Ministerstwo Gospodarki DEPARTAMENT ANALIZ I PROGNOZ

Ministerstwo Gospodarki DEPARTAMENT ANALIZ I PROGNOZ Warszawa, 16 wrzesień 2008 r. INFORMACJA NA TEMAT WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ PAŃSTW REGIONU MORZA BAŁTYCKIEGO (PRMB). W ostatnich latach współpraca gospodarcza Polski z krajami Rejonu Morza Bałtyckiego rozwija się bardzo dobrze. W 2007 roku wartości polskiego eksportu do tych krajów zwiększyła się w porównaniu z 2001 rokiem ponad dwukrotnie (dynamika 213,9%). W ujęciu wartościowym eksport zwiększył się o kwotę 22.154,1 mln. W tym okresie wzrósł także import (o 23.965 mln ; dynamika importu 204,9%). Najważniejszą pozycję zarówno w eksporcie jak i imporcie stanowią wyroby przemysłu elektromaszynowego. W 2007 roku ich udział stanowił 38,9% całości eksportu do PRMB, a po stronie importu - 30,6%. Kolejnymi pozycjami w naszym eksporcie do tych państw są wyroby metalurgiczne (14,8%) oraz wyroby przemysłu chemicznego, które stanowią 11,2% wartości eksportu do PRMB. W przypadku importu również duży udział w całości importu stanowią wyroby przemysłu chemicznego (14,8%) oraz wyroby metalurgiczne 13,9%. Deficyt w obrotach handlowych odnotowuje Polska tylko z trzema krajami PRMB tj. z Rosją 5.792,3 mln, z Niemcami 2.653 mln oraz z Finlandią - 847,8 mln. Z pozostałymi krajami występuje dodatnie saldo handlowe, w tym największe w handlu z: Litwą 989,2 mln oraz Łotwą 608,9 mln. NIEMCY Niemcy są najważniejszym dla Polski partnerem handlowym. Eksport do tego kraju stanowił w 2007 roku 62,8% wartości całego eksportu do PRMB oraz 61,0% wartość importu do tych państw. Udział Niemiec w strukturze całego naszego eksportu i importu w 2007 roku wynosił odpowiednio: 25,9% i 24,1%. Z każdym kolejnym rokiem obroty handlowe szybko wzrastają. W 2007 roku eksport Polski do tego kraju wyniósł 26.370 mln i wyższy o 12.483 mln w porównaniu z 2001 rokiem. Odpowiednie wielkości dotyczące importu wyniosły: 29.023 i 15.544 mln. Najważniejszą grupą towarową są wyroby przemysłu elektromaszynowego. Ich udział w eksporcie stanowił 38,7% całego importu z Niemiec, a imporcie 41,7%. Kolejną ważną dla obu krajów grupą towarową są wyroby metalurgiczne. W eksporcie Polski ich udział wynosił 16,6%, a w imporcie 16,3%. W 2007 roku Polska odnotowała w obrotach handlowych z Niemcami deficyt w wysokości 2.653 mln, podczas gdy w 2006 roku wynosił on tylko 332 mln. Wzrost ten wynikał 1

głównie ze zwiększenia importu wyrobów przemysłu elektromaszynowego, w tym głównie w grupie towarowej: pojazdy, wyroby metalurgiczne i przemysłu chemicznego. Największy deficyt handlowy Polska odnotowuje w handlu wyrobami przemysłu chemicznego. W 2007 roku wyniósł on 2.944 mln i był większy w porównaniu z rokiem poprzednim o 268 mln. Także znaczący deficyt wystąpił w handlu wyrobami przemysłu elektromaszynowego 1.902 mln i był większy w porównaniu z 2006 rokiem o 909 mln. Natomiast dodatnie saldo handlowe uzyskuje Polska w obrotach handlowych ujętych w pozycji: artykuły różne. Dotyczy to głównie mebli. Dodatnie saldo w tej grupie towarowej wyniosło 1.780 mln. Duże dodatnie saldo handlowe występuje również w handlu artykułami rolno-spożywczymi. W 2007 roku zamknęło się ono kwotą 1.058 mln i było wyższe w porównaniu z rokiem poprzednim o 32 mln. Także dodatnie saldo handlowe odnotowuje Polska w obrotach handlowych wyrobami przemysłu lekkiego oraz drzewnopapierniczego. Najważniejsze pozycje towarowe w polskim eksporcie wg 4-cyfrowego kodu CN to: części i akcesoria do pojazdów samochodowych oraz meble do siedzenia, silniki spalinowe tłokowe, pojazdy samochodowe, drut izolowany. W 2007 roku największymi dostawcami towarów do Niemiec podobnie jak w 2006 r. były: KGHM S.A., Volkswagen Motor Polska, Volkswagen Poznań, Węglokoks S.A., Tele-Fonika Kable S.A., Stocznia Gdynia S.A., TRW Polska, BSH Sprzęt Gospodarstwa Domowego, General Motors Manufakturing Poland, Man Star Trucks, LG Electronics Mława, Wabco Polska, Faurecia Wałbrzych, Stocznia Szczecińska Nowa, Polski Koks S.A. Inwestycje kapitałowe Drugą dziedziną współpracy gospodarczej z Niemcami jest współpraca inwestycyjnokapitałowa. Niemcy są na drugim miejscu (po Niderlandach) najważniejszym inwestorem zagranicznym w Polsce. Wg danych NBP wartość niemieckich inwestycji na koniec 2006 r. wyniosła 15,1 mld, co stanowiło 16% udziału w inwestycjach zagranicznych ogółem. Niemieckie zaangażowanie kapitałowe to przede wszystkim inwestycje typu greenfield, w mniejszym stopniu przejęcia i prywatyzacje. W 2006 r. inwestorzy niemieccy zainwestowali 2,7 mld. W Polsce na koniec 2006 roku funkcjonowało 5.718 spółek z udziałem kapitału niemieckiego. Firm, które zainwestowały powyżej 1 mln USD było 646. Zdecydowana większość kapitału niemieckiego ulokowana została w sektorze bankowofinansowym, handlu detalicznym i hurtowym, przemyśle motoryzacyjnym, materiałów budowlanych, spożywczym i chemicznym. Najwięksi niemieccy inwestorzy to: Metro AG, Bayerische Hypo-und Vereinsbank AG; Volkswagen AG, Commerzbank AG, RWE Plus AG, Deutsche Bank AG, Siemens AG, Deutsche Bank AG; Allianz AG. Skumulowana wartość polskich inwestycji w Niemczech na koniec 2007 roku szacuje się na około 700 mln 1. Wśród największych inwestorów znajdują się m.in. PKN Orlen S.A., Boryszew S.A., Sanplast S.A., ComArch S.A., Unimil S.A. Największą inwestycją w Niemczech, zrealizowaną w 2003 roku, był zakup przez PKN Orlen 494 stacji benzynowych. Wartość tej inwestycji szacowana jest na 140 mln. 1 Szacunek WPHiI w Berlinie 2

