SILNIK . WYSOKOPREZNY 2.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA. - nominalna: 142,9do 143,0 mm;

Transkrypt

1 2 SLNK. WYSOKOPREZNY 2.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNCZNA DANE OGÓLNE Jest to silnik o zaplonie samoczynnym, z wtryskiem posrednim do komory wstepnej, czterosuwowy, czterocylindrowy(om 601) lub pieciocylindrowy(om 602), rzedowy, chlodzony ciecza, usytuowany podluznie z przodu samochodu i pochylony o 15 w prawo. Wal rozrzadu zamontowany na glowicy, jest napedzany lancuchem od walu korbowego i uruchamiazaworyza posrednictwem popychaczy hydraulicznych. Podstawowe parametry Silnik OM OM Srednica cylindra (mm) 87,0 87,0 Skoktloka (mm) 84,0 84,0 Pojemnosc skokowa (cm J Stopiensprezania Cisnieniesprezania (MPa) 2,4 do 3,0 2,4 do 3,0 Moc maksymalnaw kw (KM) 53 (72) 66 (90) Predkoscobrotowamocy maksymalnej(obr/min) Momentmaksymalnyw N. m Predkoscobrotowamomentu maksymalnego obr/min) \ \ GLO'N\C~ Glowica )est odlana ze stopu lekkiego. Gniazda i pro- \Na6ri\~~ '2.'a\NCTC\N~a \N~\a\lli\an~ \N Cd\c\li\~e. Wysokosc glowicy: - nominalna: 142,9do 143,0 mm; - minimalna (po planowaniu dolnej plaszczyzny): 142,4 mm. Dopuszczalna nieplaskosc (w kierunku poprzecznym): 0,08 mm. 64 \ Dopuszczalna nierównoleglosc dolnej i górnej plaszczyzny glowicy: 0,1 mm. Rodzaj i liczba srub mocowania glowicy: 18 srub M 1O o trzpieniu przewezonym. Dopuszczalna dlugosc srub glowicy: sruby o dlugosci nominalnej 80 mm: 83,6 mm; sruby o dlugosci nominalnej 102 mm: 105,6 mm; sruby o dlugosci nominalnej 115 mm: 118,6 mm. Gniazda zaworów Gniazda zaworów sa wstawiane w glowice. Wcisk gniazda w glowicy: 0,068 do 0,100 mm. Kat przylgni: 45.15" Kat sfazowania górnego: 15. Kat sfazowania dolnego: 60. Dopuszczalna owalizacja przylgni: 0,05 mm. Wymiary gniazd zaworów Rodzaj zaworu Dolotowy Wylotowy Srednica nominalna otworu gniazda w glowicy (mm) 40,000 do 40,016 37,000 do 37,016 Srednica zewnetrzna nominalna 40,084 do 40,100 37,084 do 37,100 gniazda (mm) Srednica wewnetrzna nominalna 33,400 do 33,600 30,400 do 30,600 gniazda mm) \ Wysokosc gniazda mm) G\ebokosc otworu \w g\owicy mm) 2ag\eb\en\e gniazda (mm) 6,97 do 7,00 6,97 do 7,00 9,25 do 9,35 9,5 do 9,35 2,25 do 2,37 2,25 do 2,44 Zaglebienie zaworu (mm) - minimalne 0,10 0,10 - maksymalne 1,0 1,0 --..

2 Charakterystyka techniczna o Komora wstepna Komora wstepna jest zamocowana w glowicy gwintowana nakretka, która jednoczesnie zawiera gniazdo wtryskiwacza. W dolnej czesci komory szesc otworów wyplywu laczy ja z wnetrzem cylindra (trzy otwory 02,0 mm i trzy otwory 01,5 mm). Na górnym kolnierzu komora ma oznaczenie 601/07. Wystawanie komory wirowej wzgledem dolnej plaszczyzne glowicy: 7,6 do 8,1 mm. Zawory Zawory sa ustawione w rzedzie i uruchamiane przez krzywki walu rozrzadu za posrednictwem popychaczy hydraulicznych. Wymiary zaworów Rodzaj zaworu Dolotowy Wylotowy Srednica grzybka (mm) 37,90 do 38,10 34,90 do 35,10 Wysokosc grzybka (mm) 0,5 do 0,7 0,5 do 0,6 Kat przylgni ' ' Dlugosc zaworu (mm) 106,3 do 106,5 106,3 do 106,5 Srednica trzonka (mm) 7,955 do 7,970 8,945 do 8,950 Maksymalna niewspó/osiowosc grzybka wzgledem trzonka (mm) 0,03 0,03 Szerokosc przylgni (mm) 2,5 3,5 Oznaczenie zaworu E A Uwaga. Zawory sa wypelnione metalicznym sodem w celu lepszego ich chlodzenia. Przed ich zlomowaniem lub przeróbka nalezy usunac sód z wnetrza trzonków. Sód metaliczny jest materialem wybuchowym. Mozna go zneutralizowac roztworem alkoholu z woda w proporcji 2: 1. Luz roboczy zaworów Luz roboczy zaworów jest zerowy. Jest on regulowany samoczynnie dzieki zastosowaniu popychaczy hydraulicznych. Luzu zaworów nie reguluje sie recznie. Sprezyny zaworów Kazdy zawór ma jedna sprezyne. Sprezyny sajednakowe dla zaworów dolotowych i wylotowych. Srednica zewnetrzna: 33,2 mm. Srednica drutu: 4,25 mm. Wysokosc swobodna: 50,8 mm. Sila wymagana do scisniecia sprezyny do wysokosci 27 mm: - nominalna (sprezyny nowej): 720 do 770 N; - minimalna dopuszczalna: 648 N. Popychacze Popychacze hydrauliczne, tzw. szklankowe, sazamontowane w prowadnicach wykonanych bezposrednio w glowicy. Skok popychacza (przy zamknietym zaworze i wyjetym wale rozrzadu): - popychacz nowy: 0,25 do 1,6 mm; - popychacz uzywany: 0,25 do 2,5 mm. Wysokosc w spoczynku tloczka popychacza wzgledem powierzchni krzywki (patrz rys. 2.3): 18 do 19mm. KADLUB Kadlub silnika jest odlany z zeliwa i ma wstawiane suche tuleje cylindrów. Gladz cylindrów jest obrabiana po wtloczeniu tulei do kadluba. Wysokosc kadluba: 299,95 do 300,00 mm. Dopuszczalna nieplaskosc górnej plaszczyzny kadluba: - w kierunku wzdluznym: 0,10 mm; - w kierunku poprzecznym: 0,05 mm. Dopuszczalna nierównoleglosc dolnej i górnej plaszczyzny kadluba: 0,1 mm. Wymiary sciecia wejsciowego tulei cylindrów: dlugosc: 0,6+0,4mm; - kat sfazowania: 75. Srednice tloków i odpowiadajace cylindrów im srednice Oznaczenie grupy Srednica tloka Srednica cylindra selekcyjnej (mm) (mm) A 86,970 do 86,976 87,000 do 87,006 X 86,975 do 86,983 87,006 do 87,012 B 86,982 do 86,988 87,012 do 87,018 Dopuszczalna owalizacja i stozkowosc: - wartosc nominalna: 0,014 mm; - wartosc maksymalna: 0,050 mm. Dopuszczalne zwiekszenie srednic cylindrów: 0,10mm. Dopuszczalna nieprostopadlosc osi cylindra wzgledem ~órnej plaszczyzny kadluba: 0,05 mm. Srednica otworów gniazd w kadlubie dla suchych tulei cylindrów: 90,000 do 90,035 mm. Dopuszczalna owalizacja otworów gniazd w kadlubie dla tulei cylindrów: 0,01 mm. Srednica odsadzenia w kadlubie do wprowadzenia tulei cylindrów: 92,65 do 92,75 mm. Glebokosc odsadzenia w kadlubie do wprowadzenia tulei cylindrów: 4,3 do 4,6 mm. Szerokosc sciecia dolnego: 0,25 do 0,35 mm. Srednica gniazd lozyskglównych: 62,500 do 62,519mm. Szerokosc gniazda lozyska oporowego: 21,97 do 22,00 mm. UKLAD TLOKOWO-KORBOWY Tloki Tloki sa odlane ze stopu lekkiego. Denko tloka zawiera wglebienia do pomieszczenia talerzyków zaworów w polozeniu GMP oraz wkladke (ekran cieplny) chroniacaprzed przegrzaniemprzezstrumien zapalonego paliwa wyplywajacy ze wstepnej komory spalania. 65

