Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ I Liceum Ogólnokształcące Wadowice Kuratorium Oświaty w Krakowie
Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie, czy szkoła spełnia badane wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6.08.2015 r. Szkoła może spełniać wymagania na poziomie podstawowym i podejmować działania z wysokiego poziomu wymagania. I Liceum Ogólnokształcące 2/28
Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 15-10-2015-23-10-2015 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Barbara Gancarczyk, Halina Musiał. Badaniem objęto 329 uczniów (ankieta), 145 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 42 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z Dyrektorem Szkoły, a także obserwacje lekcji, Szkoły i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania Szkoły. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Akusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale I Liceum Ogólnokształcące 3/28
Obraz placówki I Liceum Ogólnokształcące im. Marcina Wadowity w Wadowicach prowadzone jest przez Starostwo Powiatowe w Wadowicach. W dziewiętnastu oddziałach naukę pobiera 543 uczniów. Jednym z głównych zadań Liceum jest przygotowanie uczniów do samodzielnego, ciągłego uczenia się i praktycznego stosowania wiedzy w celu odniesienia sukcesu na kolejnym etapie edukacyjnym i na rynku pracy. Nauczyciele stosują zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, diagnozują potrzeby edukacyjne uczniów, monitorują i analizują ich osiągnięcia. Rozwijają u uczniów kompetencje kluczowe wynikające z podstawy programowej kształcenia ogólnego. Wychowują do aktywności w życiu zbiorowym, kształtują postawy patriotyczne, budują u uczniów odpowiedzialność za proces uczenia się i własny rozwój. Podejmowane działania przekładają się na wzrost efektów kształcenia i wychowania. Uczniowie osiągają wysokie wyniki egzaminacyjne i wysoką efektywność nauczania z przedmiotów humanistycznych oraz przedmiotów matematyczno-przyrodniczych. Szkołę wyróżnia deklarowana przez rodziców tzw. "moda na naukę". W Ogólnopolskim Rankingu Szkół Ponadgimnazjalnych "PERSPEKTYWY 2015" Liceum uzyskało tytuł "Srebrnej Szkoły 2015", plasując się wśród 300 najlepszych liceów w Polsce. Szkoła wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. Rozpoznawane są możliwości psychofizyczne, potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się i sytuacja społeczna każdego ucznia. Prowadzone są liczne zajęcia pozalekcyjne o charakterze rozwijającym, wyrównawczym oraz przygotowujące do egzaminu maturalnego i olimpiad. W procesie lekcyjnym widoczna jest indywidualizacja. Szkoła podejmuje ponadto działania w celu przezwyciężenia trudności wynikających z sytuacji społecznej uczniów. Wsparcie otrzymywane w Szkole odpowiada potrzebom uczniów i ich rodziców. W Liceum analizuje się wyniki egzaminów zewnętrznych oraz badań prowadzonych w ramach ewaluacji wewnętrznej, co prowadzi do formułowania wniosków do dalszej pracy i podejmowania adekwatnych działań. Nauczyciele nie wykorzystują wyników badań zewnętrznych opisywanych w literaturze. Szerokim badaniem obejmują losy własnych absolwentów. Szkoła systematycznie współpracuje ze Stowarzyszeniem Absolwentów Liceum Ogólnokształcącego im. Marcina Wadowity, wspólnie podejmując liczne działania związane z absolwentami, które mają wpływ na kształtowanie postaw uczniowskich, rozwijanie ich pasji i zainteresowań oraz utrwalanie więzi ze Szkołą i środowiskiem. I Liceum Ogólnokształcące 4/28
Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 16 I Liceum Ogólnokształcące Liceum ogólnokształcące Wadowice Mickiewicza Kod pocztowy 34-100 Urząd pocztowy Wadowice Telefon 0338234144 Fax 0338234144 Www www.lowadowice.pl Regon 07045586100000 Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 543 Oddziały 19 publiczna Nauczyciele pełnozatrudnieni 35.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 14.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 5.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 28.58 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 15.51 MAŁOPOLSKIE wadowicki Wadowice gmina miejsko-wiejska I Liceum Ogólnokształcące 5/28