W Niemczech swoje oddziały ma około 100 polskich firm usługowo-budowlanych (m.in. Budimex S.A., Kopex S.A., Polservice S.A). Niezależnie od tych dużych firm budowlanych, w Niemczech prowadzą swoją działalność głównie małe firmy. Szacunki wskazują, że na koniec 2007 roku w Niemczech działało nawet 100 tys. polskich podmiotów gospodarczych, z czego zdecydowaną większość stanowiły firmy jednoosobowe. Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej nastąpiło ułatwienie legalizacji prowadzonej działalności gospodarczej w formie rejestracji małych przedsiębiorstw, działających zwykle na zasadzie samozatrudnienia. Na uwagę zasługuje wzrost liczby polskich firm rzemieślniczych działających w Niemczech na koniec 2007 r. funkcjonowało około 25 tys. podmiotów, z czego 95% zarejestrowano po 1 maja 2004 r. ROSJA Spośród państw rejonu morza Bałtyckiego bardzo ważnym dla Polski partnerem gospodarczym jest Rosja. Rok 2007 był relatywnie korzystnym okresem dla współpracy pomiędzy oboma krajami. Eksport Polski liczony w euro zwiększył się o 25,2%, a import o 7,8%. Dzięki ukształtowaniu się takich właśnie relacji nieznacznie, bo o 186 mln, zmniejszył się deficyt handlowy w porównaniu z rokiem poprzednim. Rosja jest drugim po Chinach (deficyt 7.878 mln ) krajem, z którym Polska odnotowuje największy deficyt handlowy. W 2007 roku wyniósł on 5.792 mln. W ostatnich latach zwiększa się systematycznie eksport polskich towarów do Rosji. W 2007 roku w porównaniu z 2001 rokiem eksport do tego kraju zwiększył się prawie czterokrotnie. W 2001 roku wynosił on 1.186 mln, a w 2007 roku 4.707 mln. Wzrost eksportu nie był jednak w stanie zrównoważyć rosnącej wartości zakupów gazu i ropy naftowej, w dużej mierze w wyniku wzrostu ich cen, które stanowią główną pozycję w imporcie z Rosji. Stąd też zwiększający się systematycznie deficyt w obrotach handlowych Rosją. W 2001 roku wynosił on 3.776 mln. Dla Polski Rosja była w 2007 roku drugim po Niemczech krajem pod względem wielkości importu oraz szóstym pod względem wielkości eksportu. Natomiast Polska była dziewiątym, co do wielkości, odbiorcą rosyjskich towarów. Eksport Rosji do Polski stanowił 3,8% wartości całego rosyjskiego eksportu. Podobne relacje notowano w latach poprzednich. Wg rosyjskiej statystyki import z Polski stanowił w 2007 roku 2,3% ich całego importu, co stawia Polskę na 12-13 miejscu jako dostawcy towarów na rosyjski rynek. Najwięcej Rosja importuje z Niemiec (13,2%), Chin (12,1%) i Ukrainy (6,8%). Najważniejszą pozycją w imporcie z Rosji są produkty mineralne tj. ropa naftowa. W 2007 roku wartość tego importu zamknęła się kwotą 7.850 mln, co stanowiło 74,8% całego naszego importu z tego kraju. Drugą ważną pozycję stanowiły towary ujęte w sekcji XXII (specjalne transakcje handlowe) obejmujące m.in. gaz na kwotę 1.337 mln. Najważniejszą pozycją w eksporcie do Rosji pozostają wyroby przemysłu elektromaszynowego. Wartość eksportu wyniosła 1.686 mln i była o 47,7% wyższa w porównaniu z rokiem poprzednim. W tej grupie towarowej Polska osiągnęła najwyższe dodatnie saldo handlowe w obrotach z Rosją (w kwocie 1.565 mln ). Szybko wzrasta również eksport wyrobów metalurgicznych - o 31,0% oraz wyrobów przemysłu chemicznego - o 16,5%. Pomimo czasowych obostrzeń ze strony rosyjskiej nadal zwiększa się eksport artykułów rolno-spożywczych. Jego wartość w 2007 roku wyniosła 454 mln, a dodatnie 3

saldo zamknęło się kwotą 403 mln. Dominującą pozycję zajmują artykuły gotowe, które stanowią 65,4% całości eksportu w tej grupie towarowej. Inwestycje kapitałowe Wg danych Narodowego Banku Polskiego wartość zainwestowanego w Polsce kapitału pochodzącego z Rosji na koniec 2006 roku wyniosła 501,7 mln. Liczba inwestorów nie jest znacząca. Największe kwoty w Polsce zainwestował Gazprom, który posiada 48% udziałów Europol Gaz S.A. oraz 32% w Polgaz Telekom S.A. Gazprom jest jednym z największych na świecie przedsiębiorstw zajmujących się poszukiwaniem, wydobywaniem, przetwarzaniem i przesyłaniem gazu ziemnego. Dysponuje około 32% światowych zasobów gazu, a jego udział w światowym wydobyciu wynosi 27%. Gazprom użytkuje ok. 140 tys. km gazociągów przesyłowych w Rosji, a także w Niemczech, Włoszech, Bułgarii, Grecji i Turcji. Drugim znaczącym inwestorem w Polsce jest firma Lukoil, która posiada w Polsce Spółkę LUKOIL Polska, utworzoną w 1997 r. Od 2006 roku spółka ta konsekwentnie realizuje program utworzenia sieci stacji paliwowych w Polsce, przejmując m.in. w 2007 roku od ConocoPhillips 83 stacji benzynowych JET. W kolejnych latach planowany jest dynamiczny rozwój sieci. Spółka dostarcza na rynek polski produkty naftowe z rafinerii LUKOIL w Rosji, w tym węglowodorowe gazy płynne, olej napędowy, oleje silnikowe, parafiny i inne. Wartość polskich inwestycji w Rosji na koniec 2006 roku wyniosła 203,4 mln (wg danych rosyjskich - 295,2 mln USD tj. 224 mln 2 ). Nie jest to dużo zważywszy na fakt, iż wg rosyjskich danych skumulowane bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Rosji na koniec 2006 roku wyniosły 142,9 mld USD. Według stanu na koniec 2006 roku, najwięcej kapitału zainwestowały w Federacji Rosyjskiej firmy zarejestrowane na Cyprze: 32,3 mld USD (22,6%), w Holandii 23,5 mld USD (16,4%), w Luksemburgu - 22,9 mld USD (16,0%), Niemczech - 12,3 mld USD (8,6%), Wielkiej Brytanii 11,8 mld USD (8,2%), USA 7,7 mld USD (5,4%), Wyspach Wirginii 4,3 mld USD (3,0%), Francji - 3,7 mld USD (2,6%), Szwajcarii - 2,8 (2,0%) oraz Japonii 2,7 mld USD (1,9%). Polskie przedsiębiorstwa inwestują w Rosji głównie w przemyśle przetwórczym, w którym ulokowane jest ponad 70,0% wszystkich polskich inwestycji. Wśród znaczących firm działających na rynku można wymienić między innymi Budimex, Construction (budownictwo), Chołod System (produkcja sprzętu chłodniczego), Dospel (wentylacja), Maspex (produkcja kawy). Do liczących się polskich inwestorów na rosyjskim rynku należą takie firmy jak: Pfleiderer Grajewo, produkująca płyty wiórowe, Cersanit S.A, produkcja płytek ceramicznych, Indykpol, Amica, Bella i FORTE RUS. W samym tylko Obwodzie Moskiewskim zarejestrowano około 30 przedsiębiorstw z udziałem polskiego kapitału. SZWECJA Szwecja jest trzecim pod względem obrotów handlowych partnerem gospodarczym Polski wśród PRMB. W 2007 roku eksport Polski do tego kraju zwiększył się o 16,1% a import o 19,6%. Z każdym kolejnym rokiem wzajemne obroty handlowe wzrastają. Szczególnie dynamicznie rośnie polski eksport. W 2007 roku wyniósł on 3.276 mln, co oznacza prawie trzykrotny wzrost (dynamika 297%) w porównaniu 2001 rokiem. Import w tym okresie zwiększył się o 75,9%. Takie ukształtowanie się relacji w obrotach handlowych sprawiło, iż z 2 Wyliczenia własne w oparciu o kursy walut na koniec grudnia 2006 roku. 4

