MECHANICZNA CZTEROBIEGOWA SKRZYNKA BIEGÓW

~. --- 4 MECHANCZNA CZTEROBEGOWA SKRZYNKA BEGÓW 4.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNCZNA Skrzynka biegów jest trzywalkowa o klasycznej konstrukcji i ma cztery synchronizowane biegi do przodu oraz niesynchronizowany bieg wsteczny. Dzwignia zmiany biegów znajduje sie w podlodze. PRZELOZENA Samochody z silnikami benzynowymi do modeli 1984 Bieg Przelozeniebiegu.PrzeKladnia glówna o przeloz.eniu 3,23Q Samochody z silnikiem benzynowym typu 102 od modeli 1984.Przekladnia glówna o przelozeniu 3,230 Przelozenie calkowite. 1. 3,909 12,626 2. 2,320 7,494 3. 1,420 4,587. '\,,1. Wsteczny 3,779 12,206 Bieg Przelozenie biegu Przelozenie calkowite. 1. 3,909 12,626 2. 2,170 7,009 3. 1,370 4,425 4. 1,000 3,230 Wsteczny 3,779 12,206 Samochody z silnikiem wysokopreznym czterocylindrowym Bieg.Przekladnia glówna o przelozeniu 3,230 DANE REGULACYJNE Pierscienie synchronizatorów Maksymalny luz miedzy tuleja przesuwna i pierscieniem synchronizatora: 1 mm. Grubosc pierscieni oporowych do regulacji luzu bocz- 'i\e<óc \)\'O.'&\.'! '&,!'i\cn~c'i\\1..'o.\.c~'o.'. '\,'2:, '\,~ C~'O.1.. '\ A mm. Walek sprzeglowy Luz osiowy wa%ka sprzeg%owego: 0,1 do 0,2 mm. Polozenie walka sprzeglowego w obudowie - zaglebienie tulei przesuwnej wzgledem powierzchni przylegania uszczelki: 139,90 mm. Walek glówny Polozenie walka glównego w obudowie - zaglebienie piasty synchronizatora wzgledem powierzchni przylegania uszczelki: 138,40 mm. Luz miedzy walkiem sprzeglowym i synchronizatorem walka glównego: 139,90-138,40 = 1,5 mm. OLEJ PRZEKLADNOWY losc: 1,3 dm3. Rodzaj: olej przekladniowy Przelozeniebiegu ATF. Przelozenie calkowite. 1. 4,230 13,663 2. 2,360 7,623 3. 1,490 4,813 4. 1,000 3,230 Wsteczny 4,100 13,243 91

Mechaniczna czterobiegowa skrzynka biegów Rys. 4.1.Zespól obudowy skrzynki czterobiegowej 1 - obudowa sprzegla, 2 - plyta posrednia, 3 - pokrywa tylna, 4 - pokrywa przednia z tuleja lozyska wyciskowego sprzegla, S - pierscien uszczelniajacy tylnego lozyska, 6 - pierscien uszczelniajacy walka sprzeglowego, 7 - uszczelka, B- korek spustu oleju, 9 - korek wlewu i kontroli poziomu oleju, 10 - plyta oporowa tylnego lozyska walka glównego MOMENTY DOKRECANA Mocowanie skrzynki przekladniowej do silnika: - sruby M10: 55 N. m; - sruby M12: 65 N. m. Korek spustu oleju: 70 N. m. Korek wlewu i kontroli poziomu oleju: 70 N. m. Nakretki jarzma wspornika rury wylotowej: 70 N. m. Mocowanie pokrywy przedniej: 20 N. m. Mocowanie pokrywy tylnej: 20 N.m. Nakretka mocowania kolnierza przegubu elastycznego do walka glównego: 160 N.m. Mocowanie blokady biegu wstecznego: 8 N. m. Mocowanie osi widelek: 8 N. m. Mocowanie dzwigni wyboru biegów: 25 N. m. Mocowanie plyty oporowej tylnego lozyska walka glównego: 15N'm. Nakretka kolnierzowa mocowania blokady biegu wstecznego: 20 N. m. Rys. 4.2. Sruby mocowania tylnej poprzeczki skrzynki biegów (fot. RTA) 4.2. OBSLUGA NAPRAWA 4.2.1. Wymontowanie i zamontowanie skrzynki biegów WYMONTOWANE. Ustawic samochód na podnosniku obslugowo-naprawczym.. Odlaczyc od akumulatora przewód laczacy go z masa samochodu.. Podeprzec tylny wspornik skrzynki biegów za pomoca podnosnika poprzez drewniana podkladke.. Odkrecic srube mocujaca lacznik gumowo-metalowy zawieszenia skrzynki biegów od tylnej poprzeczki zawieszenia skrzynki biegów.. Odkrecic od podlogi samochodu sruby mocowania tylnej poprzeczki zawieszenia skrzynki biegów (rys. 4.2) i wyjac tylna poprzeczke.. Odkrecic nakretki i zdjac jarzmo mocowania przedniej rury wylotowej do wspornika. Oznaczyc polozenie podkladek sferycznych (rys. 4.3) oraz przedniej rury wylotowej. 