.) Zeszyt przedmiotowy i szkicownik. Samodzielna inicjatywa uczniów przygotowanie dodatkowych informacji, materiałów, referatów. Udziału w konkursach szkolnych i pozaszkolnych. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego zainteresowania z dziedziny plastyki są widoczne jako jego pasja: posiada zasób wiedzy określony programem nauczania, realizuje treści programowe poprzez samodzielną pracę twórczą. Uczestniczy w szkolnych i pozaszkolnych konkursach plastycznych. Wykorzystuje wiedzę plastyczną i nabyte umiejętności w nowych sytuacjach poznawczych. Pracuje systematycznie, jest zawsze przygotowany, aktywny na lekcjach, wykonuje dodatkowe zadania z własnej inicjatywy, wykorzystując wiedzę i 1
umiejętności przyswojone na plastyce. Starannie i systematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy i szkicownik. Na lekcjach zachowuje się kulturalnie i wykazuje zainteresowanie przedmiotem. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres treści określonych programem nauczania. Posiada wiedzę uzyskaną w wyniku rozwijania zainteresowań przedmiotem oraz umiejętność zastosowania jej w swojej pracy. Uczestniczy w szkolnych konkursach. Stosuje zdobytą wiedzę i umiejętności w nowych sytuacjach poznawczych. Pracuje systematycznie i aktywnie bierze udział w zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych. Nie przeszkadza w prowadzeniu zajęć, zachowuje się kulturalnie. Dobrowolnie wykonuje różne prace związane ze zdobywaniem i zastosowaniem wiedzy i umiejętności. Starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy i szkicownik. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował treści najważniejsze w strukturze przedmiotu w zakresie wymagań zawartych w podstawie programowej. Wykazuje się umiejętnością stosowania wiadomości w sytuacjach typowych, według wzorów znanych z lekcji i podręczników. Jest aktywny na lekcjach i zadowalająco wykonuje zadania związane z procesem lekcyjnym. Nie przeszkadza w prowadzeniu zajęć. Czasami podejmuje zadania dodatkowe, wynikające ze specyfiki danego przedmiotu. Starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy i szkicownik Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności określone programem nauczania w danej klasie na poziomie nie przekraczającym wymagań zawartych w podstawie programowej. Poza tym wykazuje się niewielką aktywnością na lekcjach, czasami nie jest przygotowany do zajęć, ćwiczenia plastyczne wykonuje niezbyt starannie, niewielkim nakładem pracy. Prowadzi zeszyt przedmiotowy i szkicownik. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który ma duże braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych w podstawie programowej, jednak nie przekreślają one jego szansy na uzyskanie niezbędnej, podstawowej wiedzy z danego przedmiotu w ciągu dalszej nauki. Nie jest aktywny na lekcji, bardzo często nie jest przygotowany, prace praktyczne wykonuje niedbale, nie angażując się zbytnio. Prowadzi zeszyt przedmiotowy i szkicownik, ale niestarannie i niesystematycznie. Wyraża chęć poprawy. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który ma bardzo duże braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych w podstawie programowej. Jego postawa podczas lekcji nie rokuje nadziei na przyszłość: odmawia wykonywania zadań praktycznych i teoretycznych, przeszkadza w prowadzeniu lekcji, ostentacyjnie wyraża lekceważący stosunek do przedmiotu, nauczyciela lub kolegów, nie prowadzi zeszytu przedmiotowego i szkicownika. Nie wykazuje chęci poprawy, a więc nie rokuje możliwości uzyskania przez niego podstawowej wiedzy