każdym kolejnym rokiem Polska odnotowuje coraz wyższe dodatnie saldo handlowe. W 2007 roku wyniosło ono 614 mln, podczas gdy w 2001 roku było ujemne - 408,6 mln. Najważniejszą pozycję w polskim eksporcie do Szwecji stanowią wyroby przemysłu elektromaszynowego. W 2007 roku ich udział stanowił 49,1%. Drugą pozycję zajmują wyroby metalurgiczne 10,1% wartości całego polskiego eksportu do Szwecji. W imporcie ze Szwecji wyroby przemysłu elektromaszynowego stanowią najważniejszą pozycję. Ich udział w 2007 roku wynosił 35,2%. Kolejne miejsce zajmują wyroby przemysłu chemicznego - 15,9% całości importu. Największe dodatnie saldo handlowe Polska odnotowuje w handlu wyrobami przemysłu elektromaszynowego. W 2007 roku zamknęło się ono kwotą 670,3 mln i było o 87,4% wyższe w porównaniu z rokiem poprzednim. Natomiast największe ujemne saldo występuje w obrotach handlowych wyrobami przemysłu chemicznego (203,3 mln ) oraz wyrobami metalurgicznymi (145,7 mln ). Dobre wyniki w eksporcie są także w znacznym stopniu wynikiem eksportu szwedzkich inwestorów działających w Polsce. Inwestycje kapitałowe Szwecja należy do krajów, której firmy systematycznie zwiększają inwestycje w Polsce. Wartość zaangażowanego kapitału na koniec 2006 roku wyniosła 3.616,2 mln, co stanowi 3,8% wartości wszystkich inwestycji zagranicznych w Polsce. Według danych GUS, na koniec 2006 roku zarejestrowane były 664 podmioty gospodarcze (826 udziałowców) z udziałem kapitału szwedzkiego. Firmy szwedzkie obecne są w wielu sektorach gospodarki i odgrywają istotną rolę w polskiej gospodarce. W sektorze bankowym zainwestowały m.in. Nordea Bank i Skandinaviska Enskilda Banken, który posiada 47,0% udziałów w Banku Ochrony Środowiska, a w produkcję samochodów - Volvo i Scania. W Polsce systematycznie zwiększają swoją obecność renomowane firmy takie jak Ericsson i Eletrolux AB. Szwedzkie firmy funkcjonują także w budownictwie. Firma Skanska Kraft AB posiada 94,0% akcji firmy Exbud Kielce. Jej przychody za rok 2007 wyniosły 3,2 mld zł. Zatrudnienie na koniec 2007 roku wyniosło 6 413 pracowników. Skanska jest obecna na rynku całej Polski poprzez oddziały zlokalizowane w głównych miastach: Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Krakowie, Łodzi, Lesznie, Rzeszowie i Kielcach. Do największych inwestorów należą: Vattenfall, który posiada większościowy pakiet akcji Elektrociepłowni Warszawskich S.A. oraz Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, IKEA, posiadająca w Polsce sieć dużych sklepów oraz zakładów zajmujących się produkcją mebli. W Polsce znajduje się siedem sklepów, a w planach jest kolejnych sześć. Do Ikei należy grupa przemysłowa Swedwood, czyli tartaki i fabryki mebli. Aż 15 spośród 36 zakładów Swedwoodu znajduje się w Polsce. Dotychczas zainwestowała w Polsce około 4,0 mld zł i planuje dalsze inwestycje, Telia AB, która inwestuje w telekomunikację oraz w wydawnictwa. Wg danych NBP wartość inwestycji polskich firm w Szwecji na koniec 2006 roku wyniosła 312,4 mln. Jest to bardzo mało w relacji do ogólnej kwoty napływu BIZ do Szwecji. Wg danych UNCTAD do tego kraju w 2006 roku w formie BIZ napłynęło 27,2 mld USD, a wartość zagranicznych inwestycji zamknęła się kwotą 218,4 mld USD. 5

DANIA Kolejnym ważnym dla Polski partnerem gospodarczym w omawianym rejonie jest Dania. W 2007 roku eksport Polski do tego kraju zwiększył się o 12,6% a import o 18,0%. Z każdym kolejnym rokiem wzajemne obroty handlowe wzrastają. W 2007 roku eksport był większy o 86,0% w porównaniu z 2001 rokiem. Dania jest krajem, z którym Polska uzyskuje dodatnie saldo handlowe, które wzrasta. W 2007 roku zamknęło się kwotą 404,2 mln, podczas gdy w 2001 roku wynosiło 60,0 mln. Udział polskiego eksportu do Danii i duńskiego eksportu na rynek polski wyniósł odpowiednio 2,4% i 1,9% w całkowitym eksporcie i imporcie Polski do i z państw UE. Dania zajęła 14 pozycję wśród państw UE eksportujących na rynek polski oraz 12 pozycję wśród państw Wspólnoty będących rynkami zbytu polskich towarów. Największy udział w eksporcie polskim na duński rynek mają wyroby przemysłu elektromaszynowego 32,0%, a następnie artykuły rolno spożywcze 13,2% oraz wyroby metalurgiczne 11,1%. Również w imporcie z Danii największy udział stanowią produkty przemysłu elektromaszynowego 28,2%, a następnie artykuły rolno spożywcze 24,1%, wyroby przemysłu chemicznego 16,2% oraz wyroby metalurgiczne 11,1%. W handlu wyrobami przemysłu elektromaszynowego Polska uzyskuje największe dodatnie saldo handlowe. W 2007 roku wyniosło ono 189,9 mln i zwiększyło się o 51,7 mln w porównaniu z rokiem poprzednim. Natomiast największe ujemne saldo występuje w handlu artykułami rolno-spożywczymi - 116,3 mln. Współpraca kapitałowa Duńscy przedsiębiorcy postrzegają Polskę jako atrakcyjny rynek do prowadzenia działalności gospodarczej. Duńskie firmy zrealizowały inwestycje kapitałowe w wielu branżach gospodarczych i regionach Polski. Wg danych GUS na koniec 2006 roku funkcjonowało w Polsce 619 firm (745 udziałowców) z udziałem duńskiego kapitału. Wartość BIZ, wg danych NBP, na koniec 2006 roku wyniosła 2.365,1 mln. Do znaczących inwestorów duńskich na polskim rynku należą firmy: Statoil A/S oddział duński (branża paliwowa), House of Prince A/S (branża tytoniowa), Carlsberg Breweries A/S (branża browarnicza) i TDC Mobile International A/S (branża telekomunikacyjna). Rynek Danii nie wydaje się być obszarem inwestycyjnego zainteresowania polskich podmiotów gospodarczych. Podejmowanie działalności gospodarczej na tym rynku przez polskie firmy miałoby szanse powodzenia w warunkach współdziałania z miejscowymi partnerami. Przykładem pozytywnego rezultatu współpracy firm na duńskim rynku jest wykupienie przez spółkę AMICA S.A. z Wronek w 2001 roku znanej na rynku skandynawskim duńskiej firmy GRAM DOMESTIC (producent lodówek) w celu dystrybucji wyrobów wytwarzanych we Wronkach przy wykorzystaniu sieci sprzedaży i marki handlowej firmy duńskiej. Wg danych NBP wartość zainwestowanego kapitału pochodzącego z Polski na koniec 2006 roku wyniosła zaledwie 5,6 mln. NORWEGIA W ostatnich kilku latach bardzo dobrze rozwija się także współpraca gospodarcza z Norwegią. Polski eksport do tego kraju zwiększył się 2007 roku o 7,9%, a import był 6

mniejszy o 2,2%. Jednakże w porównaniu z 2001 rokiem eksport zwiększył aż czterokrotnie, a import o 2,4 raza. Takie ukształtowanie się relacji w zakresie importu i eksportu spowodowało, iż z każdym kolejnym okresem Polska odnotowuje dodatnie saldo handlowe. W 2007 roku wyniosło ono 523,8 mln, podczas gdy w 2001 roku było ono ujemne i zamknęło się kwotą 90,5 mln. Główną pozycję w eksporcie stanowią wyroby przemysłu elektromaszynowego, których udział w całości polskiego eksportu do Norwegii w 2007 roku stanowił 64,1%. W tej pozycji towarowej Polska odnotowała także największe dodatnie saldo handlowe w wysokości 819,8 mln. Szczególnie korzystnie kształtuje się współpraca w przemyśle stoczniowym. Branża stoczniowa jest głównym eksporterem do Norwegii. Rynek norweski dla większości polskich stoczni remontowych pozostaje głównym odbiorcą usług i produktów. Stocznie produkcyjne również uznają ten rynek za jeden z kluczowych. Wśród innych istotnych zmian w strukturze polskiego eksportu wymienić należy znaczny wzrost eksportu gotowych konstrukcji i części konstrukcji budowlanych. Wzrost ten wiąże się również z rosnącą liczbą polskich firm podwykonawczych działających w Norwegii. Wraz z utrzymującym się boomem inwestycyjnym w Norwegii, wzrost eksportu konstrukcji, jak i wartość wykonanych usług budowlanych powinny systematycznie rosnąć. Bardzo ważnym czynnikiem, bezpośrednio związanym z migracją Polaków do Norwegii, jest wzrost liczby firm zakładanych w Norwegii przez osoby pochodzenia polskiego. Liczba Polaków i firm polskiego pochodzenia już pracujących w Norwegii może w najbliższej przyszłości przełożyć się na wzrost wymiany handlowej między Polską a Norwegią oraz bezpośrednie inwestycje firm polskich w Norwegii i norweskich przedsiębiorstw w Polsce. Współpraca kapitałowa Wartość inwestycji norweskich w Polsce, w porównaniu z innymi krajami europejskimi, nie jest znacząca. Wg danych NBP ich wartość na koniec 2006 roku wyniosła 287,5 mln. Wg danych GUS na koniec 2006 roku prowadziło działalność gospodarczą w Polsce 275 firm (359 udziałowców) z tego kraju. Wwartość polskiego kapitału zainwestowanego w Norwegii na koniec 2006 roku wyniosła zaledwie 36,6 mln. W 2007 roku inwestycje polskie w tym kraju zwiększyły się w wyniku przedsięwzięcia PGNiG S.A, które w lutym 2007 roku podpisało warunkową umowę kupna 15% udziałów w złożach Skarv i Snadd. Sfinalizowanie umowy miało nastąpić po wyrażeniu przez norweski rząd zgody na eksploatację złóż i po podjęciu decyzji o opodatkowaniu wydobycia. Podkreślenia wymaga fakt, że zakup powyższych złóż odbudował wiarygodność polskiej spółki utraconą po zerwaniu kontraktów na dostawy gazu z Norwegii i Danii z 2001 r. i stanowił punkt zwrotny w rozmowach ze stroną norweską na temat uczestnictwa PGNiG w projekcie Skanled i połączenia polskiego i duńskiego systemu gazowego poprzez budowę gazociągu Baltic Pipe. PGNiG S.A. zostało zobowiązane prawem norweskim do utworzenia spółki celowej z siedzibą w Norwegii, która będzie eksploatować te złoża. Rejestracja nowej spółki PGNiG Norway AS i uzyskanie niezbędnych decyzji do nabycia złóż została zakończona we wrześniu 2007 r. Ministerstwo Paliw i Energii Norwegii 17 września 2007 r. wydało dla PGNiG Norway AS decyzję o kwalifikacji uprawniającą do inwestowania w sektorze ropy i 7

