System Zarządzania Jakością Kształcenia na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

System Zarządzania Jakością Kształcenia na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu KRAJOWE RAMY KWALIFIKACJI, A WEWNĘTRZNE SYSTEMY ZAPEWNIANIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA Warszawa, 16 marca 2010 r. Seminarium Bolońskie Maria Ziółek - Ekspertka Bolońska

JAKOŚĆ - definicje JAKOŚĆ - definicje JAKOŚĆ, definicja kompleksowa - jakość oznacza pełne i ciągłe zaspokajanie potrzeb odbiorcy na konkurencyjnym rynku Studenta, pracodawcy JAKOŚĆ, definicja wartościowa - jakość to stopień doskonałości produktu Wykształconego absolwenta SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI - oznacza strukturę organizacyjną, podział odpowiedzialności, procedury, procesy i zasoby umoŝliwiające wdroŝenie zarządzania jakością ZAPEWNIENIE JAKOŚCI - oznacza wszystkie planowane i systematyczne działania niezbędne do tworzenia odpowiedniego stopnia zaufania co do tego, Ŝe usługa spełni ustalone wymagania jakościowe http://venus.wsb-nlu.edu.pl/~bpotocze/defin.html Maria Ziółek - Ekspertka Bolońska

JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA Prawidłowa budowa programów studiów w oparciu o efekty uczenia się i ich właściwa realizacja powinny prowadzić do osiągnięcia wysokiej jakości kształcenia i rozwoju mobilności. Aby to osiągnąć niezbędna jest KULTURA JAKOŚCI rozumiana jako zbiorowa odpowiedzialność za kształcenie (uczenie się). Maria Ziółek - Ekspertka Bolońska

KULTURA JAKOŚCI systemy zapewnienia jakości; wzorce zachowań i i działań związanych z dbałością o jakość Wewnętrzne systemy zapewnienia jakości Mają prowadzić do KULTURY JAKOŚCi Zewnętrzne systemy zapewnienia jakości Np. komisje akredytacyjne - krajowe i europejskie KULTURA JAKOŚCI podnosi wartość instytucji Zewnętrzne procedury sprawdzania dostarczają społeczeństwu informacji o randze instytucji Maria Ziółek - Ekspertka Bolońska Od czego zacząć?

WdraŜanie KULTURY JAKOŚCI na poziomie uczelni / wydziału / instytutu 1. Powołanie jednostek odpowiedzialnych za opracowanie systemu zapewnienia jakości i zarządzania jakością kształcenia (na kaŝdym z poziomów, w ramach całej społeczności akademickiej). 2. Opracowanie procedur dotyczących róŝnych elementów procesu dydaktycznego (m.in. zatwierdzanie/modyfikacja programów, procedur egzaminacyjnych, kontrola całkowitego obciąŝenia studentów, etc) i określenie odpowiedzialności za poszczególne elementy. 3. Ewaluacja (diagnoza) obecnego stanu. 4. Plan poprawienia jakości. Plan naprawczy np. wg cyklu koła Deminga (PDCA Plan Do Check Act : planowanie realizacja kontrola wykonanie naprawy) wymuszający na społeczności akademickiej pewne zachowania i działania pro-jakościowe. Maria Ziółek - Ekspertka Bolońska

European Standards and Guidelines (ESG) European Standards and Guidelines (ESG) Instytucje muszą opracować politykę zapewniania jakości, która dotyczy: relacji pomiędzy kształceniem i badaniami naukowymi w instytucji instytucjonalnej strategii dla jakości i standardów organizacji systemu zapewniania jakości odpowiedzialności wydziałów, instytutów i innych jednostek organizacyjnych oraz indywidualnych osób za zapewnianie jakości włączenia studentów do zapewniania jakości sposobów wprowadzania tej polityki, monitorowania i poprawiania Maria Ziółek - Ekspertka Bolońska

STANDARDY I WSKAZÓWKI ENQA (European Association for Quality Assurance in in Higher Education) 1. Polityka oraz procedury zapewnienia jakości. 2. Zatwierdzanie, monitoring oraz okresowy przegląd programów oraz ich efektów 3. Ocenianie studentów 4. Zapewnienie jakości kadry dydaktycznej 5. Zasoby do nauki oraz środki wsparcia dla studentów 6. Systemy informacyjne 7. Publikowanie informacji Maria Ziółek - Ekspert Boloński European Standards and Guidelines (ENQA 2005)