92 Rys. 4.3. Sposób ulozenia podkladek sprezystych wspornika przedniej rury wylotowej. Odkrecic od skrzynki biegów nakretki mocowania wspornika przedniej rury wylotowej, obrysowujac uprzednio polozenie podkladek srub mocowania na wsporniku. Wyjac wspornik przedniej rury wylotowej.. Wymontowac blaszana oslone termiczna posredniego lozyska walu napedowego.. Odkrecic nakretke blokowania przedniego konca walu napedowego.. Poluzowac sruby lozyska posredniego walu napedowego.. Odkrecic od skrzynki biegów przedni przegub elastycznywalu napedowego,pozostawiajacwkladki elastyczne przegubu przy wale napedowym. Popchnac maksymalniewal napedowydo tylu samochodu az do

Wymontowanie i zamontowanie polozenia, w którym zostanie zatrzymany przez lozysko posrednie oraz piasty wielowypustów.. Odlaczyc linke napedu predkosciomierza od tylnej pokrywy skrzynki biegów i po rozpieciu sprezystych zapinek odsunac ja na bok.. Odkrecic sruby mocujace silownik hydrauliczny wylaczania sprzegla (bez odlaczania przewodu hydraulicznego) i odsunac go do tylu w stopniu umozliwiajacym wysuniecie trzpienia silownika z obudowy sprzegla oraz podwiesic go za pomoca drutu.. Wymontowac zabezpieczenia osi i odlaczyc drazki sterowania zmiana biegów (rys. 4.4). Wykrecic trzy sruby mocowania rozrusznika.. Wykrecic wszystkie sruby laczace skrzynke biegów z silnikiem (dwie górne sruby wykrecic na koncu) oraz odlaczyc przewód masy.. Odlaczyc tylne wieszaki rury wylotowej od nadwozia, opuscic rure wylotowa i podwiesic drutem tak, aby nie przeszkadzala przy wyjmowaniu skrzynki biegów od dolu samochodu.. Wyciagnac skrzynke biegów poziomo do tylu az do wysuniecia walka sprzeglowego z zespolu oprawy sprzegla i wyjac skrzynke biegów od dolu samochodu. Rys. 4.4. Odlaczenie drazków sterowania zmiana biegów (fot. RTA) a c a j. :1- ;a e- a- a- c o ZAMONTOWANE Zamontowanie skrzynki biegów nie stwarza specjalnych problemów i przebiega w kolejnosci odwrotnej do opisanej podczas jej wymontowania. Podczas zamontowywania nalezy przestrzegac momentów dokrecania odpowiednich polaczen gwintowych. 4.2.2. Wymiana elementów zewnetrznych skrzynki biegów WYMONTOWANE ZAMONTOWANE POKRYWY PRZEDNEJ ORAZ WYMANA JEJ PERSCENA USZCZELNAJACEGO Operacje te przeprowadzasie powyjeciu skrzynkibiegów z samochodu i opróznieniu jej z oleju. Wymontowanie. Wyciagnac lozysko wyciskowe sprzegla z prowadnicy na pokrywie przedniego lozyska skrzynki biegów.. Odlaczyc widelki wylaczania sprzegla od ich sworznia i wyjac z obudowy sprzegla.. Odkrecic sruby mocujace i zdjac pokrywe przednia.. Za pomoca wkretaka wyciagnac pierscien uszczelniajacy z pokrywy przedniej. Zamontowanie. Za pomoca trzpienia o odpowiedniej srednicy wcisnac na prasie pierscien uszczelniajacy w pokrywe przednia.. Oczyscic