gazu. Sfinalizowanie transakcji zakupu nastąpiło 30 października 2007 r. Rozpoczęcie wydobycia gazu i ropy naftowej ze złóż Skarv, Snadd / Idun przewidywane jest na przełomie 2011 i 2012 r. Spółkę Lotos Exploration and Production Norge AS otworzyła Grupa LOTOS drugi co do wielkości producent paliw w Polsce. LOTOS podobnie jak PGNiG S.A., aby rozpocząć faktyczną działalność musi otrzymać licencję, która jest wydawana po przejściu procesu prekwalifikacyjnego. FINLANDIA Wzrost obrotów handlowych z Finlandią w 2007 roku należał do najwyższych spośród Państw Rejonu Morza Bałtyckiego. Eksport wzrósł o 22,5%, a import o 21,4%. Najważniejszą pozycję w obrotach handlowych stanowią wyroby przemysłu elektromaszynowego. Ich udział w eksporcie stanowił 40,6% całego polskiego eksportu do Finlandii i 30,6% całego importu z tego kraju. W 2007 roku eksport wyrobów przemysłu elektromaszynowego wzrósł o 40,5%, a import o 8,2%. Takie ukształtowanie się relacji spowodowało znaczne obniżenie skali deficytu w tej grupie towarowej. W 2007 roku wyniósł on 165,4 mln i był o 74,7 mln mniejszy w porównaniu z rokiem poprzednim. W strukturze eksportu kolejnymi ważnymi grupami towarowymi są wyroby metalurgiczne - 19,5% udziału w eksporcie oraz wyroby przemysłu chemicznego 9,0% udziału. W imporcie z Finlandii, oprócz wyrobów przemysłu elektromaszynowego, dominująca rolę odgrywają wyroby przemysłu drzewno-papierniczego, których udział w całości importu wyniósł 21,1%, wyroby metalurgiczne 14,6% i produkty mineralne - 16,3%. Polska w obrotach handlowych z Finlandią od lat odnotowuje deficyt handlowy. W 2007 roku wyniósł on 847,8 mln i był o 144,1 mln wyższy niż w roku poprzednim. Wzrost deficytu wynikał głównie z większego o 177 mln importu produktów mineralnych w porównaniu z rokiem poprzednim. Największy deficyt występuje w handlu wyrobami przemysłu drzewnopapierniczego - 293,9 mln oraz produktów mineralnych 188,4 mln. Współpraca kapitałowa Wartość fińskich inwestycji w Polsce wyniosła, wg NBP, łącznie 940 mln. Wg danych GUS na koniec 2006 roku funkcjonowało w Polsce 172 podmioty z udziałem fińskiego kapitału. Natomiast brak jest informacji o polskich firmach inwestujących w Finlandii. KRAJE NADBALTYCKIE Bardzo dynamicznie rozwija się współpraca gospodarcza z krajami nadbałtyckimi, w tym szczególnie z Litwą. Polski eksport do tego kraju w 2007 roku zwiększył się o 27,4%, a import o 14,6%. W porównaniu z 2001 rokiem eksport Polski zwiększył się prawie dwukrotnie, a import ponad dwukrotnie. Polska w obrotach handlowych z Litwą od lat odnotowuje dodatnie saldo handlowe. Największą pozycję w polskim eksporcie stanowią wyrobu przemysłu elektromaszynowego. Ich udział w 2007 roku wynosił 21,4% całości polskiego eksportu na Litwę. 8

Największe dodatnie saldo w 2007 roku Polska odnotowała w handlu wyrobami przemysłu elektromaszynowego - 257,7 mln oraz artykułami rolno-spożywczymi - 241,4 mln. Natomiast największe ujemne saldo wystąpiło w handlu wyrobami produktami mineralnymi - 114,1 mln oraz wyrobami przemysłu drzewno-papierniczego - 76,7 mln. Poziom wymiany handlowej pomiędzy Polską a pozostałymi dwoma państwami nadbałtyckimi tj. Estonią i Łotwą jest na znacznie niższym poziomie w porównaniu z Litwą. Eksport na Łotwę w 2007 roku wyniósł 791 mln, a do Estonii - 582 mln. W wymianie handlowej z tymi krajami Polska odnotowuje duże dodatnie saldo handlowe. Z Łotwą wyniosło ono 609 mln, a z Estonią 478 mln. Jednakże z każdym kolejnym okresem obroty handlowe z tymi krajami szybko rośną. Eksport Polski do Estonii był w 2007 roku ponad pięciokrotnie większy w porównaniu z 2001 rokiem, a import - ponad dwukrotnie. Natomiast polski eksport na Łotwę wzrósł trzykrotnie, a import - pięciokrotnie. Współpraca kapitałowa Litwa jest krajem, w którym polskie firmy zainwestowały znaczne kwoty. Zajmuje ona trzecie miejsce pod względem wielkości zainwestowanego kapitału. Na koniec 2006 roku wartość polskich inwestycji na Litwie wyniosła 2.124 mln, co stawia Polskę na pierwszym miejscu wśród inwestorów zagranicznych w tym kraju. Polskie inwestycje na koniec 2006 roku stanowiły 21,3% wszystkich BIZ. Kolejne miejsca zajęły: Dania - 12,5%, Szwecja - 10,9%, Niemcy - 8,9%, Rosja - 8,4%, Estonia - 5,9%, Finlandia - 5,2%. Łączny udział krajów skandynawskich (Szwecji, Danii, Finlandii) wyniósł 28,6%. Bezpośrednie inwestycje państw UE-27 stanowiły 81,9%, UE-15-47,1%, krajów WNP - 8,6%. Największą polską inwestycją jest zakup rafinerii na Litwie. 15 grudnia 2006 PKN Orlen przejął kontrolny pakiet akcji rafinerii w Możejkach. Płocki koncern nabył za 1,49 mld USD pakiet 53,7% akcji Mazeiku Nafta od zbankrutowanej rosyjskiej firmy Yukos International UK B.V. oraz za sumę ponad 852 mln USD kolejne 30,66% akcji należących do rządu Litwy. Według zapisów umów władze Litwy otrzymały 5-letnią opcję sprzedaży pozostałego, 10- procentowego pakietu akcji rafinerii Możejki na rzecz PKN Orlen z zastrzeżeniem, iż jeśli opcja ta zostanie wykonana w przeciągu pierwszych 3 lat, cena oferowana za ten pakiet wyniesie 284 mln USD, a w przeciągu dwóch kolejnych lat 278 mln USD. Transakcja ta jest największą pojedynczą polską inwestycją bezpośrednią ulokowaną poza granicami Polski. Według zapowiedzi przedstawicieli zarządu PKN Orlen, spółka w ciągu najbliższych 6 lat zamierza zainwestować na Litwie dodatkowo ponad 1,6 mld USD. Inni polscy inwestorzy, to: Grupa PZU ( PZU Lietuva, PZU Baltija, PZU Lietuva gyvybes draudimas ), działająca w sektorze ubezpieczeń majątkowych, komunikacyjnych oraz na życie; Grupa WARTA ( Panevezio Stiklas w Poniewieżu, produkcja szkła); Ceramika Opoczno SA ( Dvarcionu Ceramika w Wilnie, produkcja płytek ceramicznych); Grupa LOTOS SA ( UAB Lotos Baltija handel olejami mineralnymi), Commercial Union Polska ( Commercial Union Lietuva Gyvybes Draudimas w Wilnie, ubezpieczenia na życie). Łącznie wg litewskich danych na Litwie obecnych jest 144 polskich inwestorów. Najwięcej litewskich inwestycji przypada na Łotwę - 30,3%, Rosję - 14,4%, w Polskę - 10,7%, Estonię - 9,5%. Ponad połowa litewskich BIZ w Federacji Rosyjskiej przypada na Obwód Kaliningradzki (53,6%). 9