WEWNĘTRZNY SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA PRZEPISY PRAWNE PRZEPISY PRAWNE Dziennik Ustaw nr 164 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie standardów kształcenia.. 3.1. Uczelnia jest zobowiązana do zapewnienia wysokiej jakości kształcenia. W tym celu tworzy wewnętrzny system zapewnienia jakości Uchwała nr 219/2008 Prezydium Państwowej Komisji Akredytacyjnej z dnia 10 kwietnia 2008 r. w sprawie kryteriów oceny systemu weryfikacji efektów kształcenia III. Czy w uczelni wypracowano systemowe rozwiązania w zakresie doskonalenia standardów jakości? 1. W jaki sposób uczelnia wykorzystuje ankiety studenckie? Jaki jest zakres pytań na jakie odpowiadają studenci oceniający nauczycieli? 2. Czy oceniana jednostka dokonuje systematycznego przeglądu stosowanych standardów kształcenia? 3. Kto uczestniczy w procesie doskonalenia standardów jakości?

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Strategia Rozwoju UAM na lata 2009-2019 Cel strategiczny 2 NajwyŜsza Jakość Kształcenia 2.1. Wprowadzenie wewnętrznego systemu oceny i zapewnienia jakości kształcenia - do końca 2010 2.2. Uporządkowanie zasad organizacyjnych i programowych na trzech poziomach studiów (część zadań do końca 2010, inne do końca 2011 i część w systemie ciągłym) 2.3. Podnoszenie kompetencji dydaktycznych nauczycieli akademickich zasady opracowane do końca 2010 2.4. ZróŜnicowanie i zwiększenie oferty i trybów studiów (zadania terminowe i ciągłe) 2.5. Kształtowanie sylwetki absolwenta 2.6. Wspieranie samodzielności studentów I i II stopnia 2.7. Internacjonalizacja kształcenia 2.8. Rozbudowa nowoczesnej infrastruktury kształcenia.

Pytania, które zadają władze UAM Pytania, które zadają władze UAM Jaka jest rzeczywistość? czyli Jak realizowane są studia dwu (trzy) stopniowe? (programy, metody nauczania.) Jak przygotować się na wprowadzenie Krajowych Ram Kwalifikacji? (Co moŝna zrobić juŝ, z czym czekać?) Maria Ziółek - Ekspertka Bolońska

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wprowadzenie systemu studiów dwustopniowych w roku akademickim 2006/07 Studia doktoranckie prowadzone wg reguł wewnętrznych Stan aktualny Pierwsi absolwenci studiów I stopnia (08/09) na wszystkich wydziałach i II stopnia na niektórych wydziałach Sygnały: - programy I stopnia często bazują na skondensowanych programach studiów jednostopniowych - studia II st. czasami brak pomysłów na program - zdarza się niski poziom kwalifikacji absolwentów -.. Maria Ziółek - Ekspertka Bolońska

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Działania równoległe Powszechne nauczanie tworzenia programów studiów w oparciu o efekty uczenia się i nauczanie języka opisu efektów uczenia się Budowa uczelnianego SYSTEMU Zarządzania Jakością Kształcenia ~50 000 studentów; ~3 000 pracowników naukowo-dydaktycznych 14 wydziałów Maria Ziółek - Ekspertka Bolońska

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Nauczanie. 1. Szkolenia koordynatorów ECTS i USOS wszystkich wydziałów i wszystkich kierunków w zakresie: - Opisów efektów uczenia się dla stopni I i II - Opisów efektów uczenia się dla przedmiotów/modułów 2. Koordynatorzy ECTS uczą języka opisów efektów uczenia się pracowników swojego wydziału/kierunku; przekazują wzory takich opisów i sprawdzają poprawność opisów otrzymanych od pracowników. Opisy dotyczą aktualnie prowadzonych przedmiotów i zostają umieszczone w katalogach przedmiotów w systemie USOS Maria Ziółek - Ekspertka Bolońska