starannie powierzchnie przylegania uszczelki w pokrywie przedniego lozyska i w obudowie sprzegla. Nowa uszczelke powlec z obu stron olejem. Rys. 4.5. Zdejmowanie pokrywy przedniego lozyska z tuleja lozyska wyciskowego sprzegla (fot. RTA). Powlec olejem warge pierscienia uszczelniajacego oraz wspólpracujaca powierzchniewalka sprzeglowego.. Wsunacostrozniepokryweprzednianawalek sprzeglowy, ustawicja wzgledem obudowy sprzegla i docisnac do niej.. Posmarowacgwint srub mocujacychpasta uszczelniajaca i dokrecic je "na krzyz" wlasciwym momentem.. Zalozyc widelki wylaczania sprzegla na ich sworzen.. Umiescic lozysko wyciskowe sprzegla w prowadnicy na pokrywie przedniego lozyska tak, aby w jego rowek weszly ramiona widelek.. Napelnic skrzynke biegów odpowiednia iloscia wlasciwego rodzaju oleju przekladniowego. WYMONTOWANE ZAMONTOWANE POKRYWY TYLNEJ ORAZ WYMANA JEJ PERSCENA USZCZELNAJACEGO Operacje te przeprowadza sie po wyjeciu skrzynki biegów z samochodu i opróznieniu jej z oleju. Wymontowanie. Usunac zabezpieczenie i odkrecic nakretke mocowania kolnierzaprzegubuelastycznegonawalkuglów- 93.

Mechaniczna czterobiegowa skrzynka biegów Rys. 4.6. Sposób zamontowania walka napedu predkosciomierza A - rozwiazanie z jednym lozyskiem, B - rozwiazanie z dwoma lozyskami nym skrzynki biegów po unieruchomieniu kolnierza przegubu elastycznego za pomoca klucza trzpieniowego.. Sciagnac kolnierz przegubu elastycznego z walka glównego (w razie potrzeby uzyc odpowiedniegosciagacza).. Odkrecic sruby mocujace i zdjac tylna pokrywe skrzynki biegów.. Wyjac z pokrywy przesuwne kolo zebate biegu wstecznego.. Za pomoca trzpienia o srednicy 50 mm wycisnac na prasie pierscien uszczelniajacy z pokrywy. Zamontowanie. Wcisnac nowy pierscien uszczelniajacy tak, aby jego krawedz znajdowala sie równo z powierzchnia pokrywy tylnej.. Starannie oczyscic na pokrywie i plycie posredniej skrzynki biegów powierzchnie przylegania uszczelki. Uszczelke powlec z obu stron olejem.. Umiescic przesuwne kolo zebate biegu wstecznego w obudowie tak, aby palec dzwigni wyboru biegu wstecznego znalazl sie w jego rowku.. Umiescic dzwignie blokady biegu wstecznego w pokrywie tylnej tak, aby znalazla sie ona w dolnej czesci otworu plyty posredniej.. Wsunac ostroznie tylna pokrywe na walek glówny skrzynki biegów i ustawic ja prawidlowo wzgledem obudowy.. Pokryc gwint srub mocowania tylnej pokrywy pasta uszczelniajaca i dokrecic je "na krzyz" wlasciwym momentem.. Powlec olejem warge pierscienia uszczelniajacego oraz wspólpracujaca z nim powierzchnie kolnierza przegubu elastycznego.. Nasunac kolnierz przegubu elastycznego na wielowypust walka glównego.. Dokrecic wlasciwym momentem nakretke mocowania kolnierza przegubu elastycznego do walka glównego i zabezpieczyc ja przed odkreceniem. Podczas dokrecania, w razie potrzeby, przytrzymac kolnierz przegubu elastycznego kluczem trzpieniowym.. Napelnic skrzynke biegów odpowiednia iloscia wlasciwego rodzaju oleju przekladniowego. 