Stan zobowiązań z tytułu litewskich inwestycji w Polsce na koniec 2006 roku wyniósł 17,1 mln, a liczba podmiotów gospodarczych prowadzących działalność gospodarczą w Polsce wyniosła 59. Największe litewskie inwestycje w Polsce to kupno przez firmę SANITAS zakładu farmaceutycznego JELFA w Jeleniej Górze, sieć aptek EUROAPTEKA należąca do grupy VP MARKET, sieć sklepów z obuwiem DANIJA należąca do litewskiego oddziału duńskiej firmy, handlowe centrum rolnicze AGROMAX, należące do największego litewskiego producenta nawozów ACHEMA, restauracje litewskiej sieci CILI PIZZA. Obserwuje się zainteresowanie firm litewskich współpracą z polskimi przedsiębiorstwami budowlanymi, szczególnie na terenie północno-wschodniej Polski. Poziom wymiany handlowej pomiędzy Polską a pozostałymi dwoma państwami nadbałtyckimi tj. Estonią i Łotwą jest na znacznie niższym poziomie w porównaniu z Litwą. Eksport na Łotwę w 2007 roku wyniósł 791 mln, a do Estonii - 582 mln. W wymianie handlowej z tymi krajami Polska odnotowuje duże dodatnie saldo handlowe. Z Łotwą wyniosło ono 609 mln, a z Estonią 478 mln. Jednakże z każdym kolejnym okresem obroty handlowe z tymi krajami szybko rosną. Eksport Polski do Estonii był w 2007 roku ponad pięciokrotnie większy w porównaniu z 2001 rokiem, a import - ponad dwukrotnie. Odpowiednie wielkości dla Łotwy wynosiły: ponad trzykrotnie i prawie pięciokrotnie. Rozwijającej się dynamicznie współpracy handlowej pomiędzy Polską a Łotwą i Estonią nie towarzyszy znacząca współpraca kapitałowa. 10

Tabela 1. Napływ BIZ do Państw Regionu Morza Bałtyckiego ( mln USD) Napływ BIZ w latach do Kraj 1990-2000 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. średniorocz. Stan BIZ na koniec 2006 r. 1. Dania 6.878 2.709-10.442 13.103 7.032 138.410 2. Estonia 261 919 971 2.879 1.674 12.664 3. Finlandia 3.024 3.319 3.003 4.507 3.706 64.173 4. Islandia 64 332 848 3.082 3.734 7.540 5. Litwa 271 179 773 1.032 1.812 10.939 6. Łotwa 276 304 637 724 1.634 7.532 7. Niemcy 29.354 32.369-9.195 35.867 42.870 502.376 8. Norwegia 2.829 3.471 2.544 6.391 5.906 66.285 9. Polska 3.699 4.589 13.091 10.363 19.198 124.358 10. Rosja 2.373 7.958 15.444 12.766 28.732 197.682 11. Szwecja 13.960 4.985 11.463 10.169 27.231 218.373 12. Unia Europejska 207.082 256.707 204.245 486.409 530.976 5.434.329 13. Świat 495.399 564.078 742.143 945.795 1.305.852 11.998.838 Źródło: DAP MG na podstawie danych OECD, NBP Tabela 2. Odpływ BIZ z Państw Regionu Morza Bałtyckiego (mln USD) Kraj Napływ BIZ w latach do Stan należności koniec 1990-2000 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. średniorocz. 2006 r. 1. Dania 6.132 1.215-10.364 15.030 8.181 150.082 2. Estonia 38 156 268 627 1.105 3.613 3. Finlandia 6.110-2.280-1.079 4.477 9 90.878 4. Islandia 75 380 2.957 7.057 4.432 13.190 5. Litwa 9 37 263 343 276 1.183 6. Łotwa - 4,0 49 103 127 146 447 7. Niemcy 44.323 5.822 14.829 55.515 79.427 1.005.078 8. Norwegia 3.535 6.063 5.316 21.052 10.321 12.568 9. Polska 51 305 832 3.350 4.266 16.291 10. Rosja 1.582 9.727 13.782 12.763 17.979 156.824 11. Szwecja 13.311 21.099 21.754 26.540 24.600 262.951 12. Unia Europejska 276.079 286.657 359.920 608.799 572.440 6.428.665 Źródło: DAP MG na podstawie danych OECD, NBP 11

Tabela 3. Napływ BIZ do Polski z Państw Regionu Morza Bałtyckiego (mln USD) Kraj Napływ BIZ w latach Stan BIZ na 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. koniec 2006 r. 1. Dania 126,4 308,4 125,3 127,6 221,7 606,5 194,7 3.113,4 2. Estonia - 0,3-0,4 0,5 12,1 3,7 3,6 4,9 27,7 3. Finlandia 104,1 27,7 30,9 74,6 6,8 564,4 14,4 1.237,4 4. Islandia 0,4-2,3-0,4 0,3 0,8 3,6-0,3 5,1 5. Litwa - 0,1-0,3 1,5 2,0-0,7 4,9 87,0 22,7 6. Łotwa - 0,0 x - 3,2 0,1 7,2 5,7 10,0 7. Niemcy 940,4 1.050,6 508,7 250,3 1.279,3 2.078,7 3.405,2 20.412,7 8. Norwegia 3,8 11,4 12,8 11,2 101,8-55,8-108,8 379,2 9. Rosja - 20,7 38,3-38,1-82,7-720,3 34,4-39,0 660,7 10. Szwecja 595,4 24,7-33,7 92,0 630,5 574,8 300,6 4.760,5 UE-15 8.827,8 5.267,3 3.887,7 3.534,3 10.915,1 8.472,1 16.347,5 103.530,9 Świat 9.343,0 5.714,0 4.131,0 4.589,0 13.091,0 10.363,0 19.198,0 124.358,5 Źródło: DAP MG na podstawie danych NBP Tabela 4. Inwestycje zagraniczne Polski w Państwach Regionu Morza Bałtyckiego (mln USD) Kraj Inwestycje Polski w latach w 2005 r. 2006 r. Stan należności na koniec 2006 r. 1. Dania 5,5-3,9 7,4 2. Estonia - 0,2 0,4 2,9 3. Finlandia 5,7-7,8-1,1 4. Islandia x x 0,1 5. Litwa 16,9 2.445,9 2.795,3 6. Łotwa 6,8 6,8 20,3 7. Niemcy - 72,8 101,6 423,8 8. Norwegia 17,5 34,3 47,9 9. Rosja 126,6 67,0 267,5 10. Szwecja 296,0 65,4 411,2 UE-15 550,8 4.000,3 5.477,3 Świat 3 350 9 161 16.290,6 Źródło: DAP MG na podstawie danych NBP 12