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wzory opisów przedmiotów w j. polskim i angielskim Przykładowy opis przedmiotu na studiach humanistycznych Wstęp do nauki o Literaturze Studia I stopnia Prof. E. Kraskowska Nauczanie. Student: 1) uzyskuje podstawową wiedzę na temat: miejsca nauki o literaturze w obszarze nauk humanistycznych; związków nauki o literaturze z innymi dziedzinami wiedzy (językoznawstwo, filozofia, socjologia, psychologia, kulturoznawstwo i in.); podstawowych pojęć literaturoznawczych (epoka, prąd, gatunek, konwencja, autor, utwór, odbiorca itp.); dziejów badań nad literaturą (staroŝytność, doktryny klasycystyczne, wiek XIX, główne kierunki w badaniach literackich w wieku XX i XXI); aktualnej sytuacji literaturoznawstwa w Polsce i za granicą; 2) rozumie: znaczenie badań nad literaturą w naukach humanistycznych i w kulturze ogólnej; specyfikę badań literackich; istotę związków między literaturą a innymi zjawiskami kulturowymi; róŝnicę między profesjonalnym a amatorskim podejściem do literatury; 3) posiada umiejętność: czytania ze zrozumieniem prac naukowych z zakresu literaturoznawstwa, streszczania ich i komentowania; prawidłowego posługiwania się podstawowymi pojęciami i terminami z zakresu literaturoznawstwa; konstruowania dłuŝszej wypowiedzi ustnej w formie indywidualnej prezentacji i/lub głosu w dyskusji; gromadzenia i wykorzystywania informacji naukowej; systematyzowania wiedzy szczegółowej; porównywania róŝnych koncepcji teoretycznych; rekapitulowania i podsumowywania dyskusji, wyciągania wniosków; pracy w grupie.

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wzory opisów przedmiotów w j. polskim i angielskim Przykładowy opis przedmiotu na studiach nauk ścisłych Kataliza heterogeniczna studia II stopnia Prof. M. Ziółek Nauczanie. EFEKTY UCZENIA SIĘ. Po zakończeniu przedmiotu student powinien wykazać się: 1) Wiedzą i zrozumieniem: - preparatyki i modyfikacji katalizatorów - istoty działania katalizatora - etapów reakcji katalitycznych i zjawisk zachodzących na powierzchni katalizatora - teorii katalizy - działania centrów aktywnych katalizatora - metod określania struktury/tekstury oraz własności powierzchniowych katalizatorów (w szczególności: XRD, TEM, SEM, adsorpcji azotu, FTIR, UV- VIS, XPS, EPR, TGA, TPD, TPO, TPR, reakcji testowych) - sposobów wyraŝania aktywności i selektywności procesu - najwaŝniejszych przemysłowych procesów katalitycznych. 2) Zdolnością doboru właściwych katalizatorów do procesów utleniania-redukcji i kwasowo-zasadowych. 3) Umiejętnością wyboru właściwych technik do badania katalizatorów i zjawisk zachodzących na ich powierzchni. 4) Umiejętnością interpretacji wyników badań i formułowania trafnych wniosków. 5) Umiejętnością doboru właściwych warunków do prowadzenia określonego procesu katalitycznego. 6) Zdolnością pisania raportu na bazie wykonanego projektu badawczego. 7) Umiejętnością prezentacji i dyskusji wyników badań.

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wstęp do nauki o literaturze Kalkulacja nakładu pracy studenta Nauczanie.ECTS 1. Godziny kontaktowe 30h = 1 p. ECTS 2. Czytanie zadanych lektur (7 stron tekstu naukowego/1h, ok. 70 stron = 10h) 3. Przygotowanie indywidualnej prezentacji ustnej 10h Kataliza heterogeniczna 4. Przygotowanie do zaliczenia 10 h 2+3+4 = 30h = 1 p. ECTS KALKULACJA NAKŁADU PRACY STUDENTA Razem: 2 p. ECTS 1. Godziny kontaktowe: 90 h (30 h wykładów i 60 h ćwiczeń laboratoryjnych) 2. Przygotowania do ćwiczeń laboratoryjnych: 60 h 3. Opracowanie wyników ćwiczeń laboratoryjnych: 20 h 4. Czytanie wskazanej literatury: 10 h 5. Napisanie i dyskusja raportu z ćwiczeń laboratoryjnych: 40 h 6. Przygotowanie do egzaminu: 40 h RAZEM: 260 h 10 ECTS Maria Ziółek - Ekspertka Bolońska

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu System. Budowa Uczelnianego i Wydziałowych Systemów Zapewnienia i Doskonalenia Jakości Kształcenia Jak zbudować ogólnouczelniany system zarządzania jakością nie naruszając autonomii wydziałów? Preambuła do Uchwały Senatu UAM W trosce o najwyŝszą jakość kształcenia, zgodnie ze Strategią Rozwoju przyjętą na lata 2009-2019, tworzy się w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uczelniany System Zarządzania Jakością Kształcenia, który budowany jest z poszanowaniem autonomii i specyfiki jednostek organizacyjnych Uniwersytetu w przekonaniu, Ŝe umacnianiu wysokiej jakości kształcenia słuŝy ocena własna, dialog, współpraca i wdraŝanie najlepszych rozwiązań.