3 Silnik wysokoprezny J Otwory piast sworznia tloka maja podluzne rowkiw celu zmniejszenia tarcia oraz polepszenia smarowania sworznia. Na denku tlokaznajduje sie symbolgrupy selekcyjnej srednicy oraz strzalka wskazujaca na kierunek montazu (w strone napedu walu rozrzadu). Luz tloka w cylindrze: - nominalny: 0,017 do 0,043 mm; - dopuszczalny: 0,12 mm. Róznica masy tlokóww silniku: - nominalna: 6 g; - maksymalna: 10 g. Wystawanie tlokówponad górna plaszczyznekadluba: 0,73 do 0,96 mm. Sworznie tloków Stalowe sworznie tloków sa szlifowane. Sworznie sa pasowane obrotowo zarówno w tloku, jak i w glówce korbowodu (tzw. sworznie plywajace). Sworzen w piastach tloka jest ustalony wzdluznie przez dwa sprezyste pierscienie osadcze. Srednica zewnetrzna sworznia: 26,995 do 27,000 mm. \...~L~'\\~~~\~ ~ \.~..~\c:. ~Q\Nl<..l korbowodu: 0,018 do 0,029 mm. Luz sworznia w piastach tloka: 0,015 do 0,040 mm. Pierscienie tloków Na tloku znajduja sie trzy pierscienie tlokow:. uszczelniajacy, 2. uszczelniajacy i zgarniajacy. Pierwszy pierscien uszczelniajacy ma chromowana powierzchnie robocza. Sposób montazu: napis "Top" skierowany w strone denka tloka. Srednica wewnetrzna tulejki glówki korbowodu: 27,018 do 27,024 mm. Dopuszczalne zwichrowanie osi otworów glówki i lba korbowodu: 0,1 mm na 100 mm. Dopuszczalna nierównoleglosc osi otworów glówki ilba korbowodu: 0,045 mm na 100 mm. Dopuszczalna róznica masy korbowodów w silniku: 5g. Sruby korbowodu Sa to sruby specjalne o odksztalcalnym trzpieniu o zmniejszonej srednicy. Srednicatrzpienia: - nominalna: mm; - minimalna: 7,1 mm. Wal korbowy Wal korbowy silnika czterocylindrowego (OM 601) ma piec czopów glównych i szesc przeciwciezarów, natomiast wal korbowy silnika pieciocylindrowego (OM 602) ma szesc czopów glównych i dziesiec przeciwciezarawo Luz promieniowy w lozyskach glównych: - nominalny: 0,031 do 0,073 mm; - dopuszczalny: 0,080 mm. ~'-~~~~~- - nominalny: 0,10 do 0,25 mm; - dopuszczalny: 0,30 mm. Luz promieniowy w lozyskach korbowych: - nominalny: 0,031 do 0,073 mm. - dopuszczalny: 0,080 mm. Wymiary pierscieni tloków Rodzaj pierscienia Szerokosc przeciecia (mm) Luz w rowku (mm) Nominalna Maksymalna Nominalny Maksymalny 1. uszczelniajacy 0,20 do 0,40 1,5 0,090 do 0,120 0,20 2. uszczelniajacy 0,20 do 0,40 1,0 0,050 do 0,080 0,15 Zgarniajacy 0,20 do 0,40 1,0 0,030 do 0,065 0,10 Korbowody Korbowody sa odkute ze stali, maja dwuteowy przekrój trzona, prostopadly podzial lba i cienkoscienne panewkikorbowe.ustaleniewzdluznezapewniajanadlewy w tloku. Trzon ma przewiercony otwór w celu doprowadzenia oleju do sworznia tloka. Panewki korbowe majarowkidoprowadzajaceolejdo otworuw trzonie korbowodu. Luz korbowodu w tloku: 0,083 do 0,314 mm. Rozstaw osi otworów glówki i lba korbowodu: 148,97 do 149,03 mm. Szerokosc glówki i lba korbowodu: 23,835 do 24,165 mm. Srednica otworu lba korbowodu: 51,600 do 51,616 mm. Srednica otworu glówki korbowodu: 29,500 do 29,521 mm.. Srednica zewnetrzna tulejki glówki korbowodu: 29,560 do 29,600 mm. 66 Luz boczny korbowodów: - nominalny: 0,12 do 0,26 mm; - dopuszczalny: 0,50 mm. Dopuszczalna owalizacja czopów glównych i korbowych: 0,005 mm. Dopuszczalna stozkowosc czopów glównych i korbowych: 0,010 mm. Dopuszczalne bicie powierzchnioporowych czopów: 0,02 mm. Dopuszczalne bicie kola zamachowego: 0,02 mm. Promienzaokraglenia: - czopy glówne: 2,5 do 3,0 mm; - czopy korbowe: 3,0 do 3,5 mm. Dopuszczalne bicie czopów korbowych (wal podparty na czopach skrajnych): - czopy posrednie: 0,07 mm; - czopy srodkowe: 0,10 mm. Dopuszczalne niewyrównowazenie 15 g 'cm. walu korbowego:

4 ... Charakterystyka techniczna Wymiary walu korbowego Wymiar Czopy glówne Czopy korbowe Srednica Dlugosc Srednica Dlugosc Nominalny 57,900 do 57,965 26,50 do 26,52 47,950 do 47,965 27,96 do 28,04-26,60 do 26, naprawczy 57,700 do 57,715 26,70 do 26,72 47,700 do 47,715 do 28,30 2. naprawczy 57,450 do 57,465 26,90 do 26,92 47,450 do 47,465 do 28,30 3. naprawczy 57,200 do 57,215 27,00 do 27,02 47,200 do 47,215 do 28,30 4. naprawczy 56,950 do 56,965-46,950 do 46,965 do 28,30 ów: l. ~go: Panewki Grubosc panewek lozysk glównych: nominalna: 2,25 mm; 1. naprawcza: 2,37 mm; 2. naprawcza: 2,50 mm; 3. naprawcza: 2,62 mm; 4. naprawcza: 2,75 mm. Grubosc panewek lozysk korbowych: nominalna: 1,80 mm; 1. naprawcza: 1,92 mm; 2. naprawcza: 2,05 mm; 3. naprawcza: 2,17 mm; 4. naprawcza: 2,30 mm. Grubosc pólpierscieni oporowych: nominalna: 2, 151ub 2,20 mm; 1. naprawcza: 2,25 mm; - 2. naprawcza:2,35mm; - 3. naprawcza:2,40mm. Szerokosc pólpierscieni oporowych: 17,30 do 17,60 mm. Kolo zamachowe Kolo zamachowe jest przykrecone do walu korbowego osmioma srubami. Wolny otwór ustawczy w kole zamachowym powinien znajdowac sie naprzeciw takiego otworu w kolnierzu walu korbowego. Srednica powierzchni osadzenia wienca zebatego: 275,00 do 275,05 mm. Dopuszczalne bicie wienca zebatego: 0,4 mm. Odleglosc miedzy powierzchnia oparcia tarczy sprzegla i powierzchnia mocowania zespolu dociskowego: 19,4:t 1 mm. Odleglosc miedzy powierzchnia oparcia tarczy sprzegla i powierzchnia mocowania kola zamachowego: - nominalna: 16,6 mm; - minimalna(po naprawie): 15,6 :f:0,4 mm. Dopuszczalna nieplaskosc powierzchni oparcia tarczy sprzegla: 0,05 mm. Sruby mocowania kola zamachowego Sruby mocowania kola zamachowego maja trzpien o zmniejszonej srednicy (odksztalcalny). Srednica trzpienia: - nominalna 8,5 mm; - minimalna:8,1 mm. Dlugosc sruby (bez lba): - skrzynka biegów mechaniczna: nominalna 22 :f: :t 0,2 mm; maksymalna 22,S mm. - skrzynka biegów automatyczna: nominalna26 :f: :t 0,2 mm; maksymalna 26,S mm. UKLADROZRZADU Wal rozrzadujest umieszczony na glowicy i napedzany lancuchem jednorzedowym. Naciag lancucha zapewnianapinaczhydraulicznyz urzadzeniemuniemozliwiajacym samoczynne poluzowanie lancucha przy spadkucisnieniaoleju. Obudowanapedurozrzadujest odlana ze stopu lekkiego. Fazy rozrzadu Rodzaj Otwarcie zaworu dolotowego po GMP Zamknieciezaworudolotowego po DMP Otwarcie zaworu wylotowego przed DMP Zamknieciezaworu wylotowegoprzed GMP Fazy rozrzadu podano dla wzniosu zaworu 2 mm. Wal rozrzadu Wal rozrzadu silnika czterocylindrowego (OM 601) obraca sie w pieciu lozyskach, natomiast wal rozrzadu silnika pieciocylindrowego (OM 602) obraca sie w szesciu lozyskach. Srednica czopów walu rozrzadu: 30,944 do 30,950 mm. Luz promieniowy w lozyskach: 0,050 do 0,081 mm. Dopuszczalna mimosrodowosc czopów walu wzgledem czopów skrajnych: - czop kola lancuchowego walu rozrzadu: 0,020 mm; - czopy 2. i 4. lozyska: 0,030 mm; - czop 3. lozyska: 0,025 mm. Oznaczenie walu rozrzadu: - silnika czterocylindrowego (OM 601): 05; - silnika pieciocylindrowego (OM 602): 07. UKLAD SMAROWANA Lancuch nowy Lancuch po przebiegu km " Smarowanie pod cisnieniem zapewnia pompa oleju napedzana lancuchem od walu korbowego. Olej po przeplynieciu przez filtr smaruje lozyska glówne i kor- 67