Tabela 5. Dynamika eksportu i importu Polski w mln euro Kraj 2001/2000 2002/2001 2003/2002 2004/2003 2005/2004 2006/2005 2007/2006 eksport import eksport import eksport import eksport import eksport import eksport import eksport import 1. Niemcy 115,9 106,1 101,0 105,2 109,3 103,7 116,8 118,3 112,5 115,1 118,5 120,9 110,5 119,9 2. Dania 112,4 115,5 114,9 102,8 93,7 88,1 118,7 121,2 112,7 101,8 115,4 119,4 112,6 118,1 3. Estonia 119,1 117,9 110,5 93,9 118,8 129,4 136,8 122,3 156,7 112,2 137,3 109,4 129,0 128,4 4. Finlandia 133,7 98,6 89,8 95,6 105,2 100,3 149,8 109,8 117,1 105,4 107,4 123,7 122,5 121,4 5. Islandia 1 322,1 399,5 18,3 203,5 77,5 53,0 96,6 112,3 304,2 100,8 85,3 190,1 113,6 60,6 6. Litwa 138,2 102,5 116,6 65,3 119,2 133,1 85,8 142,5 97,9 128,0 132,0 119,7 127,4 114,6 7. Łotwa 113,9 105,0 117,1 106,6 104,5 98,5 113,9 365,4 128,1 146,8 137,7 57,2 125,8 151,6 8. Norwegia 124,5 124,8 168,9 129,7 130,3 150,2 105,8 96,3 140,5 123,1 113,4 105,6 107,9 97,8 9. Rosja 126,0 98,9 119,0 94,0 95,1 99,0 171,4 112,0 137,9 139,7 118,6 135,0 125,2 107,8 10. Szwecja 117,9 99,1 127,2 101,9 122,3 102,3 121,6 122,3 105,3 96,3 128,4 119,7 116,1 119,6 PRMB 118,9 104,5 105,7 102,2 109,4 103,4 119,0 116,8 115,5 118,1 119,4 122,9 113,7 116,2 Świat 117,4 105,8 107,5 103,7 109,5 103,4 125,7 118,4 119,6 113,8 123,1 124,2 115,8 119,5 Źródło: DAP MG na podstawie danych CISG Tabela 6. Dynamika eksportu Polski w mln USD Kraj 2001/2000 2002/2001 2003/2002 2004/2003 2005/2004 2006/2005 2007/2006 eksport import eksport import eksport import eksport import eksport import eksport import eksport import 1. Niemcy 112,4 102,9 106,7 111,3 130,4 123,7 128,1 129,5 114,0 116,6 117,7 120,3 120,9 130,8 2. Dania 108,9 112,3 121,6 108,5 111,8 105,3 130,1 132,6 113,9 102,9 114,7 119,1 123,3 129,4 3. Estonia 115,6 113,3 116,9 99,0 141,7 154,1 150,2 133,9 158,0 113,7 137,3 109,2 141,1 141,0 4. Finlandia 129,6 95,5 94,9 101,0 125,6 119,6 164,0 120,3 118,6 106,5 106,9 123,3 134,3 132,9 5. Islandia 1 237,5 388,8 19,9 217,8 93,3 62,6 105,3 124,5 305,6 101,7 86,3 188,1 122,5 67,9 6. Litwa 134,7 99,8 123,3 69,0 142,2 158,8 94,2 156,4 98,6 128,6 132,1 119,9 139,3 125,1 7. Łotwa 110,5 102,2 123,8 112,4 124,9 117,6 124,7 402,3 129,2 149,7 137,8 56,3 137,3 165,3 8. Norwegia 122,3 121,3 178,9 136,9 155,0 179,0 116,8 105,4 143,2 126,0 112,4 104,1 117,5 108,6 9. Rosja 122,8 95,7 125,8 99,7 113,6 118,3 188,0 122,6 139,3 140,6 119,0 135,2 136,5 118,2 10. Szwecja 114,3 96,1 135,0 107,9 145,5 122,0 133,3 133,9 106,7 97,7 127,7 119,0 127,1 130,8 PRMB 115,4 101,3 111,8 108,1 130,5 123,5 130,5 127,9 117,0 119,5 118,8 122,5 124,3 127,0 Świat 114,0 102,7 113,6 109,6 130,6 123,4 137,7 129,6 121,1 115,2 122,6 123,7 126,6 130,7 Źródło: DAP MG na podstawie danych CISG 13

Tabela 7. Wartość eksportu Polski mln euro 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Kraj eksport import saldo eksport import saldo eksport import saldo eksport import saldo eksport import saldo eksport import saldo eksport import saldo 1. Niemcy 13 887 13 479 408 14 024 14 185-161 15 330 14 705 625 17 909 17 397 512 20 142 20 024 118 23 870 24 202-332 26 370 29.023-2 653 2. Dania 1 043 983 60 1 199 1 011 188 1 123 890 233 1 333 1 080 254 1 503 1 099 404 1 735 1 312 422 1 953 1 549 404 3. Estonia 116 44 72 129 41 87 153 54 99 209 66 144 328 73 255 451 81 370 582 104 478 4. Finlandia 334 947-613 300 906-605 316 908-592 473 997-524 554 1 050-496 595 1 299-704 729 1.577-848 5. Islandia 227 28 199 42 57-15 32 30 2 31 34-2,7 95 34,1 61 81 66 16 92 40 52 6. Litwa 846 310 536 987 202 785 1 177 270 9087 1 010 384 626 989 491 497 1 305 588 717 1 663 674 989 7. Łotwa 256 37 219 300 40 260 313 39 274 357 143 213 457 211 246 629 120 509 791 182 609 7. Norwegia 457 547-90 772 710 62 1 006 1 067-61 1 064 1 027 37 1 495 1 264 231 1 695 1 335 360 1 829 1 305 524 8. Rosja 1 186 4 962-3 776 1 410 4 663-3 253 1 341 4 614-3 273 2 299 5 166-2 866 3 171 7 216-4 045 3 761 9 739-5 978 4 707 10 499-5 792 9. Szwecja 1 103 1 512-409 1 403 1 541-138 1 716 1 577 139 2 087 1 929 159 2 198 1 858 340 2 822 2 224 598 3 276 2 659 616 PRMB 19 456 22 850-3 394 20 565 23 355-2 790 22 508 24 153-1 645 26 773 28 222-1 448 30 931 33 321-2 389 36 943 40 965-4 022 41 992 47 612-5 620 Świat 40 375 56 223-15 848 43 400 58 307-14 907 47 511 60 288-12 777 59 698 71 354-11 656 71 423 81 170-9 746 87.926 100 784-12.858 101 839 120 465-18 626 Źródło: DAP MG na podstawie danych CISG Tabela 8. Wartość eksportu Polski mln USD 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Kraj eksport import saldo eksport import saldo eksport import saldo eksport import saldo eksport import saldo eksport import saldo eksport import saldo 1. Niemcy 12 414 12 046 368 13 248 13 402-154 17 281 16 584 697 22 134 21 481 653 25 225 25 053 171 29 701 30 144-443 35.901 39.435-3.333 2. Dania 933 881 52 1 134 955 179 1 268 1 005 263 1 649 1 333 316 1 879 1 372 507 2 156 1 635 521 2.659 2.113 546 3. Estonia 104 39 65 122 39 83 172 60 112 259 81 178 409 92 317 562 100 462 793 141 652 4. Finlandia 299 849-550 284 857-573 356 1 025-668 585 1 232-648 693 1 313-620 741 1 618-877 995 2.150-1.155 5. Islandia 199 25 174 39 54-15 37 34 3 39 42-3 118 43 75 102 81 21 125 55 70 6. Litwa 756 277 479 933 191 742 1 327 304 1 023 1 250 475 774 1 232 611 621 1 628 733 894 2.267 917 1.350 7. Łotwa 229 33 195 283 38 245 354 44 310 441 178 263 570 267 303 785 150 635 1.078 248 830 8. Norwegia 407 491-84 729 672 56 1 129 1 204-74 1 319 1 268 51 1 889 1 598 291 2 122 1 663 459 2.493 1.774 719 9. Rosja 1 059 4 422-3 364 1 332 4 407-3 076 1 512 5 215-3 702 2 843 6 391-3 548 3 961 8 985-5 025 4 711 12 145-7 434 6.432 14.353-7.921 10. Szwecja 984 1 351-366 1 329 1 458-129 1 933 1 778 155 2 577 2 381 196 2 749 2 327 423 3 513 2 770 743 4.465 3.622 842 PRMB 17 384 20 415-3 031 19 433 22. 075-2 642 25 370 27 254-1 885 33 096 34 863-1 768 38 726 41 662-2 936 46 022 51 041-5 019 57.208 64.808-7.600 Świat 36 092 50 275-14 183 41 010 55 113-14 103 53 577 68 004-14 427 73 781 88 156-14.375 89 378 101 539-12 161 109 584 125 645-16 061 138 785 164 172-25.387 Źródło: DAP MG na podstawie danych CISG 14

