Projektowanie Nadzór Kosztorysowanie Instalacji, Wod Kan, Gaz, C.O. Grzegorz Supsar os. Wojska Polskiego 15/28 62-065 Grodzisk Wlkp pnkgs@interia.pl tel / fax (0.61) 44 47 316 PROJEKT BUDOWLANY INWESTOR : POWIATOWY URZ D PRACY W GRODZISKU WLKP. ZLECENIODAWCA : j.w. OBIEKT: 62-065 GRODZISK Wlkp. ul. Pozna ska 15 Budynek administracyjny ADRES BUDOWY : Grodzisk Wlkp., ulica Pozna ska 15 ZADANIE PROJEKTOWE : Modernizacja instalacji centralnego ogrzewania w budynku administracyjnym BRAN A: INSTALACYJNO SANITARNA TRE OPRACOWANIA : Projekt Wykonawczy -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Zawarto Teczki : Cz opisowa : Rysunki : 1. Opis techniczny 2. Zakres opracowania 3. Wykaz norm prawnych 4. Uwagi i zalecenia ko cowe 5. Zakres opracowania 6. Uwagi i zalecenia ko cowe 1. Rzut cz ci podziemnej piwnic oraz instalacji c.o. Rys. 1 2. Rozwini cie instalacji centralnego ogrzewania Rys. 2 AUTOR PROJEKTU : Grzegorz Supsar Nr Uprawn. PIIB WKP/IS/4843/01 Uprawn. Bud. 354/88/PW, 284/89/PW 1
SPIS TRE CI OPIS TECHNICZNY...1 1. PODSTAWA OPRACOWANIA...1 2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA...1 3. DANE OGÓLNE...2 4. ROZWI ZANIA PROJEKTOWE...3 4.1 INSTALACJA CENTRALNEGO OGRZEWANIA...3 4.1.1 STRATY CIEP A...3 4.1.2 ELEMENTY GRZEJNE...3 4.1.3 WARUNKI ODBIORU...6 4.2.1 PRÓBA SZCZELNO CI INSTALACJI...7 4.2.2 URUCHOMIENIE INSTALACJI...7 4.3 RÓD O CIEP A...8 4.3.3 NAPE NIANIE I UZUPE NIANIE Z ADU...8 4.3.4 RUROCI GI I ARMATURA...9 5. IZOLACJA TERMICZNA RUROCI GÓW...9 6. ODWODNIENIE...10 7. POMIAR CI NIENIA I TEMPERATURY...10 8. ZABEZPIECZENIA PRZECIWPO AROWE...10 9. UWAGI KO COWE...10 10. ODBIÓR I URUCHOMIENIE...11 SPIS RYSUNKÓW RYS. 1 RZUT INSTALACJI CENTRALNEGO OGRZEWANIA 1:50 RYS. 2 ROZWINI CIE INSTALACJI CENTRALNEGO OGRZEWANIA 1:50 2
OPIS TECHNICZNY 1. Podstawa opracowania Zlecenie Inwestora; Ustalenia z Inwestorem Wizja lokalna Pomiary Obowi zuj ce normy i normatywy. 2. Cel i zakres opracowania Celem opracowania jest projekt budowlany centralnego ogrzewania w w budynku administracyjno biurowym Powiatowego Urz du Pracy w Grodzisku Wielkopolskim Opracowanie obejmuje instalacje: instalacj centralnego ogrzewania ; 3. Dane ogólne STAN ISTNIEJ CY Budynek Administracyjno Biurowy murowany podpiwniczony w wi kszo ci podpiwniczony ok.80% 2-wie kondygnacje nadziemne i poddasze piwnica pow. 104,3 m2, parter-169,07 m2 i I pi tro -167,4 m2. Wysoko kondygnacji : piwnica H ~ 2,05, parter H -3,40, I pi tro H-3,40 Budynek wyposa ony w instalacj elektryczn, wodoci gow centralnego ogrzewania i gazu Obecnie Istniej ca instalacja centralnego ogrzewania wykonana pierwotnie jako grawitacyjna dwururowa z rozdzia em dolnym i pionami systemu otwartego, po czym zosta a wspomagana pomp obiegow zasilana by a z budynku s siedniego. W 2009 roku wykonano - kot owni gazow w pom. piwnicznym dla zasilania nin. instalacji centralnego ogrzewania, uk ad zamkni to zamontowano naczynie wzbiorcze przeponowe typu Reflex 3