5 .J l r l. Silnik wysokoprezny bowe walu korbowego oraz sworznie tloków (poprzez kanaly wywiercone w trzonach korbowodów). Oddzielny kanal doprowadza olej do lozysk walu rozrzadu oraz popychaczy hydraulicznych samoczynnie kasujacych luz zaworów. Cisnienie oleju Cisnienie minimalne oleju (silnik goracy): - na biegu jalowym: 0,03 MPa. - przy 3000 obr/min: 0,30 MPa. Cisnienie otwarcia zaworu przelewowego pompy (silnik goracy): 0,47 do 0,53 MPa. Cisnienie otwarcia zaworu bocznikowego filtruoleju(róznica cisnien; silnik goracy): 0,20 MPa. Filtr oleju Zastosowano filtrolejuz wymiennymwkladem kartonowym umieszczonym w obudowie przykrecanej do tylnej czesci kadluba silnika. Marka ityp: KnechtEN 327 lub MannPF x. Olej silnikowy losc: 6,5 dm3 (w tym 1,5 dm3 w filtrze). Róznica objetosci oleju miedzy poziomami maksymalnym iminimalnym na wskazniku poziomu oleju: 1,5 dm3. Rodzaj: olej wielosezonowy o lepkosci SAE 15W 40 lub 15W 50. Czestosc wymiany: co km lub co najmniej 2 razy do roku. UKLAD CHLODZENA Chlodzenie zapewnia wielosezonowa ciecz chlodzaca, krazaca w obiegu zamknietym. Uklad chlodzenia zawiera chlodnice, zbiornik wyrównawczy,pompe odsrodkowa, termostat oraz wentylator. Pompa cieczy chlodzacej Odsrodkowa pompa cieczy chlodzacej jest umieszczona na przedniej scianie kadluba silnikai napedzana paskiem wieloklinowym. Pasek wieloklinowy Naciag paska jest regulowany samoczynnie przez napinacz. Marka i typ: - wersje bez klimatyzacji: Hutchinson 2030 mm (silnik OM 602) lub Hutchinson 2050 (silnik OM 601); - wersje z klimatyzacja: Hutchinson 2100 (silnik OM 602)lubHutchinson2120 (silnikom601). Wentylator Wentylator jest napedzany przez walek pompy cieczy chlodzacej, z którymjest polaczony za pomoca sprzegla elektromagnetycznego sterowanego termowylacznikiem. Temperatura wlaczenia: 98 do 102 C. Temperatura wylaczenia: 93 do 98 C. Srednica wentylatora: wersje bez klimatyzacji: 380 mm; - wersje z klimatyzacja: 430 mm. Odleglosc wentylatoraod chlodnicy:92 mm. 68 Termostat Temperatura poczatku otwarcia: 85 :t 2 C. Temperatura pelnego otwarcia: 100 C. Skok minimalny zaworu (przy 94 C): 8 mm. Zbiornik wyrównawczy Cisnienie otwarcia zaworu korka: - nowego: 90 do 105 kpa; - uzywanego: 100 do 120 kpa. UKLAD ZASLANA W ukladzie zasilania zastosowano posredni wtrysk oleju napedowegodo komorywstepnej przezrzedowa pompe wtryskowanapedzanalancuchem napedu rozrzadu. Pompa wtryskowa Zastosowano rzedowa pompe wtryskowaz odsrodkowym regulatorempredkosciobrotowejoraz podcisnieniowym regulatorem biegu jalowego we wszystkich silnikach z wyjatkiem silnika pieciocylindrowego w samochodach z klimatyzacja, w którym zastosowano elektroniczny regulatorbiegujalowego. Oznaczenie pompy: - silnik czterocylindrowy (OM 601): - do modeli 1985: Bosch , Bosch lub Bosch ; - od modeli 1985: Bosch lub Bosch ; - silnik pieciocylindrowy(om 602): - wersje bez klimatyzacji: Bosch ; - wersje z klimatyzacja: Bosch Marka i typ pompy: - silnik czterocylindrowy (OM 601): PES 4 M 55 C 320 RS 152; - silnik pieciocylindrowy (OM 602): PES 5 M 55 C 320 RS 153. Kolejnosc wtrysku (cylinder nr 1 od strony napedu rozrzadu): - silnik czterocylindrowy (OM 601): ; - silnik pieciocylindrowy (OM 602): Predkosc obrotowa biegu jalowego: - silnik czterocylindrowy (OM 601): 750 :t 50 obr/min; - silnik pieciocylindrowy(om 602): - wersje bez klimatyzacji: 700 :t 50 obr/min; - wersje z klimatyzacja: 680 :t 20 obr/min. Predkosc obrotowa maksymalna(bez obciazenia): 5150::!:50 obr/min. Statyczne ustawienie pompy wtryskowej (kat wyprzedzenia tloczenia): 24 przed GMP tloka cylindra nr 1. Ustawieniepompy(przyregulatorzezablokowanymza pomoca przyrzadu Mercedes ): - wartosc kontrolna: 15 ::!:1 po GMP; - - wartosc regulacyjna: 15 po GMP. Filtr powietrza Marka i typ: Knecht AG 259lub MannC Pompa zasilajaca Pompa zasilajaca jest napedzana od walka pompy wtryskowej. Marka i typ: Bosch FP/KG 24 M 150. Oznaczenie: Bosch Wydatek kontrolny: minimum 200 cm3/s....

6 1 h C C 3. in; Z- zer 1.,za mpy Wtryskiwacze Marka i typ: - silnik czterocylindrowy (OM 601): Bosch ; - silnik pieciocylindrowy: Bosch Obsady wtryskiwaczy: - silnik czterocylindrowy (OM 601): Bosch KCA 30 S 44', - silnik pieciocylindrowy: Bosch KCA 27 S 55. Rozpylacze: - silnik czterocylindrowy (OM 601): Bosch DNO SD 261; - silnik pieciocylindrowy (OM 602): Bosch DNO SD 265. Cisnienie otwarcia wtryskiwacza: - nominalne (wtryskiwacz nowy): 11,5 do 12,5 MPa; - minimalne (wtryskiwacz uzywany): 10MPa. Grubosc podkladek regulacyjnych: 1,0 do 1,8 mm (stopniowana co 0,05 mm). Zwiekszenie grubosci podkladki regulacyjnej o 0,05 mm wywoluje wzrost cisnienia otwarcia wtryskiwacza 00,3 MPa. Swiece zarowe Oznaczenie: Bosch lub Beru Filtry paliwa Zastosowano dwa filtry paliwa: wstepny i dokladnego oczyszczania. Marka i typ: - filtr wstepny: Knecht FB 634 lub WK 31/4. - filtr dokladnego oczyszczania: Knecht AWK 148 lub WK 817. MOMENTY DOKRECANA Sruby glowicy: - sruby M12 z gniazdem dwunastokatnym: 1. etap 25 N. m; 2. etap 40 N. m; 3. etap (po odczekaniu 10 minut) dokrecic o 90 ; 4. etap dokrecic o 90 ; - sruby M8: 25 N. m. Pokrywy lozysk walu rozrzadu: 25 N. m. Kolo lancuchowe walu rozrzadu: 45 N. m. Pokrywa glowicy: 10 N. m. Napinacz lancucha: 80 N. m. Korek napinacza: 60 N. m. Obudowa napedu rozrzadu: - sruby M6: 10 N. m; - sruby M8: 25 N. m. Pokrywy lozysk glównych: 90 N. m. Pokrywy lozysk korbowych: 1. etap: 30 do 35 N. m; 2. etap: dokrecic o 90 do 100. Pokrywa tylna do kadluba: 10 N. m. Kolo zamachowe: 1. etap 30 do 40 N. m; 2. etap dokrecic o 90 do 100. Piasta kola 410N'm. pasowego walu korbowego: 370 do Kolo pasowe do piasty: 25 N. m. Pompa cieczy chlodzacej: 10 N. m. Kolo pasowe pompy cieczy chlodzacej: 10 N. m. Sruby wentylatora: 25 N. m. Miska olejowa: - sruby M6: 10 N. m; - sruby M8: 25 N. m. Charakterystyka techniczna Nakretki mocujace wstepne komory spalania: 100 do 110 N. m. Wtryskiwacze: 70 do 80 N. m. Kolo lancuchowe pompy wtryskowej: 40 do 50 N. m. Korki spustu cieczy chlodzacej w kadlubie silnika: 30N'm. Korek spustu cieczy w chlodnicy: 15 N. m. Wspornik zawieszenia do silnika: 40 N. m. Wspornik zawieszenia zia: 25 N. m. silnika do poprzeczki nadwo- Tylny wspornik zawieszenia do skrzynki biegów: 25N'm. Ogranicznik przemieszczen silnika: 30 N. m. Element regulacji ogranicznika: 130 N. m. Amortyzator zawieszenia silnika: 10 N. m. Swiece zarowe: 20 N. m OBSLUGA NAPRAWA Regulacje silnika LUZ ZAWORÓW Ze wzgledu na zastosowanie popychaczy hydraulicznych luzu zaworów sie nie reguluje. Dzialanie popychaczy hydraulicznych Silniki 601 i 602 sa wyposazone w popychacze hydrauliczne uruchamiane bezposrednio przez krzywki walu rozrzadu. Regulacja luzu zaworów odbywa sie samoczynnie. Obsluga sprowadza sie wiec tylko do sprawdzania stanu technicznego popychaczy. Podczas pracy silnika komory w popychaczu: niskiego (1, rys. 2.1) i wysokiego (2) cisnienia sa zasilane olejem z ukladu smarowania silnika (maksymalne cisnienie 0,3 MPa). Cylinderek (3) popychacza jest lekko dociskany do trzonka zaworu (4). Gdy krzywka (5) naciska na denko popychacza, wówczas cisnienie oleju w komorze (2) wzrasta. Olej jest ciecza praktycznie Rys Popychacz hydrauliczny komora oleju niskiego cisnienia, 2 - komora oleju wysokiego cisnienia, 3 - cylinderek popychacza, 4 - trzonek zaworu, 5 - krzywka walu rozrzadu 69