z danego przedmiotu w ciągu dalszej nauki. Wymagania edukacyjne z plastyki. Zajęcia szkolne z plastyki zakładają realizację zadań w trzech kierunkach: 1. odbiór wypowiedzi artystycznych i wykorzystanie zawartych w nich informacji percepcja sztuki, Uczeń: określa swoją przynależność kulturową poprzez kontakt z wybranymi dziełami sztuki, zabytkami i tradycją w swoim środowisku lokalnym i regionalnym, a także uczestniczy w życiu kulturalnym tego środowiska (zna placówki kultury działające na jego rzecz); korzysta z przekazów medialnych oraz stosuje ich wytwory w swojej działalności twórczej (zgodnie z elementarną wiedzą o prawach autora). 2
2. tworzenie autorskich wypowiedzi za pomocą środków plastycznych oraz mediów ekspresja przez sztukę, Uczeń: podejmuje działalność twórczą, posługując się podstawowymi środkami wyrazu plastycznego i innych dziedzin sztuki (fotografią, filmem) w kompozycji na płaszczyźnie i w przestrzeni (z zastosowaniem określonych materiałów, narzędzi i technik właściwych dla tych dziedzin sztuki); realizuje projekty w zakresie form użytkowych, w tym służące kształtowaniu wizerunku i otoczenia człowieka oraz upowszechnianiu kultury w społeczności szkolnej i lokalnej (stosuje także narzędzia i wytwory multimedialne). 3. analiza i interpretacja tekstów kultury (dzieł oraz zjawisk artystycznych) recepcja sztuki. Uczeń: rozróżnia określone dyscypliny w architekturze i sztukach plastycznych oraz w innych dziedzinach sztuki (fotografii, filmie) i przekazach medialnych (telewizji, Internecie); rozpoznaje wybrane dzieła architektury i sztuk plastycznych należące do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury oraz opisuje ich funkcje i cechy charakterystyczne na tle epoki (posługuje się podstawowymi terminami i pojęciami właściwymi dla tych dziedzin sztuki). Klasa IV Zagadnienia wprowadzające Świat wokół nas formy i kształty, barwy i wrażenia. Pojęcie piękna. Rodzaje sztuk plastycznych (malarstwo, rysunek, rzeźba, grafika, architektura). Miejsca, gdzie można się spotkać ze sztuką (galerie, muzea, skanseny, teatr, film, telewizja, internet). Środki wyrazu plastycznego wystąpią jako zagadnienie na większości lekcji plastyki, ponieważ ćwiczenia praktyczne będą dominować. 1. Barwa barwy podstawowe i pochodne barwy ciepłe i zimne 2. Linia kreska jako ślad narzędzia różnorodność kreski i wynikające stąd możliwości ekspresji kreska jako określenie kształtu (kontur) i przestrzeni 3. Plama plama jako forma, kształt plama jako wyraz ekspresji plastycznej 4. Faktura poszukiwania z wykorzystaniem różnych materiałów (frotaż) kontrast faktur 5. Kompozycja kompozycja dowolna kompozycja jako sposób rozmieszczenia elementów na płaszczyźnie i w przestrzeni (wielkość, kształt i układ form) kompozycja rytmiczna Wymienione środki posłużą wyrażaniu nastroju i emocji w pracach plastycznych, ilustrujących prawdziwe i fantastyczne historie oraz postacie. 3
Podstawowe wiadomości dotyczące dziedzin sztuki, dzieł, artystów, technik plastycznych oraz sztuki na tle epok. 1. Malarstwo techniki malarskie (tempera, akwarela, malarstwo olejne) rodzaje przedstawień (martwa natura, pejzaż, portret, autoportret) abstrakcja Dlaczego malarze różnie malują? (określenia porządkujące tę różnorodność: styl, kierunek, własny styl) rozmowa o obrazie na przykładzie kilku znanych dzieł 2. Rzeźba materiały rzeźbiarskie (glina, kamień, drewno, brąz, beton, plastik, papier itd.) funkcje rzeźby (od magiczno-kultowych, religijnych, społecznych po wyłącznie artystyczne) formy przestrzenne rodzaje przedstawień (popiersia, akty, portrety