Obszary badawcze umożliwiające opisanie działań szkoły w zakresie wymagań Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Poziom podstawowy: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. Poziom wysoki: Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Poziom podstawowy: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. Poziom wysoki: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji społecznej. W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Poziom podstawowy: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. Działania podejmowane na podstawie wniosków ze sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych oraz wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej są przez szkołę lub placówkę monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Poziom wysoki: W szkole lub placówce nauczyciele znają wyniki badań zewnętrznych. W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. I Liceum Ogólnokształcące 6/28
Wnioski 1. Nauczyciele realizują cele i zadania wynikające z podstawy programowej, stosują zalecane warunki i sposoby jej realizacji, formułują wnioski i podejmują adekwatne działania, co przekłada się na wysokie wyniki egzaminacyjne i wysoką efektywność nauczania zarówno z przedmiotów matematyczno - przyrodniczych jak i humanistycznych. 2. Na podstawie rozpoznania potrzeb rozwojowych, możliwości psychofizycznych, sposobów uczenia się i sytuacji społecznej każdego ucznia prowadzone są zajęcia dodatkowe, indywidualizuje się proces nauczania i wspiera uczniów w trudnej sytuacji społecznej, co odpowiada oczekiwaniom uczniów i rodziców. 3. Liceum prowadzi diagnozy wstępne, analizy egzaminów zewnętrznych i ewaluacji wewnętrznej, systemowo wykorzystuje wiedzę o swoich absolwentach, co wpływa na doskonalenie procesów edukacyjno-wychowawczych. 4. Nauczyciele wykorzystują wyniki badań dotyczące uczniów Liceum, ale nie korzystają z wyników badań zewnętrznych opisywanych w literaturze fachowej. I Liceum Ogólnokształcące 7/28
Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W Liceum realizuje się podstawę programową z uwzględnieniem osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Nauczyciele kształtują umiejętności kluczowe z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej. Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się, a wyniki analizy osiągnięć uczniów potwierdzają skuteczność podejmowanych działań edukacyjno-wychowawych. Szkoła osiąga wysokie wyniki egzaminacyjne i wysoką efektywność nauczania z przedmiotów humanistycznych oraz przedmiotów matematyczno-przyrodniczych. W Ogólnopolskim Rankingu Szkół Ponadgimnazjalnych "PERSPEKTYWY 2015" I Liceum Ogólnokształcące im. Marcina Wadowity w Wadowicach uzyskało tytuł "Srebrnej Szkoły 2015" plasując się wśród 300 najlepszych liceów w Polsce. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Nauczyciele diagnozują osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Analizują wyniki egzaminu gimnazjalnego oraz oceny uzyskane na zakończenie gimnazjum. Prowadzą również przedmiotowe testy diagnostyczne, obserwacje, rozmowy z uczniami i ich rodzicami. W Szkole prowadzone są także badania ankietowe mające na celu rozpoznanie sytuacji rodzinnej i potrzeb uczniów rozpoczynających naukę. W oparciu o wyniki prowadzonych diagnoz uczący na bieżąco uzupełniają braki w wiedzy i umiejętnościach uczniów, podejmują działania wspierające (pomoc psychologiczno-pedagogiczną), organizują adekwatne zajęcia pozalekcyjne oraz konkursy przedmiotowe (np. Powiatowy Konkurs Ortograficzny, Konkursy: Literacki, Matematyczny, Chemiczny, Ogólnopolski Konkurs Krasomówczy), a także przygotowują uczniów do udziału w olimpiadach. Ponadto wspierają uczniów w ich aktywności pozalekcyjnej. Licealiści wskazują, że najczęściej zadowoleni są ze swoich wyników w nauce - szczególnie z matematyki oraz ze zdobycia nowych umiejętności. Cieszą ich też osiągnięcia w konkursach i sukcesy sportowe, ale jest grupa uczniów, którzy uważają, iż nie mają takich osiągnięć w Szkole, z których byliby zadowoleni (Wykres 1o). I Liceum Ogólnokształcące 8/28
Wykres 1o I Liceum Ogólnokształcące 9/28