94 WYMA~A KOLA ZEBATEGO NAPEDU PREDKOSCOMERZA Wymontowanie. Wymontowac tylna pokrywe skrzynki biegów (patrz poprzedni opis).. Wyjac z tylnej pokrywy przesuwne kolo zebate biegu wstecznego.. Za pomoca trzpienia o odpowiedniej srednicy wyjac z otworu tylnej pokrywy korek zlacza napedu predkosciomierza. Wyjac z tylnej pokrywy kolo zebate napedu.. Sciagnac z kola zebatego pierscien uszczelniajacy. Czynnosc te moze ulatwic wkrecenie do pierscienia uszczelniajacego sruby M12 i wykorzystanie jej jako sciagacza. Zamontowanie. Sprawdzic stopien zuzycia elementów napedu predkosciomierza i wymienic zuzyte czesci.. Za pomoca trzpienia o odpowiedniej srednicy wcisnac na prasie nowy pierscien uszczelniajacy do oporu w jego gniazdo.. Umiescic kolo zebate napedu predkosciomierza w tylnej pokrywie. Mozliwe sa dwie wersje montazowe. Rozwiazanie z jednym lozyskiem. Wcisnac korek otworu w pokrywietak, aby uzyskac luz 0,5 mm miedzy pokrywa i walkiem kola. Rozwiazanie z dwoma lozyskami. Wcisnac korek otworu w pokrywie tak, aby uzyskac luz 0,5 mm miedzy kolem zebatym a czolem otworu walka (rys. 4.6). Uwaga. Rozwiazanie z jednym lozyskiem mozna zamienic na dwulozyskowe. Wymaga to wymiany walka napedu i korka.. Umiescic przesuwne kolo zebate biegu wstecznego w tylnej pokrywie tak, aby palec dzwigni wyboru biegu wstecznego znalazl sie w rowku kola.. Zamontowac tylna pokrywe (patrz odpowiedni opis). -----

-. Rys. 4.7. Zespól kól zebatych i walków skrzynki czterobiegowej Wymiana elementów zewnetrznych 1 - walek sprzeglowy, 2 - walek glówny, 3 - walek posredni, 4 - synchronizator biegów 3-4, 5 - synchronizator biegów 1-2, 6 - pierscien synchronizatora biegów 1-2, 7 - os kól zebatych biegu wstecznego, 8 - kolo przesuwne biegu wstecznego, 9 - tulejka lozyska, 10 - lozysko toczne, 11 - lozysko igielkowe, 12 - sprezysty pierscien osadczy, 13 - kolo zebate napedu predkosciomierza, 14 - kolnierzprzegubu elastycznego, 15 - nakretka mocowania kolnierza przegubu W czarnych kólkach podano numery biegów poszczególnych zazebien (AR - bieg wsteczny) 1- - N Rys. 4.8. Mechanizm zmiany biegów 1 - uchwyt dzwigni zmiany biegów, 2 - dzwignia zmiany biegów, 3 - os dzwignizmiany biegów, 4 - wspornik, 5 - dzwignie wyboru biegów, 6 - drazek wyboru biegów 1-2, 7 - drazek wyboru biegów 3-4, 8 - drazek wyboru biegu wstecznego, 9 - dzwignia wyboru biegów 1-2, 10-widelki, 11-tuleja przesuwna synchronizatora, 12 - dzwignia wyboru biegów 3-4, 13- widelki,14 - tuleja przesuwna synchronizatora, 15 - dzwignia wyboru biegu wstecznego, 16 - dzwignia blokady biegu wstecznego, 17 - blokada biegu wstecznego lc :a- ka is). ROZKLADANE. Zamocowac skrzynke biegów na stojaku warsztatowym i opróznic jaz oleju.. Wymontowac blokade biegu wstecznego (17, patrz rys. 4.8) i jej uszczelke.. Wymontowac tylna pokrywe skrzynki biegów (patrz odpowiedni opis w p. 4.2.2).. Wymontowac z walka glównego kolo zebate napedu predkosciomierza i kolo zebate biegu wstecznego.. Wymontowac z tylnego konca walka posredniego sprezysty pierscien osadczy i kolo zebate biegu wstecznego.. Zamontowac specjalny przyrzad (123 589 05 3100) przytrzymujacy walek posredni i wkrecic do oporu jego radelkowana srube. 95