- instalacja pracuje systemie zamkni tym. Obecna modernizacja instalacji centralnego ogrzewania polega na wymianie ca ej istniej cej instalacji z rur stalowych wraz z grzejnikami : - ruroci gi poziomów i pionów - rur przy cznych - grzejników eliwnych i stalowych wraz z zaworami do miejsca w czenia do zaworów kulowych gwintowanych fi 40 na wyj ciu z rozdzielaczy c.o. w pom. Kot owni. Przedmiotowy budynek jest obiektem istniej cym, dwu kondygnacyjnym, podpiwniczonym. Budynek posiada poddasze u ytkowane dla celów gospodarczych Budynek wyposa ony jest w instalacj wod - kan, c.o. i elektryczn. ród em ciep a dla instalacji c.o. jest istniej cy kocio grzewczy jednofunkcyjny niskotemperaturowy opalany gazem ziemnym. Przedmiotem niniejszego opracowania jest wewn trzna instalacja centralnego ogrzewania z pod czeniem do Istniej cej kot owni gazowej. 4. Rozwi zanie projektowe 4.1 Instalacja centralnego ogrzewania Projektowana instalacja grzewcza ca kowicie pokryje zapotrzebowanie pomieszcze na energi grzewcz. Uk ad ruroci gów tradycyjny dwu rurowy z rozdzia em dolnym oraz poszczególnymi pionami zasilaj cymi grzejniki podyktowane zabytkowym charakterem budynku oraz jego wcze niej wykonan renowacj pod óg. W uzyskanym naddatku mocy uwzgl dniono rezerw do docelowego ogrzewania poddasza budynku. ród em ciep a dla projektowanej instalacji c.o. jest jednofunkcyjny stacjonarny kocio gazowy. W budynku projektuje si ogrzewanie grzejnikami zaworowymi stalowymi ytowo - konwektorowowymi z zasilaniem dolnym typu V. 4
4.1.1 Straty ciep a Straty ciep a obliczono w oparciu o : PN-B-02025 dla temperatury wody instalacyjnej 70/55 ºC, II strefy klimatycznej z temperatur zewn trzn -18 ºC przy normalnej wietrzno ci miejscowo ci i nieos oni tym po eniu budynku. Dzia anie ogrzewania bez przerwy z os abieniem w godzinach popo udniowych i w nocy. 4.1.2 Elementy grzejne. Do ogrzewania pomieszcze socjalnych przyj to grzejniki stalowe zaworowe p ytowo-konwektorowe z podej ciem od do u typu V - emaliowane kolor bia y z zamontowanymi uchwytami typu Brugman lub równowa ne /Como Nova, Purmo, Kermi/. Grzejniki montowa w miejscach oznaczonych na rysunkach na cianach zewn trznych i w istniej cych wn kach grzejnikowych. Przed monta em - zamontowa ekrany za grzejnikowe na folii aluminiowej o gr 6 mm, szeroko ci 500 mm i d ugo ci min. L grzejnika. Grzejniki wyposa we wk adki termostatyczne Dn 15 z nastaw wst pn Danfoss RTD-N 013L7270 i g owice termostatyczne z czujnikiem wbudowanym gazowym z ograniczeniem od 16 C. Na powrocie zamontowa zawory podwójne typu V z mo liwo ci p ynnej regulacji przep ywu i z funkcj nastawy wst pnej, opró niania oraz nape niania - odci cia przep ywu do i z grzejnika wody grzewczej - bez konieczno ci spuszczania wody z instalacji, mi kkouszczelniane niklowane fi 3/4 - Danfos RLV - KS. k towy 003L0223, prosty 003L0221. Na ka dym grzejniku nale y dodatkowo zainstalowa odpowietrzniki czne w celu odpowietrzenia. Stosowanie termo zaworów wymaga przestrzegania nast puj cych zasad : - woda w instalacji pod wzgl dem w asno ci fizyko-chemicznych winna odpowiada wymaganiom PN-85/C-0461, - z uwagi na wra liwo zaworów na zanieczyszczenia mechaniczne zawarte w wodzie instalacyjnej ca a instalacja musi by bardzo starannie wyp ukana, - w czasie prowadzenia próby szczelno ci instalacji w stanie zimnym, po czonej z p ukaniem z adu, wszystkie zawory przelotowe i grzejnikowe 5