Tabela 9. Udział państw w eksporcie i imporcie Polski liczony w euro 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Kraj eksport import eksport import eksport import eksport import eksport import eksport import eksport import 1. Niemcy 34,40 23,97 32,31 24,33 32,27 24,39 30,00 24,38 28,20 24,67 27,15 24,01 25,89 24,09 2. Dania 2,58 1,75 2,76 1,73 2,36 1,48 2,23 1,51 2,10 1,35 1,97 1,30 1,92 1,29 3. Estonia 0,29 0,08 0,30 0,07 0,32 0,09 0,35 0,09 0,46 0,09 0,51 0,08 0,57 0,09 4. Finlandia 0,83 1,68 0,69 1,55 0,66 1,51 0,79 1,40 0,78 1,29 0,68 1,29 0,71 1,31 5. Islandia 0,56 0,05 0,10 0,10 0,07 0,05 0,05 0,05 0,13 0,04 0,09 0,06 0,09 0,03 6. Litwa 2,10 0,55 2,27 0,35 2,48 0,45 1,69 0,54 1,38 0,61 1,48 0,58 1,63 0,56 7. Łotwa 0,63 0,07 0,69 0,07 0,66 0,07 0,60 0,20 0,64 0,26 0,72 0,12 0,78 0,15 8. Norwegia 1,13 0,97 1,78 1,22 2,12 1,77 1,78 1,44 2,09 1,56 1,93 1,32 1,80 1,08 9. Rosja 2,93 8,82 3,25 8,00 2,82 7,65 3,85 7,24 4,44 8,89 4,28 9,66 4,62 8,72 10. Szwecja 2,73 2,69 3,23 2,64 3,61 2,62 3,50 2,70 3,08 2,29 3,21 2,21 3,22 2,21 11. PRMB 48,19 40,64 47,39 40,06 47,37 40,06 44,85 39,55 43,31 41,05 42,02 40,65 41,23 39,53 Świat 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 Źródło: DAP MG na podstawie danych CISG Tabela 10. Udział państw w eksporcie i imporcie Polski liczony w USD 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Kraj eksport import eksport import eksport import eksport import eksport import eksport import eksport import 1. Niemcy 34,40 23,96 30,53 22,99 36,37 27,51 30,00 24,37 28,22 24,67 27,10 23,99 25,87 24,02 2. Dania 2,59 1,75 2,61 1,64 2,67 1,67 2,24 1,51 2,10 1,35 1,97 1,30 1,92 1,29 3. Estonia 0,29 0,08 0,28 0,07 0,36 0,10 0,35 0,09 0,46 0,09 0,51 0,08 0,57 0,09 4. Finlandia 0,83 1,69 0,65 1,47 0,75 1,70 0,79 1,40 0,78 1,29 0,68 1,29 0,71 1,31 5. Islandia 0,55 0,05 0,09 0,09 0,08 0,06 0,05 0,05 0,13 0,04 0,09 0,06 0,09 0,03 6. Litwa 2,10 0,55 2,15 0,33 2,79 0,50 1,69 0,54 1,38 0,60 1,49 0,58 1,63 0,56 7. Łotwa 0,63 0,07 0,65 0,06 0,74 0,07 0,60 0,20 0,64 0,26 0,72 0,12 0,78 0,15 8. Norwegia 1,13 0,98 1,68 1,15 2,38 2,00 1,79 1,44 2,11 1,57 1,94 1,32 1,80 1,08 9. Rosja 2,93 8,80 3,07 7,56 3,18 8,65 3,85 7,25 4,43 8,85 4,30 9,67 4,63 8,47 10. Szwecja 2,73 2,69 3,06 2,50 4,07 2,95 3,49 2,70 3,08 2,29 3,21 2,20 3,22 2,21 11. PRMB 48,17 40,61 44,78 37,86 53,40 45,21 44,86 39,55 43,33 41,03 42,00 40,62 41,22 39,48 Świat 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 Źródło: DAP MG na podstawie danych CISG 15

Tabela 11. Struktura towarowa obrotów handlowych Polski w mln Wyszczególnienie 2006 rok 2007 rok dynamika Udział w % w eksport import saldo eksport import saldo eksportu importu eksporcie imporcie I Zwierzęta żywe; produkty pochodzenia zwierzęcego 3 139,5 1 410,1 1 729,3 3 564,7 1 741,3 1 823,4 113,5 123,5 3,50 1,45 II - Produkty pochodzenia roślinnego 1 536,8 1 968,1-431,3 1 946,7 2 576,8-630,0 126,7 130,9 1,91 2,14 III - Tłuszcze, oleje pochodzenia zwierzęcego i roślinnego 170,7 353,1-182,4 246,7 388,8-142,0 144,6 110,1 0,24 0,32 IV Gotowe artykuły spożywcze, napoje bezalkoholowe, alkoholowe i ocet, tytoń, 3 730,4 2 754,8 975,6 4 331,1 3 363,6 967,5 116,1 122,1 4,25 2,79 Artykuły rolno-spożywcze (I-IV) 8.577,4 6.486,1 2.091,3 10.089,2 8.070,5 2.018,7 117,6 124,4 9,76 6,70 V Produkty mineralne 4 239,4 11 480,7-7 241,3 4 163,3 13 118,7-8 955,4 98,2 114,3 4,09 10,89 VI Produkty przemysłu chemicznego i przemysłów pokrewnych 4 442,7 9 451,1-5 008,4 5 346,0 10 647,6-5 301,6 120,3 112,7 5,25 8,84 VII Tworzywa sztuczne i wyroby z nich; kauczuk i wyroby z kauczuku 5 431,7 7 487,8-2 056,1 6 426,1 8 824,8-2 398,7 118,3 117,9 6,31 7,33 Wyroby przem. chemicznego (VI,VII) 9.874,4 16.938,9-7.064,5 11.772,1 19.472,4-7.700,3 119,2 115,0 11,56 16,17 VIII Skóry, wyroby z nich; art. podróżne, torby, pojemniki 355,8 755,5-399,7 388,0 800,8-412,8 109,1 106,0 0,38 0,66 IX drewno i wyroby z niego; wyroby z korka, słomy, wyroby koszykarskie 2 335,3 999,4 1 335,9 2 622,2 1 231,8 1 390,4 112,3 123,3 2,57 1,02 X ścier drzewny lub z innego włóknistego materiału celulozowego; papier i tektura 2 548,4 2 877,1-328,7 2 980,0 3 274,6-294,7 116,9 113,8 2,93 2,72 Wyr. przem. drzewno-papiern. (IX,X) 4.883,7 3.876,5 1.007,2 5.602,2 4.506,4 1.095,8 114,7 116,2 5,50 3,74 XI materiały i wyroby włókiennicze 3 150,8 4 596,1-1 445,3 3 422,0 5 107,8-1 685,8 108,6 111,1 3,36 4,24 XII obuwie, nakrycia głowy, parasole, laski, pióra, sztuczne kwiaty 341,6 473,9-132,3 369,0 575,7-206,8 108,0 121,5 0,36 0,48 Wyroby przem. lekkiego (XI, XII) 3.492,4 5.070,0-1.577,6 3.791,0 5.683,5-1.892,5 108,6 112,1 3.72 4,72 XIII - wyroby z kamieni, gipsu, cementu, azbestu; wyroby ceramiczne i szklane 1 982,6 1 372,7 609,9 2 309,9 1 773,8 536,1 116,5 129,2 2,27 1,47 XIV perły, metale i kamienie szlachetne i półszlachetne, sztuczna biżuteria 519,3 194,1 325,2 524,9 281,6 243,3 101,1 145,1 0,52 0,23 Wyroby ceramiczne (XIII, XIV) 2.501,9 1.566,8 935,1 2.834,8 2.055,4 779,4 113,3 131,2 2,79 1,70 16

XV wyroby metalurgiczne 11 522,4 11 941,5-419,1 13 529,3 15 310,0-1 780,7 117,4 128,2 13,29 12,71 XVI urządzenia mechaniczne i elektryczne do rejestracji i odbioru 20 952,8 25 664,0-4 711,1 25 390,7 29 560,9-4 170,2 121,2 115,2 24,93 24,54 dźwięku XVII pojazdy, 14 954,8 10 831,6 4 123,1 16 889,1 13 733,0 3 156,1 112,9 126,8 16,58 11,40 XVIII - Przyrządy i aparaty optyczne, etc. 747,5 1 932,7-1 185,2 827,5 2 908,1-2 080,6 110,7 150,5 0,81 2,41 Wyroby przem. elektromaszynowego (XVI-XVIII) 36.655,1 38.428,3-1.773,2 43.107,3 46.202,0-3.094,7 117,6 120,2 42,32 38,35 XIX - Broń i amunicja 11,6 56,5-44,9 49,1 95,8-46,7 422,7 169,4 0,05 0,08 XX - Wyroby różne 5 774,7 1 691,0 4 083,7 6 473,0 2 096,8 4 376,2 112,1 124,0 6,36 1,74 XXI - Dzieła sztuki 20,6 4,2 16,4 9,2 6,0 3,2 44,7 141,8 0,01 0,00 XXII - Pozostałe 16,4 2 145,1-2 128,7 30,2 2 040,3-2 010,1 184,4 95,1 0,03 1,69 PCN nieznane lub błędne 0,0 342,9-342,9 0,0 1 006,2-1 006,2 293,4 0,00 0,84 RAZEM 87 925,9 100 784,1-12 858,2 101 838,7 120 464,7-18 626,0 115,8 119,5 100,00 100,00 Źródło: DAP MG na podstawie danych CISG 17