li Mechaniczna czterobiegowa skrzynka biegów. Wymontowac pokrywe przednia (patrz odpowiedni opis w p. 4.2.2).. Zdjac sprezyste pierscienie osadcze z przedniego konca walka posredniego.. Wlaczyc jednoczesnie dwa biegi (w celu zablokowania)iza pomoca sciagacza (12358910 33 00) zdjac lozysko kulkowe z przedniego konca walka posredniego.. Zdjacsprezyste pierscienie osadcze z walka sprzeglowego.. Za pomoca sciagacza (123 589 10 33 00) zdjac z walka sprzeglowego lozysko kulkowe.. Zalozyc pokrywe przednia i zamocowac ja dwiema srubami, aby uniemozliwic wypadniecie walka sprzeglowego.. Ustawic wewnetrzny mechanizm zmiany biegów w polozeniu neutralnym.. Zdjac przyrzad specjalny z walka posredniego.. Wymontowac kompletna plyte posrednia wraz z lozyskiem kulkowym.. Wymontowac z plyty posredniej obsade lozyska walka posredniego.. Za pomoca trzpienia o odpowiedniej srednicy wycisnac na prasie z plyty posredniej lozyska toczne. Zachowac podkladki regulacyjne.. Odkrecic i wyjac dzwignie wyboru biegów.. Odkrecic i wyjac osie widelek. Zachowac pierscienie uszczelniajace o przekroju kolowym.. Delikatnie odchylic walek posredni i wyjac ostroznie walek glówny.. Wyjac tuleje przesuwna synchronizatora biegów 3-4 wraz z jej widelkami.. Wyjac walek posredni.. Zdjac z walka sprzeglowego pierscien synchronizatora 4. biegu oraz koszyk z igielkami lozyska.. Wyjac walek sprzeglowy.. Od zewnatrz obudowy odkrecic srube kolnierzowa i wymontowac zespól blokowania biegu wstecznego (dzwignie, os, tuleje, plaska sprezyne i podkladke).. Zdjac pokrywe przednia. SPRAWDZENE PRZED SKLADANEM Przed skladaniem nalezy dokladnie sprawdzic stan wszystkich czesci i wymienic nadmierne zuzyte lub uszkodzone elementy. Stan i dalsza przydatnosc lozysk tocznych mozna ocenic wizualnie na podstawie sladów zuzycia, barwy wspólpracujacych powierzchni (slady przegrzania), luzów oraz nadmiernego halasu podczas obrotu. SKLADANE. Zamontowac zespól blokowania biegu wstecznego (dzwignie, os, tuleje, plaska sprezyne oraz podkladke) i dokrecic wlasciwym momentem srube kolnierzowa na zewnatrz obudowy.. Za pomoca spec}alnego trzpienia (123 589 0315 00) wcisnac w obudowe na prasie lozysko kulkowe walka sprzeglowegowraz z podkladkami regulacyjnymi.. Zalozyc koszyk z igielkami na walek sprzeglowy.. Zalozyc na walek sprzeglowy pierscien synchronizatora 4. biegu tak, aby pierscien sprezysty wszedl w rowek na walku. 96. Zamontowac na walek sprzeglowy tuleje przesuwna synchronizatora biegów 3-4 wraz z jej widelkami (rowekw tulei przesuwnejpowinienznalezc sie po stronie kolazebatego 3. biegu).. Zamontowac os widelek biegów 3-4 wraz z jej pierscieniem uszczelniajacym o przekroju kolowymi dokrecic element jej mocowania wlasciwym momentem.. Zamontowac dzwignie wyboru biegów 3-4 tak, aby weszla w sinusoidalne wyciecie widelek i dokrecic srube jej mocowania wlasciwym momentem. Pokryc gwint sruby pasta Loctite koloru niebieskiego.. Wprowadzic ostroznie walek posredni do obudowy.. Napiac za pomoca klucza widlastego plaska sprezyne wyboru biegów 3-4.. Zamontowac do obudowy walek glówny wraz z widelkami biegów1-2. Uchylenie walka posredniego ulatwia to zadanie.. Zamontowac os widelek biegów 1-2 wraz z jej pierscieniem uszczelniajacym o przekroju kolowym i dokrecic element jej mocowania wlasciwym momentem.. Zamontowac dzwignie wyboru biegów 1-2 tak, aby weszla w sinusoidalne wyciecie widelek i dokrecic srube