7 Silnik wysokoprezny f r Rys Rozmieszczenie zaworów (fot. RTA) ADM - zawory dolotowe, ECH - zawory wylotowe niescisliwa i zapewnia "sztywne" polaczenie miedzy krzywka, popychaczem i cylinderkiem (3), który naciska na trzonek zaworu. Sprezynawewnatrz popychacza zapewnia lekki docisk cylinderka (3) do trzonka zaworu nawet wtedy, gdy silnik nie pracuje. Kulkowy zawór zwrotny umozliwia uzupelnianie minimalnych ubytków oleju w komorze wysokiego cisnienia spowodowanych pasowaniem ruchomych czesci. Sprawdzenie stanu popychaczy Sprawdzenie stanu popychacza hydraulicznego nalezy przeprowadzac w przypadku wystepowania objawów, które moga swiadczyc o jego niewlasciwym dzialaniu (np. stuki w górnej czesci silnika lub zmniejszenie mocy silnika).. Uruchomic silnik i przez co najmniej 5 minut utrzymywac jego prace z predkoscia obrotowa 3000 obrl min.. Zatrzymac silnik i wymontowac pokrywe glowicy.. Nacisnac pretem o zaokraglonym koncu na popychacz. Garb krzywki powinien znajdowac sie wówczas po stronie przeciwnej do popychacza.. Jezeli jeden z popychaczy daje sie w opisany wyzej sposób opuscic latwiej niz pozostale, nalezy sprawdzic jego stan za pomoca komparatora.. Ustawic wspornik komparatora na glowicy, a jego koncówke pomiarowa oprzec o czolo popychacza (rys. 2.3).. Wymontowac wal rozrzadu (patrz opis w p ).. Zmierzyc za pomoca komparatora polozenie denka popychacza wzgledem krawedzi jego prowadnicy w glowicy.. Porównacwynik pomiaru z danymiw rozdziale W razie uzyskania niewlasciwej wartosci wyjac popychacz i sprawdzic jego czesci oraz doplyw oleju do popychacza.. Wymienic uszkodzone lub zuzyte elementy. UKLAD ZASLANA Pompa wtryskowa W silniku zastosowano rzedowa pompe wtryskowa z regulatoremdwuzakresowym. 70 Rys Sprawdzanie popychaczy hydraulicznych (fot. RTA) Wymontowanie pompy wtryskowej. Wymontowac wewnetrzne oslony chlodnicy i wentylator chlodnicy.. Wymontowac kompletny filtr powietrza.. Poluzowac i zdjac pasek wieloklinowy napedu osprzetu (patrz p ).. Ustawic wal korbowy w polozeniu 150 po GMP tloka cylindra nr 1.. Odlaczyc od pompy wtryskowej przewody doprowadzenia i powrotu paliwa oraz przewody wtryskowe.. Odlaczyc od pompy wtryskowej przewody podcisnienia.. Odlaczyc od pompy wtryskowej dzwignie sterowania.. Wymontowac pompe podcisnienia.. Odkrecic srube mocujaca kolo lancuchowe do walka pompy wtryskowej (sruba ta ma lewy gwint).. Odkrecic trzy sruby mocowania pompy wtryskowej do obudowy napedu rozrzadu oraz srube tylna.. Wyjac pompe wtryskowa do tylu. Zamontowanie pompy wtryskowej. Sprawdzic, czy wal korbowy znajduje sie w polozeniu przewidzianym do ustawiania pompy wtryskowej (150 po GMP tloka cylindra nr 1).. Wykrecic gwintowany korek kontrolny z boku pompy wtryskowej.. W gwintowany otwór pompy wkrecic koncówke specjalnego przyrzadu (rys. 2.6) tak, aby kolek prowadza- -~-

8 Luz zaworów i uklad zasilania =, n- Rys Wtryskowy uklad zasilania i elementy sterowania A - elementy stosowane przy mechanicznej skrzynce biegów, B - elementy stosowane przy automatycznej skrzynce biegów 1 - przewód doprowadzenia powietrza, 2 - obudowa filtrupowietrza, 3 - wklad filtrupowietrza, 4 - wspornikielementów sterowania, 5 - dzwignia, 6 - drazki, 7 - dzwignie katowe, 8 - lacznik, 9 - dzwignia i drazek sterowania automatycznej skrzynki biegów, 10 - linka pedalu przyspieszenia, 11 - dzwignia pedalu przyspieszenia, 12 - pedal przyspieszenia, 13- zbiornik paliwa, 14 - filtr paliwa, 15 - pompa wtryskowa, 16 - przewody doprowadzenia i powrotu paliwa, 17 - termostat du :lo- ro- Ne. ici- Natwej oze- ::>wej )om- spe- ldza- cy na koncówce przyrzadu byl skierowany do góry i recznie dokrecic nakretke kolpakowa koncówki przyrzadu. Do dodatniego bieguna akumulatora podlaczyc zacisk zasilania przyrzadu. Obrócic walek pompy wtryskowej do polozenia, w którym zapala sie obie lampki przyrzadu specjalnego do ustawiania pompy wtryskowej.. Ustawic pompe na jej miejscu; srube regulacyjna ustawic w polozeniu srodkowym.. Zdjac przyrzad do ustawiania pompy wtryskoweji wkrecic gwintowany korek z boku pompy.. Dokrecic srube mocujaca kolo lancuchowe do walka pompy (sruba ma lewygwint).. Zamontowac pompe podcisnienia.. Podlaczyc elementy sterowania do pompy wtryskowej.. Podlaczyc przewody podcisnienia.. Podlaczyc do pompy wtryskowej przewody doprowadzenia i powrotu paliwa oraz przewody wtryskowe.. Zamontowac napinacz lancucha napedu rozrzadu.. Zamontowac pasek wieloklinowy napedu osprzetu.. Uruchomic silnik i sprawdzic ustawienie pompy wtryskowej.w razie potrzeby wyregulowac ustawienie pompy za pomoca specjalnego przyrzadu nr jednoczesne zaswiecenie sie obu lampek kontrolnych przyrzadu oznacza poczatek wtrysku paliwa.. Zdjac przyrzad do ustawiania pompy wtryskowej.. Sprawdzic prawidlowosc ustawienia rozrzadu (tlok cylindra nr 1 w polozeniu GMP, znak na wale korbowym zgodny ze znakiem na wale rozrzadu - patrz rys. 2.16).. Zamontowac filtrpowietrza.. Zamontowac wentylator i oslony chlodnicy. Uwaga. Mozliwe jest takze ustawienie pompy wtryskowej metoda tradycyjna, wykorzystujaca pojawienie sie pierwszej kropli paliwa u wylotu wtryskiwacza cylindra nr 1. Nalezy wówczas ustawic pompe przestrzegajac wlasciwego kata wyprzedzenia tloczenia paliwa. Regulacja predkosci obrotowej biegu jalowego. Zastosowac specjalny obrotomierz do silników wysokopreznych lub generator impulsów GMP (przyrzad Mercedes lub Bosch Mot albo SUN Dit 9000).. Nagrzac silnik do normalnej temperatury pracy. 71