musz znajdowa si w stanie ca kowitego otwarcia ; zawory termostatyczne winny mie za one kapturki ochronne zamiast g owic termostatycznych, - przed rozpocz ciem rozruchu i podj ciem próby dzia ania instalacji w stanie gor cym nale y we wszystkich zaworach kryzuj cych ustawi zadane warto ci. Regulacja i jej ewentualne korekty nie wymagaj opró nienia z wody instalacyjnej. UWAGA: Urz dzeni i armatur i pozosta e elementy instalacji montowa zgodnie z Instrukcj monta u i obs ugi producenta, która jednocze nie stanowi integraln i nieod czn cz dokumentacji wykonawczej oraz powykonawczej i powinna by przekazana u ytkownikowi. 4.1.3 Odpowietrzenie instalacji Odpowietrzenie z adu indywidualne, odr bne dla ka dego grzejnika oraz odpowietrzniki na poziomie w pom. kot a i na pionach. 4.1.4 Warunki odbioru Instalacja powinna by wykonana zgodnie z projektem i w oparciu o Warunki techniczne i odbioru robót budowlano - monta owych cz. II Instalacje sanitarne i przemys owe. Szczególnie nale y zwróci uwag na : kilkakrotne dok adne przep ukanie instalacji. Czysto grzejników i instalacji powinna by stwierdzona przez technicznego inspektora nadzoru wpisem do dziennika budowy; dok adno nastaw zaworów kryzuj cych; Instalacj podda próbom szczelno ci zgodnie z PN-64/B-10400.Prób szczelno ci na zimno wykona przy temperaturze zewn trznej wy szej od 0 ºC. Po uzyskaniu pozytywnego rezultatu wykona prób szczelno ci na gor co. 6
Ci nienie próbne 6 atm. Na czas wykonywania prób wszystkie zawory regulacyjne powinny by ca kowicie otwarte. UWAGA: Instalacj centralnego ogrzewania mog wykonywa wy cznie osoby z odpowiednimi uprawnieniami. Instalacj nale y wykona zgodnie z zaleceniami i wymogami producenta rur polipropylenowych. Przed wykonaniem instalacji nale y dokona rzeczywistych wymiarów z natury. 4.2.1Próba szczelno ci instalacji Po zamontowaniu instalacji nale y przeprowadzi prób szczelno ci. Generalnie nale y wykona prób przy ci nieniu 1,5 razy wi kszym od ci nienia roboczego, jednak maksymalne ci nienie próbne nie mo e przekroczy warto ci PN+5bar. Pomiaru ci nienia nale y dokona w najni szym punkcie instalacji. Na wynik pomiaru istotny wp yw mo e mie temperatura wody i temperatura otoczenia ze wzgl du na rozszerzalno termiczn przewodów. Zalecane jest najpierw wykonanie próby wst pnej, a potem próby zasadniczej. Spadek ci nienia przy próbie wst pnej nie powinien wynosi wi cej ni 0,8 bara/h. Z próby nale y sporz dzi protokó. 4.2.2 Uruchomienie instalacji Po wykonaniu próby szczelno ci mo na przyst pi do uruchomienia instalacji: - w przypadku instalacji wody zimnej jest to nape nienie instalacji wod ; - dla instalacji wody ciep ej i centralnego ogrzewania jest to próba na gor co. W czasie próby na gor co nale y sprawdzi zachowanie si punktów sta ych, kompensatorów i czy nie nast pi o wyboczenie przewodów. 7