konne, pomniki) płaskorzeźba (relief) 3. Architektura Co to jest architektura? różne budowle w różnych epokach (funkcja, materiał budowlany, style) dekoracje architektoniczne 4. Rysunek techniki rysunkowe (ołówek, węgiel, pastel olejny i suchy, piórko i tusz) 5. Grafika Czym się wyróżnia grafika? techniki graficzne, ryt wklęsły i wypukły (linoryt, monotypia) materiały i narzędzia grafika (np. dłuta, rylce) grafika użytkowa (plakaty, foldery, zaproszenia); komputer jako narzędzie pracy 6. Sztuka ludowa rękodzieło dawniej i dziś w różnych regionach Polski (garncarstwo, tkactwo, plecionkarstwo z wikliny i słomy) wytwory regionalnej sztuki ludowej (w warsztatach twórców) zdobnictwo obrzędowe okresu Bożego Narodzenia i Wielkanocy regiony w Polsce inspiracje twórczością ludową we współczesnym wzornictwie 7. Mniejszości narodowe w Polsce nazwy mniejszości narodowych i etnicznych wyznania religijne mniejszości narodowych folklor Klasa V Zagadnienia wprowadzające Co to jest sztuka? Czy jest potrzebna? Kto to jest artysta? Podział sztuki (sztuki plastyczne, muzyka, literatura, teatr, opera, balet, film). Środki wyrazu plastycznego Środki wyrazu plastycznego jako zagadnienie będą w dalszym ciągu dominować na lekcjach plastyki. W klasie V utrwalamy wiadomości o środkach wyrazu plastycznego za pomocą innych zadań plastycznych niż w klasie poprzedniej. Proponujemy nowe tematy ćwiczeń i inne techniki. Poszczególne zagadnienia zostają rozszerzone. 4
1. Barwa barwy podstawowe i pochodne barwy czyste i złamane oraz dopełniające barwy ciepłe i zimne tonacje barwne (wąska i szeroka gama barw, walor) kontrast barwny 2. Linia kreska jako wyraz ekspresji kreska jako określenie kształtu (kontur) i przestrzeni 3. Plama plama jako forma, kształt plama jako wyraz ekspresji plastycznej 4. Faktura poszukiwania z wykorzystaniem różnych materiałów (np. frotaż) kontrast faktur 5. Kompozycja kompozycja jako sposób rozmieszczenia elementów na płaszczyźnie i w przestrzeni (wielkość, kształt i układ form) kompozycja statyczna i dynamiczna kompozycja pasowa kompozycja symetryczna (symetria środkowa i wieloosiowa) kompozycja rytmiczna 6. Sztuka użytkowa dziedziny sztuki użytkowej rzemiosło artystyczne a projektowanie przemysłowe 7. Plastyka i media realizacje artystyczne wykorzystujące wideo, fotografię i grafikę komputerową Klasa VI Zagadnienia wprowadzające Reklama ważny element współczesnego życia. Co reklamujemy? Czy reklamą rządzą jakieś zasady? Pomysły oraz sposoby prezentacji produktu. Środki wyrazu plastycznego jako zagadnienie będą w dalszym ciągu dominować na lekcjach plastyki. 1. Barwa barwy podstawowe i pochodne barwy czyste i złamane oraz dopełniające barwy ciepłe i zimne tonacje barwne (wąska i szeroka gama barw, walor) kontrast barwny 2. Linia kreska jako wyraz ekspresji kreska jako określenie kształtu (kontur) oraz przestrzeni 3. Plama plama jako forma, kształt plama jako wyraz ekspresji plastycznej 4. Faktura poszukiwania z wykorzystaniem różnych materiałów (np. frotaż) kontrast faktur 5
5. Kompozycja kompozycja jako sposób rozmieszczenia elementów na płaszczyźnie i w przestrzeni (wielkość, kształt i układ form) kompozycja statyczna i dynamiczna kompozycja pasowa kompozycja symetryczna (symetria środkowa i wieloosiowa) kompozycja rytmiczna 6. Perspektywa jako sposób ukazywania przestrzeni na płaskiej powierzchni obrazu perspektywa rzędowa i kulisowa perspektywa rzutowana (topograficzna) perspektywa linearna perspektywa powietrzna perspektywa malarska 7. Sztuka I połowy XX wieku różnorodność kierunków i koncepcji artystycznych (ogólna orientacja na tle epoki) 8. Sztuka II połowy XX wieku różnorodność kierunków i koncepcji artystycznych (ogólna orientacja na tle epoki) 9. Internet w poszukiwaniu sztuki adresy interesujących stron internetowych aktualności (konkursy plastyczne dla dzieci) wiadomości i obrazy Wymienione środki artystyczne posłużą uczniom do wyrażania emocji oraz rozwiązywania problemów plastycznych w sposób innowacyjny i twórczy. Po ukończeniu nauki w szkole podstawowej uczeń powinien wykazać się umiejętnościami, które wynikają z praktycznego zastosowania wiadomości przyswojonych na lekcjach plastyki oraz sytuacji towarzyszących poznawaniu sztuki w jej różnych formach. Punktem odniesienia do opracowania szczegółowych osiągnięć ucznia są treści programu: a) Środki wyrazu plastycznego: barwa, kreska, plama barwna, faktura, kompozycja, perspektywa, b) Działania plastyczne w różnych materiałach, technikach i formach: rysowanie, malowanie, rzeźbienie, formowanie, modelowanie, wycinanie, komponowanie, projektowanie itd., c) Różnorodne sposoby komunikowania (komunikacja pozawerbalna język przestrzeni, koloru, ciała), d) Sztuka ludowa i zdobnictwo charakterystyczne dla danego regionu: garncarstwo, plecionkarstwo, tkactwo, rzeźba, malarstwo na szkle, koronkarstwo, tradycyjne zdobnictwo, architektura ludowa, e) Kontakt z dziełami sztuki plastycznej pomniki, galerie, muzea, internet, jak również bezpośredni kontakt z artystami i ich pracą, f) Krajobraz kulturowy obserwacja, nazywanie, analiza tego wszystkiego, co stworzył człowiek w długotrwałym procesie rozwoju cywilizacji zdobyczy zarówno materialnych, jak i duchowych, g) Kształtowanie otoczenia i form użytkowych (racjonalność, funkcjonalność, estetyka), h) Wprowadzanie do aktywnego uczestnictwa w kulturze. 6
Uczeń potrafi: wymieniać gatunki sztuk pięknych, wymieniać dziedziny sztuk plastycznych, nazywać i rozróżniać poszczególne techniki plastyczne, wymieniać i charakteryzować środki ekspresji plastycznej, używać terminów i pojęć plastycznych ze zrozumieniem, wskazywać formy kontaktu ze sztuką, wymieniać przykłady dzieł na tle epoki, opisywać dzieło sztuki, wymieniać niektóre zabytki w Polsce, wymieniać przykłady regionalnej sztuki ludowej, odczytywać znaki plastyczne, stosowane w życiu codziennym na mapach, planach, schematach, rozumieć przekaz wizualny, operować adekwatnym słownictwem, wymieniać różne formy aktywności kulturalnej, stosować podstawowe zasady estetyki dnia codziennego, argumentować swoje opinie, prezentować własną twórczość i jej bronić, planować realizację zadania, dobrać technikę do zamierzonego przekazu, wykorzystać możliwości płynące z użytej techniki, dobrać środki wyrazu plastycznego do przedstawianego problemu, posługiwać się przyborami plastycznymi i potrzebnymi narzędziami, mobilizować się w pracy i ją finalizować, utrzymywać porządek w miejscu pracy, stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, porozumiewać się w grupie, szanować pracę własną i innych, zdobywać samodzielnie informacje i posługiwać się nimi, wymienić najważniejsze osiągnięcia kultury polskiej, z uwzględnieniem znaczącej roli sztuki, czytać treści z dzieł sztuki, na przykład określać ważne wydarzenia z historii Polski, posługiwać się planem, schematem, szkicem, stosować ogólnie znane symbole, znaki, stosować podstawowe zasady estetyczne w projektowaniu i wykonywaniu prostych form o charakterze użytkowym, wykazać czynną postawę wobec wydarzeń artystycznych, być tolerancyjnym w życiu społecznym poprzez obserwację i uczestnictwo w kulturze, w jej wielości i różnorodności. 7