9 Silnik wysokoprezny Rys Regulacja ustawienia pompy wtryskowej na silniku (fot. RTA) 1 - czujnikelektrycznyprzyrzadudo ustawiania pompy wtryskowej(mercedes ), 2 - regulacja ustawienia pompy r1 Rys KYmontowanie pompy wtryskowej (fot. RTA) 1 - pompa zasilajaca, 2 - silownik podcisnieniowy regulacji biegu jalowego, 3 - dzwignia recznego zatrzymania silnika, 4 - silownik mechanizmu zatrzymania silnika Rys Ustawienie wstepne pompy wtryskowej Regulator zablokowany za pomoca przyrzadu ustawia wal pompy w polozeniu odpowiadajacymustawieniu 15 po GMP tloka w cylindrze nr 1. Od dzwigni sterowania pompy wtryskowej odlaczyc lacznik linkipedalu przyspieszenia.. Odlaczyc przewód podcisnienia od silownika regulacji predkosci obrotowej przyspieszonego biegu jalowego. Zmierzyc predkosc obrotowa silnika.. W przypadku niewlasciwej predkosci obrotowej nalezy poluzowac przeciwnakretke podcisnieniowego silownika regulacji predkosci obrotowej przyspieszonego biegu jalowego i nieco wykrecic silownik w celu 72 zwiekszenia predkosci obrotowej biegu jalowego lub nieco go wkrecic w celu zmniejszenia predkosci obrotowej biegu jalowego.. Odlaczyc obrotomierz lub generator impulsów GMP, podlaczyc przewód podcisnienia oraz linke pedalu przyspieszenia. Wymiana silownika mechanizmu zatrzymania silnika Wymontowac filtr powietrza.. Odlaczyc przewód podcisnienia od silownika (4, patrz rys. 2.5) mechanizmu zatrzymania silnika.. Odkrecic elementy mocowania silownika mechanizmu zatrzymania silnika.. Wyjac silownik wraz z jego pierscieniem uszczelniajacym o przekroju kolowym (rys. 2.9).. Zalozyc sprawny silownik, zwracajac uwage na stan i prawidlowe umieszczenie jego pierscienia uszczelniajacego o przekroju kolowym; umiescic kolek mechanizmu w gniezdzie dzwigni i dokrecic elementy mocowania silownika do pompy wtryskowej.. Podlaczyc do silownika przewód podcisnienia i sprawdzic dzialanie silownika mechanizmuzatrzymania silnika. Wymontowanie i zamontowanie regulatora wyprzedzenia wtrysku paliwa. Wymontowac chlodnice i jej oslony wewnetrzne.. Poluzowac i zdjac pasek wieloklinowy (patrz p.2.2.7).. Obrócic wal korbowy i ustawic tlok w cylindrze nr 1 w GMP. Wymontowac napinacz lancucha napedu rozrzadu. Wymontowac pompe podcisnienia. Wymontowac kompletny filtr powietrza.. Wymontowac blaszana oslone.

10 Uklady zasilania i rozrzadu Rys Silownik regulatora predkosci obrotowej przyspieszonego biegu jalowego 1 - komora podcisnienia, 2 - dzwignia sterowania, 3 - przeciwnakretka Rys Montaz pompy wtryskowej (fot. RTA) Sruba mocujaca kolo lancuchowe ma lewy gwint. Strzalka wskazano srube mocujaca pompe do obudowy b ) Naprawy nie wymagajace wymontowania silnika ;:>, y- UKLAD ROZRZADU Mozliwejest przeprowadzenie wymiany lancucha od góry silnika. Zaleca sie jednak zdjecie obudowy przekladni lancuchowej i sprawdzenie stanu prowadnic i napinaczalancucha. ka ni- :eltan z:elnemty,ia i male. )atrz ~nr 1 ~adu. Rys Wymontowanie i zamontowanie silownika mechanizmu zatrzymania silnika (fot. RTA) Nalezy zwrócic uwage na prawidlowe ustawienie kolka napedu oraz uszczelki o przekroju kolowym. Oznaczyc polozenie lancucha na kole lancuchowympompy wtryskowej.. Odkrecic srube mocujaca kolo lancuchowe na wale pompy wtryskowej (lewy gwint).. Wymontowac pokrywe glowicy i kolo lancuchowe z walu rozrzadu.. Zdjac lancuch z kola pompy i wyjac kolo lancuchowe z obudowy.. Podczas montazu nalezy wykonac opisane wyzej czynnosci w odwrotnej kolejnosci, zwracajac uwage na prawidlowe ustawienie pompy wtryskowej. Wymontowanie i zamontowanie wtryskiwaczy Czynnosci te nie sprawiaja istotnych trudnosci. Podczas zamontowania nalezy zwrócic uwage na wlasciwe ustawienie podkladek izolacji termicznej wtryskiwaczy, chroniacych wtryskiwacze przed przegrzaniem, dokrecenie wtryskiwaczy wlasciwym momentem oraz dokladne dokrecenie przewodów wtryskowych. Wymontowanie lancucha napedu rozrzadu. Ustawic pokrywe przedzialu silnika w pozycji pionowej.. Spuscic olej z silnika.. Opróznic uklad chlodzenia (patrz p ).. Odlaczyc od akumulatora przewód laczacy go z masa samochodu.. Wymontowac chlodnice.. Wymontowac wentylator i zdjac pasek napedu osprzetu (patrz p ).. Wymontowac napinacz paska napedu osprzetu.. Wymontowac pokrywe glowicy.. Obrócic wal korbowy do polozenia GMP tloka 1. cylindra.. Wymontowac kolo pasowe pompy cieczy chlodzacej oraz sprzeglo elektromagnetyczne. Zdjac pokrywe filtru powietrza. wentylatora.. Wykrecic sruby mocowania pompy wspomagania ukladu kierowniczego i odsunac ja bez odlaczania przewodów hydraulicznych.. Wykrecic sruby mocujace kadlub filtru paliwa.. Unieruchomic kolo zamachowe (przyrzadem patrz rys. 2.11) i odkrecic srube mocowania piasty kola pasowego na wale korbowym. Zdjac kolo pasowe z walu korbowego.. Wymontowac czujnik GMP tloka 1. cylindra (niektóre wersje wyposazenia)..:: - 73

11 !! Silnik wysokoprezny Rys Zakladanie przyrzadu do blokowania kola zamachowego (fot. RTA) Rys Przekrój mocowania kola pasowego walu korbowego 1 - wal korbowy, 2 - podkladki sprezyste, 3 - obudowa napedu rozrzadu, 4 - wpusty czólenkowe Wymontowacpompe podcisnienia.. Wykrecic sruby mocowania miski olejowej i opuscic ja az do oparcia o poprzeczke zawieszenia (w razie koniecznosci wykrecic sruby mocowania wsporników zawieszenia silnika, uniesc nieco zespól napedowy, a nastepnie opuscic go).. Odkrecic dwie sruby mocujace do glowicy obudowe napedu rozrzadu.. Wymontowac prowadnice wskaznika poziomu oleju.. Wykrecic sruby mocujace pompe wtryskowa (zachowac tylne czworokatne nakretki).. Odkrecic sruby mocujace do kadluba obudowe napedu rozrzadu.. Wymontowac obudowe napedu rozrzadu, zwracajac uwage, aby nie uszkodzic uszczelki glowicy. W razie uszkodzenia uszczelke te nalezy wymienic.. Wymontowacpopychacz napinacza lancucha (rys. 2.14).. Odkrecic srube mocujaca i zdjac kolo lancuchowe z walu rozrzadu.. Wymontowac wsporniki prowadnicy lancucha z glowicy (rys. 2.15).. Wykrecic srube mocujaca kolo lancuchowe do walu pompy wtryskowej (sruba ma lewy gwint) i zdjac kolo lancuchowe.. Wymontowac dolna prowadnice lancucha oraz napinacz lancucha pompy oleju.. Zdjac slizgacz napinacza lancucha napedu rozrzadu.. Wymontowac kolo lancuchowe napedu pompy oleju i zdjac lancuch z kola na wale korbowym.. Sciagnac kololancuchowe z walu korbowego i zdjac lancuchnapedurozrzadu.. Sprawdzic stan wszystkich czesci; wymienic czesci zuzyte lub uszkodzone. A-12 ~15 ~ \\ Rys Uklad rozrzadu 1 - wal korbowy, 2 - kolo lancuchowe walu korbowego, 3 - lancuch napedu rozrzadu, 4 - kolo lancuchowe pompy wtryskowej, 5 - pompa wtryskowa, 6 - kolo lancuchowe walu rozrzadu, 7 - wal rozrzadu, 8 - slizgacz napinacza lancucha, 9 - popychacz napinacza lancucha, 10 - prowadnice lancucha, 11 - zawory, 12 - popychacz hydrauliczny, 13 - sprezyna zaworu, 14 - górna miseczka oporowa sprezyny, 15 - p6lstozki zamka zaworu 74 '''-'~.'..----