UWAGI KO COWE : 1. Wszelkie roboty wykona zgodnie z Ogólnymi warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano-monta owych, cz. II Instalacje sanitarne i przemys owe oraz z zarz dzeniem nr 62 MB i PMB. 2. Odbioru instalacji dokona zgodnie z obowi zuj cymi normami i przepisami. W czasie wykonywania prac nale y przestrzega zalece PN-81/B-10700-02. 3. Instalacj wewn trzn wod-kan wykona zgodnie z Dz. Bud. 1/71 oraz z PN-92/B-10735. 4. Przestrzega przepisów BHP. 5. Instalacj wody zimnej i ciep ej mog wykonywa wy cznie osoby z odpowiednimi uprawnieniami. 6. Instalacj nale y wykona zgodnie z zaleceniami i wymogami producenta rur polipropylenowych. 7. Przed wykonaniem instalacji nale y zdj rzeczywiste wymiary. 8. Wszelkie roboty wykona zgodnie z Ogólnymi warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano-monta owych, cz. II Instalacje sanitarne i przemys owe oraz z zarz dzeniem nr 62 MB i PMB. 4.3 ród o ciep a Instalacja grzewcza zasilana jest z istniej cej kot owni gazowej. Kocio gazowy c.o. niskotemperaturowy z zamkni komora spalania zasilany gazem ziemnym - zamontowano wcze niej na max. potrzeby cieplne c.o. 4.3.1 Nape nianie i uzupe nianie z adu Do celów nape niania i uzupe niania wody w obiegach mo na u ywa wody uzdatnionej spe niaj cej wymagania PN i producenta kot ów. 8
4.3.2 Ruroci gi i armatura. Ruroci gi Instalacji centralnego ogrzewania wykona nale y z rur miedzianych Monta nowej instalacji - piony, poziomy wraz z ga zkami z rur Miedzianych o grubo ci cianki : 1,0 mm dla rednic od 15 mm do 22 mm 1,5 mm dla rednic od 28 mm do 42 mm 2,0 mm dla rednic od 54 mm i powy ej Poziome przewody rozprowadzaj ce prowadzone s w piwnicy pod stropem Po wyj ciu z rozdzielaczy rozga ziaj si na trzy g ówne ga zie A, B i C, które zasilaj poszczególne piony. Piony prowadzone na tynku cian zewn trznych cz ciowo tylko do wkucia w zakresie niezb dnym zgodnie z ustaleniami zaleceniem inwestora. Kompensacja wyd liniowych - poziomów na naturalnych za amaniach ruroci gów Kompensacja wyd liniowych - pionów poprzez monta kompensatorów mieszkowych typu HS6. Podej cia do pionów wykona poprzez zastosowanie ramienia typu Z d ugo ci zapewniaj cej prawid ow kompensacj min L~0,8 m zgodnie z tabela wyd linowych dla rur miedzianych podan przez producenta rur. Regulacja Podpionowa Zawory Regulacyjne Podpionowe TA typu STAD Regulacja nadmiaru przep ywu Zawór Nadmiarowo Upustowy do zamontowania na rozdzielaczach g ównych w kot owni - zawór typu Hydrolux fi 20. 5 Izolacja termiczna ruroci gów Izolacj ciepln ruroci gów nale y wykona zgodnie z PN-B-02421:2000, PN-ISO 10456:1999, PN EN ISO 8497:1999, PN EN ISO 12241:2001. Izolacj termiczn nale y wykona z otuliny - z pianki PUR, z p aszczem ochronnym z tworzywa sztucznego. Grubo izolacji dobra wg zalece producenta oraz tabeli j.n. L.p. rodzaj przewodu minimalna grubo izolacji cieplnej Ruroci gi - c.o. 1. rednica wewn trzna do 22 mm - 20 mm 9