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu System Zarządzania Jakością Kształcenia Czym nie jest, nie moŝe być? NajwyŜszą Izbą Kontroli Przeregulowaniem systemu kształcenia Dodatkowym zbiurokratyzowaniem Ograniczeniem kreatywności, innowacyjności, etc Czym ma być? Drogowskazem do KULTURY JAKOŚĆ i ma motywować do osiągnięcia celu

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu UCZELNIANA RADA DS. JAKOŚCI KSZTAŁCENIA (RJK) (KZJK) (KOJK)

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Komisja ds. Zapewnienia Jakości Kształcenia: 1. Przewodniczący senackiej Komisji ds. Kształcenia 2. Przewodniczący rektorskiej Komisji ds. Studentów 3. Pełnomocnik Rektora ds. Systemu ECTS 4. Pełnomocnik Rektora ds. Systemów Informatycznego Zarządzania Uczelnią 5. Pełnomocnik Rektora ds. LLL 6. Pełnomocnik Rektora ds. Programu LLP Erasmus 7. Pełnomocnik Rektora ds. Multimedialnych Technik Kształcenia 8. Kierownik Działu Nauczania Komisja ds. Oceny Jakości Kształcenia: 1. Pełnomocnik rektora ds. oceny jakości kształcenia 2. Członek pracownik naukowo - dydaktyczny 3. Członek pracownik naukowo dydaktyczny 4. Członek pracownik naukowo dydaktyczny 5. Koordynator ds. ankiet 6. Przedstawiciel studentów 7. Przedstawiciel doktorantów

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Zespółds. zapewnienia jakości kształcenia: 1. Prodziekan właściwy ds. kształcenia - przewodniczący 2. Członkowie: a) koordynatorzy działań na rzecz jakości kształcenia b) inne osoby wskazane przez dziekana Zespółds. oceny jakości kształcenia: 1. Przewodniczący 2. Trzech nauczycieli akademickich (w tym 1 adiunkt) 3. Przedstawiciel studentów 4. Przedstawiciel doktorantów 5. Inne osoby wskazane przez dziekana

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uchwały, zarządzenia. Uchwała nr 126/2010 Senatu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 25 stycznia 2010 r. w sprawie Uczelnianego Systemu Zarządzania Jakością Kształcenia w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Zarządzenie Nr 130/2009/2010 Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie powołania Rady ds. Jakości Kształcenia (RJK) Zarządzenie Nr 131/2009/2010 Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie określenia szczegółowych zadań Rady ds. Jakości Kształcenia oraz wydziałowych komisji ds. jakości kształcenia

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Szczegółowe zadania Rady ds. Jakości Kształcenia oraz wydziałowych komisji ds. jakości kształcenia Do szczegółowych zadań Rady ds. Jakości Kształcenia naleŝy: - opracowanie strategii zapewnienia jakości kształcenia w UAM - określenie procedur i polityki zarządzania jakością kształcenia na Uniwersytecie Zapisy z Zarządzeń Rektora - opracowanie prawnej, merytorycznej i technicznej dokumentacji systemu zarządzania jakością kształcenia - ciągłe doskonalenie systemu zarządzania jakością kształcenia

Do szczegółowych zadań Komisji ds. Zapewnienia Jakości Kształcenia naleŝy: - opracowanie wytycznych ewaluacji (audytu wewnętrznego) stanu wyjściowego w zakresie kształcenia na wszystkich wydziałach UAM - stałe monitorowanie i analiza jakości kształcenia na wydziałach - opracowanie programu poprawy jakości i wytycznych dla wydziałowych zespołów ds. zapewnienia jakości kształcenia - podejmowanie działań doskonalących jakość kształcenia (m.in. szkolenia nt. budowy programów studiów w oparciu o efekty uczenia się, dbałość o stały rozwój umiejętności pedagogicznych oraz wiedzy nauczycieli akademickich) - koordynacja stosowania systemu akumulacji i transferu punktów (ECTS)

cd. - stałe monitorowanie programów studiów i ich opisów w postaci efektów uczenia się zgodnych z Krajowymi Ramami Kwalifikacji - dbałość o rozwój róŝnych form kształcenia przez całe Ŝycie (LLL) i ich rozpowszechnianie - koordynacja kształcenia w formie e-learningu - koordynacja funkcjonowania uczelnianego systemu obsługi studenta (USOS) oraz zapewnienie jasnego systemu informacyjnego - koordynacja mobilności studentów i pracowników administracyjnych i dydaktycznych - dbałość o zapewnienie jakości kadry dydaktycznej - dbałość o środki wsparcia dla studentów - publikowanie informacji dotyczących Europejskiego Obszaru Szkolnictwa WyŜszego i rozwoju Procesu Bolońskiego