12 - Uklad rozrzadu Rys Wymontowanie popychacza napinacza lancucha (fot. RTA) Na rysunku dolnym przedstawiono przekrój popychacza napinacza lancucha Rys Rozmieszczenie lancucha (fot. RTA) wsporników prowadnicy J ) 1- Zamontowanie lancucha napedu rozrzadu. Sprawdzic, czy wal korbowy jest ustawiony w polozeniu GMP tloka 1. cylindra oraz, czy znaki ustawcze walu rozrzadu pokrywaja sie (rys. 2.16).. Zamontowac kola lancuchowe oraz lancuch napedu rozrzadu (zapinka ogniwa laczacego lancuch powinna znajdowac sie z przodu silnika, strona otwarta w strone przeciwna do kierunku ruchu lancucha podczas pracy silnika). e Rys Ustawienie rozrzadu 1 - znaki ustawcze GMP tloka 1. cylindra na kole pasowym i obudowie napedu rozrzadu, 2 - oznakowanie walu rozrzadu i pokrywy jego lozyska, 3 - kolo lancuchowe pompy wtryskowej, 4 - kolo lancuchowe pompy oleju, 5 - prowadnica lancucha, 6 - napinacz lancucha pompy oleju 75

13 --.-- Silnik wysokoprezny,. Zamontowac slizgacz napinacza lancucha oraz prowadnice lancucha dolna i górna.. Zamontowac kolo lancuchowe pompy oleju oraz lancuch napedu pompy oleju.. Zamontowac napinacz lancucha napedu pompyoleju.. Zamontowac napinacz lancucha napedu walu rozrzadu, przestrzegajac krecania. wlasciwego momentu jego do-. Posmarowac pasta uszczelniajaca "Curil T" plaszczyzny przylegania uszczelki w obudowie napedu rozrzadu.. Zalozyc obudowe napedu rozrzadu, zwracajac uwage, aby nie uszkodzic uszczelki glowicy.. Wkrecic sruby mocujace obudowe napedu rozrzadu.. Uwaga. Sruby te maja rózna dlugosc, w zaleznosci od miejsca, w którym sa umieszczone.. Zamontowac zdjety uprzednio osprzet silnika.. W razie potrzeby, za pomoca przyrzadu wymienicprzedni pierscien uszczelniajacy wal korbowy.. Zalozyc i dokrecic sruby mocowania pompy wtryskowej. Zamocowac prowadnicewskaznikapoziomuoleju.. Zamontowac miskeolejowa.. Zamontowac kolo pasowe do walu korbowego i sprawdzic ustawienie pompy wtryskowej (patrz p ).. Zamontowac pompe podcisnienia i (w niektórych wersjachwyposazenia)czujnikgmp tloka 1. cylindra. Zalozycsruby mocowania kadluba filtrupaliwa. Zalozyc pokrywe filtru powietrza. Zamontowac pokrywe glowicy.. Zamontowac sprzeglo elektromagnetyczne wentylatora oraz kolo pasowe pompy cieczy chlodzacej.. Zamontowac napinacz i zalozyc pasek wieloklinowy (patrz p ).. Zamontowac chlodnice i podlaczyc jej przewody elastyczne.. Napelnic uklad chlodzenia i wlac do silnika odpowiednia ilosc wlasciwego rodzaju oleju.. Podlaczyc do akumulatora przewód laczacy go z masa samochodu.. Sprawdzic parametry regulacyjne silnika oraz szczelnosc polaczen ukladówchlodzenia ismarowania.. Zamknac pokrywe przedzialu silnika. GLOWCA Wymontowanie glowicy. Ustawic pokrywe przedzialu silnika w pozycji pionowej.. Odlaczyc od akumulatora przewód laczacy go z masa samochodu. Opróznic uklad chlodzenia.. Wymontowac chlodnice.. Odlaczyc przednia rure wylotowa od kolektora wylotowego.. Wymontowac obudowe filtru powietrza. 76. Poluzowac i zdjac pasek napedu osprzetu (patrz p.2.2.7).. Wymontowac napinacz paska napedu osprzetu.. W samochodach o regulowanym przeswicie odlaczyc od glowicy pompe ukladu hydraulicznego bez odlaczania od niej przewodów i odsunac pompe na bok.. Wymontowac prowadnice wskaznika poziomu oleju.. Odlaczyc od glowicy elastyczne przewody ukladu chlodzenia.. Odlaczyc od dzwigni pompy wtryskowej linke pedalu przyspieszenia.. Odlaczyc przewody paliwa od filtru paliwa.. Odkrecic sruby mocujace i wymontowac filtr paliwa.. Odlaczyc przewody wtryskowe od wtryskiwaczy.. Wymontowac przewody dolotowe powietrza.. Wymontowac pokrywe glowicy.. Odkrecic od filtru oleju zlacze katowe przewodów i odsunac je na bok.. Wykrecic swiece zarowe.. Obrócic wal korbowy i ustawic go w polozeniu GMP tloka 1. cylindra po suwie sprezania.. Wymontowac napinacz lancucha napedu rozrzadu.. Oznaczyc polozenie lancucha napedu rozrzadu wzgledem kola lancuchowego walu rozrzadu.. Odkrecic srube mocujaca kolo lancuchowe do walu rozrzadu.. Zdjac kolo lancuchowe z walu rozrzadu.. Wymontowac wsporniki prowadnicy lancucha na glowicy (patrz rys. 2.15).. Odkrecic sruby glowicy w kolejnosci odwrotnej do ich dokrecania (patrz rys. 2.19). W razie potrzeby wymontowac wal rozrzadu, aby ulatwic dostep do srub mocowania glowicy umieszczonych pod jego lozyskami.. Odkleic glowice od uszczelki i zdjac ja z kadluba razem z kolektorami.. Starannie oczyscic powierzchnie przylegania uszczelki w kadlubie i glowicy. Nie uzywac do tego celu ostrych przedmiotów ani materialów sciernych. Zwrócic uwage, aby podczas czyszczenia do otworów w glowicy i kadlubie nie przedostaly sie zadne zanieczyszczenia.. Sprawdzic stan wszystkich czesci oraz plaskosc powierzchni przylegania uszczelki glowicy w kadlubie i glowicy. Przeprowadzic niezbedne naprawy. Wymienic sruby glowicy,które ulegly nadmiernemuwydluzeniu (patrz rozdz. 2.1). Zamontowanie glowicy Podczas montazu glowicy nalezy zwrócic uwage na zachowanie czystosci montowanych czesci, stosowanie nowych uszczelek oraz wymiane nadmiernie wydluzonych srub glowicy.. Ulozyc na kadlubie uszczelke glowicy strona z oznaczeniem ku górze (w strone glowicy). Powierzchnie przylegania uszczelkiw kadlubie i glowicymusza byc, podobnie jak uszczelka, suche oraz pozbawione sladów smaru lub oleju.