2. rednica wewn trzna od 22 do 42 mm - 30 mm Ruroci gi przed zaizolowaniem przygotowa do wykonania izolacji - powierzchnie oczy ci z brudu i kurzu, odt ci benzyn ekstrakcyjn Zalecane jest znakowanie p aszcza izolacji cieplnej wg PN-70/N-01270. Znakowanie opaskowe ruroci gów wykona za pomoc opasek dwubarwnych. Ponadto nale y umie ci znaki kierunku przep ywu czynnika i znaki ostrzegawcze BHP. 6 Odwodnienie Odwodnienie poprzez kró ce w zaworach regulacyjnych podpionowych oraz zawory spustowe na odga zieniach c.o. w pomieszczeniu Kot owni. 7 Pomiar ci nienia i temperatury Uk ad hydrauliczny nale y wyposa w termometry o zakresie 0-100 C oraz manometry tarczowe o zakresie pomiarowym 0-0,6 MPa po stronie obiegów grzewczych. 8 Zabezpieczenia przeciwpo arowe 1. Przepusty instalacyjne w elementach oddzielenia przeciwpo arowego w pom. kot owni powinny mie obudow o klasie odporno ci ogniowej równej co najmniej odporno ci ogniowej tych elementów, czyli EI 60. Przepusty instalacyjne nale y zabezpieczy mas p czniej lub opaskami czniej cymi Hilti o odporno ci ogniowej EI 60. 9 Uwagi ko cowe. 1..Ca robót wykona zgodnie z Ogólnymi warunkami wykonania i odbioru robót budowlano - monta owych cz. II instalacje sanitarne i przemys owe 2.Próby i odbiory wykona zgodnie z Warunkami Technicznymi Wykonania i Odbioru Robót Budowlano-Monta owych Tom I i Tom II 3. Przy dostawie urz dze dostarczy nale y wiadectw jako ci 10
4.U yte do wykonania kominów elementy musz posiada wiadectwa dopuszczenia do stosowania w budownictwie. 5. Do obs ugi instalacji wyznaczy pracowników odpowiedzialnych i przeszkolonych w zakresie obs ugi i przepisów BHP. 10 Odbiór i uruchomienie Odbiory cz ciowe dotycz zako czonych elementów, a w szczególno ci robót ulegaj cych zakryciu lub zanikaj cych. Odbiór mo e by dokonywany po sprawdzeniu kompletno ci wykonania danego elementu oraz przeprowadzeniu wymaganych prób. W odbiorach cz ciowych uczestniczy kierownik budowy oraz inspektor nadzoru inwestorskiego. Do odbioru cz ciowego powinny by dostarczone nast puj ce dokumenty: DOKUMENTACJA PROJEKTOWA z naniesionymi w toku realizacji robót zmianami i uzupe nieniami, dziennik budowy, szkice powykonawcze DTR i inne dokumenty materia ów i urz dze zastosowanych podczas realizacji robót. Odbiór cz ciowy polega na sprawdzeniu wykonanych robót z DOKUMENTACJ PROJEKTOW, u ycia w ciwych materia ów, prawid owo ci monta u i szczelno ci. Odbiór ko cowy kot owni powinien by poprzedzony rozruchem próbnym. Rozruch próbny powinien by przeprowadzony w zakresie, w czasie i w obecno ci osób przewidzianych w przepisach szczególnych. Niezale nie od dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR) i instrukcji obs ugi poszczególnych urz dze oraz innych wymaganych dokumentów, wykonawca przed przekazaniem u ytkownikowi kot owni do eksploatacji powinien dostarczy pe instrukcj eksploatacyjn zawieraj schemat technologiczny kot owni, podstawowe zasady funkcjonowania zainstalowanej automatyki, sposób jej programowania i obs ugi. Przy odbiorze ko cowym powinny by dostarczone dokumenty, jak przy odbiorze cz ciowym, protoko y wszystkich odbiorów cz ciowych, protokó badania szczelno ci ca ej instalacji oraz wiadectwa jako ci wydane przez producentów. Ca robót obj tych niniejszym projektem wykona zgodnie z: 11
Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Robót Budowlano-Monta owych Cz.II - Instalacje Sanitarne i Przemys owe. Warunkami Technicznymi Wykonania i Odbioru Instalacji Grzewczych (2003 rok) - Warunki techniczne wykonania i odbioru kot owni na paliwa gazowe i olejowe (czerwiec 2000r). - Warunki Techniczne Wykonania Ruroci gów z Rur Miedzianych. 1 PN-64/B-10400 Urz dzenia centralnego ogrzewania w budownictwie powszechnym. Wymagania i badania techniczne przy odbiorze. 2 PN-B-02414:1999 Ogrzewnictwo i ciep ownictwo. Zabezpieczenie instalacji ogrzewa wodnych systemu zamkni tego z naczyniami wzbiorczymi przeponowymi. Wymagania. 3 PN-91/B-02415 Ogrzewnictwo i ciep ownictwo. Zabezpieczenie wodnych zamkni tych systemów ciep owniczych. Wymagania. 4 PN-91/B-02420 Ogrzewnictwo. Odpowietrzanie instalacji ogrzewa wodnych. Wymagania. 5 PN-90/M-75003 Armatura instalacji centralnego ogrzewania. Ogólne wymagania i badania. 6 PN-91/M-75009 Armatura instalacji centralnego ogrzewania. Zawory regulacyjne. Wymagania i badania. 7 PN-B-02421:2000 Ogrzewnictwo i ciep ownictwo. Izolacja cieplna przewodów, armatury i urz dze. Wymagania i badania odbiorcze. 8 PN 93/C-04607 Woda w instalacjach ogrzewania. Wymagania i badania dotycz ce jako ci wody. 9 PN-71/H-04651. Ochrona przed korozj. Podzia i oznaczenia agresywno ci korozyjnej rodowiska. 10 PN-71/H-04653. Ochrona przed korozj. Podzia i oznaczenia warunków eksploatacji wyrobów metalowych zabezpieczonych malarskimi pow okami ochronnymi. 11 PN-70/H-97050. Ochrona przed korozj. Wzorce jako ci przygotowania powierzchni stali do malowania. 12 PN-70/H-97051. Ochrona przed korozj. Przygotowanie powierzchni stali, staliwa i eliwa do malowania. Ogólne wytyczne. 12
13 PN-70/H-97052. Ochrona przed korozj. Ocena przygotowania powierzchni stali, staliwa i eliwa do malowania. PN-71/H-97053. Ochrona przed korozj. Malowanie konstrukcji stalowych. Ogólne wytyczne. PN-92/M-34031.Spawanie ruroci gów j badanie z czy spawanych. PN-EN 215:2002 Termostatyczne zawory grzejnikowe. Wymagania i badania PN-EN 442-1:1999 Grzejniki. Wymagania i warunki techniczne PN-EN 1057:1999 Mied i stopy miedzi. Rury miedziane okr e. PN-EN 1254-1:2002 Mied i stopy miedzi. czniki do rur miedzianych z ko cówkami dokapilarnego lutowania mi kkiego i twardego. PN-EN 1173:1999 Mied i stopy miedzi. Oznaczenia stanów materia ów. Uwagi i zalecenia : 1. Dokona pomiaru kontrolno sprawdzaj cego wn k grzejnikowych po dokonaniu zdemontowania os on grzejnikowych! 2. Istniej ce grzejniki kolumnowe aluminiowe emaliowane nale y zdemontow i przep uka i po za eniu ekranu zagrzenikowego ponownie zamontowa i zamontowa zawory odcinaj ce z mo liwo ci regulacji, a na zasilaniu zawory termostatyczne zgodne z typem na nowo zamontowanych grzejnikach zaworowych p ytowo - konwektorowych. 3. Wszystkie ga zki i podej cia do grzejników wykona o rednicy 15 mm. Opracowa Grzegorz Supsar 13