Obszar badania: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Nauczyciele podczas zajęć tworzą sytuacje, w których uczniowie, rozwiązując problemy i wykorzystując nabyte wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej, uczą się. Zadania wykonywane przez licealistów pozwalają im nie tylko na demonstrowanie nabytej wiedzy, definicji i terminów, ale również na zastosowanie umiejętności i pojęć poprzez porównywanie, formułowanie sądów, wnioskowanie na bazie zapamiętywanych informacji oraz stosowanie wiedzy w sytuacjach typowych i nietypowych, a także argumentowanie na podstawie analizy faktów. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. Nauczyciele w procesie lekcyjnym doskonalą wiedzę i umiejętności uczniów z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej (wykres 1o). Między innymi rozwijają aktywną postawę, stosują różnorodne formy i metody pracy, mobilizują uczniów do generowania własnych pomysłów i wykorzystywania wiedzy w praktyce, a także stymulują umiejętności samokształcenia uczniów. Nauczyciele prawie na wszystkich zajęciach umożliwiają uczniom kształtowanie umiejętności komunikowania się w języku ojczystym oraz uczenia się (Wykresy 1j, 2j). Informują, że na większości zajęć doskonalą umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji, umiejętność rozumienia, wykorzystania i przetwarzania tekstów, a także myślenia naukowego (Wykresy 3j - 5j). Uczący wskazują ponadto, że na większości lub połowie zajęć doskonalą myślenie matematyczne oraz umiejętność współpracy (Wykresy 6j, 7j). Rzadziej doskonalona jest umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (Wykres 8j). Podczas obserwowanych lekcji nauczyciele świadomie i celowo wykorzystują zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, m.in.: podwyższają stopień trudności zadań, a nie poszerzają tematykę, stymulują i rozwijają zainteresowania, a także rozwijają aktywność uczniów. I Liceum Ogólnokształcące 10/28
Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j I Liceum Ogólnokształcące 11/28
Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j I Liceum Ogólnokształcące 12/28
Wykres 1o I Liceum Ogólnokształcące 13/28
Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. Nauczyciele monitorują i diagnozują osiągnięcia uczniów oraz wdrażają wnioski z tych analiz. Stosują ocenianie bieżące i podsumowujące, zadają pytania i stwarzają uczniom możliwość zadawania pytań, sprawdzają czy uczniowie właściwie zrozumieli omawiane kwestie, i w jaki sposób wykonują zadania. Zbierają również informacje zwrotne od uczniów oraz umożliwiają im podsumowanie ćwiczeń. Uczący prowadzą też bieżące obserwacje, a co piąty posługuje się indywidualną dokumentacją każdego ucznia (Wykres 1w). Wnioski z analizy osiągnięć uczniów wykorzystują do modyfikacji warsztatu i dotychczasowych metod pracy oraz metod wychowawczych. Ponadto zwracają większą uwagę na zagadnienia, które sprawiają uczniom trudność, a co trzeci uczący wykorzystuje wnioski z prowadzonych analiz do indywidualizacji nauczania (Wykres 1o). Wykres 1o I Liceum Ogólnokształcące 14/28
Wykres 1w I Liceum Ogólnokształcące 15/28
W wymaganiu "Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Obszar badania: Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. Nauczyciele, na podstawie zebranych danych i wyników egzaminu maturalnego, wyciągają wnioski i wdrażają adekwatne działania, które są bardzo skuteczne. W Liceum następuje wzrost efektywności kształcenia i wzrost wyników egzaminacyjnych z poszczególnych przedmiotów, szczególnie z matematyki, języka polskiego, języka niemieckiego, geografii czy języka rosyjskiego. Z języka angielskiego wyniki ustabilizowały się na poziomie wysokim. Z kolei nie zanotowano ostatnio wzrostu wyników z egzaminu maturalnego z fizyki i biologii. Analiza trzyletnich wskaźników Edukacyjnej Wartości Dodanej 2012-2014 opracowanych przez Instytut Badań Edukacyjnych pokazuje, że Szkoła osiąga wysokie wyniki egzaminacyjne i wysoką efektywność nauczania z przedmiotów humanistycznych oraz matematyczno-przyrodniczych. O wysokich osiągnięciach uczniów Szkoły świadczy również bardzo wysoka pozycja Szkoły w Ogólnopolskim Rankingu Szkół Ponadgimnazjalnych PERSPEKTYWY 2015. Przy ocenie szkół w tym konkursie uwzględniano trzy kryteria: sukcesy szkoły w olimpiadach, wyniki matury z przedmiotów obowiązkowych oraz wyniki matury z przedmiotów dodatkowych. I Liceum Ogólnokształcące im. Marcina Wadowity w Wadowicach uzyskało tytuł "Srebrnej Szkoły 2015" plasując się wśród 300 najlepszych liceów w Polsce. I Liceum Ogólnokształcące 16/28
Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W Szkole rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia. Organizowane są dodatkowe zajęcia wyrównawcze i rozwijające zainteresowania zgodnie z rozpoznanymi potrzebami. Prowadzi się działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Szkoła podejmuje działania pomagające przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji społecznej. Wsparcie otrzymywane odpowiada potrzebom uczniów i ich rodziców. Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia W Szkole rozpoznaje się uczniów potrzebujących wsparcia. W ciągu ostatnich dwóch lat ich liczba zmniejszyła się o połowę. Główne przyczyny wsparcia uczących się dotyczą problemów zdrowotnych, trudności w nauce i uczeniu się, fobii szkolnych oraz sporadycznie wagarowania, stosowania przez uczniów używek i występowania problemów rodzinnych. Najważniejsze potrzeby rozwojowe uczniów dotyczą integracji, poznawania nowych wiadomości i umiejętności oraz osiągnięć w konkursach. Możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe uczniów analizowane są wspólnie przez pedagoga i wychowawców klas na podstawie orzeczeń i opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, a także wywiadów i analiz. Rodzice deklarują, że nauczyciele rozmawiają z nimi o możliwościach i potrzebach ich dziecka (Wykres 1j). I Liceum Ogólnokształcące 17/28
Wykres 1j Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. W celu wspierania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi uruchomiono program edukacyjno-terapeutyczny z zajęciami rewalidacyjnymi. Zintegrowano ponadto działania nauczycieli i specjalistów w zakresie: stałości pomieszczeń na poszczególne zajęcia, stworzenia schematu pracy, operowania konkretami i nawiązywania do zainteresowań uczniów przy wprowadzaniu nowych treści, stosowania pozytywnych wzmocnień, aktywizujących metod nauczania oraz kształtowania umiejętności społecznych i uczenia się. Zdaniem Dyrektora 10-20% uczniów nie uczestniczy z w zajęciach pozalekcyjnych, ponieważ nie sygnalizują potrzeb w tym zakresie. Niektórzy natomiast korzystają z szerokiej oferty zajęć pozalekcyjnych w większym zakresie. Są to zajęcia wyrównawcze, koła zainteresowań (artystyczne, sportowe i przedmiotowe), formy przygotowujące do egzaminu maturalnego i konkursów oraz wolontariat. Szkoła tworząc ofertę zajęć kieruje się wymaganiami wyższych uczelni, wynikami diagnozy oczekiwań i zainteresowań uczniów, analizą rynku pracy, nauką języków obcych, wynikami egzaminu maturalnego oraz losami absolwentów. Połowa ankietowanych uczniów podaje, że zajęcia pozalekcyjne interesują ich (Wykres 1j). Rodzice oceniają formy pozalekcyjne jako dostosowane do potrzeb ich dziecka (Wykres 2j). W rozmowach poobserwacyjnych nauczyciele wskazują na działania wynikające z wcześniejszego rozpoznania potrzeb i możliwości poszczególnych uczniów, np. dostosowywanie zadań dla zdolnych, stopniowanie trudności, aktywizowanie wszystkich, wyrównywanie braków edukacyjnych czy wprowadzanie treści, które słabiej wypadły na testach diagnozujących. Na podstawie prowadzonego rozpoznania potrzeb i możliwości uczniów wdrożono zadania I Liceum Ogólnokształcące 18/28
dodatkowe w celu uzupełnienia braków i utrwalenia wiadomości z gimnazjum oraz wycieczki integracyjne. Wykres 1j Wykres 2j W wymaganiu "Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Uczniowie podają, że w Szkole mogą uczestniczyć we wszystkich zajęciach, którymi są zainteresujowani (Wykres 1j). Obserwacje zajęć wykazały, że uczący, poprzez osobisty przykład, kształtują pożądane społecznie postawy i motywują wszystkich uczniów do angażowania się w proces uczenia się. Nauczyciele w większości przypadków indywidualizują proces uczenia się poprzez stosowanie różnych form, metod pracy i środków dydaktycznych, respektowanie tempa pracy uczniów, indywidualne wspomaganie ich podczas pojawiających się trudności i przy wykonywaniu ćwiczeń, dobór materiału zgodnie z uzdolnieniami i potrzebami, wykorzystywanie mocnych stron oraz stosowanie pozytywnych wzmocnień. I Liceum Ogólnokształcące 19/28