14 j,- b 1- Uklad rozrzadu i glowica Rys Zespól glowicy 1 glowica, 2 - pokrywa lozyska walu rozrzadu, 3 - wstepna komora spalania, 4 - nakretka mocujaca komore wstepna, 5 - prowadnice zaworów, 6 - uszczelniacze trzonków zaworów, 7 - gniazda zaworów, 8 pokrywa glowicy,9 - uszczelka pokrywy glowicy, 10 - uszczelka glowicy lu )- w e- SC lie e- e- na 'avy- na- nie YC, ;a-. Zwilzycolejem gwint i spodnia powierzchnie lba srub mocowania glowicy.. Ulozyc glowice na kadlubie i umiescic w otworach sruby jej mocowania.. Dokrecic sruby glowicy w kolejnosci wskazanej na rysunku 2.19 wlasciwymmomentem (wczterech etapach: 25 N.m, nastepnie 40 N.m, potem po odczekaniu 10 minut dokrecic o kat 90, a nastepnie dokrecic je jeszcze o kat 90 ).. Wkrecic w glowice sruby mocowania obudowy napedu rozrzadu i dokrecic je wlasciwym momentem.. Zamontowac górna prowadnice lancucha oraz jej wsporniki mocowania.. Zamontowac kolo lancuchowe do walu rozrzadu i zalozyc lancuch zgodnie z oznaczeniami wykonanymi podczas demontazu (sprawdzic ustawienie walu korbowego).. Dokrecic wlasciwym momentem srube mocujaca kololancuchowe do walu rozrzadu.. Zamontowacnapinacz lancucha napedu rozrzadu.. Wkrecic swiece zarowe i podlaczyc do nich przewody elektryczne.. Podlaczyc do filtru oleju przewody podgrzewania i zamocowac je do kadluba silnika. ~-@) Rys Kolejnosc dokrecania srub glowicy A - silnik czterocylindrowy (601), B - silnik pieciocylindrowy (602) Sruby (a) oraz (b) dokreca sie zwyklym kluczem (momentem ok. 25 N -m) 77

15 -- - ~ ~-- Silnik wysokoprezny,, r. Zamontowac przewody dolotowe powietrza oraz przewody wtryskowe.. Zamontowac filtr paliwa i podlaczyc do niego przewody paliwa.. Podlaczyc do pompy wtryskowej linke pedalu przyspieszenia.. Podlaczyc elastyczne przewody ukladu chlodzenia.. W samochodach o regulowanym przeswicie zamontowac pompe ukladu hydraulicznego.. Zamontowac napinacz i zalozyc pasek napedu osprzetu (patrz p ),. Zamontowac filtr powietrza.. Polaczyc z kolektorem wylotowym przednia rure wylotowa.. Zamontowac chlodnice.. Sprawdzic dokrecenie korka spustowego cieczy chlodzacej w kadlubie silnika.. Napelnic i odpowietrzyc uklad chlodzenia.. Zamontowac pokrywe glowicy.. Podlaczyc do akumulatora przewód laczacy go z masa samochodu.. Sprawdzic ustawienie pompy wtryskowej.. Przeprowadzic regulacje predkosci obrotowej biegu jalowego.. Zamknac pokrywe przedzialu silnika. Rozkladanie i naprawa glowicy. Wykrecic swiece zarowe.. Wykrecic wtryskiwacze.. Wymontowac wstepne komory spalania (uzyc specjalnego klucza do odkrecenia nakretki mocujacej oraz sciagacza bezwladnosciowego).. Odkrecic we wlasciwej kolejnosci (rys. 2.21) sruby pokryw lozysk walu rozrzadu.. Zdjac pokrywy lozysk walu rozrzadu.. Zachowac plytke (w ksztalcie pólksiezyca) ustalenia wzdluznego walu rozrzadu (patrz rys. 2.22).. Wymontowac popychacze i zaznaczyc w których prowadnicach dotychczas pracowaly.. Za pomoca specjalnego przyrzadu scisnac sprezyny zaworów i wyjac pólstozki mocowania zamków zaworów.. Wyjac górne miseczki oporowe sprezyn zaworów, sprezyny i zawory. 2aznaczyc 'N 'K\Q~c'r\?~c'Nad~\- cach dotychczas pracowaly poszczególne zawory.. Zdjac uszczelniacze trzonków zaworów.. Sprawdzic stan zaworów, ich gniazd oraz luz w prowadnicach.. Przeprowadzic niezbedne naprawy.. Oczyscic starannie glowice po ewentualnej obróbce mechanicznej. Skladanie glowicy. Zalozyc nowe uszczelniacze trzonków zaworów.. Zamontowac zawory, sprezyny i ich miseczki oporowe.. Za pomoca specjalnego przyrzadu scisnac sprezyny poszczególnych zaworów i zalozyc pólstozki zamków zaworów.. Umiescic wal rozrzadu w lozyskach i zalozyc pokrywy lozysk zachowujac ich poprzednie polozenie. W pierwszym lozysku zalozyc plytke (w ksztalcie pólksiezyca) ustalenia wzdluznego walu rozrzadu Rys Przekrój wstepnej komory spalania 1 - symbol komory spalania, 2 - nakretka mocujaca, 3 - otwory do cylindra silnika, 4 - gniazdo swiecy zarowej Rys Wymontowanie walu rozrzadu Rys. górny - silnik czterocylindrowy( ): odkrecic dwie sruby pokryw lezysk nr 1, 3 i 5, a nastepnie lozysk 2 i 4. Rys. dolny - silnik pieciocylindrowy ( ): odkrecic dwie sruby pokryw lozysk nr 1, 2, 3 i 6, a nastepnie 4 i 5. W obu silnikach podczas montazu walu rozrzadu kolejnosc dokrecania srub pokryw lozysk jest odwrotna do podanych wyzej.

16 -- Glowica i wymontowanie zespolu napedowego sruby,ie,c :h Rys Zamontowanie wal rozrzadu (fot. RTA) Nalezy sprawdzic w pierwszym lozysku wystepowanie plytki ("pólksiezyca") do ustalenia wzdluznego walu rozrzadu. Wkrecic sruby pokryw lozysk walu rozrzadu i dokrecic je w odpowiedniej kolejnosci (patrz rys. 2.21) wlasciwym momentem (patrz p. 2.1).. Ustawicwal rozrzaduwe wlasciwympolozeniu(patrz rys. 2.16).. Zamontowac wstepne komory spalania, przestrzegajac umieszczenia ich w tych samych gniazdach, w których znajdowaly sie przed demontazem oraz wlasciwego ustawienia otworów dla swiec zarowych.. Dokrecic specjalnym kluczem nakretki mocujace wstepne komory spalania.. Wkrecic wtryskiwacze.. Wkrecic swiece zarowe Wymontowanie i zamontowanie zespolu napedowego WYMONTOWANE. Podniesc pokrywe przedzialu silnika do pozycji pionowej.. Odlaczyc od akumulatora przewód laczacy go z masa samochodu.. Opróznic uklad chlodzenia (patrz p ).. Spuscic olej z silnika.. Wymontowac chlodnice (zaczepy sprezyste w górnej czesci chlodnicy).. Wymontowac filtr powietrza.. W samochodach o regulowanym przeswicie wymontowac hydrauliczna pompe regulacji przeswitu.. W samochodach ze wspomaganiem ukladu kierowniczego opróznic z oleju uklad wspomagania i odlaczyc od pompy wspomagania przewody elastyczne. Odlaczyc linke pedalu przyspieszenia.. Odlaczyc od silnika elastyczne przewody ukladu chlodzenia (prowadzace do chlodnicy, nagrzewnicy i zbiornikawyrównawczego). Rys Wsporniki zawieszenia zespolu napedowego 1 - wsporniki kadluba silnika, 2 - elementy metalowo-gumowe kadluba silnika, 3 - element metalowo-gumowy skrzynki biegów, 4 - poprzeczka skrzynki biegów, 5 - amortyzator zawieszenia silnika (wyposazenie niektórych wersji). Odkrecic nakretke mocujaca amortyzator zawieszenia silnika do poprzeczki zawieszenia (niektóre wersje wyposazenia).. Wymontowac ogranicznik wahan silnika (niektóre wersje wyposazenia).. Wykrecic dolna srube mocujaca rozrusznik i odsunac na bok linke napedu predkosciomierza.. Odlaczyc od silnika przewód laczacy go z masa samochodu.. Odlaczyc przednia rure wylotowa od kolektora wylotowego i odkrecic sruby mocujace wspornik przedniej rury wylotowej do skrzynki biegów.. Odlaczyc przedni przegub walu napedowego od skrzynki biegów.. Odlaczyc od nadwozia zlacze przewodów hydraulicznych sterowania sprzegla.. Odlaczyc od skrzynki biegów elementy sterowania zmiana biegów.. Wykrecic sruby mocujace wspornik zawieszenia silnika do przedniej poprzeczki oraz wspornik zawieszenia skrzynki biegów do tylnej poprzeczki.. Odlaczyc linke napedu predkosciomierza od tylnej pokrywy skrzynki biegów.. Odlaczyc przewody elektryczne od urzadzen zamocowanych do silnika (rozrusznik, alternator, czujniki).. Odlaczyc od urzadzen ukladu zasilania przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa.. Podwiesic zespól napedowy (silnik ze skrzynka przekladniowa) za uchwyty do podnoszenia do dzwignika.. Wymontowac tylna poprzeczke zawieszenia spod skrzynki biegów.. Wyjac zespól napedowy z przedzialu silnika, pochylajac zespól o kat okolo 45 do tylu. 79