Tabela 12. Struktura towarowa obrotów handlowych Polski z Niemcami w mln Wyszczególnienie 2006 rok 2007 rok dynamika Udział w % w eksport import saldo eksport import saldo eksportu importu eksporcie imporcie I Zwierzęta żywe; produkty pochodzenia zwierzęcego 861,2 237,7 623,6 1 052,7 348,4 704,3 122,2 146,6 3,99 1,20 II - Produkty pochodzenia roślinnego 390,3 181,2 209,1 565,5 347,4 218,1 144,9 191,8 2,14 1,20 III - Tłuszcze, oleje pochodzenia zwierzęcego i roślinnego 127,0 103,8 23,2 160,5 101,2 59,3 126,4 97,5 0,61 0,35 IV Gotowe artykuły spożywcze, napoje bezalkoholowe, alkoholowe i ocet, tytoń, 725,5 555,5 170,0 781,1 705,1 76,0 107,7 126,9 2,96 2,43 Artykuły rolno-spożywcze (I-IV) 2.104,0 1.078,2 1.025,8 2.559,8 1.502,1 1.057,7 121,7 139,3 9,70 5,18 V Produkty mineralne 886,8 915,4-28,6 914,4 1 303,5-389,0 103,1 142,4 3,47 4,49 VI Produkty przemysłu chemicznego i przemysłów pokrewnych 695,8 2 221,9-1 526,1 901,2 2 561,6-1 660,4 129,5 115,3 3,42 8,83 VII Tworzywa sztuczne i wyroby z nich; kauczuk i wyroby z kauczuku 1 536,7 2 696,9-1 160,2 1 738,9 3 022,7-1 283,8 113,2 112,1 6,59 10,41 Wyroby przem. chemicznego (VI,VII) 2.232,5 4.918,8-2.686,3 2.640,1 5.584,3-2944,2 118,3 113,5 10,01 19,24 VIII Skóry, wyroby z nich; art. podróżne, torby, pojemniki 168,2 98,6 69,6 168,9 98,6 70,3 100,4 100,0 0,64 0,34 IX drewno i wyroby z niego; wyroby z korka, słomy, wyroby koszykarskie 713,1 297,8 415,3 744,9 378,9 366,0 104,5 127,2 2,82 1,31 X ścier drzewny lub z innego włóknistego materiału celulozowego; papier i tektura 637,0 999,3-362,3 766,1 1 189,9-423,8 120,3 119,1 2,91 4,10 Wyr. przem. drzewno-papiern. (IX,X) 1.350,1 1.297,1 53,0 1.511,0 1.568,8 57,8 111,9 120,9 5,73 5,41 XI materiały i wyroby włókiennicze 1 102,6 848,8 253,8 1 131,8 847,8 284,0 102,7 99,9 4,29 2,92 XII obuwie, nakrycia głowy, parasole, laski, pióra, sztuczne kwiaty 80,4 23,5 56,9 79,6 26,1 53,5 99,1 111,2 0,30 0,09 Wyroby przem. lekkiego (XI, XII) 1.183,0 872,3 310,7 1.211,4 873,9 337,5 102,4 100,2 4,59 3,01 XIII - wyroby z kamieni, gipsu, cementu, azbestu; wyroby ceramiczne i szklane 427,0 413,5 13,6 484,4 539,0-54,6 113,4 130,4 1,84 1,86 XIV perły, metale i kamienie szlachetne i półszlachetne, sztuczna biżuteria 143,3 34,5 108,8 68,4 38,5 29,9 47,7 111,7 0,26 0,13 Wyroby ceramiczne (XIII, XIV) 570,3 448,0 122,4 552,8 577,5-24,7 96,9 128,9 2,10 1,99 XV wyroby metalurgiczne 3 984,0 3 888,8 95,2 4 387,5 4 727,7-340,1 110,1 121,6 16,64 16,29 18

XVI urządzenia mechaniczne i elektryczne do rejestracji i odbioru 5 356,4 6 314,5-958,1 6 406,4 7 282,7-876,3 119,6 115,3 24,29 25,09 dźwięku XVII pojazdy, 3 600,1 3 370,4 229,7 3 545,6 4 258,9-713,3 98,5 126,4 13,45 14,67 XVIII - Przyrządy i aparaty optyczne, etc. 222,0 486,8-264,9 264,1 576,3-312,1 119,0 118,4 1,00 1,99 Wyroby przem. elektromaszynowego (XVI-XVIII) 9.178,5 10.171,7-993,2 10.216,1 12.117,9-1.901,8 111,3 119,1 38,74 41,75 XIX - Broń i amunicja 0,1 5,3-5,3 0,5 11,3-10,8 814,8 211,7 0,00 0,04 XX - Wyroby różne 2 203,6 370,8 1 832,9 2 198,2 418,5 1 779,8 99,8 112,9 8,34 1,44 XXI - Dzieła sztuki 2,3 1,5 0,8 1,8 1,3 0,5 76,2 85,2 0,01 0,00 XXII - Pozostałe 6,3 135,4-129,1 7,3 237,7-230,4 116,3 175,6 0,03 0,82 PCN nieznane lub błędne 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 x x 0,00 0,00 RAZEM 23 869,7 24 201,7-332,0 26 370,1 29 023,1-2 653,0 110,5 119,9 100,00 100,00 Źródło: DAP MG na podstawie danych CISG 19

Tabela 13. Struktura towarowa obrotów handlowych Polski z Danią w mln Wyszczególnienie 2006 rok 2007 rok dynamika udział w % w eksport import saldo eksport import saldo eksportu importu eksporcie imporcie I Zwierzęta żywe; produkty pochodzenia zwierzęcego 156,8 180,7-24,0 109,5 226,8-117,3 69,9 125,5 5,61 14,65 II - Produkty pochodzenia roślinnego 35,1 27,4 7,7 45,6 52,6-7,0 130,1 192,2 2,34 3,40 III - Tłuszcze, oleje pochodzenia zwierzęcego i roślinnego 1,7 9,4-7,7 1,1 10,5-9,4 62,3 111,8 0,05 0,68 IV Gotowe artykuły spożywcze, napoje bezalkoholowe, alkoholowe i ocet, tytoń, 86,1 75,7 10,4 100,7 83,3 17,4 117,0 110,2 5,16 5,38 Artykuły rolno-spożywcze (I-IV) 279,7 293,2-13,5 256,9 373,2-116,3 91,8 127,3 13,16 24,11 V Produkty mineralne 163,6 58,3 105,3 173,4 66,7 106,7 106,0 114,3 8,88 4,31 VI Produkty przemysłu chemicznego i przemysłów pokrewnych 54,2 173,1-118,9 53,2 154,4-101,2 98,3 89,2 2,73 9,97 VII Tworzywa sztuczne i wyroby z nich; kauczuk i wyroby z kauczuku 70,4 84,7-14,3 84,7 96,3-11,6 120,2 113,6 4,34 6,22 Wyroby przem. chemicznego (VI,VII) 124,6 257,8 133,2 137,9 259,7-112,6 110,7 97,2 7,07 16,19 VIII Skóry, wyroby z nich; art. podróżne, torby, pojemniki 10,2 22,0-11,8 14,0 16,4-2,4 137,5 74,3 0,72 1,06 IX drewno i wyroby z niego; wyroby z korka, słomy, wyroby koszykarskie 138,4 30,9 107,4 174,2 42,7 131,5 125,9 138,1 8,92 2,76 X ścier drzewny lub z innego włóknistego materiału celulozowego; papier i tektura 26,9 19,7 7,3 38,7 29,0 9,7 143,8 147,6 1,98 1,88 Wyr. przem. drzewno-papiern. (IX,X) 165,3 50,6 114,7 212,9 71,7 141,2 128,8 122,3 9,64 4,64 XI materiały i wyroby włókiennicze 147,5 103,8 43,7 152,9 111,1 41,8 103,7 107,0 7,83 7,17 XII obuwie, nakrycia głowy, parasole, laski, pióra, sztuczne kwiaty 20,6 0,7 19,9 21,9 1,7 20,2 106,7 263,1 1,12 0,11 Wyroby przem. lekkiego (XI, XII) 168,1 104,5 63,6 174,8 112,8 62,0 104,0 107,9 8,95 7,28 XIII - wyroby z kamieni, gipsu, cementu, azbestu; wyroby ceramiczne i szklane 50,0 8,0 42,0 49,7 14,1 35,6 99,3 174,8 2,54 0,91 XIV perły, metale i kamienie szlachetne i półszlachetne, sztuczna biżuteria 1,1 0,1 0,9 0,9 0,6 0,3 82,0 477,7 0,04 0,04 Wyroby ceramiczne (XIII, XIV) 51,1 8,1 42,9 50,6 14,7 35,9 99,0 181,5 2,58 0,95 20