jej mocowania wlasciwym momentem. Pokryc gwint sruby pasta Loctite koloru niebieskiego.. Wyjac klucz widlasty sluzacy do napiecia plaskiej sprezynywyboru biegów 3-4.. Ustawic dzwignie blokady biegu wstecznego tak, aby oparla sie o zebro usztywniajace obudowy.. Zamontowac elementy do plyty posredniej, umiescic ja na kolkach ustawczych obudowy skrzynki biegów i polaczyc ze skrzynkaza pomoca przyrzadu(123 589034300). Zwrócic uwage na wlasciwe ustawienie dzwigni blokady biegu wstecznego.. Usunac przyrzad montazowy wykorzystywany do zamontowaniaplyty posrednieji zalozyc specjalny przyrzad (123589053100) podtrzymujacywalek posredni. Dokrecicdo oporu radelkowanasrube przyrzadu.. Za pomoca specjalnego trzpienia (123 589 0215 00) zalozyc lozysko kulkowe na przedni koniec walka posredniego (az do oparcia o czop o wiekszej srednicy). Uwaga. Otwarta strona lozyska (z widocznymi kulkami) powinna byc skierowana na zewnatrz walka.. Odkrecic calkowicie radelkowana srube specjalnego przyrzadu (123 589 05 31 00) i docisnac lozysko w glab obudowy. Ukazanie sie rowka w trzpieniu odpowiada w przyblizeniuprawidlowemu zaglebieniu lozyska.. Zalozyc sprezyste pierscienie osadcze na przedni koniec walka posredniego. Regulacja luzu osiowego walka sprzeglowego (0,10 mm). Zmierzyc odleglosc wystawania powierzchni uszczelnianej pokrywy przedniej od czterech powierzchni oparcia pokrywy. W podanych dalej obliczeniach uwzglednic najmniejszy z wyników pomiaru.. Zalozyc na obudowe uszczelke pokrywy i zmierzyc odleglosc miedzy czolem lozyska walka sprzeglowego izewnetrzna powierzchniauszczelki.

Rozkladanie i skladanie Okreslenie grubosci podkladek regulacyjnych Przyklad Zmierzona odleglosc wystawania: 5,2 mm. Zmierzona odleglosc miedzy lozyskiem i zewnetrzna powierzchnia uszczelki: 5,0 mm. Róznica wymiarów: 0,2 mm. Wlasciwy luz osiowy walka sprzeglowego: 0,1 mm. Grubosc podkladki regulacyjnej: 0,1 mm. Uwaga. Podkladki regulacyjne maja grubosc: 0,1; 0,2 io,3mm.. Zalozyc pokryta smarem podkladke regulacyjna (lub podkladki) o obliczonej grubosci na 4 powierzchniach oparcia pokrywy przedniej.. Zalozyc pokrywe przednia wraz z jej uszczelka, pokryc gwint srub mocowania pokrywy pasta uszczelniajaca i dokrecic sruby mocowania pokrywy wlasciwym momentem.. Zdjac specjalny przyrzad (123 5890531 00) z walka posredniego.. Zalozyc kolo zebate biegu wstecznego oraz kolo zebate napedu predkosciomierza na walek glówny(podciecie kola zebatego skierowane na zewnatrz).. Ustawic kolo zebate biegu wstecznego w odpowiednim miejscu na walku posrednim (zalozyc na obu jego koncach sprezyste pierscienie osadcze).. Ustawic dzwignie blokady biegu wstecznego tak, aby znajdowala sie w dolnej czesci plyty posredniej.. Zamontowac zatrzask (pojedyncza kulka skierowana na dól) wraz z jego uszczelka i dokrecic srube mocowania wlasciwym momentem.. Wlaczyc dowolny bieg do przodu w celu zablokowania we wlasciwym polozeniudzwigni biegu wstecznego.. Wykonac pozostale czynnosci skladania, korzystajac z opisu dotyczacego zamontowania pokrywy tylnej (patrz p. 4.2.2).. Napelnic skrzynke biegów do odpowiedniego poziomu wlasciwym olejem przekladniowym. ) { 5 a,ie- w0- :y- ni elarnic yc Ne- 97 -. Ji