17 Silnik wysokoprezny, Rys wymontowanie zespolu napedowego (fot. RTA) 1 - filtr powietjza, 2 - pompa wspomagania ukladu kierowniczego, 3 - linka pedalu przyspieszenia,4 - elastyczneprzewodyukladu chlodzenia,5 - przedniarura wylotowai jarzmojej mocowania, 6 - przewód masy, 7 - przewód hydrauliczny skownika wylaczaniasprzegla, 8 - ciegna sterowaniaskrzynki biegów, 9 - sruba elementu metalowo-gumowego zawieszenia silnika na przedniej poprzeczce, 10 - uchwyty do podnoszenia zespolu napedowego, 11 - tylna poprzeczka zawieszenia skrzynki biegów, r ; J l '. -,,' ZAMONTOWANE. Wprowadzic do przedzialu silnika zespól napedowy (silnik ze skrzynka biegów) wraz z jego osprzetem (rozrusznik, alternator, pompa wspomagania, silownik wyprzegajacy sprzegla, kolektory dolotowy i wylotowy itp.).. Zalozyc tylna poprzeczke zawieszenia zespolu napedowego pod skrzynka biegów i wkrecic sruby jej mocowania do nadwozia i do skrzynki biegów oraz dokrecic je.. Zamocowac srubami wsporniki zawieszenia silnika do przedniej poprzeczki.. Podlaczyc do skrzynki biegów elementy jej sterowania oraz linke napedu predkosciomierza.. Podlaczyc do nadwozia zlacze przewodów hydraulicznych sterowania sprzegla.. Polaczyc do skrzynki biegów przedni przegub walu napedowego samochodu.. Polaczyc rure wylotowa z kolektorem wylotowym oraz zamontowac jej wspornik do skrzynki biegów.. Podlaczyc przewód laczacy silnik z masa samochodu.. Zamontowac ogranicznik lub amortyzator wahan zawieszenia silnika (zaleznie od wyposazenia).. Podlaczyc do urzadzen ukladu zasilania przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa.. Podlaczyc przewody do urzadzen elektrycznych zamocowanych na silniku (rozrusznik,alternator,czujniki).. Wkrecic dolna srube mocowania rozrusznika oraz zamocowac linke napedu predkosciomierza.. Podlaczyc przewody elastyczne ukladu chlodzenia silnika (chlodnicy, zbiornika wyrównawczego i nagrzewnicy). Podlaczyc linke pedalu przyspieszenia.. W samochodach ze wspomaganiem ukladu kierowniczego podlaczyc przewody hydrauliczne do pompy wspomagania oraz napelnic uklad odpowiednim olejem.. W samochodach o regulowanym przeswicie zamontowac hydrauliczna pompe regulacji przeswitu.. Zamontowac filtr powietrza.. Zamontowac chlodnice, podlaczyc do niej elastyczne przewody ukladu chlodzenia i sprawdzic szczelnosc korka spustu cieczy chlodzacej.. Napelnic uklad chlodzenia oraz nalac do silnika odpowiednia ilosc oleju wlasciwego rodzaju.. Podlaczyc do akumu\atora przewód laczacy go z masa samochodu.. Uruchomic silnik i sprawdzic jego parametry regulacyjne oraz szczelnosc ukladów chlodzenia i smarowania.

18 - Zamontowanie zespolu napedowego i rozkladanie silnika,l::s::=:r=j, e-- 8~. ~ 1 1- Rys Uklad tlokowo-korbowy 1 - wal korbowy,2 - korbowód, 3 - sruba korbowodu,4 - panewka korbowodu,5 - sworzen tloka, 6 - tlok, 7 - komplet pierscieni tloka, 8 - pierscien osadczy sworznia tloka, 9 - kolo zamachowe, 10 - przednie lozysko walka sprzeglowego skrzynkibiegów, 11 - kolo lancuchowe walu korbowego, 12 - piasta kola pasowego walu korbowego, 13 - kolo pasowe walu korbowego, 14 - panewki lozysk glównych, 15 - pólpierscienie oporowe walu korbowego ty ;h Jjaz :e- \a- )wlpy )e- rczzel- lika ~oz 3gU- aro Rozkladanie silnika. Odlaczyc skrzynke biegów od silnika.. Wymontowac zespól oprawy itarcze sprzegla (patrz opis w rozdz. 3).. Wymontowac osprzet silnika (kolektory dolotowy i wylotowy,alternator, rozrusznik, wentylator oraz wsporniki zawieszenia silnika) i zamocowac silnik na stojaku warsztatowym.. Spuscic olej z miski olejowej.. Wymontowac glowice (patrz opis w p ).. Unieruchomic kolo zamachowe za pomoca przyrzadu (patrz rys. 2.11) i odkrecic srube mocujaca kolopasowe do walu korbowego. Wymontowac miska olejowa.. Wymontowac pompe cieczy chlodzacej.. Odkrecic srube mocujaca kolo pasowe walu korbowego.. Wymontowac kolo pasowe i sciagnac z walu korbowego jego piaste.. Odkrecic sruby mocujace obudowe napedu rozrzadu, zdjac obudowe napedu rozrzadu i wymontowac lancuch napedu rozrzadu (patrz opis w p ). 81

19 Silnik wysokoprezny. Odkrecit sruby mocowan',a z \y\u pompy Wtrys'Kowej i zdjac pompe wtryskowa.. Odkrecic sruby mocowania kola zamachowego i zdjac kolo zamachowe z walu korbowego.. Obrócic silnik na stojaku o 1800 i odkrecic sruby pokryw lozysk korbowych. Sprawdzic, czy pokrywy i korbowody od strony napedu rozrzadu maja oznaczenia wykonane piórem elektroiskrowym.. Wyjac z cylindrów tloki z korbowodami, na korbowody zalozyc pokrywy (wraz z panewkami lozysk korbowych), z którymi dotychczas pracowaly i wkrecic reka sruby mocowania pokryw.. Usunac z tloków pierscienie osadcze iwyjac sworznie tloków.. Zgrupowac zespoly: tlok, korbowód i sworzen tloka, pracujace dotychczas razem i przechowac je w takim ukompletowaniu do czasu montazu. Wymontowac pompe oleju. Sciagnac z walu rozrzadu kolo lancuchowe.. Wymontowac pokrywy lozysk glównych walu korbowego.. Wyjac z kadluba wal korbowy oraz panewki lozysk glównych i pólpierscienie oporowe.. W razie potrzeby sprawdzic stan pompy oleju.. Oczyscic i sprawdzic stan techniczny wszystkich wymontowanych czesci. Rys Doprowadzenie oleju do tulejki glówki korbowodu j, Sprawdzenie i naprawa czesci oraz skladanie silnika. Sprawdzic wymiary i stan powierzchni czopów walu korbowego.. Sprawdzic stan panewek. Panewki zakwalifikowane do dalszego uzytkowania nalezy odpowiednio oznaczyc, aby trafilydo tych samych lozysk, w których pracowaly przed wyjeciem.. Sprawdzic stan srub korbowodów (dlugosc od powierzchnioporowej lba oraz minimalnasrednice trzpienia). Sruby uszkodzone lub nie spelniajace wymagan wymiarowych (patrz rozdz. 2.1) nalezy wymienic.. Sprawdzic pasowanie pokryw i srub korbowodów. Pokrywa zalozona na jedna srube i docisnieta reka do korbowodu nie powinna pod wlasnym ciezarem sie obrócic. W razie niespelnienia tego warunku nalezy wymienic caly korbowód.. Sprawdzic srednice cylindrów, tloków i ich pierscieni.. Sprawdzic stan i srednice sworzni tloków, otworów w piastach tloków oraz luz boczny korbowodu w tloku.. Sprawdzic stan srub mocowania kola zamachowego.. Do gniazd kadluba zalozyc panewki glówne powleczone olejem silnikowym, ulozyc wal korbowy w lozyskach glównych, zalozyc pokrywylozysk glównych wraz z panewkami idokrecic sruby pokryw lozysk glównych wlasciwym momentem.. Sprawdzic luz osiowy walu korbowego i w razie potrzeby wymienic pólpierscienie oporowe w trzecim lozysku glównym. 82 Rys Polaczenie tloka z korbowodem Nalezy sprawdzic luz osiowy oraz powierzchnie oporowa. Polaczyc tloki z korbowodami. Oznaczenia na trzonach korbowodów powinny byc skierowane w strone kolektora dolotowego, a strzalki na denkach tlokóww strone przekladni lancuchowej napedu rozrzadu.. Rozstawic pierscienie na tloku tak, aby ich zamki (przeciecia) nie znajdowaly sie w osi podluznej silnika, ani w kierunku do niej prostopadlym. Podkladka teflonowa sprezyny pierscienia zgamiajacego powinna znajdowac sie pod jego zamkiem.. Za pomoca przyrzadu do sciskania pierscieni tlokowych umiescic tloki wraz z korbowodami w odpo-