Do szczegółowych zadań Komisji ds. Oceny Jakości Kształcenia naleŝy: - monitoring realizacji wytycznych RJK, m.in. dotyczących programów nauczania, kryteriów wejść na poszczególne stopnie, jakości prac dyplomowych, etc. - badania ankietowe w systemie zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia (ankiety dot. warunków studiowania, organizacji studiów, programów studiów, efektów kształcenia, oceny nauczycieli akademickich,.) prowadzone wśród studentów, doktorantów, pracowników dydaktycznych, absolwentów, pracodawców - analiza wyników badań ankietowych ogólnouniwersyteckich - analiza wyników prac wydziałowych zespołów ds. oceny jakości kształcenia

Do szczegółowych zadań wydziałowych zespołów ds. zapewnienia jakości kształcenia naleŝy: - opracowanie strategii kształcenia - opracowanie koncepcji programów studiów z uwzględnieniem zapotrzebowania na dany program oraz zasobów ludzkich, materialnych i moŝliwości finansowych jednostki - określenie warunków brzegowych (kontekst europejski i krajowy; oczekiwane kompetencje wejściowe kandydatów; oczekiwane kompetencje wyjściowe absolwentów) - opracowanie programów studiów w oparciu o oczekiwane efekty uczenia się zgodne z koncepcją programu i warunkami brzegowymi - przypisywanie punktów ECTS do efektów uczenia się i ich weryfikacja - dobór odpowiednich typów zajęć i metod dydaktycznych - dobór odpowiednich metod oceny nabytych kompetencji - wdroŝenie studiów poprzez zatwierdzenie programów, dobór wykładowców, szczegółowe opisy zajęć, uruchomienie studiów (zabezpieczenie infrastruktury, ustalenie optymalnego harmonogramu zajęć) - opracowanie zasad podnoszenia jakości kadry dydaktycznej (rekrutacja, podnoszenie kwalifikacji, promocja dobrego nauczania, etc.) - opracowanie zasad uznawalności kształcenia poza formalnego i nieformalnego

Do szczegółowych zadań wydziałowych zespołów ds. oceny jakości kształcenia naleŝy: - przeprowadzenie ewaluacji (audytu wewnętrznego) stanu wyjściowego na wydziałach wg wytycznych RJK - monitoring wprowadzania rekomendacji RJK dla poprawy jakości kształcenia na wydziale - koordynacja ankietyzacji - ocena zasobów i środków wsparcia dla kształcenia - ocena mobilności studentów, pracowników administracyjnych, kadry dydaktycznej

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Zadanie nr 1 RJK Opracowanie pytań do ewaluacji (audytu wewnętrznego) stanu wyjściowego na UAM i wydziałach Ocena uwzględnia: 1.Programy nauczania 2.Formy kształcenia i oceniania 3.Organizację studiów 4.System informacyjny 5.Kadra nauczająca 6.Warunki techniczne realizacji zajęć dydaktycznych 7.Formy promocji i oceny jakości kształcenia 8.Środki wsparcia Zadanie nr 2 RJK Opracowanie pytań do ankiety dla studentów; na bazie pytań z arkusza ewaluacyjnego

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Plany na najbliŝsze miesiące Marzec kwiecień 2010 samodokształcanie, szkolenia Maj czerwiec 2010 1) Przeprowadzenie ewaluacji na wydziałach - wypełnianie arkusza ewaluacyjnego przez wydziałowe zespoły 2) Przeprowadzenie ogólnouniwersyteckich ankiet studenckich w systemie USOS

DZIĘKUJĘZA UWAGĘ Maria Ziółek - Ekspertka Bolońska

Zagadnienia do dyskusji Ogólna koncepcja systemu: relacje między uczelnianym i wydziałowymi strukturami zapewnienia jakości, zakres autonomii wydziałów i innych jednostek Gromadzenie danych dotyczących cych róŝnych r aspektów działalno alności dydaktycznej: rodzaje badanych zbiorowości środowiska akademickiego, zakres gromadzonych danych, częstotliwość zbierania danych, narzędzia do zbierania danych, sposób opracowania i publikacji wyników Formy oceny i wykorzystanie wyników w oceny Sposoby doskonalenia i motywowania kadry dydaktycznej i administracyjnej