Wykres 1j Obszar badania: Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji społecznej. W Liceum pobierają naukę różni uczniowie ze względu na sytuację społeczno-ekonomiczą ich rodzin, wyznanie, stan zdrowia itp. Zdaniem rodziców Szkoła bierze te aspekty pod uwagę organizując adekwatną i zgodną z potrzebami pomoc pedagoga i psychologa, nauczanie indywidualne, wspomagając materialnie np. przy dofinansowaniu wycieczek, studniówki, stypendia socjalne lub zapomogi losowe. Nauczyciele interesują się sytuacją uczniów oraz wspierają ich duchowo. Kontaktują się także na bieżąco z rodzicami. Wspólnie z uczniami odwiedzają chorych. Organizują pomoc koleżeńską. Nauczyciele wykorzystują informacje dotyczące sytuacji społecznej uczniów, aby pomóc im przezwyciężyć trudności w uczeniu się i wspierać ich rozwój. W tym celu organizują wycieczki integracyjne, angażują uczniów podczas przygotowywania uroczystości i apeli szkolnych oraz uczą współpracy. I Liceum Ogólnokształcące 20/28
Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom. Uczniowie deklarują, że nauczyciele wierzą w ich możliwości (Wykres 1j), jednak co czwarty uważa, że dotyczy to połowy zajęć. Uczący mówią im, że mogą nauczyć się nawet trudnych rzeczy (Wykres 2j). Wskazują jednak, że w dniu badania nauczyciele nie dali im do zrozumienia, że wierzą w ich możliwości (Wykres 3j). Rodzice deklarują najczęściej, że zwykle nie mają potrzeb dotyczących wspierania ich dziecka, ale nauczyciele i wychowawcy służą im radą i pomocą w tym zakresie, zawsze gdy zachodzi taka potrzeba (Wykres 4j,5j). Wykres 1j Wykres 2j I Liceum Ogólnokształcące 21/28
Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j I Liceum Ogólnokształcące 22/28
Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W Liceum analizuje się wyniki egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego, wyniki ewaluacji wewnętrznej oraz bada osiągnięcia uczniów i losy absolwentów. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których nauczyciele planują i podejmują działania służące podnoszeniu jakości procesów edukacyjnych. W Szkole - poza analizą egzaminów maturalnych oraz analizą edukacyjnej wartości dodanej - nie wykorzystuje się innych badań zewnętrznych opisywanych w literaturze. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. W Liceum szczegółowo analizuje się wyniki egzaminu maturalnego oraz ewaluacji wewnętrznej, i na tej podstawie formułuje adekwatne wnioski. Wnioski z egzaminu maturalnego dotyczą działań w obrębie poszczególnych przedmiotów. W zakresie języka polskiego działania te obejmują m.in.: motywowanie do czytania lektur i samokształcenia, doskonalenie umiejętności interpretacji tekstu i samodzielności myślenia oraz oceniania postaw i dzieł literackich. Natomiast wnioski dotyczące nauczania języków obcych dotyczą zwrócenia uwagi na struktury leksykalno-gramatyczne, a także na rozwijanie umiejętności rozumienia i tworzenia tekstu. Nauczyciele historii i wiedzy o społeczeństwie zwracają uwagę m.in. na korzystanie z wielu źródeł informacji oraz doskonalenie umiejętności interpretacji źródeł ikonograficznych, statystycznych i kartograficznych. Z kolei wnioski z biologii i chemii obejmują zwiększenie liczby rozwiązywanych zadań, w tym zadań maturalnych, a dodatkowo z chemii - organizowanie zajęć laboratoryjnych. Z fizyki i astronomii wnioski dotyczą doskonalenia umiejętności formułowania poprawnych, spójnych i logicznych wypowiedzi oraz kształtowania umiejętności rozwiązywania zadań problemowych. Uczący geografii i matematyki kontynuują działania z poprzednich lat. W Szkole formułowane i wdrażane są także wnioski z ewaluacji wewnętrznej. Wynika z nich m.in., że należy więcej czasu poświęcić na rozmowy z uczniami na temat postępów w nauce, wnikliwiej diagnozować przyczyny niepowodzeń edukacyjnych, wyrównywać braki, stosować pozytywne wzmocnienie, zachęcać uczniów do realizacji własnych pomysłów, urozmaicać lekcje oraz wprowadzać ciekawe formy na zajęciach. Ponadto należy organizować zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze, a także podjąć współpracę nauczycieli w celu równomiernego obciążania uczniów obowiązkami edukacyjnymi. Nauczyciele starają się systematycznie wdrażać działania wynikające z powyższych wniosków: proponują dodatkowe zajęcia pozalekcyjne, współpracują, doskonalą treści i umiejętności słabiej opanowane przez uczniów, modyfikują warsztat i metody pracy oraz zachęcają licealistów do udziału w konkursach i olimpiadach. I Liceum Ogólnokształcące 23/28
Obszar badania: Działania podejmowane na podstawie wniosków ze sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych oraz wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej są przez szkołę lub placówkę monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane W Szkole systemowo monitoruje się i wdraża działania wynikające z analiz: wyników klasyfikacji, egzaminu maturalnego i ewaluacji wewnętrznej. Dyrektor prowadzi obserwacje zajęć i uroczystości szkolnych, kontroluje przestrzeganie przepisów prawa w zakresie oceniania uczniów, analizuje efekty pracy zespołów przedmiotowych oraz monitoruje realizację podstawy programowej. Wyniki tych działań służą Dyrektorowi do projektowania pracy Szkoły, planowania nadzoru pedagogicznego, organizowania doskonalenia wewnętrznego oraz inspirowania nauczycieli do doskonalenia zawodowego. Z kolei nauczyciele wdrażając wnioski organizują uczniowską pomoc koleżeńską, konsultacje dla uczniów, indywidualizują proces nauczania, udzielają wskazówek, dostosowują działania wynikające z profilowania i wybieranych przedmiotów w zakresie rozszerzonym, proponują dodatkowe zajęcia pozalekcyjne oraz na bieżąco wdrażają adekwatne metody i formy pracy. W wymaganiu "Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Obszar badania: W szkole lub placówce nauczyciele znają wyniki badań zewnętrznych. Dyrektor informuje, że wyniki badań zewnętrznych innych niż egzamin maturalny przekazywane są nauczycielom bezpośrednio lub omawiane w zespołach przedmiotowych bądź na zebraniu Rady Pedagogicznej. Większość nauczycieli deklaruje, że w tym lub poprzednim roku szkolnym poznała wyniki badań zewnętrznych (Wykres 1j), ale poza analizą egzaminów maturalnych oraz analizą edukacyjnej wartości dodanej, uczący nie wskazują innych badań zewnętrznych opisywanych w literaturze (Wykres 1o). Dyrektor podaje, że z wynikami ogólnopolskich lub międzynarodowych badań edukacyjnych nauczyciele zapoznają się we własnym zakresie. I Liceum Ogólnokształcące 24/28
Wykres 1j Wykres 1o I Liceum Ogólnokształcące 25/28
Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. Dyrektor wskazuje, że podczas planowania działań nauczyciele wykorzystują wyniki matury i sprawozdania Okręgowej i Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, a także wyniki konkursów, olimpiad i zawodów sportowych, uzyskane przez uczniów Szkoły. Na tej podstawie nauczyciele doskonalą umiejętności, które sprawiają uczniom trudność i modyfikują warsztat i metody pracy (Wykres 1o) oraz proponują dodatkowe zajęcia rozwijające zainteresowania. Uczący - do planowania działań, doskonalenia procesów edukacyjnych i podnoszenia jakości pracy Szkoły - nie wykorzystują wyników innych badań zewnętrznych, niż podane wyżej przez Dyrektora. Wykres 1o I Liceum Ogólnokształcące 26/28
Obszar badania: Szkoła bada i gromadzi informacje o losach absolwentów, systematycznie współpracuje ze Stowarzyszeniem Absolwentów Liceum Ogólnokształcącego im. Marcina Wadowity w Wadowicach. W wyniku tej współpracy podejmuje wiele działań i projektów związanych z absolwentami Szkoły. Należą do nich: renowacja nagrobków profesorów i nauczycieli Szkoły poprzedzona kwestami na cmentarzu parafialnym, wspólne kolędowanie absolwentów i uczniów "Z Janem Pawłem II", organizowanie sesji naukowych o historii Szkoły i jej absolwentach, organizowanie wykładów o Szkole oraz wielu wycieczek krajoznawczo turystycznych. Informacje o byłych uczniach wykorzystuje się do: tworzenia i modyfikacji oferty edukacyjnej, organizowania spotkań z ciekawymi absolwentami, kształtowania postaw, wspierania doradztwa zawodowego oraz do przygotowywania uroczystości szkolnych i promocji Szkoły. Wielu nauczycieli jest absolwentami Liceum, co wykorzystywane jest również w procesie wychowawczym. I Liceum Ogólnokształcące 27/28
Raport sporządzili Barbara Gancarczyk Halina Musiał Kurator Oświaty:... I Liceum Ogólnokształcące 28/28